ျမန္မာႏုိင္ငံ ပဲမ်ဳိးစုံႏႇင့္ ႏႇမ္းကုန္သည္မ်ားအသင္း
စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းကုိ အဓိကလုပ္ကုိင္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ပဲႏႇမ္းစုိက္ပ်ဳိးတာက အဓိကလုပ္ငန္းေတြထဲမႇာ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ပဲ၊ ႏႇမ္း လုပ္ငန္းကုိ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္၊ ဒီဇင္ဘာလမႇာ သမၼတ႐ုံးက ထုတ္ျပန္တဲ့ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ပုိ႔ကုန္မဟာဗ်ဴဟာမႇာလည္း ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပဲမ်ဳိးစုံႏႇင့္ ႏႇမ္းကုန္သည္မ်ားအသင္းရဲ႕ အတြင္းေရးမႇဴး ဦးမင္းကုိဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခုိက္မႇာ ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့တာေတြကုိ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
စတင္တည္ေထာင္ျဖစ္ပံု . . .
ပဲ၊ ႏႇမ္းဟာ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္တဲ့ေတာင္သူေတြကေန ေနာက္ဆံုး ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ အထိ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြရႇာေပးႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းပမာဏႀကီးမားတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလုပ္ငန္းၾကီးတစ္ခုလံုး အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕နဲ႔ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အသင္းအဖြဲ႕ႀကီးက မရႇိမျဖစ္လိုအပ္တယ္ဆိုၿပီး ၁၉၉၁- ၁၉၉၂ ခုႏႇစ္ေလာက္ကစျပီး တည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ပဲကုိ ဘယ္ေဒသေတြမႇာ အဓိကစုိက္ပ်ဳိးေနပါသလဲ။ အထြက္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရႇိပါသလဲ . . .
ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ပဲကုိ ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔တဲ့အခါမႇာ မတ္ပဲ၊ ပဲစင္းငံု၊ ပဲတီစိမ္းဆုိတဲ့ ပဲသံုးမ်ိဳးကုိ အေရအတြက္မ်ားမ်ားနဲ႔ အဓိကတင္ပို႔တယ္။ ဒီပဲသံုးမ်ိဳးမႇာ မတ္ပဲဆိုရင္ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္းနဲ႔ တခ်ဳိ႕အညာေဒသေတြမႇာ စိုက္တယ္။ ပဲစင္းငံုကုိေတာ့ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ ျမင္းၿခံ၊ ပခုကၠဴ၊ ရႇမ္းျပည္နယ္ဘက္ေတြမႇာ စိုက္တယ္။ ပဲတီစိမ္းက်ေတာ့ အညာေဒသ၊ ျပည္၊ ပဲခူးတိုင္းအေရႇ႕ဘက္နဲ႔ ရန္ကုန္တိုင္းမႇာရႇိတဲ့ ခရမ္းသံုးခြဘက္ေတြမႇာ စုိက္ပ်ဳိးပါတယ္။ တျခားျပည္တြင္းမႇာစားတဲ့ စားေတာ္ပဲ၊ ဘိုကိတ္ပဲတို႔ကေတာ့ ဧရာ၀တီတိုင္းနဲ႔ အညာေဒသေတြမႇာ စိုက္ပ်ိဳးတယ္။
ႏုိင္ငံျခားကုိ အဓိကတင္ပို႔တဲ့ ပဲသံုးမ်ိဳးမႇာ မတ္ပဲဆိုရင္ ရာသီဥတုေကာင္းလုိ႔ ပုံမႇန္ထြက္တယ္ဆိုရင္ ႏႇစ္စဥ္တန္ခ်ိန္ ေျခာက္သိန္းေလာက္ထြက္တယ္။ ပဲတီစိမ္းက တန္ခ်ိန္သံုးသိန္းေလာက္ထြက္ၿပီး ပဲစင္းငံုကေတာ့ တန္ခ်ိန္သံုးသိန္းေလာက္ကေန ၂၅၀,၀၀၀ ေလာက္ထိ ထြက္ပါတယ္။ ပဲသံုးမ်ဳိးမႇာတင္ တန္ခ်ိန္ ၁၂ သိန္း နီးပါးေလာက္ ထြက္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ပဲမ်ဳိးခြဲေတြလည္းရႇိေပမဲ့ ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔တဲ့ အေရအတြက္ကေတာ့ နည္းပါတယ္။
ပဲပုပ္ကုိေကာ ဘယ္ေဒသေတြမႇာ စုိက္ပ်ဳိးေနပါသလဲ . . .
