ဦးမင္းထြဋ္ – ညႊန္ႀကားေရးမႈးခ်ဳပ္ (ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာန၊ ႐ံုးအမႇတ္ ၄၆၊ ေနျပည္ေတာ္)
CEO Magazine အေနနဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၂၃ ရက္က ေနျပည္ေတာ္၊ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာန၊ ႐ံုးအမႇတ္ ၄၆ မႇာ ညႊန္ၾကားေရးမႇဴးခ်ဳပ္ ဦးမင္းထြဋ္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးမႇာ လက္ရႇိျပည္သူ႕အစိုးရအေနနဲ႔ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ ဘယ္လုိေပၚလစီေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္၊ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအတြက္ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လုိေျဖေလ်ာ့မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္၊ အခြန္အမ်ဳိးအစားအမ်ဳိးမ်ဳိးဘာေတြရႇိတယ္၊ တကယ့္လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းအေျခအေနေတြမႇာေတြ႕ရတဲ့ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လုိဆက္သြယ္ Feedback ေပးသြားလုိ႔ ရႏုိင္မယ္ဆုိတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
လက္ရိႇအစိုးရရဲ႕ အခြန္က႑နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေပၚလစီ
—————-
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနရဲ႕ အခြန္မူ၀ါဒအေနနဲ႔ကေတာ့ ငါးခ်က္ခ်မႇတ္ထားပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ အခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ႕ အသံုးစားစရိတ္အတြက္ကိုသာ အခြန္ေကာက္ခံျခင္းမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ညီညြတ္မွ်တတဲ့ ရသံုးေငြေၾကးစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈမႇန္ကန္ေစဖို႔အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ နံပါတ္ ၂ အခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ပါပဲ။ ေနာက္နံပါတ္ ၃ အခ်က္ကေတာ့ ျပည္တြင္းစားသံုးမႈ၊ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စုေဆာင္းမႈေတြမႇာ အခြန္အေကာက္နဲ႔ ထိန္းညိႇေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ နံပါတ္ ၄ အခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္မႈကို အေထာက္အကူျပဳဖို႔နဲ႔ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ၀င္ေငြခြဲေ၀မႈမွ်တမႇန္ကန္ဖို႔နဲ႔ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ မူ၀ါဒငါးရပ္ခ်မႇတ္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိႇပါတယ္။
လက္ရိႇက႑အလိုက္ လုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ေပးေဆာင္ဖို႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ အခြန္စနစ္ေတြနဲ႔ ႏႈန္းထားမ်ား
———————-
ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနကေနၿပီးေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲလ်က္ရိႇတဲ့ ဥပေဒအခြန္ေတြကေတာ့ ငါးမ်ဳိးရိႇပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ၀င္ေငြခြန္၊ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္၊ အထူးကုန္စည္ခြန္၊ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္နဲ႔ ေအာင္ဘာေလသိန္းဆုခြန္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပထမဆံုးႏႈန္းထားအေနနဲ႔ တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ ၀င္ေငြခြန္အေနနဲ႔ ဥပမာ- ကုမၸဏီတို႔၊ အစုစပ္တို႔၊ ဖက္စပ္တို႔၊ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေကာက္တဲ့အခြန္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ Corporate Income Tax ပါ။ သူ႕ရဲ႕ႏႈန္းထားကေတာ့ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တစ္ဦးခ်င္းပုဂၢိဳလ္ေတြေပၚမႇာ ေကာက္ခံတဲ့ႏႈန္းထားကေတာ့ ၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေနၿပီးေတာ့ ၂၅ ရာ ခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ သူက အဆင့္ဆင့္ႏႈန္းထားေတြ ယူရတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အေျခပစၥည္းမႇ ျမတ္စြန္းေငြျဖစ္ပါတယ္။ အေျခပစၥည္းမႇ ျမတ္စြန္းေငြအေပၚမႇာကေတာ့ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းေတြမႇာကေတာ့ ၄၀၊ ၄၅ နဲ႔ ၅၀ ဆိုၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္းေတြနဲ႔ ေကာက္ခံေလ့ရိႇပါတယ္။ ၀င္ေငြခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ စည္းၾကပ္မႈကေနလြတ္ကင္းေနတဲ့ အခြန္ပါ။ အဲဒါကေတာ့ လူတိုင္းေျပာေနတဲ့ အိမ္ၿခံေျမတို႔၊ ကားတုိ႔ စသျဖင့္ ၀ယ္တဲ့အခ်ိန္မႇာ ေကာက္ခံတဲ့အခြန္ပါ။ အဲဒီအခြန္ကလည္း တကယ္ကေတာ့ ၀င္ေငြရတမ္းေဖာ္ျပႏိုင္တဲ့ လူေတြအဖို႔မႇာေတာ့ ေပးစရာမလိုပါဘူး။ အရပ္အေခၚဆိုရင္ေတာ့ ေငြျဖဴ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေငြျဖဴရိႇတဲ့ လူေတြကေတာ့ ေပးစရာမလိုပါဘူး။ ေငြျဖဴမရိႇတဲ့သူ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ၀င္ေငြရတမ္း မေဖာ္ျပႏိုင္တဲ့လူေတြအဖို႔မႇာေတာ့ အဲဒီႏႈန္းထားနဲ႔ ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၀င္ေငြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥပါ။ အဲဒီမႇာ ၀င္ေငြေပၚမႇာမႇ ထပ္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ေတြ၊ အခြန္ေလ်ာ့နည္းမႈေတြ မျဖစ္ဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ ႀကိဳတင္ေကာက္ခံတဲ့ ကိစၥေတြရိႇပါတယ္။ အဲဒါက ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္ဆိုတာ တစ္ခုရိႇပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြက ပို႔ကုန္သြင္းကုန္လုပ္တဲ့အခ်ိန္ေတြမႇာ ေကာက္တဲ့ကိစၥပါ။ ေနာက္တစ္ခုက်ေတာ့ ေငြထုတ္ေပးခ်ိန္မႇာ ေကာက္တဲ့အခြန္ပါ။ အဲဒါကေတာ့ ပင္ရင္းကႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့ ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္ပါ။ လူေတြေခၚေနၾကတဲ့ Withholding Tax ပါ။ ဒါေတြကေတာ့ ၀န္ေငြခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏႈန္းထားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး တင္ျပလိုတာကေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ႏႈန္းထားေတြပါ။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မႇာ အခြန္မက်သင့္တဲ့ ကုန္စည္ ၈၇ မ်ဳိးရိႇပါတယ္။ ၀န္ေဆာင္မႈအေနကေတာ့ အခြန္မက်သင့္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈ ၂၉ မ်ဳိးရိႇပါတယ္။ က်န္တဲ့ကုန္စည္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈေတြေပၚမႇာကေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက်မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္းမႇာ အေဆာက္အအံုေတြ ေဆာက္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းလုပ္ငန္းေတြအေပၚမႇာကေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ။ ျပည္တြင္းေလေႀကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြမႇာကေတာ့ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ေရႊထည္လက္၀တ္ရတနာေတြ ေရာင္းခ်ျခင္းလုပ္ငန္းေတြမႇာက်ေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုၿပီး ေကာက္ခံပါတယ္။ က်န္တာေတြ အကုန္လံုးကေတာ့ Standard Rate အေနနဲ႔ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပို႔ကုန္တင္ပို႔မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ကေတာ့ ၀ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ။ ႁခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားနဲ႔ ေရနံစိမ္းတင္ပို႔တဲ့လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေပးေဆာင္ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အထူးကုန္စည္ခြန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးကုန္စည္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ တြင္းထြက္ပစၥည္းနဲ႔ သယံဇာတေတြအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဇိမ္ခံပစၥည္းေတြအေပၚမႇာ ေကာက္တဲ့ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီရဲ႕ အထူးကုန္စည္ခြန္ကေတာ့ ၁၇ မ်ဳိးရိႇပါတယ္။ ႏႈန္းထားေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရိႇပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ပါ။ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္လို႔ေျပာရင္ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္နဲ႔ ႐ံုးခြန္ဆိုၿပီး ႏႇစ္မ်ဳိးေတြ႕ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ကေတာ့ ဇယားတစ္ခုပဲရိႇၿပီးေတာ့ အဲဒီဇယားတစ္မႇာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေပါင္း ၆၅ မ်ဳိးရိႇပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေပၚမူတည္ၿပီး ႏႈန္းထားလည္းေပးရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ံုးခြန္မႇာကေတာ့ ဇယား ၁ နဲ႔ ဇယား ၂ ဆိုၿပီး ရိႇပါတယ္။ ဇယား ၁ မႇာကေတာ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္း ၁၄ မ်ဳိးရိႇၿပီး ဇယား ၂ မႇာေတာ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္း ၁၁ ခုရိႇပါ တယ္။ သူလည္း ဇယားေပၚမူတည္ၿပီး ႏႈန္းထားေတြ ေပးရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ ေအာင္ဘာေလသိန္းဆုခြန္ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စုစုေပါင္းေရာင္းရေငြရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ဆုမဲအျဖစ္ေပးပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အခြန္အျဖစ္ ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရိႇအစိုးရလက္ထက္မႇာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ထားတဲ့ အခြန္စနစ္ေတြနဲ႔ ယင္းတို႔ရဲ႕အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္
——————————
ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနရဲ႕ အခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အရင္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို စတင္ခဲ့တာကေတာ့ ၂၀၁၂-၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ဘ႑ာႏႇစ္မႇာပါ။ အဲဒီမႇာ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕၊ ကမၻာ့ဘဏ္တို႔လို အဖြဲ႕အစည္းေတြဆီက ပညာရႇင္ေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဌာနကို လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာမႈေတြျပဳလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ UMFCCI တို႔၊ ျမန္မာႏိုင္ငံစာရင္းေကာင္စီတို႔မႇာ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုၿပီးေတာ့ ေလ့လာမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကာလတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔အခြန္ဌာနရဲ႕ အခြန္နဲ႔ GDP အခ်ဳိးကေတာ့ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ရႇိပါတယ္။ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက အင္မတန္နည္းတဲ့ အေျခအေနရိႇပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါမႇာလည္း တည္ဆဲဥပေဒေတြက ေခတ္စနစ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီမႈမရိႇတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔က ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔အႀကံျပဳတဲ့ေနရာမႇာ အခ်က္ငါးခ်က္ေလာက္ ရိႇပါတယ္။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ လက္ရိႇအခြန္႐ံုးက အခြန္စည္းၾကပ္ေနတဲ့စနစ္အစား