ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားခ်မႇတ္၍ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း (Management by Objectives)

အထက္ပါစီမံခန္႔ခြဲမႈသေဘာတရားကို ေရႇးက်ၿပီဟုဆိုႏိုင္ေသာ အဆိုစကားမႇာ လူတိုင္းသိေသာစီမံခန္႔ခြဲမႈ အေတြးသမားႀကီး Peter Drucker က ၁၉၅၄ ခုႏႇစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ေသာ The Practice of Management စာအုပ္တြင္ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

Management by Objectives (MBO) ၏ အဓိပၸာယ္မႇာ မ်ားစြာေသာအလုပ္မ်ားလုပ္ေနျခင္းမႇာ ဘာအတြက္ျဖစ္သည္ကို သိေနရန္ႏႇင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မေပ်ာက္ရန္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ MBO ကို Management by Results ဟုလည္း ညႊန္းဆုိသည္။

Drucker ၏ အဆိုအရ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ အေရးပါေသာအခ်က္ငါးခ်က္တြင္ ပထမဦးဆံုးမႇာ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဦးတည္ခ်က္ကို သတ္မႇတ္ရန္ျဖစ္သည္။ က်န္လုပ္ငန္းမ်ားမႇာ စည္း႐ုံးရန္၊ စိတ္တက္ႂကြဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ရန္၊ ဆက္သြယ္မႈရႇိရန္၊ တိုင္းတာရန္ႏႇင့္ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ လုပ္သားမ်ားႏႇင့္အတူ မိမိပါတက္ႂကြရန္တို႔ျဖစ္သည္။ MBO ၏ေသာ့ခ်က္မႇာ မန္ေနဂ်ာ၊ အႀကီးအငယ္အားလံုး ဦးတည္ခ်က္ကို အသီးသီးသိထားျခင္းႏႇင့္ သေဘာတူမႈယူထားျခင္းျဖစ္သည္။ လူတိုင္းက မိမိတာ၀န္ယူရမည့္အလုပ္ကို သိၿပီး၊ ညႇိႏႈိင္းထားၿပီးျဖစ္လ်က္ ၿပီးစီးမႈကိုလည္း တုိင္းတာေစာင့္ၾကည့္ထားၿပီး လိုအပ္ပါက ညႇိႏႈိင္း၍ လုပ္ငန္းကို သတ္မႇတ္ထားေသာ သြင္းအားစုမ်ားအတြင္း အေကာင္းဆံုးၿပီးစီးႏုိင္မည္။

MBO ျဖစ္စဥ္ကို ပထမဦးစြာ စိစစ္သံုးသပ္၍ လုပ္ငန္းအတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခအေကာင္းဆံုး ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ခ်မႇတ္သည္။ အဆင့္တစ္အေနျဖင့္ ဒါ႐ုိက္တာဘုတ္အဖြဲ႕ထုိင္၍ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးအတြက္ ရည္မႇန္းခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ ရည္မႇန္းခ်က္အတြက္ မည္သည့္လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားလုပ္ရန္ လိုအပ္ၿပီး မည္သူကတာ၀န္ယူရမည္ကို သတ္မႇတ္ရမည္။ ထိုအလုပ္မ်ားႏႇင့္ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းမြန္စြာၿပီးစီးမႈ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ သတ္မႇတ္၍ အေပၚမႇေအာက္ထိ အဆင့္ဆင့္တာ၀န္မ်ားခြဲၿပီး ျဖစ္သြားရမည္။

ေအာက္ပိုင္းတာ၀န္မ်ားကိုထပ္၍ Plan of Action မ်ား ေရးဆြဲရမည္။ တစ္ဦးစီအေနျဖင့္ မိမိတို႔ သေဘာတူထားသည့္တာ၀န္ကို အမႇန္တကယ္ တာ၀န္ယူရမည္ျဖစ္သည္။ ဤသို႔စီမံခန္႔ခြဲျခင္းမႇာ Management by Objectives (MBO) ျဖစ္ၿပီး Management by Activities မဟုတ္သျဖင့္ မန္ေနဂ်ာမ်ားသည္ မိမိလက္ေအာက္ အလုပ္သမားမ်ားႏႇင့္ သေဘာတူထားေသာ ရည္မႇန္းခ်က္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လုပ္သားမ်ားကို အေသးစိတ္လမ္းညႊန္ရန္ မလိုပါ။

သို႔ျဖစ္၍ MBO မႇာ တာ၀န္ခ်ေပးျခင္း Delegation ပင္ျဖစ္ၿပီး လူငယ္မ်ားအားစြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေပးျခင္း  Empowerment ၏ အစပင္ျဖစ္သည္။ မန္ေနဂ်ာအေနႏႇင့္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္စြမ္းကို ယံုၾကည္မႈရႇိၿပီး ယခုအခါမ်ားတြင္ Multinational Companies မ်ားႏႇင့္ ထိုကုမၸဏီမ်ား၏ လက္ေအာက္ခံျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ား ဆက္သြယ္မႈပံုစံႏႇင့္ တူညီသည္။ Head Office အေနျဖင့္ Country Manager သည္ ျပည္တြင္းအေျခအေနကုိ ပိုမိုအကြၽမ္းတ၀င္ရႇိသည္ျဖစ္၍ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို စိတ္ခ်ယံုၾကည္၍ တာ၀န္လႊဲေပးထားသည္။

Strategy Link (ဗ်ဴဟာခ်ိတ္ဆက္မႈ) . . .

ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ MBO တည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ထိပ္ပိုင္းဗ်ဴဟာႏႇင့္ ေအာက္ပိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရသူမ်ား တိုက္႐ုိက္ခ်ိတ္ဆက္မႈရသည္။ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလံုးကို လမ္းမႇန္အတုိင္းျဖစ္ေစရန္ ရည္မႇန္းခ်က္အတိုင္း တုိးတက္မႈကို မႇန္မႇန္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လုိအပ္သည္။ လုပ္သားမ်ား၏ လုပ္ကိုင္ေနမႈကိုလည္း အကဲျဖတ္ရမည္။ အကဲျဖတ္မႈကို လုပ္ကိုင္သူသို႔ ျပန္သိေစရမည္။ ျပန္လည္သိေစရန္ စနစ္တက်ဆံုးျဖတ္မႈ၊ သို႔မဟုတ္ အလုပ္တစ္ခု လုပ္ရမည့္အခါတိုင္း ထြက္ေပၚလာရမည့္ရလဒ္ကို ေရးခ်ထားရမည္။ လုပ္ငန္း ၿပီးသင့္သေလာက္ၿပီးသည့္အခါ ေမွ်ာ္မႇန္းထားခ်က္ႏႇင့္ လက္ေတြ႕ လုပ္ကိုင္ၿပီးစီးမႈ ကိုက္ညီမႈ ရႇိ မရႇိကို မႇန္မႇန္ စစ္ေဆးရမည္။ စိစစ္ေတြ႕ရႇိခ်က္မႇ မည္သည့္ေနရာတြင္ ေကာင္းခဲ့ၿပီး မည္သည့္ေနရာတြင္ လိုအပ္ေနသည္ … စသည္ျဖင့္ မည္သို႔ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္ေနသည္တို႔ကို ေထာက္ျပရမည္။

လုပ္ကိုင္မႈေကာင္း၍ ရည္မႇန္းခ်က္အတိုင္း ေအာင္ျမင္သူတို႔အား ခ်ီးေျမႇာက္၍ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္မႈ ညံ့သူတို႔ကို ဒဏ္ေပးရမည္။ လုပ္ငန္းတြင္အစဥ္တစိုက္ ရည္မႇန္းခ်က္မီေအာင္မလုပ္ႏိုင္သူကို အလုပ္မႇထုတ္ပယ္ဖို႔ စဥ္းစားရမည္။

MBO ၏ အားနည္းခ်က္မႇာ ရည္မႇန္းခ်က္ မည္ေရြ႕မည္မွ်ျဖစ္ရမည္ မႇန္ကန္စြာခ်မႇတ္ျခင္း၊ လိုအပ္လွ်င္ ျပင္ဆင္ရျခင္း၊ လုပ္ငန္းေရးမႇတ္ျခင္း စသျဖင့္ အလုပ္မ်ားသည္။ အခ်ိန္ယူသည္။ ထို႔ျပင္ လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုး၏ ရည္မႇန္းခ်က္မ်ားသည္ အမႇန္တကယ္ရရႇိႏိုင္မည့္ ရည္မႇန္းခ်က္မ်ားျဖစ္ရန္ လိုသည္။ MBO စီမံခန္႔ခြဲမႈအတြက္ SMART ရည္မႇန္းခ်က္မ်ားျဖစ္ရန္ လုိသည္ဟု ဆုိသည္။

Specific – မေရမရာျဖစ္၍ ရမည္မဟုတ္၊ တိက်ရမည္။

Measurable – ရည္မႇန္းခ်က္သည္ တုိင္းတာ၍ ရရန္လိုသည္။

Achievable – သိပ္မလြယ္သင့္၊ လုပ္၍မရႏိုင္တာ မျဖစ္သင့္။

Realistic – လက္ေတြ႕က်ရမည္။

Time-related – ၿပီးစီးရမည့္အခ်ိန္ သတ္မႇတ္ရမည္။

ယခုအခ်ိန္အခါ MBO မႇာ တိက်လြန္းၿပီး အသံုးျပဳရန္ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ သေဘာတရားအားျဖင့္ မႇန္ကန္ေသာ္လည္း အသံုးနည္းလာသည္။ တစ္ေျဖာင့္ တည္းလမ္းကိုလိုက္ျခင္း၊ တစ္သမတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ျခင္းတုိ႔က လူမ်ား၏ေျပာင္းလဲႏုိင္မႈ၊ အေျခအေန ေျပာင္းလဲႏိုင္မႈတို႔ကို လံုး၀ထည့္မစဥ္းစားသလို ျဖစ္ေနသည္။ ေျပာင္းလဲမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေန႔စဥ္ရင္ဆုိင္ေနရျခင္းေၾကာင့္ MBO မႇာ အသံုးျပဳမႈ ခက္ခဲလာသည္။

Team – Building ၊ Morale ၊ Ethical Behavior ႏႇင့္ Systems Thinking တို႔ကို ပို၍ အသားေပးလာသည့္အခါတြင္ Results-based Management ၊ Management by Objectives တို႔မႇာ အလုပ္ကုိသာ အဓိကထားသည့္ သီအိုရီအျဖစ္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားရႇိလာသည္။

ေဒါက္တာေဒၚရီရီျမင့္ (ပါေမာကၡ – ၿငိမ္း – ရန္ကုန္စီးပြားေရးတကၠသိုလ္)