Uber ရဲ႕ CEO Travis Kalanick
၁၉၇၆ ခုႏႇစ္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔မႇာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ Travis Cordell Kalanick ဟာ အေမရိကန္လူမ်ဳိး စြန္႔ဦးတီထြင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး P2P စနစ္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဖုိင္မွ်ေ၀ေရးလုပ္ငန္းကုမၸဏီ Red Swoosh နဲ႔ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးကြန္ရက္ကုမၸဏီ Uber တုိ႔ကုိ ပူးတဲြတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။
သူဟာ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္မႇာ Forbes မဂၢဇင္းႀကီးရဲ႕ အခ်မ္းသာဆံုး အေမရိကန္ေလးရာ စာရင္းထဲမႇာ ခန္႔မႇန္းေျခ အသားတင္ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈတန္ဖုိး ေဒၚလာေျခာက္ဘီလီယံနဲ႔ အဆင့္ ၂၉၀ က ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး Real Time Net Worth က ေဒၚလာ ၆.၃ ဘီလီယံ ျဖစ္ပါတယ္။
ငယ္စဥ္ဘ၀နဲ႔ ပညာေရး . . .
Kalanick ကုိ ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္ Los Angeles ၿမိဳ႕မႇာ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး သူဟာ Northridge ၿမိဳ႕မႇာ ေနထုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕က Granada Hills အထက္တန္းေက်ာင္းကေန အထက္တန္းေအာင္ခဲ့ၿပီး Los Angeles ၿမိဳ႕က ကယ္လီဖုိးနီးယားတကၠသုိလ္ (University of California, Los Angele) မႇာ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံဘာသာရပ္ကုိ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အဲဒီတကၠသုိလ္မႇာ တက္ေနတုန္းမႇာ Theta Xi Fraternity အသင္းထဲကုိ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အေမ Bonnie (Horwitz) ဟာ Los Angeles Daily News သတင္းစာမႇာ လက္လီလုပ္ငန္းေၾကာ္ျငာအလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္ခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕အေဖ Donald E. Kalanick ကေတာ့ Los Angeles ၿမိဳ႕ရဲ႕ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။
လုပ္ကုိင္ခဲ့တဲ့အလုပ္မ်ား . . .
Scour
၁၉၉၈ ခုႏႇစ္မႇာ Travis Kalanick ဟာ ဘက္စံုဆက္သြယ္ေရး Search Engine တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Dan Rodrigues နဲ႔ P2P စနစ္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဖုိင္ မွ်ေ၀ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Scour Exchange တုိ႔နဲ႔အတူ Scour Inc ကုမၸဏီကုိ တည္ေထာင္ရာမႇာ ကူညီဖုိ႔ တျခားအတန္းေဖာ္ေတြနဲ႔အတူ ကယ္လီဖုိးနီးယားတကၠသုိလ္က ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာေတာ့ အေမရိကန္႐ုပ္ရႇင္အသင္းႀကီး (MPAA) ၊ အေမရိကန္အသံသြင္းလုပ္ငန္းႀကီး (RIAA) နဲ႔ အေမရိကန္ေတးသံထုတ္လုပ္ေရးအသင္းႀကီး (NMPA) တုိ႔က Scour ကုိ မူပုိင္ခြင့္ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ တရားစဲြဆုိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏႇစ္ စက္တင္ဘာလမႇာပဲ Scour ဟာ တရားစဲြဆုိမႈကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ လူမဲြအျဖစ္ ခံယူခြင့္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။
Red Swoosh
၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာ Kalanick ဟာ Scour ရဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာအဖဲြ႕နဲ႔အတူ ေနာက္ထပ္ P2P စနစ္ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဖုိင္ မွ်ေ၀ေရးလုပ္ငန္းကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Red Swoosh ဆုိတဲ့ ကုမၸဏီအသစ္တစ္ခုကုိ စၿပီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ Red Swoosh ရဲ႕ Software ဟာ သံုးစဲြသူေတြကုိ သီခ်င္းဖုိင္ေတြနဲ႔ ဗီဒီယုိေတြ အပါအ၀င္ ႀကီးမားတဲ့ မီဒီယာဖုိင္ႀကီးေတြကုိ လႊဲေျပာင္းဖလႇယ္လုိ႔ရေအာင္ အင္တာနက္ေပၚက တုိးျမႇင့္ထားတဲ့လႈိင္းခြင္ရဲ႕ ထိေရာက္မႈကုိ အက်ဳိးရႇိရႇိ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္မႇာ Akamai Technologies ကုမၸဏီႀကီးက Red Swoosh ကုိ ေဒၚလာ ၁၉ သန္းနဲ႔ ၀ယ္လုိက္ပါတယ္။
Uber
၂၀၀၉ ခုႏႇစ္မႇာ Kalanick ဟာ Garrett Camp နဲ႔အတူ အငႇားယာဥ္၀န္ေဆာင္မႈအတြက္ ခရီးသည္ေတြနဲ႔ ယာဥ္ေမာင္းေတြကုိ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့ Mobile Application တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Uber ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ (Uber ဟာ လက္ရႇိမႇာ ကမၻာေပၚမႇာရႇိတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၇၆ ႏုိင္ငံက ၿမိဳ႕ႀကီးေပါင္း ၄၅၀ ေက်ာ္မႇာ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။) Uber ဟာ ေျမာက္အေမရိကက Washington DC ၊ Chicago ၊ Toronto နဲ႔ New York လုိ ၿမိဳ႕ႀကီးတခ်ဳိ႕မႇာ အျငင္းပြားမႈတခ်ဳိ႕နဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။ လန္ဒန္လုိ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာေတာ့ ကုမၸဏီဟာ သူ႔လုိ အလားတူ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ Clone ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈကုိ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္၊ ႏုိ၀င္ဘာလမႇာ Kalanick ဟာ သူ႕ရဲ႕ Uber အဖဲြ႕အစည္းထဲမႇာ 'ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ အႏုိင္ယူေရး' ဆုိတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုကုိ ဖန္တီးခဲ့တဲ့အတြက္ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရပါတယ္။
Uber ရဲ႕ စတင္ျခင္း ခရီးစဥ္သမုိင္း . . .