အခြန္ထမ္းက ကိုယ္တိုင္တြက္ခ်က္ၿပီးေတာ့ အခြန္ထမ္းကိုယ္တိုင္အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယတစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕သြယ္၀ိုက္ခြန္ျဖစ္တဲ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ကို ႏိုင္ငံတကာမႇာ က်င့္သံုးတဲ့ ထပ္ဆင့္တန္ဖုိးခြန္(Value-Added Tax) တို႔ ကုန္စည္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈခြန္ (Good and Service Tax) တို႔ စသျဖင့္ ေျပာင္းလဲက်င့္သုံးဖို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ တစ္ခုတည္းေသာ အခြန္ထမ္းမႇတ္ပံုတင္နံပါတ္ေပးဖို႔ကို အႀကံေပးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ Data Center ေတြ တည္ေထာင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ေခတ္မီ IT နည္းပညာေတြ အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ေခတ္မီအခြန္စီမံခန္႔ခြဲမႈလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေဆာ့ဖ္၀ဲတစ္ခု၀ယ္ဖို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ရမယ့္အရာေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဖြဲစည္းပံုျပင္တာတို႔၊ အခြန္ပညာေပးေတြလုပ္တာတို႔၊ အခြန္၀န္ထမ္းေတြကို Training ေပးတာတို႔ စသျဖင့္ရိႇပါတယ္။ အဲဒီလိုအႀကံျပဳခဲ့တဲ့အေပၚမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ပထမအဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္ဆိုၿပီး ရႇိပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ၂၀၁၂-၁၃ ကေနၿပီးေတာ့ ၂၀၁၆-၁၇ ထိ ငါးႏႇစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ငါးႏႇစ္ေတာ့ ၿပီးခဲ့ပါၿပီ။ ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ ၂၀၁၇-၁၈ ကေနၿပီးေတာ့ ၂၀၂၁-၂၂ ေနာက္ထပ္ငါးႏႇစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအေနနဲ႔ တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မႇာကေတာ့ အခြန္ထမ္းႀကီးမ်ားဆိုင္ရာ အခြန္႐ုံးကို အခြန္ထမ္း ၄၅၀ ေလာက္နဲ႔ အခြန္ထမ္းကိုယ္တိုင္ အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့စနစ္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခြန္ထမ္းႀကီးမ်ားဆိုင္ရာ အခြန္႐ံုးကလည္း ျပည္တြင္းအခြန္မ်ား ဦးစီးဌာနက ေကာက္ခံတဲ့ အခြန္ေတြရဲ႕ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေကာက္ခံတဲ့႐ံုး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ႐ံုးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အလယ္အလတ္တန္းဆိုင္ရာ အခြန္႐ံုး (၁) ကိုလည္း အခြန္ထမ္းကိုယ္တိုင္ အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့စနစ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ား ဦးစီးဌာနရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုကို လုပ္ေဆာင္မႈကိုအေျချပဳတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မႇာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့မႈပါ။ အခုအစိုးရလက္ထက္မႇာကေတာ့ အလယ္အလတ္တန္းဆိုင္ရာ အခြန္႐ံုး (၁)ကို အခြန္ထမ္းကိုယ္တိုင္ အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့စနစ္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ အလယ္အလတ္တန္းဆိုင္ရာ အခြန္႐ံုး (၂) ကိုလည္း ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ အခုလာမယ့္ႏႇစ္မႇာေတာ့ အလယ္အလတ္တန္းဆိုင္ရာ အခြန္႐ုံး (၂) ကိုလည္း အခြန္ထမ္းကိုယ္တုိင္ အခြန္စည္းၾကပ္စနစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကလည္း စနစ္ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့အခါမႇာ လက္ရိႇအစိုးရသစ္လက္ထက္မႇာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မႇာပါေနတဲ့ အထူးကုန္စည္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာနည္းတူ အထူးကုန္စည္ခြန္ဥပေဒဆိုၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ သီးျခားျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကလည္း ေျပာင္းလဲလုပ္ေဆာင္မႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အခြန္ဆိုင္ရာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈဥပေဒကို ျပင္ဆင္ၿပီးပါၿပီ။ အားလံုးအဆင္သင့္ျဖစ္ပါၿပီ။ လက္ရိႇက်င္းပေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္မႇာ တင္ျပၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳျပ႒ာန္းႏိုင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လက္ရိႇအစိုးရသစ္လက္ထက္မႇာ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေျဖေလွ်ာ့ေပးထားတဲ့ အခြန္စနစ္မ်ားနဲ႔ ႏႈန္းထားမ်ား
———————–
ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြကို ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္က စၿပီးျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ- ၀င္ေငြခြန္အေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္မႇာတုန္းက ျမန္မာကုမၸဏီေတြရဲ႕ အခြန္ႏႈန္းထားက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြရဲ႕ အခြန္ႏႈန္းထားက ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီႏႈန္းထားႏႇစ္ခုကို ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တစ္ေျပးညီတည္းျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သိသာတဲ့ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက၀န္ေငြခြန္နဲ႔ပဲ ပင္ရင္းမႇႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့ ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ Withholding Tax လို႔ ေခၚပါတယ္။ Withholding Tax မႇာလည္း ျပည္တြင္းေနႏိုင္ငံသားေတြက ပင္ရင္းကေန ႏုတ္ယူေပးသြင္းရမယ့္ဥစၥာကလည္း ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ေရႇ႕ပိုင္းမႇာဆိုရင္ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ။ အဲဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအေနနဲ႔ဆိုရင္လည္း ၃.