Sandanila Co Ltd ၏ Co-founder ေဒၚသီရိသန္႔မြန္ႏႇင့္ေတြ႕ဆုံျခင္း

အေမရိကန္၊ အဂၤလန္စတဲ့ ႏုိင္ငံတကာကုမၸဏီႀကီးေတြမႇာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဦးေဆာင္ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ YOMA Strategic and Holding Co Ltd မႇာလည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ Sandanila Co Ltd ရဲ႕ Co-founder ေဒၚသီရိသန္႔မြန္နဲ႔ေတြ႕ဆုံခုိက္မႇာ Corporate ကုမၸဏီႀကီးေတြမႇာ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္တာ၊ ႏုိင္ငံျခားမႇာ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမႇာ ဘယ္လုိကြာျခားခ်က္ေတြ ရႇိလဲဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ပညာအရည္အခ်င္းနဲ႔ လုပ္ငန္းအေတြ႕အႀကံဳ . . .

ကြၽန္မျမန္မာျပည္မႇာ ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးေတာ့ တကၠသုိလ္ေတြက ပိတ္ထားတာၾကာတဲ့အတြက္ မတက္ျဖစ္ေသးဘဲ တကၠသုိလ္တက္ဖုိ႔ ေစာင့္ေနတုန္းမႇာ International School Yangon ကုိ တက္ခဲ့ၿပီး SAT  ၊ TOFEL တုိ႔ ေျဖျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တကၠသုိလ္တက္ဖုိ႔ ႏႇစ္ႏႇစ္ေက်ာ္ၾကာ ေစာင့္ခဲ့ေပမဲ့ မဖြင့္ေသးတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ကုိ တကၠသုိလ္ဆက္တက္ဖုိ႔ ထြက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီက William & Mary တကၠသုိလ္မႇာ Development Economic ကုိ တက္ခဲ့ၿပီး ဘြဲ႕ရေတာ့ Capital One ဆုိတဲ့ ေငြေခ်းတဲ့ဘဏ္မႇာ Credit One  Risk အေနနဲ ့အလုပ္စ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ Capital One မႇာ ႏႇစ္ႏႇစ္လုပ္ခဲ့ၿပီး အဂၤလန္ကုိ Transfer က်တဲ့အတြက္ အဲဒီမႇာလည္း ႏႇစ္ႏႇစ္အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမႇာလုပ္ေနတုန္း အလုပ္က Sponsorship ေပးတဲ့အတြက္ London Business School မႇာ Business တက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မႇာ ကြၽန္မက Wall Street ကုိ စိတ္၀င္စားရာကေန MBA တက္တာေၾကာင့္ Morgan Stanley ဘဏ္မႇာ Intership ဆင္းရခ်ိန္မႇာ ကုမၸဏီက သေဘာက်ၿပီး Capital One က Sponsorship ေပးထားတဲ့ ေငြကုိေလ်ာ္ေပးၿပီး အလုပ္၀င္ေစတာေၾကာင့္ MBA ၿပီးကတည္းကစၿပီးေတာ့ Morgan Stanley မႇာ အလုပ္၀င္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ျပန္ခ်င္တဲ့စိတ္က အၿမဲရႇိေနတာေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရတက္လုိ ့ ျမန္မာျပည္က လမ္းေၾကာင္းပြင့္လာေတာ့ ကုိယ္ပုိင္အလုပ္လုပ္ဖုိ ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ ့ ျပန္လာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္က ၁၈ ႏႇစ္သမီးအရြယ္ကတည္းက ထြက္သြားၿပီး ၁၇ ႏႇစ္ေလာက္ ႏုိင္ငံျခားမႇာေနခဲ့တာဆုိေတာ့ လူႀကီးဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လုံး ျမန္မာျပည္မႇာ မရႇိခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္တဲ့အခါမႇာ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ကုိယ္ ေသခ်ာနားလည္ပါ့မလားဆုိၿပီး ကိုယ့္ကုိယ္ကုိယ္ သံသယ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ကံေကာင္းစြာနဲ႔ YOMA Strategic မွာ Mr Serge Pun က အခြင့္အေရးေပးတာနဲ႔ ကိုယ္တုိင္ကလည္း သေဘာက်၊ ပညာလည္း ယူခ်င္တဲ့အတြက္ အဲဒီမႇာ ႏႇစ္ႏႇစ္အနည္းဆုံးလုပ္မယ္၊ ၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္မယ္ဆုိၿပီး အလုပ္၀င္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏႇစ္ႏႇစ္မႇာ ၀ါရင့္စီးပြားေရးပညာရႇင္ေဘးမႇာ လက္ပြန္းတတီးလုပ္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးရႇိခဲ့ပါတယ္။ YOMA မွာ ႏႇစ္ႏႇစ္ျပည့္ေတာ့ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္း လုပ္ခ်င္တာေၾကာင့္ Sandanila ကုိ စၿပီးတည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