အဓိကအေနနဲ႔ ပဲပုပ္ကုိ ရႇမ္းျပည္မႇာ စိုက္တယ္။ ဧရာ၀တီတိုင္းမႇာလည္း စိုက္တယ္။ ပဲပုပ္က ဆီႀကိတ္လုိ႔လည္း ရၿပီး ပဲပုပ္ဆီက က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ ေျမပဲဆန္ကို ႀကိတ္လို႔ရတဲ့ ေျမပဲဆီကို စားၾကတာမ်ားတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏႇမ္းဆီအစားမ်ားတယ္။ ပဲပုပ္ဆီကိုေတာ့ အစားနည္းပါတယ္။ ေနၾကာဆီလည္းအစားမ်ားတယ္။ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး ဆီစက္ေတြကေတာ့ ႀကိတ္ေနတာပါပဲ။
စိုက္ဧကအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ရႇိပါသလဲ . . .
ပဲကုိေဆာင္းသီးႏႇံအေနနဲ႔စိုက္ေတာ့ ရာသီဥတုေကာင္းမြန္တဲ့ႏႇစ္မ်ဳိးဆိုရင္ စပါးစိုက္တဲ့စိုက္ဧကရဲ႕ သံုးပံုႏႇစ္ပံုေလာက္ စိုက္တယ္။ စပါးျပီးမႇ စိုက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ စိုက္ဧကကို အတိအက်မႇန္းဖို႔ကေတာ့ ခက္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔ေနတဲ့ ပဲေတြရဲ႕ေစ်းကြက္ပမာဏက ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရႇိပါသလဲ . . .
ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅- ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ ပဲအထြက္ႏႈန္းေလ်ာ့ခဲ့တဲ့အတြက္ တန္ခ်ိန္ ၁၂ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ပဲ တင္ပုိ႔ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၄- ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္တုန္းကေတာ့ တန္ခ်ိန္ ၁၄ သိန္းေလာက္ တင္ပို႔ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားကုိ တင္ပုိ႔တဲ့အေရအတြက္မႇာ အျမင့္ဆုံးစံခ်ိန္တင္ထားတာကေတာ့ တန္ခ်ိန္ ၁၄ သိန္း၊ ၁၅ သိန္းျဖစ္ၿပီး အနိမ့္ဆံုးကေတာ့ တန္ခ်ိန္ ၁၂ သိန္းေက်ာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
တန္ဖိုးျမင့္ထုတ္ကုန္အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ . . .
ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းတုိ႔မႇာ ႏႇမ္းကုိ အညာေဒသမႇာ စိုက္တယ္။ ေျမပဲကုိ ျပည္တြင္းမႇာ ဆီႀကိတ္တာရႇိသလုိ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ကိုလည္း လံုးဆန္အေနနဲ႔သြားတာရႇိပါတယ္။ ႏႇမ္းကုိလည္း သန္႔စင္ျပီး ဂ်ပန္နဲ႔ကိုရီးယားကို တန္ဖိုးျမင့္ထုတ္ကုန္အျဖစ္ ႏႇမ္းေလႇာ္မုန္႔အေနနဲ႔ တင္ပို႔တာရႇိတယ္။ ပဲအမာအမ်ဳိးအစားျဖစ္တဲ့ မတ္ပဲ၊ ပဲတီစိမ္း၊ ပဲစင္းငံုတို႔က်ေတာ့ ျပည္တြင္းမႇာတင္ အခြံခြၽတ္တယ္၊ ခြဲျခမ္းခြဲတယ္၊ ျပီးမႇ မႇာယူတဲ့ႏုိင္ငံကုိ တန္ဖုိးျမင့္ထုတ္ကုန္အေနနဲ႔ Package အိတ္ေလးေတြ ထုပ္ၿပီးေတာ့ ပုိ႔တာမ်ားပါတယ္။ လက္ရႇိမႇာေတာ့ ပဲထြက္တဲ့ပမာဏရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကုိပဲ ကုန္ေခ်ာအျဖစ္ တင္ပုိ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ကုန္ၾကမ္းအေနနဲ႔ပဲ သြားတာမ်ားေနတယ္။ ဒါကလည္း အဓိကကေတာ့ ေငြေၾကးမႏိုင္နင္းတာနဲ႔ ေစ်းကြက္က ကုန္ေခ်ာကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ တင္ပို႔ႏိုင္တဲ့ အင္အားမရႇိေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုရင္ ပဲကုိ တန္ဖိုးျမင့္ထုတ္ကုန္အေနနဲ႔ အိႏၵိယလူမ်ိဳးေတြရႇိတဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြ၊ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကုိ တင္ပုိ႔ႏုိင္တယ္လုိ႔ သိရပါ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း တန္ဖုိးျမင့္ထုတ္ကုန္အျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားတင္ပုိ႔ႏုိင္ဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေနေပမဲ့ တကယ္တမ္းမႇာေတာ့ ထြက္တဲ့ပမာဏရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကုိပဲ တင္ပုိ႔ႏုိင္ပါေသးတယ္။