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၂.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြက၀င္ေငြခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ရဲ႕ ေရႇ႕ပိုင္းမႇာ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မႇာ ဇယား ၁ ကေန ဇယား ၇ အထိ ဇယားအလိုက္ ရိႇပါတယ္။ အဲဒီလိုဇယားေတြနဲ႔ႏႈန္းထားေတြ မ်ဳိးစုံရိႇရာကေန အခုခ်ိန္မႇာေတာ့ အခြန္မက်သင့္တဲ့ ကုန္စည္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈကလြဲၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္က ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာမႇာ က်င့္သံုးေနတဲ့ VAT တို႔၊ GST တို႔လိုမ်ဳိး ပုံစံတူေအာင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြပါ။
တံဆိပ္ေခါင္းခြန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြ၊ ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြ တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ အရင္တုန္းက ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေနျပည္ေတာ္စတဲ့ၿမိဳ႕ေတြမႇာဆိုရင္ စည္ပင္သာယာေရးအတြက္ကုိ ေကာက္ခံေပးတဲ့ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း အပါအ၀င္ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္က အိမ္ၿခံေျမေတြ ၊ အေျခပစၥည္းေတြ လႊဲေျပာင္းျခင္းေပၚမႇာ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဂၤလိပ္လိုျဖစ္တဲ့အတြက္ Conveyance Tax လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမႇာ ယခင္တုန္းကဆိုရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေနျပည္ေတာ္မႇာဆိုရင္ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ေပးရပါတယ္။ က်န္ျပည္နယ္တိုင္းေတြမႇာေတာ့ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုခ်ိန္မႇာေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးက ျပည္ေထာင္စုအတြက္က ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ျပည္နယ္တိုင္းတြက္ ႏႇစ္ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုၿပီး စုစုေပါင္း ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Bond ေတြပါ။ Bond ေတြနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အရင္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၁.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေနၿပီးေတာ့မႇ အခု ၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အေျခပစၥည္းလႊဲေျပာင္းျခင္း Share Transfer လုပ္တဲ့ဟာပါ။ အခုအခါမႇာ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းလည္း ေပၚလာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရႇယ္ယာေတြ လႊဲေျပာင္းလုပ္တဲ့အခါမႇာ အရင္တုန္းက ၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေပးရပါတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာဆိုရင္ေတာ့ ၀.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖေလွ်ာ့မႈေပးတဲ့အခါမႇာ ဘာေတြေပးခဲ့လဲဆိုရင္ မၾကာေသးခင္ကာလကစၿပီးေတာ့ အခြန္ထမ္းကိုယ္တိုင္ အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့ ႐ံုးႏႇစ္႐ံုးမႇာရိႇတဲ့ အခြန္ထမ္းေတြကေနၿပီးေတာ့ ပို႔ကုန္တင္ပို႔တဲ့အခါမႇာ ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေျဖေလွ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၀င္ေငြခြန္မႇာလည္း တခ်ဳိ႕ေျဖေလွ်ာ့မႈေပးတာေတြ ရႇိပါတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေတြေပးတဲ့ေနရာမႇာ ႏုတ္ပယ္ခြင့္ေပးရာမႇာ အတူေနမိဘဆိုၿပီး မရိႇခဲ့ပါဘူး။ အခုအခါမႇာေတာ့ အတူေနမိဘေတြကို ႏုတ္ပယ္ခြင့္ေတြေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အရင္တုန္းကဆိုရင္ (၀င္ေငြခြန္ကို) တစ္က်ပ္ကစၿပီးေပးရတာပါ။ ယခုအခါဆိုရင္ သုညကေန သိန္းႏႇစ္ဆယ္ထိလည္း ၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အစရိႇသျဖင့္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက လစာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ လစာ ၄၈ သိန္းမေက်ာ္ဘူးဆိုရင္ အခြန္မစည္းၾကပ္တာမ်ဳိး ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာေတြ ရိႇပါတယ္။
အခြန္ေဆာင္ဖို႔ သတ္မႇတ္ေပးထားတဲ့ အခ်ိန္ကာလက ကာလတုိျဖစ္တဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းေတြက အခက္အခဲရိႇတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။ ဘယ္လိုေျဖရႇင္းေပးသြားဖို႔ အစီအစဥ္ရိႇပါသလဲ
———————-
အဲဒီမႇာ ရႇင္းျပခ်င္တာကေတာ့ ႏႇစ္ပိုင္းရႇိပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ရႇင္းျပခ်င္တာကေတာ့ ၀င္ေငြခြန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပါ။ ၀င္ေငြခြန္နဲ႔ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တည္ဆဲဥပေဒမႇာ ၀င္ေငြေပးရန္တာ၀န္က သံုးလတစ္ႀကိမ္ လကုန္ၿပီးေတာ့ ဆယ္ရက္အတြင္းမႇာေပးဖို႔ တာ၀န္ရိႇပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ၀င္ေငြခြန္မႇာပဲ ဥပမာ- အေျခပစၥည္းေတြ လႊဲေျပာင္းတယ္၊ ေရာင္းခ်တယ္ဆိုရင္လည္း လႊဲေျပာင္းတဲ့ေန႔ကစၿပီး ရက္ေပါင္းသံုးဆယ္အတြင္းမႇာ ေပးဖို႔တာ၀န္ရိႇပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ပင္ရင္းမႇ ႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့ ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္ပါ။ ဒါဆိုရင္လည္း စၿပီးႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ခုႏႇစ္ရက္အတြင္းမႇာေပးဖို႔ တာ၀န္ရိႇပါတယ္။ လစာအေပၚမႇာ ႏုတ္ယူေပးသြင္းတယ္ဆိုရင္ ႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့ခ်ိန္ကစၿပီး ခုနစ္ရက္တြင္းမႇာ ေပးသြင္းဖို႔တာ၀န္ရိႇပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၀န္ေငြခြန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ပါ။
ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ကေတာ့ သြယ္၀ိုက္ခြန္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕တကယ့္ေပးရန္တာ၀န္သည္ စားသံုးသူေတြ၊ ၀န္ေဆာင္မႈရယူသူေတြ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ End User ေတြရဲ႕ဥစၥာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ဥပေဒပုဒ္မ ၅ (ခ) မႇာပါတဲ့အတိုင္းပဲ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားကိုယ္စား ေကာက္ခံၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းခြန္ကို သြင္းေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စၿပီးေကာက္လိုက္တဲ့အခ်ိန္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီပိုက္ဆံက ႏိုင္ငံေတာ္ပိုက္ဆံ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ခ်က္ခ်င္းပိုက္ဆံသြင္းရင္ အခက္အခဲျဖစ္မႇာစိုးတဲ့အတြက္ တစ္လထားၿပီးေတာ့ လကုန္ၿပီးလို႔ ဆယ္ရက္တြင္းမႇာ ေပးဖို႔လုပ္ခိုင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တစ္နည္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပန္ေလ့လာတဲ့အခါမႇာ ႏိုင္ငံတကာမႇာ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက ၀င္ေငြခြန္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ႏႈန္းထားအေက်ေပးဖို႔လုပ္ထားတာ ရိႇပါတယ္။ ကုန္သြယ္ခြန္ကေတာ့ သြယ္၀ိုက္ခြန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်ားေသာအားျဖင့္ တစ္လပဲ အခ်ိန္ေပးတာမ်ဳိးေတြ ရိႇပါတယ္။ လက္ရိႇအေျခအေနမႇာေတာ့ ဒါေတြကိုေျဖေလ်ာ့ေပးဖို႔အေျခအေန ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ မရိႇေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ၾကည့္ပါဦးမယ္။
ျပည္သူေတြဆီက Feedback ေတြ၊ Complaint ေတြကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေျဖရႇင္းေပးေနပါသလဲ။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအတြင္း Complaint ေတြကို ျပန္လည္ေျဖရႇင္းေပးေနပါသလဲ။ မရႇင္းလင္းသည္မ်ား၊ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ အႀကံျပဳခ်က္ရယူခ်င္ရင္ ဘယ္လိုဆက္သြယ္ရပါမလဲ
———————
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ေလာက္ကစၿပီးေတာ့ အခြန္၀န္ေဆာင္မႈ႐ံုးဆိုၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးမႇာ ဖြင့္လႇစ္ထားပါတယ္။ အဲဒီမႇာ အခြန္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ မရႇင္းလင္းတာေတြ၊ သိခ်င္တဲ့အခ်က္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ေျဖၾကားေပးပါတယ္။ ေျဖၾကားၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဘာလုပ္ထားလဲဆိုရင္ အဲဒီရဲ႕အေျဖေတြကို ႐ံုးခ်ဳပ္ကိုပို႔ၿပီးေတာ့ ႐ုံးခ်ဳပ္မႇာ တစ္ခါထပ္ၿပီးေတာ့ စံျပေမးခြန္းနဲ႔ အေျဖေလးေတြ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ၿပီးရင္ အဲဒါေတြအကုန္လုံးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျပည္နယ္တိုင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတြ အကုန္လံုးကိုျဖန္႔ၿပီးေတာ့ ေမးတာေတြ ေျဖၾကားလို႔ရေအာင္၊ တစ္ေျပးညီလည္း ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပည္နယ္တိုင္းက တိုင္း႐ံုးေတြ၊ ၿမိဳ႕နယ္႐ံုးေတြမႇာ ၀န္ေဆာင္မႈ႐ံုးေလးေတြ ဖြင့္ထားတာမ်ဳိးေတြ ရိႇပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ (IRD) ရဲ႕ Website မႇာလည္း တခ်ဳိ႕သိခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ တင္ထားတာရိႇပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အခုထက္ပိုၿပီး ထိေရာက္ေအာင္၊ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။
လက္ရႇိကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနနည္းပညာ အကူအညီေပးေရး႐ံုးကေနၿပီးေတာ့ မီဒီယာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Specialist ေတြေရာက္ၿပီး Training ေတြ ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုလုပ္မယ့္ဟာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကလူေတြကို ညႊန္ၾကားေရးမႇဴးတစ္ေယာက္က ဦးေဆာင္ၿပီး မီဒီယာ Team ေလးတစ္ခု ဖြဲ႕ထားပါတယ္။ အဲဒီလူေတြကို Training ေပးေနပါတယ္။ အဲဒါၿပီးရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႐ံုးခ်ဳပ္မႇာလည္း အခြန္ထမ္း၊ အခြန္ဆိုင္ရာ၀န္ေဆာင္မႈ႐ုံး ထပ္လုပ္ပါမယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ေမးခ်င္တာေတြ ေမးလို႔ရေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဲဒါေတြလုပ္ေနပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဒီ Training ၿပီးရင္ထပ္လုပ္မယ့္ဟာကေတာ့ တခ်ဳိ႕မီဒီယာေတြက ေမးလာတဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြကလည္း ေျဖၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတစ္ရံမႇာ အယူအဆေလးေတြ ဥပေဒေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ လြဲတာမ်ဳိးေလးေတြ ရိႇတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔စီစဥ္ထားတာကေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေျပာင္းတိုင္းေျပာင္းတိုင္းမႇာ မီဒီယာေတြနဲ႔ေတြ႕ဆံုဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြ႕ဆံုတဲ့ေနရာမႇာ ဘယ္လိုေျဖၾကားရမယ္၊ ဘယ္လိုရႇင္းလင္းရမယ္ဆိုတာကို Media Specialist ေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အခြန္ထမ္းေတြနဲ႔ ပိုၿပီးနီးနီးစပ္စပ္ျဖစ္ေအာင္ မီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံသြားပါမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေျပာင္းတိုင္း ေျပာင္းတိုင္း ဥပမာ- ကြၽန္ေတာ္တို႔ Notification တစ္ခုထုတ္မယ္၊ အမိန္႔ေၾကညာစာတစ္ခု ထုတ္မယ္ဆိုရင္ စၿပီးေတာ့ Pass ျဖစ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မီဒီယာေတြကို ေခၚပါမယ္။ ေခၚၿပီးရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္ေျပာင္းရလဲဆိုတာေတြကို ရႇင္းျပဖို႔ လုပ္ထားပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုဘာထပ္လုပ္လဲဆိုေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႔တုန္းက အေမရိကန္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္းက အဖြဲ႕ေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရန္ကုန္မႇာေတြ႕ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမႇာ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာလိုက္တာေတာ့ မႇန္သလိုျဖစ္ေပမယ့္ တစ္ဦးခ်င္းစီမႇာ အခက္အခဲေတြ ရိႇတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းအခက္အခဲေတြကို ေျဖရႇင္းဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ဆုံမႈလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းအတြက္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ သူတို႔နဲ႔ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းအခက္အခဲေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္၊ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ္၊ ေဆြးေႏြးမယ္။ ၿပီးရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူတို႔ကို အေျဖတစ္ခုေပးမယ္။ ဒါမ်ဳိးေလးေတြ လုပ္ထားပါတယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီလထဲမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ EU က Chamber of Commerce အဖြဲ႕နဲ႔ေတြ႕ဆုံၿပီး သူတို႔ရဲ႕အခက္အခဲေတြကို ေျဖရႇင္းေပးဖို႔ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္တာေတြ ရႇိပါတယ္။ သိခ်င္တဲ့အခါမႇာ ခ်က္ခ်င္းေမးပါ၊ ေမးၿပီးတဲ့အခါ လာေတြ႕ပါ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖရႇင္းေပးပါ့မယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေနပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏိုင္ငံအရက္လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအသင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဆးေပါ့လိပ္လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအသင္း စတဲ့အသင္းေတြနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ႕ပါတယ္။ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ သူတို႔အခက္အခဲေတြကိုေမးတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္တာေတြ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတယ္၊ ေျဖေလွ်ာ့မေပးႏိုင္တာေတြကို မေျဖေလွ်ာ့ေပးဘူး။ ဒီလိုမ်ဳိးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကလည္း ဒီလိုမ်ဳိး Complaint ေတြနည္းေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ (ပညာေပး) ျပဇာတ္ေလးေတြ ႐ိုက္တယ္၊ အၿငိမ့္ေလးေတြ ႐ိုက္တယ္။ ဇာတ္လမ္းတိုေလးေတြ႐ိုက္တယ္၊။ ေနာက္တစ္ခါ MBiz Channel မႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စကား၀ိုင္းေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာေတြမႇာ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သိသင့္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ထည့္ထားတာမ်ဳိးေတြ ရိႇပါတယ္။ မီဒီယာေတြကတစ္ဆင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ကေန က႑အလိုက္ရရိႇတဲ့ အခြန္ဘ႑ာမ်ား (၂၀၁၅၊ ၂၀၁၆ ႏႇင့္ႏႈိင္းယႇဥ္ခ်က္)
——————
၂၀၁၄-၁၅ ဘ႑ာႏႇစ္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေကာက္ခံရရိႇတဲ့အခြန္ကေတာ့ က်ပ္ေငြ ၄,၄၁၁ ဘီလီယံျဖစ္ပါတယ္။ ေကာက္ခံတဲ့ေနရာမႇာ သံုးခုရိႇပါတယ္။ ႏိုင္ငံ၊ သမနဲ႔ ပုဂၢလိကဆိုၿပီး ႏိုင္ငံပိုင္က႑ကရတာ ၊ သမ၀ါယမက႑ကရတာ၊ ပုဂၢလိကက႑ကရတာဆိုၿပီး ရႇိပါတယ္။ အဲဒီမႇာျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ၂၀၁၄-၁၅ မႇာ ေကာက္ခံရရိႇတဲ့အထဲမႇာဆိုရင္ ႏိုင္ငံပိုင္က႑က ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရိႇၿပီးေတာ့ ပုဂၢလိကက႑ကေတာ့ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရိႇပါတယ္။ သမ၀ါယမက႑ကေတာ့ တစ္ဘီလီယံ၀န္းက်င္ေလာက္ပဲရိႇပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာႏႇစ္မႇာ ေကာက္ခံရရိႇတဲ့ ပမာဏက ၄,၆၃၇ ဘီလီယံထိ ရိႇပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ႏိုင္ငံပိုင္က႑က ၂၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပုဂၢလိကက႑က ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမ၀ါယမက႑ကေတာ့ ပိြဳင့္ေလာက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆-၁၇ ဘ႑ာႏႇစ္မႇာကေတာ့ စုစုေပါင္းေကာက္ခံရရိႇေငြက ၅ç၃၇၇ ဘီလီယံျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံပိုင္က႑က ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပုဂၢလိကက႑ကေတာ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ သမ၀ါယမက႑ကေတာ့ ပိြဳင့္ေလာက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ပုဂၢလိကက႑က သိသိသာသာ တိုးတက္လာတာကို ေတြ႕ရမႇာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံပိုင္က႑ကေတာ့ သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားတာကို ေတြ႕ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေတြ႕အႀကံဳအရဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္ႏႇစ္ေလာက္က ႏိုင္ငံပိုင္က႑ရဲ႕ စုစုေပါင္းေကာက္ခံရရႇိေငြက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ပုဂၢလိကက႑ရဲ႕ ေကာက္ခံရရႇိေငြက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ပုဂၢလိက က႑က ေကာက္ခံရရႇိႏႈန္းက ျမင့္လာၿပီး ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္က႑က ေလ်ာ့နည္းသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြ မျဖစ္မေနသိထားသင့္တဲ့ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒမ်ား