၀န္ထမ္းလုပ္ရာကေန ကုမၸဏီေထာင္ဖုိ႔ ဘယ္လုိ Idea ရခဲ့လဲ။ ဘာေၾကာင့္ စျဖစ္ခဲ့တာလဲ . . .

ကြၽန္မက ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ မိသားစုကေန ေမြးဖြားလာတာေၾကာင့္ မိဘ၊ ဘုိးဘြားေတြလုိ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ဖုိ႔ စိတ္ထဲမႇာ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ရႇိခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းျဖစ္သြားတာက ႏုိင္ငံျခားထြက္သြားမိတာေၾကာင့္နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားမႇာ ပညာယူတဲ့အေနနဲ႔ ႏႇစ္ႏႇစ္၊ သုံးႏႇစ္လုပ္မယ္ဆုိၿပီး အခ်ိန္ၾကာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္လုိ ေျပာသလုိ Better Late the Never ဆုိသလုိ အခုမႇမစရင္ ဘယ္အခ်ိန္စျဖစ္မလဲဆုိၿပီး လုပ္ငန္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြၽန္မအေနနဲ႔ အမႇန္အတုိင္းေျပာရရင္ အလုပ္က ေကာင္းတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားမႇာေနလည္း အဆင္ေျပတယ္။ ျမန္မာျပည္မႇာဆုိလည္း ရာထူးႀကီးႀကီး ရႏုိင္ကိန္းရႇိတယ္။ လခေကာင္းေကာင္းယူၿပီး၊ အပူကင္းကင္းနဲ႔ စိတ္ေအးလက္ေအး ၀န္ထမ္းပဲလုပ္ေနလုိ႔လည္း ရတယ္ဆုိေပမဲ့ အဲဒီအတုိင္းဆုိရင္ ကုိယ့္ရဲ႕ Dream က ဘယ္ေတာ့မႇျဖစ္လာမႇာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကုိယ္ပုိင္အလုပ္ဆုိတာ Risky ျဖစ္တယ္။ လုပ္ငန္းပ်က္တာတုိ႔ ၊ ဘာတုိ႔ဆုိတာ လူတုိင္းႀကံဳရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ Risky ကုိ ယူႏုိင္လား၊ မယူႏုိင္ဘူးလားဆုိတာ စဥ္းစားတဲ့အခါမႇာ အခုမႇမယူရင္ ဘယ္အခ်ိန္သြားယူမလဲဆုိၿပီး ကုိယ္ပုိင္အလုပ္လုပ္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ျဖစ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ကုမၸဏီက ဘယ္လုိလုပ္ငန္းကုိ လုပ္တာလဲ၊ လက္ရႇိမႇာ ဘယ္သူေတြကုိ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနလဲ . . .

ကြၽန္မတုိ႔ကေတာ့ ကုမၸဏီေတြကုိ Capital ရႇာေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကုိ အဓိကလုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကြၽန္မတုိ႔က ႏုိင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေခၚေပးတာျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခားသားက ဘယ္လုိမ်ဳိး ဘယ္လုိအေျခအေနမ်ဳိးမႇာ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈလာလုပ္ခ်င္တယ္ဆုိတာကုိ ကြၽန္မတုိ႔ နားလည္တယ္။ ဒီကကုမၸဏီေတြကုိလည္း ျပေပးလုိ႔ ရတယ္။ ကုိယ့္ကုမၸဏီအေၾကာင္းကုိ ႏုိင္ငံျခားသား နားလည္ေအာင္လုိ႔ ရႇင္းျပတာတုိ႔ ၾကားထဲမႇာ လုပ္ေပးတယ္။ ဒါအျပင္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈရတဲ့ အခ်ိန္မႇာလည္း ျမန္မာကုမၸဏီေတြ မနစ္နာေအာင္ ဘယ္လုိေဆြးေႏြးရမလဲဆုိတာေတြ လုပ္ေပးတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ကြၽန္မတုိ႔ဆီမႇာရႇိတဲ့ Funding နဲ႔ ကုိယ္တုိင္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈလုပ္တယ္။ ကုိယ္တုိင္ကုမၸဏီေတြကုိ သြားၿပီး ရႇယ္ယာ၀င္တယ္၊ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံတယ္၊ ဒါကုိေတာ့ ၾကည့္ေနတုန္းပဲ ရႇိေသးတယ္။ ဒီက႑က ပုိၿပီးထိေရာက္တယ္ဆုိရင္ Fund ေထာင္ၿပီး အရင္းအႏႇီးထပ္ထည့္ဖုိ႔လည္း ရႇိပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မႇာေတာ့ ဒီက႑က သိပ္ၿပီးမတုိးတက္ေသးတဲ့အတြက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ အဓိကအေနနဲ႔ ဒီႏႇစ္ခ်က္ကုိ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Merger & Acquisition Advisory လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုမၸဏီႏႇစ္ခုေပါင္းတာ၊ ကုမၸဏီတစ္ခုက ေနာက္တစ္ခုကုိ ၀ယ္တာစတာေတြကုိ Advisory ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကုိလည္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ကုိ Foreign Direct Investment ၀င္လာတဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လုိျပင္ဆင္ထားရမယ္၊ ဘယ္လုိ Negotiate လုပ္ရမယ္ဆုိတာေတြကုိလည္း အႀကံေပးပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ကြၽန္မအေနနဲ႔ ဘက္စုံအႀကံေပးကိုလည္း လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဘက္စုံအႀကံေပးဆုိတာ က႑တစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္က စီးပြားေရးပညာရႇင္ေတြဟာ ကုိယ့္က႑မႇာ တအားေတာ္တယ္။ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းလည္း ေနာေက်ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္ပြင့္လာတဲ့အခါမႇာ အေျခအေနေတြက ေျပာင္းသြားေတာ့ ႏုိင္ငံျခားက လူေတြလည္း၀င္လာၿပီ၊ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ကလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အသြင္ေျပာင္းလာၿပီဆုိတဲ့အခ်ိန္မႇာ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆုိတာေတြ ကုိယ့္ကုမၸဏီရဲ႕ Strategy ကုိ ဘယ္လုိေျပာင္းသင့္လဲ။ လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းေတြက အာ႐ုံမ်ားတာပဲရႇိတယ္၊ ဘာမႇျဖစ္မလာဘူးဆုိရင္ ေရာင္းဖုိ႔သင့္လား စတာမ်ဳိး အႀကံေပးတဲ့အပုိင္းကုိလည္း လုပ္ခ်င္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခားမႇာ အလုပ္၀င္ေတာ့ ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြ . . .

ႏုိင္ငံျခားမႇာ အလုပ္လုပ္ရတာက အလုပ္ခ်ိန္က တအားမ်ားသလုိ အလုပ္ကုိ တအားခြန္အားစုိက္ၿပီး လုပ္ရတယ္။ ကြၽန္မ ပထမစတဲ့အလုပ္ဆုိ မနက္ ၈ နာရီမႇာ စတယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ မနက္ ၂ နာရီ ၊ ၃ နာရီေလာက္မႇ ၿပီးတယ္။ စေန ၊ တနဂၤေႏြဆုိရင္လည္း Deal ရႇိေနရင္ လုပ္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ကငယ္ေသးတယ္ဆုိေတာ့ ငယ္တဲ့အခ်ိန္မႇာ အခုလုိအေတြ႕အႀကံဳမ်ဳိးရတာ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ခံယူၿပီးလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္အလုပ္က်ေတာ့ Stock and Share ေစ်းကြက္မဖြင့္ခင္ မနက္ကုိ ၆ နာရီခြဲ အေရာက္သြားရတယ္။ ေစ်းကြက္က ၄ နာရီခြဲ၊ ၅ နာရီေလာက္ဆုိပိတ္ေတာ့ ၆ နာရီ၊ ၆ နာရီခြဲေလာက္ဆုိ ျပန္လုိ႔ရတယ္။ အဲေတာ့ အလုပ္ခ်ိန္က မနက္ေျခာက္နာရီခြဲကေန ညေျခာက္နာရီခြဲျဖစ္တဲ့အတြက္ အနည္းဆုံး ၁၂ နာရီေလာက္ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေပ်ာ္တယ္။ စိတ္၀င္စားစရာလည္း ေကာင္းတယ္။

ျမန္မာျပည္မႇာ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားမႇာ အလုပ္လုပ္တာရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ေတြ . . .

ျမန္မာျပည္မႇာ အလုပ္လုပ္တာနဲ ့ ႏုိင္ငံျခားမႇာ အလုပ္လုပ္တာ ဘာကြာလဲဆုိရင္ အမ်ားႀကီးကြာျခားတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိရင္ အေျခအေနခ်င္းက လုံး၀မတူဘူး။ ႏုိင္ငံျခားမႇာက ဘယ္ေလာက္တာ၀န္ႀကီးႀကီး ဘယ္ေလာက္အလုပ္မ်ားမ်ား ေဘးကေနကူညီေပးမယ့္လူေတြ၊ ကူညီေပးႏုိင္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ကိုယ့္အလုပ္ကုိ ကုိယ့္ေဘာင္ထဲမႇာ လုပ္သြား႐ုံပဲ။ ေဘးက လူေတြက သူ႕အလုပ္သူၿပီးျပတ္ေအာင္ လုပ္သြားတဲ့အတြက္ အခက္အခဲေတြ ရႇိတယ္ဆုိေပမဲ့ လုပ္ရကုိင္ရတာ လြယ္တယ္။ ဒီမႇာက်ေတာ့ ကုိယ္ဘာလုပ္ရမလဲဆုိတာ သိေနေပမဲ့ ေဘးကလူေတြက ဒီလုိမ်ဳိး အေတြ႕အႀကံဳမရႇိတဲ့အတြက္ တစ္ခါတေလက်ရင္ ကိစၥေသးေသးေလးေတြကအစ ကုိယ္က၀င္ပါရတယ္။ ဥပမာ – တစ္နာရီမႇာ ကုမၸဏီတစ္ခုလုံးရဲ႕ Strategy အေၾကာင္းကုိ ကုိယ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ေဆြးေႏြးရင္ ေဆြးေႏြးေနေပမယ့္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္က်ရင္ Email တစ္ခု စာလုံးေပါင္းမမႇားေအာင္ ကုိယ္ကပဲ ၾကည့္ေနရတာမ်ဳိးေတြ ရႇိတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကြာတာက အရင္က Investment Banker အေနနဲ႔ က႑တစ္ခုဆုိတစ္ခုပဲ လုပ္ရတယ္။  ကြၽန္မက Debt Capital Market ဆုိေတာ့ Bond လုပ္တယ္။ ေနာက္ပုိင္းက်ေတာ့ Interest Rate Derivitive ဆုိတာလုပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ YOMA Strategic က်ေတာ့ Conglomorate ျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းေတြအမ်ားႀကီး ရႇိတယ္။ လုပ္ငန္းတစ္ခုနဲ ့တစ္ခုက ဘာမႇလည္း အဆက္အစပ္မရႇိဘူး။ Conglomorate ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီမႇာ Management တစ္ခုအေနနဲ ့ေနရတဲ့အခါက်ေတာ့ စီးပြားေရးက႑ေတြ အမ်ားႀကီးကုိ စဥ္းစားရတယ္။

