႐ႈေထာင့္ေပါင္းစံု အညီအမွ် ပါ၀င္သံုးသပ္တင္ျပထားတဲ့ လုပ္ငန္းၿပီးေျမာက္မႈ အေျချပဇယား(The Balanced Score-card)
Robert Kaplan နဲ႔ David Norton တို႔ဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ The Balanced Scorecard ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲမႇာ စီးပြားေရး စတင္စြန္႔စားလုပ္ကိုင္သူေတြ မိမိတို႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေရရႇည္ ပိုမိုအက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ လုပ္ကိုင္ရမယ့္ နည္းလမ္းအသြယ္ကို မီးေမာင္းထိုးျပထားပါတယ္။ Balance Scorecard ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းအေျချပဇယားဟာ တုိင္းတာေရးနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးဆုိတဲ့ အခ်က္ႏႇစ္ခ်က္ပါ၀င္တဲ့ စနစ္တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ဦးတည္ရည္မႇန္းခ်က္ေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းတုိးတက္မႈေတြဟာ ဘယ္လိုအဆက္အစပ္ရႇိသလဲဆုိတာကို ေဖာ္ျပတဲ့ဇယားပဲျဖစ္ပါတယ္။
အယူအဆ
ဒီ Scorecard ဟာ မန္ေနဂ်ာေတြကို ယင္းတုိ႔ရဲ႕လုပ္ငန္းဆုိင္ရာက႑ေလးရပ္မႇာ ဦးတည္ရည္မႇန္းခ်က္ေတြ ခ်မႇတ္တဲ့အခါ ဘယ္လိုလက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာနဲ႔ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕အက်ဳိးရလဒ္ကိုလည္း ပံုမႇန္စိစစ္အကဲ ျဖတ္တတ္သြားေစႏိုင္တယ္။ ယင္းတုိ႔ရဲ႕ အဓိကလုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္မႇာေတြ႕ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း အခ်က္အလက္အခ်င္းခ်င္း ဆက္စပ္ညႇိႏိႈင္းကာ တလံုးတစည္းတည္းျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေစႏုိင္တယ္။ ဒီလို အခ်က္အလက္ေတြကို သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ စုစည္းတင္ျပထားတာျဖစ္ၿပီး ဘယ္အလုပ္ေတြကို ၿပီးဆံုးေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း မီးေမာင္းထိုးျပတယ္။
ဒီ Scorecard မႇာ အပိုင္းေလးပိုင္းပါ၀င္တယ္။ ပထမအပိုင္းကေတာ့ သမား႐ိုးက်သိၿပီးလည္းျဖစ္၊ ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ႔လည္း အတိအက်အခုိင္အမာေဖာ္ျပႏိုင္တဲ့ ဘ႑ာေငြေၾကးဆုိင္ရာအတိုင္းအတာေတြ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့သံုးပိုင္းမႇာ ေအာက္ပါတုိ႔ ပါ၀င္တယ္။
– ေဖာက္သည္ရဲ႕ ႐ႈေထာင့္။ ။ မိမိရဲ႕လုပ္ငန္းကို ေဖာက္သည္ေတြက ဘယ္လိုျမင္ေနၾကသလဲ။
– မိမိလုပ္ငန္းတြင္း ႐ႈေထာင့္ ။ ။ သူမ်ားေတြထက္ သာေအာင္ မိမိလုပ္ငန္းတြင္းမႇာ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကိစၥေတြ။
– ဆန္းသစ္တီထြင္မႈဆိုင္ရာနဲ႔ အသိပညာသင္ယူေရးဆုိင္ရာ ႐ႈေထာင့္ ။ ။ မိမိဌာနတြင္းမႇာ ဆက္လက္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ပိုမိုတန္ဖိုးရႇိလာေအာင ္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြ။
Scorecard ကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမႇာ အထင္ရႇားဆံုးနဲ႔ အေအာင္ျမင္ဆံုးနမူနာကို ျပပါဆုိရင္ Mobil Oil (အခုအခါ Exxon လုိ႔ နာမည္ေျပာင္းထားတဲ ့ကုမၸဏီနဲ ့ CIGNA Insurance ဆုိတဲ့ကုမၸဏီေတြကို ျပရမႇာျဖစ္တယ္။ Exxon ဟာ သူ႕ရဲ႕ အလားတူ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ရပ္လံုးမႇာ ၁၉၉၃ ခုႏႇစ္ကေန ၁၉၉၅ ခုႏႇစ္အတြင္း အျမတ္ရရႇိႏိုင္မႈအေနအထားဟာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကေန ပထမအဆင့္ကို တက္လႇမ္းႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီအေနအထားကို ေလးႏႇစ္ထိန္းထားခဲ့တယ္။ CIGNA Insurance ဟာ ၁၉၉၃ ခုႏႇစ္တုန္းက တစ္ေန႔ကို ေဒၚလာတစ္သန္း အ႐ံႈးေပၚခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ႏႇစ္ႏႇစ္အတြင္းမႇာ သူ႕လို အလားတူလုပ္ငန္းမ်ား ေလာကမႇာ ထိပ္ဆံုးအုပ္စုစာရင္း ၀င္လာႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုေအာင္ျမင္လာၾကတာဟာ Balanced Scorecard ေၾကာင့္ပါလုိ႔ ဒီကုမၸဏီႏႇစ္ခုလံုးက ဆုိၾကတယ္။
လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ရန္
Scorecard ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမႇာ ဘာေတြလုပ္ရမလဲဆုိတဲ့ အေသးစိတ္အလုပ္ဟာ သက္ဆုိင္ရာလုပ္ငန္းအဖြဲ႕အစည္း (ကုမၸဏီ) ရဲ႕အမ်ဳိးအစား၊ အရြယ္အစားနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုေပၚမႇာ မူတည္ပါတယ္။ အဲဒါေတြအရသာ ေဆာင္ရြက္အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမႇာ ျဖစ္တယ္။ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္လုပ္ငန္းေတြထဲက အဓိကအဆင့္ေတြကေတာ့ –
၁။ လုပ္ငန္းဦးတည္ခ်က္ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ အစီအစဥ္ေတြကိုေရးဆြဲကာ ပီပီျပင္ျပင္သတ္မႇတ္ျခင္း ။ ။ ဦးတည္ခ်က္၊ ရည္မႇန္းခ်က္ေတြကို လူေတြနားလည္သေဘာေပါက္လာေအာင္ ရႇင္းျပရမယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုခ်င္း ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ အခ်က္သံုးခ်က္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ေလးခ်က္ေလာက္ကို ရႇင္းျပပါ။
၂။ ဘာကိုတိုင္းတာရမလဲဆုိတာ ဆံုးျဖတ္သတ္မႇတ္ျခင္း ။ ။ အထက္မႇာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ၊ ေဖာက္သည္ဆုိင္ရာ၊ ဌာနတြင္းလုပ္ငန္းဆုိင္ရာနဲ႔ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈနဲ႔ သင္ယူေရးဆုိင္ရာဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တစ္ခ်က္ခ်င္းစီရဲ႕ ႐ႈေထာင့္အျမင္ကို အေျခခံၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ တုိင္းတာမႈေတြကို ျပဳလုပ္သင့္တယ္။
Balanced Scorecard နမူနာကိုၾကည့္ပါ။
၃။ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္ကို အၿပီးသတ္ကာ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း ။ ။ ဦးတည္ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ေရာ တုိင္းတာရမယ့္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေသးစိတ္ေတြကို သေဘာတူညီခ်က္ရဖုိ႔ ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးသြားၾကဖို႔လုိတယ္။ ဘယ္လုိတိတိက်က် တုိင္းတာမလဲဆုိတာလည္း ေဆြးေႏြးဖို႔လိုတယ္။ ဦးတည္ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ကိုင္မလဲဆုိတာ တကယ္အေရးႀကီးတယ္။
၄။ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း ။ ။ Scorecard မ်ားကို မိမိတို႔ဌာနတြင္းမႇာ ျဖန္႔ၾကက္ေဆာင္ရြက္ခုိင္းပါ။
၅။ ရရႇိထားတဲ့အေျဖရလဒ္ေတြကို အမ်ားသိေအာင္ လုပ္ျခင္းနဲ႔ အသံုးခ်ျခင္း ။ ။ ဦးတည္ရည္မႇန္းခ်က္ အားလံုးကို လူတုိင္းသိဖို႔လုိတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ ဘာကိုဘဲ ဃဂနဏ သိရမလဲဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ပါ။ သိပ္ၿပီး အေသးစိတ္လြန္းရင္ ဘာမႇအလုပ္မျဖစ္တတ္သလို သိပ္ၿပီးနည္းလြန္းရင္လည္း အက်ဳိးမရႇိႏိုင္ဘူး။ သိထားတာေတြကိုသံုးၿပီး ေနာက္ထပ္ဘယ္လို အခြင့္အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမလဲဆုိတာ သိသင့္တယ္။
၆။ လုပ္ေနတဲ့စနစ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ကာ ျပင္သင့္တာျပင္ပါ ။ ။ ဒါမႇလည္း လုပ္ငန္းအဖုအထစ္ေတြ ေခ်ာေမြ႕သြားမႇာျဖစ္ၿပီး အခက္အခဲအသစ္မ်ားကိုလည္း သိျမင္လာႏုိင္မႇာျဖစ္တယ္။ Scorecard သံုးျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းေတြအလုပ္ျဖစ္ မျဖစ္ သိႏိုင္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ လုပ္ငန္းေတြကို ပိုၿပီးလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႈ အတုိင္းအတာ ဦးတည္ခ်က္မ်ား ႏႇစ္စဥ္သတ္မႇတ္သြားၿပီး အဲဒီရည္မႇန္းခ်က္ေတြရရႇိေအာင္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္သြားတဲ့ နည္းပဲျဖစ္တယ္။
ဦးညႊန္႔ေသာင္း