—————————-
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနက စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုး၀င္ေငြခြန္ဥပေဒ၊ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းဥပေဒ၊ အထူးကုန္စည္ဥပေဒနဲ႔ တံဆိပ္ေခါင္းဥပေဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏႇစ္စဥ္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တင္ၿပီးေတာ့ ျပ႒ာန္းတဲ့ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အခြန္ေကာက္ဥပေဒဆိုၿပီး ဥပေဒငါးခုကို မျဖစ္မေနေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ႔ ထပ္ၿပီးသိသင့္တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈဥပေဒ၊ အထူးစီပြားေရးဇုန္မ်ားဥပေဒ စတာေတြအျပင္ တခ်ဳိ႕စီးပြားေရးနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ဥပေဒေတြလည္း ေလ့လာထားဖို႔ လိုပါတယ္။
လတ္တေလာျပင္ဆင္မႈ လိုအပ္ေနတဲ့ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒမ်ား
————————–
ကြၽန္ေတာ္တို႔ထက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈရႇိတဲ့ မေလးရႇားႏိုင္ငံမႇာဆို Sales Tax ကေန Goods and Service Tax ေျပာင္းတဲ့အခါမႇာ ရႇစ္ႏႇစ္ၾကာပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူ အိႏိၵယႏိုင္ငံမႇာလည္း Sales Tax ကေန GST ေျပာင္းတာ ရႇစ္ႏႇစ္ၾကာပါတယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျပဳလုပ္ရာမႇာ ဥပေဒေတြအားလံုး ေျပာင္းလဲရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး စနစ္ႀကီးကိုလည္း အကုန္လုံးေျပာင္းလဲရ တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခြန္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ Training ေတြ၊ အခြန္ထမ္းေတြရဲ႕လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖို႔ေတြ၊ ေနာက္အခြန္ပညာေပးေတြစသျဖင့္ အမ်ားႀကီးလုပ္ရတာျဖစ္တဲ့တြက္ အခ်ိန္တစ္ခုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။
လတ္တေလာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုအပ္တာကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲ Doing Bussiness မႇာလည္း Paying Tax ဆိုတာတစ္ခု ပါပါတယ္။ အဲဒီမႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က အခြန္ေပးတဲ့ၾကာခ်ိန္ေတြ၊ အႀကိမ္အေရတြက္ေတြေပၚကို ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လတ္တေလာ လုပ္ေနတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဗဟိုဘဏ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဘဏ္မ်ားအသင္းနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္မႇာရိႇတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္၊ မတ္လေလာက္ကစၿပီးေတာ့ အြန္လိုင္း Payment နဲ႔သြားဖို႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ေနပါတယ္။ ရန္ကုန္မႇာရိႇတဲ့ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ Payment ေတြ၊ ေငြေပးေခ်မႈေတြ၊ အခြန္ေပးေခ်မႈေတြကို ေငြသားနဲ႔ လက္မခံဘဲနဲ႔ အြန္လိုင္းကသြားဖို႔ လုပ္ထားပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အခြန္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ ၾကာခ်ိန္ေတြ သက္သာသြားမႇာျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္အားခေတြ၊ က်န္တဲ့ Transitional Cost ေတြလည္း သက္သာသြားမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဒီကိစၥကို အားစိုက္ၿပီး လုပ္ေနပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုအခြန္ေကာက္ဥပေဒကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အခြန္စီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဥပေဒကိုလည္း လႊတ္ေတာ္မႇာ တင္ျပဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ Data Center ေတြ ေရာက္ပါၿပီ။ ITAS (Integrated Tax Administration System) လို႔ေခၚတဲ့ အခြန္စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ကို ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ Grant နဲ႔၀ယ္ဖို႔ လုပ္ထားၿပီးပါၿပီ။ Website မႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၄၅ ရက္တင္ထားၿပီးပါၿပီ။ အဆင့္ႏႇစ္ဆင့္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႇာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ၂၉ ရက္မႇာ ပထမအဆင့္ေရြးခ်ယ္သြားမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ပင္ရင္းမႇ ႏုတ္ယူေပးသြင္းတဲ့ ႀကိဳတင္၀င္ေငြခြန္ (Withholding Tax) ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ရႇစ္လေလာက္က ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြက အခ်င္းခ်င္းေငြေပးေခ်တဲ့အခါမႇာ ျဖတ္ေတာက္ေပးသြင္းေပးဖို႔ဆို လုပ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တကယ့္တကယ္ေတာ့ အခြန္တိမ္းေရႇာင္မႈေတြ အခြန္ေလ်ာ့နည္းမႈေတြ မျဖစ္ေစဖို႔ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ႔ ခက္ခဲမႈေတြရိႇတာ ၾကားသိရတဲ့အတြက္ ျပင္ဆင္လို႔ရေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားတြက္ အႀကံေပးခ်က္