ျမန္မာျပည္မႇာကလည္း ဒီလုိမ်ဳိးကုမၸဏီေတြ မ်ားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မႇာက လုပ္ငန္းမခြဲလုိ႔ မရဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုတည္း ေဇာက္ခ်လုပ္မယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုပ္ငန္းက အစုိးရေပၚလစီေျပာင္းတာတုိ႔၊ ဘာတုိ႔နဲ ့ လုပ္ငန္းကျပတ္သြားရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆုိတာကုိ ႀကိဳတင္မသိႏုိင္တာရယ္၊ လုပ္ငန္းမခြဲရင္အနာဂတ္မႇာ ဘာျဖစ္မယ္ဆုိတာ မေသခ်ာတဲ့အတြက္ အားလုံးက လုပ္ငန္းခြဲၾကတယ္။ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက လုပ္ငန္းေတြအမ်ားႀကီးဆုိေတာ့ ကုိယ့္ဦးေႏႇာက္က တစ္ခ်ိန္လုံးမ်ဳိးစုံေတြးေနရတယ္။ လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္နဲ ့ ေနာက္လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္က မတူတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားရတယ္။  ပညာလည္း အမ်ားႀကီးရပါတယ္။

၀န္ထမ္းလုပ္တာနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းလုပ္တာရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ေတြ . . .

လုပ္ငန္းရႇင္ဆုိတာ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့အခ်ိန္က်မႇသာ ၾကားေကာင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ မေအာင္ျမင္ေသးခ်ိန္ Start Up အခ်ိန္မႇာေတာ့ အခက္အခဲေတြက အမ်ားႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မအေနနဲ႔ မိဘ၊ အဘုိးအဘြားေတြက ကုိယ္ပိုင္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ဆုိေပမဲ့ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္က်ေတာ့ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းကုိ အခုမႇပထမဆုံး စလုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းေထာင္ရတာ ေၾကာက္လားဆုိရင္ေတာ့၊ ေၾကာက္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ကြၽန္မကိုယ္ကုိယ္တုိင္က လခနဲ႔ပဲ အလုပ္လုပ္ေနခဲ့ၿပီး လခကအၿမဲေကာင္းခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ လကုန္ရင္လခရၿပီး ေအးေအးေဆးေဆးေနလုိ႔ရ တယ္ဆိုေပမဲ့ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္း လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ လကုန္က်ရင္ လခမရဘဲ ကုိယ္ကလခေပးရတယ္။ ၀န္ထမ္းလခေတြ၊ ႐ုံးခလခေတြ စတဲ့ စရိတ္ေတြအကုန္လုံး ကုိယ္ပဲခံရတယ္ဆုိေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေခါင္းပူတာေတြက မတူဘူး။ ဒါေပမဲ့ လခစားသမားပူတဲ့အပူနဲ ့ လုပ္ငန္းရႇင္ပူရတဲ့ အပူက မတူဘူး။ ကြၽန္မအေနနဲ ့ စလုံးေရးစ လုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းရႇင္ပူရတဲ့ အပူေတြကုိ ခံစားေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုေသခ်ာတာက လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ရင္ ေအာင္ျမင္တဲ့ရလဒ္ေတြက ကုိယ္ပဲရမႇာ။ လခစားဆုိရင္ေတာ့ လခမႇာတင္ ၿပီးသြားတယ္။ လခကေန ထပ္ၿပီးရစရာမရႇိဘူး။ ႐ႈံးစရာလည္း အေၾကာင္းမရႇိဘူး။ လုပ္ငန္းရႇင္အေနနဲ႔က်ေတာ့ ရရင္လည္း ကိုယ္ပဲရတယ္။ အေပၚက Ceiling မရႇိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႐ႈံးရင္လည္း ႐ႈံးႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ၀န္ထမ္းက ကုိယ္ဘာလုပ္ရမယ္ဆုိတာကုိ ကုိယ့္အထက္လူႀကီးက ေျပာတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြ၊ YOMA တုိ႔လုိ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ နိစၥဓူ၀ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ လုပ္ရပါတယ္။ ကုိယ္ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒီအလုပ္မႇာ ရႇိေနတာလဲ၊ ကုိယ့္ရဲ႕ Objective ေတြ၊ Key Performance Indicator ေတြကုိ သိေနတဲ့အတြက္ ႐ုံးေရာက္ရင္ ဘာလုပ္ရမယ္ဆုိတာကုိ သိေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္မႇာကေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္က ခုိင္းတာကုိ လုိက္လုပ္ေနရတာမ်ဳိးေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ကုမၸဏီႀကီးမႇာ ၀န္ထမ္းလုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ကုိယ္ကကုိယ့္က႑ ကုိယ္ရႇိတယ္။ ကုိယ္ကအုပ္ခ်ဳပ္မႈအႀကီးအကဲ ျဖစ္ရင္လည္း ကိုယ့္ေအာက္မႇာ လူေတြအမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ကုမၸဏီရဲ႕ယႏၲရားက လည္ေနၿပီးသား။ လည္ေနတဲ့ ယႏၲရားထဲမႇာ ကုိယ္က၀င္သြားတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။