တျခားဘယ္ႏုိင္ငံေတြကုိ တင္ပုိ႔ေနပါသလဲ . . .
အိႏၵိယကိုေတာ့ မတ္ပဲ၊ ပဲစင္းငံု၊ ပဲတီစိမ္းတို႔ တင္ပုိ႔ေနပါတယ္။ မတ္ပဲက မေလးရႇား၊ အင္ဒိုနီးရႇားတို႔ကလည္း ၀ယ္တယ္။ ပဲတီစိမ္းကုိေတာ့ အိႏၵိယက ၀ယ္တဲ့အျပင္ တရုတ္ဘက္ကုိလည္း တင္ပုိ႔ရပါတယ္။ တျခားပဲစားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္တို႔၊ ထိုင္၀မ္တုိ႔ကုိလည္း တင္ပုိ႔ရတာရႇိပါတယ္။
စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္သူေတြ၊ ကုန္သည္ေတြနဲ႔စားသုံးသူေတြအတြက္ အသင္းအေနနဲ႔ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာေတြ . . .
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အသင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိက စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သူေတြ အက်ဳိးရႇိေစဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မႇ ကုန္သည္ပြဲစား၊ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔သူ ကုန္သည္ေတြ အတြက္ဆုိၿပီး အဆင့္ဆင့္အက်ဳိးရႇိဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ ဒါအျပင္ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းနဲ႔ပတ္သက္ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့သူေတြအားလံုးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ပါ အက်ိဳးရႇိေအာင္ အသင္းအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာေတြရႇိပါတယ္။ ဥပမာ- ဒီႏႇစ္မႇာ ဘယ္လိုပဲမ်ိဳးေတြ စိုက္သင့္တယ္၊ ပဲေစ်းေတြကဘယ္လိုျဖစ္ေနျပီ၊ ဘယ္ပဲမ်ဳိးေတြေတာ့ ေစ်းေကာင္းႏိုင္တယ္၊ မႏႇစ္ကမတ္ပဲ ေစ်းေကာင္းတယ္၊ ဒီႏႇစ္လည္း ေစ်းဆက္ေကာင္းႏိုင္တယ္၊ အိႏၵိယဘက္မႇာ ပဲလက္က်န္နည္းေနတယ္စတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေပးတာမ်ဳိးေတြလည္း ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔တဲ့အခါမႇာလည္း အေရာင္းအ၀ယ္လြယ္ကူတဲ့စနစ္မ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အသင္းအဖြဲ႕ေတြက လိုအပ္တဲ့ေနရာကေန ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးတယ္။ တစ္ခါတေလ ျပည္တြင္းတင္ပုိ႔သူေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခား၀ယ္ယူသူေတြအၾကား ျဖစ္တတ္တဲ့ ျပႆနာမ်ဳိးေတြကုိလည္း လုိအပ္သလုိ ၀င္ေျဖရႇင္းေပးေနတာေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အသင္းက ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းက႑ဖြံ႕ျဖိဳးဖုိ႔အတြက္ ဖြဲ႕စည္းထာတဲ့အသင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေနရာကေန လုိအပ္သလုိ ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အသင္းအေနနဲ႔ ေတာင္သူလယ္သမားေတြကို ရာသီဥတု အေျခအေနအလုိက္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ပဲေတြကုိ မ်ဳိးေပးတာမ်ဳိးေတြ ျပဳလုပ္ေပးသင့္တယ္ဆုိေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ထိေတာ့ လုပ္ေပးႏုိင္ျခင္း မရႇိေသးပါဘူး။
စားသံုးသူေတြ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာေတြ ရႇိ၊ မရႇိ . . .