———————-
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြ၊ အခြန္ထမ္းမိဘျပည္သူေတြကို ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တင္ျပလိုတာကေတာ့ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ အခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဥပေဒေတြအားလံုး ျပဳျပင္ပါ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ့္တို႔ရဲ႕ စနစ္ေတြအားလံုး ျပဳျပင္ပါ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပညာေပးမႈေတြကို ဒီထက္တိုးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ပါ့မယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အခြန္ထမ္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈ အားေကာင္းေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားပါ့မယ္။ အဘက္ဘက္ကေနေကာင္းေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခြန္ထမ္းမိဘျပည္သူေတြအေနနဲ႔လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ DICA ၊ ကုမၸဏီမႇတ္ပံုတင္႐ံုးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားတာကေတာ့ သူတို႔ဆီမႇာ ကုမၸဏီအသစ္ေတြ ဖြင့္တိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီ ေပးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဲဒါကို သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာ အခြန္စည္းၾကပ္တဲ့ ဌာနေတြကို လႊဲေျပာင္းေပးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထပ္ၿပီးေတာ့ ညိႇႏႈိင္းထားတာကေတာ့ ဒီကုမၸဏီမႇတ္ပံုတင္႐ံုးကေရာက္လာတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို စၿပီးေတာ့မႇတ္ပံုတင္တာနဲ႔ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက One Stop Service အဖြဲ႕ေတြရိႇပါတယ္။ သူတို႔ကေနၿပီးေတာ့ အခြန္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရႇင္းျပပါလိမ့္မယ္။
ရႇင္းျပၿပီးတာနဲ႔ သူတို႔ကိုရန္ကုန္မႇာရႇိတဲ့ သက္ဆိုင္ရာအခြန္႐ံုးကို သတင္းပို႔ခိုင္းပါတယ္။ သတင္းပို႔ၿပီးတာနဲ႔ သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြကို ထပ္ရႇင္းျပၿပီးေတာ့ ပံုမႇန္အခြန္ေပးေဆာင္လာႏိုင္ေအာင္၊ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈ အားေကာင္းလာေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ တစ္ခါတည္း Deregister လုပ္ဖို႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ညႇိႏိႈင္းေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္သိရသေလာက္ကေတာ့ ကုမၸဏီအခြန္႐ံုးေတြ၊ ကုမၸဏီ Registeration ႐ံုးေတြ ၊ အေကာက္ခြန္၊ စီးပြားကူးသန္း စသျဖင့္ ဒါေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ ကြန္ရက္လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ကိုလည္း ကုမၸဏီအခြန္႐ံုးက ေဆာင္ရြက္ေနမႈကိုလည္း အၾကမ္းဖ်ဥ္းသိရပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးခ်ိတ္ဆက္ၿပီးစီးသြားရင္ေတာ့ ပိုမိုအားေကာင္းလာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခြန္ထမ္းေတြနဲ႔ အခြန္အေကာက္ေတြေပးသြင္းဖုိ႔ သတ္မႇတ္ခ်က္ေတြကို လုိက္နာေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းခဲ့ရင္ ဘယ္လုိအေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ရႇိပါသလဲ
—————–
ေနာက္တစ္ခုက အခြန္ထမ္းေတြ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာပါ။ လက္ရိႇအေျခအေနမႇာေတာ့ အခြန္ထမ္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းလို႔ အဲဒီအခြန္ထမ္းေတြကို တရားစြဲတာမ်ဳိးေတာ့ မရိႇေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းရင္ေတာ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ဳိးတို႔ ရိႇပါတယ္။ ဥပမာ- ျပစ္ဒဏ္ေတြမႇာ ပင္နယ္တီရႇိတယ္။ ဒဏ္ေၾကးေပးရတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ အခြန္ထမ္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒါေတြကို က်ခံေနရတာရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေတြ႕အႀကံဳအရဆို ေငြဒဏ္ပင္နယ္တီက်တဲ့အထဲမႇာ အမ်ားဆုံးဆုိရင္ သိန္းႏႇစ္ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ထိ က်တာမ်ဳိးေတြ ရိႇပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအခြန္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာတာနဲ႔အတူ အခြန္ထမ္းေတြရဲ႕ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈက တအားကို အားရစရာေကာင္းၿပီး တိုးတက္မႈရႇိတာကို ေတြ႕ရိႇရပါတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ ကုမၸဏီအႀကီးႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ကအစ အခြန္စည္းၾကပ္ဖို႔ ႏႇစ္ႏႇစ္စာ၊ သံုးႏႇစ္စာ က်န္တာမ်ဳိးေတြ ရိႇပါတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ဒါေတြလံုး၀မရိႇေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈက တအားတိုးတက္လာပါတယ္။
သူတို႔တိုးတက္တာနဲ႔အတူ အခြန္ေကာက္ခံရရႇိမႈကလည္း သိသိသာသာ တိုးတက္လာပါတယ္။ အခြန္ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္တုန္းကဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေကာက္ခံရရိႇမႈက ဘီလီယံ ႏႇစ္ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ရိႇပါတယ္။ အခု ဒီႏႇစ္အတြက္ဆိုရင္ ဘီလီယံေျခာက္ေထာင္ေလာက္ရရိႇမယ္လို႔ ခန္႔မႇန္းထားပါတယ္။ အမ်ားႀကီးတိုးတက္မႈရိႇတာကို ေတြ႕ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္ထမ္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈေတြ အားေကာင္းလာတာေတြ႕ရပါတယ္။