ကုိယ္ပုိင္အလုပ္မႇာက်ေတာ့ ဒါေတြကုိ ကုိယ္ကစရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Website ေရးတာကအစ၊ လခထုတ္ေပးတာကအစ၊ Office ျပင္တာကအစ အကုန္လုံးကုိ ဂဃဏန လုိက္ၾကည့္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကုိယ္က လုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္လာတဲ့အခါမႇာ ကုမၸဏီရဲ႕ဦးတည္ခ်က္၊ Strategy ကုိလည္း ကုိယ္ပဲခ်ရတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကုိလည္း Manage လုပ္ရပါတယ္။ ပစၥည္းကိရိယာ၀ယ္ဖုိ႔၊ Raw Material ကုန္ၾကမ္း၀ယ္ဖုိ႔ စတာေတြအတြက္ Financing လုပ္ဖုိ႔ကလည္း ကုိယ့္ေခါင္းေပၚမႇာပဲဆုိေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္လုပ္ရတယ္ဆုိတာ General Management ကုိ လုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုိယ့္လုပ္ငန္းဆုိေတာ့ မိတ္ဖြဲ႕တာတုိ႔ တျခားလုပ္ငန္းရႇင္ေတြနဲ႔ ေျပလည္ေအာင္ ေနရတာတုိ ့၊ Client ရႇာတာတုိ႔အားလုံးက ကုိယ့္ေခါင္းေပၚမႇာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကုိ ကြာျခားတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။

ကုမၸဏီတည္ေထာင္ဖုိ႔အတြက္ Finance ပိုင္းအတြက္ ဘယ္လိုစီမံခန္႔ခြဲခဲ့ပါသလဲ . . .