ဒါက ဖြံျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရႇိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္း ထြက္ကုန္အားလုံးရဲ႕ ၇၅၊ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကုိ အိႏိၵယက ၀ယ္ယူေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိႏၵိယလုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ႏုိင္ငံေတာင္ စားသံုးသူ စားသင့္မစားသင့္ဆိုတဲ့ကိစၥကို သိပ္ၿပီးၾကီးၾကီးမားမား အာ႐ုံမထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္ႏႇစ္ေလာက္မႇာ ဥေရာပက ပဲတီစိမ္းကို ပဲပင္ေပါက္ေဖာက္ဖို႔အတြက္ စ၀ယ္တယ္။ ၀ယ္တဲ့အခါမႇာ သူတို႔ဘက္က ပဲတီစိမ္းစိုက္ပ်ိဳးတဲ့ ေျမရဲ႕အေနအထားကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တယ္။ သြင္းတဲ့ေရကိုလည္း ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို လံုး၀ေပးမသံုးဘူး။ ေတာင္သူကေန ထြက္လာျပီး သိုေလႇာင္႐ုံမႇာထားတဲ့အခါမႇာလည္း သုိေလႇာင္႐ုံက ေနာက္ေခ်းေတြရႇိေနတာမ်ဳိး လံုး၀လက္မခံဘူး။ သူတုိ႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ညီတဲ့ သုိေလႇာင္႐ုံမႇာပဲ သုိေလႇာင္ရတယ္။ ပဲေတြကုိ ရန္ကုန္တင္ပုိ႔တဲ့အခါမႇာလည္း ရန္ကုန္မႇာရႇိတဲ့ သိုေလႇာင္႐ုံေတြကို သူတုိ႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ညီမညီ ၀င္စစ္ေသးတယ္။ ဒါေတြကေန သူတို႔ႏိုင္ငံေတြက စားသံုးသူဥပဒ္ျဖစ္ေစမယ့္ကိစၥမ်ဳိးေတြ လက္မခံဘူးဆုိတာ ေတြ႕ရတယ္။
စားသံုးသူ မစားသင့္တာမ်ဳိးေတြက ပဲမႇာလည္း ရႇိႏုိင္တယ္၊ ဆန္စပါးမႇာလည္း ရႇိႏိုင္တယ္။ မသံုးသင့္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆးမ်ဳိးသံုးမိရင္ စားသုံးသူေတြအတြက္ ေရရႇည္မႇာ အႏၲရာယ္သိပ္မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမႇာက ဒါေတြကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ တည္ေဆာက္လို႔ ရႏုိင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။
စားသံုးသူကာကြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းကုိ ျပည္တြင္းမႇာေတာ့ လက္ရႇိအထိကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ မရႇိေသးဘူး။ ဥေရာပဘက္ကို တင္ပို႔တာေတြကုိေတာ့ တကယ္လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ေစ်းလည္းပိုေပးတယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံလို ေစ်းကြက္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံလို ေစ်းကြက္မ်ိဳးေတြက ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြရႇိတာေၾကာင့္ စားသုံးသူစိတ္တုိင္းက်ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး တင္ပုိ႔ေနပါတယ္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံဘက္ကို တင္ပုိ႔တဲ့အခါမႇာေတာ့ ပံုမႇန္အတိုင္းပဲ တင္ပို႔ေနပါတယ္။
ဥေရာပကို တင္ပို႔ေနတဲ့ Standard နဲ႔ ဂ်ပန္ကိုတင္ပို႔ေနတဲ့ Standard ကတူပါသလား . . .
မတူပါဘူး။ ဥေရာပကုိ ဥေရာပက ေတာင္းဆုိတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြနဲ႔တင္ပုိ႔ရသလုိ ဂ်ပန္ကုိလည္း သူတုိ႔က ေတာင္းဆုိတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြနဲ႔အညီ တင္ပုိ႔ေပးရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိႏၵိယဘက္က ေတာင္းဆုိတာမ်ဳိး မရႇိတဲ့အတြက္ လုပ္ေပးေနတာမ်ဳိး မရႇိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းမႇာ စုိက္ပ်ဳိးေနက် ပုံမႇန္အတုိင္းပဲ သူတုိ႔ဆီကုိ တင္ပုိ႔ေနပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာေကာ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္သူေတြကုိ Standard တစ္ခုတည္းနဲ႔ထုတ္လုပ္လာေအာင္ အသိပညာ ေပးတာမ်ဳိးေတြ ျပဳလုပ္ေနပါသလား . . .
ဒီအတြက္ ေစ်းကြက္က ေတာင္းဆိုမႈရႇိလာရင္ေတာ့ ရႇိလာႏုိင္ပါတယ္။ ဥေရာပတုိ႔၊ ဂ်ပန္တုိ႔ဆုိလည္း ေစ်းကြက္ကေတာင္းဆိုလာလို႔ လုပ္ေပးေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ပဲေတြအားလံုးမႇာေတာ့ စၿပီးစုိက္ပ်ဳိးတဲ့အခါ၊ တင္ပို႔တဲ့အခါမႇာကတည္းက သူ႔ Standard နဲ႔သူကေတာ့ ရႇိၿပီးသားပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ တစ္ျပည္လံုးမႇာ ပဲစိုက္ပ်ဳိးတဲ့ နယ္ပယ္ေဒသေတြ တအားက်ယ္တဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္ကမေတာင္းဆိုဘဲနဲ႔ လုပ္ဖုိ႔ဆုိတာေတာ့ သိပ္မလြယ္ကူပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ေစ်းကြက္က ေတာင္းဆုိလာမယ္၊ ကုိယ္က ေတာင္းဆုိထားတဲ့အတုိင္း လုိခ်င္တယ္ဆုိရင္လည္း ပထမဆံုး ေတာင္သူလိုအပ္တဲ့ ေငြေၾကးကုိ ကူညီေပးရမယ္။ ထြက္လာတဲ့ပဲကိုလည္း ေစ်းႏႈန္းမနည္းေအာင္ ၀ယ္ေပးပါမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္လုပ္ေပးရမယ္။ အဲဒီလုိ ေစ်းကြက္ေတာင္းဆိုမႈရႇိရင္ေတာ့ လုိက္လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ျပည္လုံးအတုိင္းအတာအေနနဲ႔ စံခ်ိန္စံၫႊန္းနဲ႔ညီေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ကေတာ့ မလြယ္ေလာက္ပါဘူး။
ဒီႏႇစ္မႇာေကာ ပဲ၊ ႏႇမ္း၊ ေျပာင္းကို Export အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ေလာက္တင္ပို႔ႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မႇန္းထားပါသလဲ . . .
၂၀၁၆- ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ဒီႏႇစ္အတြက္ကုိေတာ့ ေျပာဖို႔က ေစာေနေသးေပမယ့္ ရည္မႇန္းခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ တန္ခ်ိန္ ၁၂ သိန္းနဲ႔ ၁၄ သိန္းၾကားေလာက္ တင္ပို႔ႏိုင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္မႇန္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရာသီဥတုအေပၚမႇာေတာ့ မူတည္ပါတယ္။
Export ပို႔တဲ့အခါ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ တင္ပုိ႔ပါသလဲ . . .