ကုိယ္အရင္က လုပ္ခဲ့တာကုိ စုထားတဲ့ေငြနဲ ့ပဲ လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မနဲ႔ ကြၽန္မရဲ႕ပါတနာနဲ ့ႏႇစ္ေယာက္ စုထားတဲ့ေငြေတြကုိ အခ်ဳိးက်ထည့္ၿပီးေတာ့ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔က Service Business ျဖစ္တာေၾကာင့္ ႐ုံးခန္းစရိတ္၊ သြားတဲ့လာတဲ့ စားစရိတ္ေလာက္ပဲ ကုန္က်ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ လခမယူထားဘူး။ အဲဒီလုိနဲ႔ စလုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း လုပ္ငန္းခ်ဲ႕လုိ႔ ၀န္ထမ္းတုိးလာတယ္၊ ၀င္ေငြက မရေသးဘူးဆုိရင္ေတာ့ Investor ရႇာဖုိ႔ အစီအစဥ္ရႇိတယ္။

အခက္အခဲေတြကုိ ဘယ္လုိေျဖရႇင္းေနပါသလဲ . . .

အခုေလာေလာဆယ္မႇာေတာ့ ကုိယ္စဥ္းစားတာနဲ ့ ရႇိတဲ့ ရင္းႏႇီးေငြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ခံမယ္ဆုိတာကုိ တြက္ထားတယ္။ ဒီၾကားထဲမႇာ ၀င္ေငြ၀င္ေအာင္လည္း စဥ္းစားရတယ္။ ၀င္ေငြမ၀င္ဘူးဆုိလည္း Cover ျဖစ္ေအာင္လုိ႔ Investor ေတြနဲ႔ စကားေျပာထားတာေတြ ရႇိတယ္။

အခက္အခဲက ဘာရႇိလဲဆုိရင္ ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕ အခက္အခဲက တျခားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြရဲ႕ အခက္အခဲနဲ႔ သိပ္မျခားပါဘူး။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စလုံးေရးစတဲ့လူေတြက အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏႇစ္ ၂၀ ကတည္းကစၿပီး Run ေနတဲ့ လူေတြကလည္း အခုအခ်ိန္မႇာ အဆင္ေျပေနတယ္ဆုိေပမဲ့ Financing တုိ႔ ဘာတုိ႔ကခက္တဲ့အတြက္ တက္သင့္သေလာက္မတက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြလည္းရႇိတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဘယ္လုိႏုိင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈကုမၸဏီေတြ ၀င္လာမယ္လုိ႔ ခန္႔မႇန္းထားပါသလဲ . . .

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အစုိးရဥပေဒရဲ႕ ေပၚလစီေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ တက္ကိန္းပဲ ရႇိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ တက္မလဲဆုိတာပဲ ေျပာဖုိ႔ရႇိပါတယ္။

ျမန္မာျပည္က လုိအပ္ခ်က္ေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Private Sector က လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ကိစၥေတြ ရႇိသလုိ အစုိးရဘက္က ျပင္ေပးရမယ့္ ကိစၥေတြကလည္း ရႇိပါတယ္။ အစုိးရဘက္ကေန လွ်ပ္စစ္မီးရဖုိ႔ေတြ၊ Export ၊ Import ေတြကုိ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ပုိၿပီးလြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္လုိ႔ရေအာင္ေတြ၊ အစိုးရ႐ုံးေတြ၊ ဘာေတြသြားရင္ တစ္နာရီနဲ႔ ၿပီးရမယ့္ကိစၥက ႏႇစ္ရက္ေလာက္ၾကာရင္ ၾကာတတ္တဲ့ Bureacracy ယႏၲရားလုိဟာေတြကို ျမန္ျမန္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုပ္ေပးမယ္ဆုိရင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရတာပုိအဆင္ေျပလာၿပီး လုပ္ငန္းေတြက တုိးတက္လာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူတုိ႔မႇာဆုိ အစုိးရပုိင္ကုမၸဏီေတြက ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြ ပုံစံအတုိင္းပဲ အလုပ္လုပ္တဲ့အတြက္ ျမန္ျမန္ႀကီးပြားသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလုိမ်ဳိးေတြလည္း ေျပာင္းဖုိ႔လုိတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ ပုဂၢလိကစီးပြားေရးကုိ တုိးတက္ေအာင္ ျမႇင့္ေပးရမယ့္တာ၀န္ရႇိတယ္လုိ႔ ထင္တယ္။

ကိုဒီ