Export သြားတဲ့အခါမႇာ ေရေၾကာင္းနဲ႔သြားတာမ်ားပါတယ္။ အိႏၵိယကိုေရာင္းတဲ့အခါ အားသာခ်က္က ၀ယ္တဲ့သူက TT ေပးတဲ့စနစ္နဲ႕၀ယ္တယ္။ TT ေပးတဲ့ စနစ္ဆိုတာက ၀ယ္တဲ့သူနဲ႔ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရႇင္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ တစ္ပတ္နဲ႔ ဆယ္ရက္အတြင္းမႇာ ေငြေပးေခ်ရတဲ့ စနစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေရာက္ၿပီးၿပီဆိုမႇ ဒီဘက္က ကုန္စည္ကုိ သေဘၤာေပၚတင္ေပးတယ္။ အားသာခ်က္က ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ႔ ေငြလည္ပတ္မႈဒုကၡ သိပ္မရႇိေတာ့ဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒီစနစ္ကုိ အိႏၵိယနဲ႔ျမန္မာႏိုင္ငံၾကားဆက္ဆံေရးက ႏႇစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ၾကာလာလို႔သာ ယံုယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ေပးရဲတာျဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြက ၀ယ္ရင္ေတာ့ TT ေပးတဲ့စနစ္ နည္းတယ္။ LC စနစ္နဲ႔ပဲ ၀ယ္တာမ်ားတယ္။ LC စနစ္က်ေတာ့ ပစၥည္းကိုတင္ပုိ႔ၿပီးမႇ ဘဏ္အခ်င္းခ်င္းခ်ိတ္ဆက္ၿပီး သံုးလအတြင္း ေငြေခ်တဲ့စနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ လိမ္လည္တာမ်ဳိးမရႇိေအာင္ ဘဏ္ကၾကားကေနအာမခံေပးတဲ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘက္က ကုန္သည္က ပစၥည္းမတင္ပို႔မီကတည္းက ၀ယ္မယ့္သူက ေငြကုိဘဏ္ထဲ ထည့္ေပးထားရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေငြသြားထုတ္လုိ႔ေတာ့မရဘူး။ လက္ရႇိအေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ေနတာကေတာ့ TT စနစ္နဲ႔ အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။
ပဲေလာကမႇာ လိမ္လည္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ အသင္းအေနနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္သြားဖို႔ရႇိပါသလဲ . . .
ပဲက ေစ်းႏႈန္းအတက္အက် တအားမ်ားတယ္။ ေရာင္း၀ယ္မႈပမာဏကမ်ားေတာ့ ေစ်းတက္မယ္ထင္လုိ႔ ၀ယ္ၿပီးကာမႇ က်သြားတာမ်ိဳးေတြ ခဏခဏျဖစ္တတ္တယ္။ ျဖစ္တဲ့အခါတိုင္းမႇာလည္း ျပည္တြင္းကုန္စည္ဒိုင္ေတြက ကိုယ့္ရဲ႕အသင္းသားေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေျဖရႇင္းေပးတယ္။ ပဲေစ်းအတက္အက်ေပၚတဲ့အခါမႇာ ျပႆနာျဖစ္တာနည္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ အဓိကကေတာ့ ေလေရာင္းေလ၀ယ္ကိစၥမ်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အသင္းက ႏႈိးေဆာ္တယ္။ ရန္ကုန္တိုင္း ကုန္စည္ဒိုင္မႇာလည္း ျပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္ႏႇစ္ကစျပီး ႀကိဳေရာင္းႀကိဳ၀ယ္ လုပ္ခြင့္ေပးေပမဲ့ တစ္လထက္ပိုၿပီး လုပ္ခြင့္မရႇိဘူး။ တကယ္လုိ႔ တစ္လအတြင္းကုိ ႀကိဳေရာင္းႀကိဳ၀ယ္လုပ္မယ္ဆုိရင္ ေရာင္းသူေရာ ၀ယ္သူပါ Deposit တင္ျပီးေတာ့လုပ္တဲ့စနစ္မ်ိဳး တည္ေဆာက္ေပးထားတယ္။ ေျပာရင္ေတာ့ Community Exchange အေသးစား တည္ေဆာက္ေပးထားတာပါပဲ။ အဲလိုလုပ္တဲ့အတြက္ ျပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္ႏႇစ္ေလာက္က ပဲေစ်းႏႈန္းက ေတာ္ေတာ္တက္သြားတယ္။ ဒီလိုတက္ေပမဲ့ ျပႆနာတစ္စံုတစ္ရာ မရႇိခဲ့ပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္း တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္မႇာရႇိတဲ့ ကုန္စည္ဒိုင္ေတြလည္း ဒီစနစ္အတုိင္း လုိက္လုပ္လာမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္လာရင္ ျပႆနာျဖစ္မႈ နည္းသြားမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမႇာေတာ့ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းလုပ္တဲ့ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ MAGTPL ကလည္း Community Exchange ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနပါတယ္။
AEC မႇာယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတာေတြ . . .
AEC မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေကာက္ပဲသီးႏႇံကေတာ့ ႀကီးႀကီးမားမားယႇဥ္ၿပိဳင္ရတာရႇိလာမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ASEAN ႏုိင္ငံေတြမႇာ မတ္ပဲ၊ ပဲစင္းငုံက စိုက္ပ်ိဳးမႈနည္းတယ္။ ေျမအေနအထားအရေရာ ရာသီဥတုအရပါ ပဲကိုတစိုက္မတ္မတ္ စိုက္ပ်ိဳးတာဆိုလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံပဲရႇိပါတယ္။ အခြန္ကင္းလြတ္တာတို႔ ဘာတုိ႔က ပဲလုပ္ငန္းက႑အေပၚ ၾကီးၾကီးမားမားသက္ေရာက္မႈ မရႇိႏိုင္ပါဘူး။
ဘဏ္ကေန စိုက္ပ်ဳိးသူေတြကို ေငြထုတ္ေခ်းတဲ့အေပၚမႇာ စိုက္ပ်ဳိးသူေတြအေပၚ ဘယ္လိုသက္ေရာက္ႏိုင္သလဲ။ ၿပီးေတာ့ တကယ္ စိုက္၊ မစိုက္ဆိုတာကို ဘယ္လိုသိႏိုင္ပါသလဲ . . .
စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ထုတ္ေခ်းတာကေတာ့ ႏႇစ္စဥ္ထုတ္ေခ်း ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုကဒီမိုကေရစီအစိုးရ ျဖစ္လာေတာ့ တစ္ဧကကို ဘယ္ေလာက္ေပးသင့္တယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္လာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏႇစ္စဥ္စိုက္ပ်ဳိးခါနီးမႇာ ေတာင္သူေတြလိုအပ္တဲ့ေငြေၾကးကို ထုတ္ေခ်းတာကေကာင္းတယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ ေတာင္သူေတြအတြက္က အျပင္ကေခ်းမယ္ဆိုရင္ အတိုးႏႈန္းမ်ားတယ္။
ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းလုပ္ငန္းကုိ အခုမႇစလုပ္မယ့္သူေတြအတြက္ ေဆာင္ရန္၊ ေရႇာင္ရန္ေတြ . . .
ေဆာင္ရန္၊ ေရႇာင္ရန္ထက္စာရင္ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုက္ပ်ိဴးထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာကေန ကုန္သည္ပြဲစား၊ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔သူအထိ တကယ္စိတ္ပါ၀င္စားလုိ႔ လုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းအသင္းက အျမဲတမ္း ႀကိဳဆိုေနပါတယ္။ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္းလုပ္ငန္းအေပၚမႇာ စိတ္၀င္တစားနဲ႔က႑တစ္ခုကေန အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ခ်င္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အသင္းအဖြဲ႕ကုိ စိတ္၀င္တစား ဆက္သြယ္ခ်င္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ရႇိတယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပဲ၊ ေျပာင္း၊ ႏႇမ္း အသင္းကို အခ်ိန္မေရြး ဆက္သြယ္ျပီး အသင္း၀င္လုိ႔ရပါတယ္။
ခိုင္ၿငိမ္းၿငိမ္းဇင္