၂၀၀၈ ခုႏႇစ္က ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ ႏႇင္းေတြက်ေနတဲ့ တစ္ခုေသာညေနခင္းမႇာ Travis Kalanick နဲ႔ Garrett Camp တုိ႔ဟာ အငႇားယာဥ္ေခၚရတဲ့ ဒုကၡတစ္ခုကုိ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ဟာ ခလုတ္ႏႇိပ္ၿပီး ကားစီးလုိ႔ရမယ့္ ႐ိုးစင္းတဲ့စိတ္ကူးတစ္ခုကုိ ရခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿမိဳ႕ျပထဲက နယ္ေျမတခ်ဳိ႕အတြင္းမႇာ အနက္ေရာင္အဆင့္ျမင့္ကားေတြကုိေခၚတဲ့ Application တစ္ခု အျဖစ္နဲ႔စခဲ့တဲ့ အရာတစ္ခုဟာ အခုအခ်ိန္မႇာေတာ့ ကမၻာတစ္၀န္းလံုးက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရး အေဆာက္အအံုေတြကုိ ေျပာင္းလဲပစ္ေနပါၿပီ။ အငႇားကားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အသားညႇပ္ေပါင္မုန္႔တစ္ခုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အထုပ္တစ္ထုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူေတြကုိ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့အခ်ိန္မႇာ သူတုိ႔ လုိခ်င္တဲ့အရာကုိေပးဖုိ႔အတြက္ Uber က နည္းပညာကုိ အသံုးျပဳပါတယ္။ Uber နဲ႔ ခရီးသြားၾကတဲ့ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ Uber ရဲ႕ App ဟာ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ရႇိတဲ့ ေငြရနည္းတစ္ခုကုိ ကုိယ္စားျပဳပါတယ္။ Uber ဟာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြအတြက္ ေဒသခံစီးပြားေရးကုိ အားေကာင္းလာေအာင္ ကူညီပါတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အခြင့္အလမ္းကုိ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ လမ္းေတြကုိ ပုိၿပီးလံုၿခံဳမႈရႇိေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးကုိ ေရစီးသလုိ အားကုိးေလာက္ေအာင္ လုပ္ေပးလုိက္တဲ့အခါ လူတုိင္းအတြက္ အက်ဳိးရႇိသြားပါတယ္။
Uber ရဲ႕ CEO Travis Kalanick ဟာ သုညနဲ႔စခဲ့တဲ့ အငႇားယာဥ္ တုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းသစ္ကုိ ခုနစ္ႏႇစ္တာ ကာလအတြင္းမႇာပဲ တန္ဖုိးအားျဖင့္ ေဒၚလာ ၆၈ သန္းအထိ ေရာက္သြားေအာင္ တြန္းပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။ Uber ဟာ သံုးစဲြသူေတြကုိ ကားေခၚလုိ႔ရေအာင္ လုပ္ေပးၿပီး (စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့) ကန္ထ႐ုိက္ယာဥ္ေမာင္းတစ္ေယာက္ကုိ သူတုိ႔ေခၚတဲ့ လမ္းေၾကာင္းထဲကုိ ပုိ႔ေပးပါတယ္။ Uber က ယာဥ္စီးခထဲက အၿမဲတမ္း ျဖတ္ယူပါတယ္။ ဇြန္လမႇာ ကုမၸဏီဟာ ေဒၚလာ ၅.၅ ဘီလီယံအထိ ဧရာမရန္ပံုေငြ စုေဆာင္းမႈႀကီးကုိ လုပ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲမႇာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏုိင္ငံရဲ႕ အစုိးရပုိင္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈရန္ပံုေငြထဲက ႀကီးမားတဲ့ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈတစ္ခု ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာတစ္၀န္းမႇာ ေဒၚလာဘီလီယံနဲ႔ခ်ီၿပီး ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံေနေပမယ့္ Uber ဟာ ေနရာတုိင္းမႇာေတာ့ အႏုိင္မရႏုိင္ပါဘူး။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံထဲက ထြက္ခြာဖုိ႔အတြက္ အလဲအလႇယ္အေနနဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္တဲ့ Didi Chuxing ကုမၸဏီက ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးမယ့္ အေပးအယူတစ္ခုကုိ လုပ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမႇာ သူအေရးနိမ့္ခဲ့ေၾကာင္း ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္၊ ဇူလုိင္လတုန္းက ကုမၸဏီက ၀န္ခံခဲ့ပါတယ္။
ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ဖြဲ႕စည္းပံုေတြကို ဆန္႔က်င္တဲ့ တိုက္ခိုက္ေရးသမားတစ္ေယာက္ျဖစ္သူ Travis Kalanick
Travis Kalanick က ဘယ္လိုလူလဲ၊ ဘယ္လိုေအာင္ျမင္လာသလဲ . . .
ဆန္ဖရန္စစၥၿမိဳ႕မႇာ ကားႏႇစ္စီးနဲ႔ စလုပ္ခဲ့တဲ့လုပ္ငန္းက ႏုိင္ငံေပါင္း ၇၆ ႏုိင္ငံမႇာ တစ္ေန႔ကုိ ေခါက္ေရ ငါးသန္းေျပးဆဲြေနတဲ့ လုပ္ငန္းႀကီးအျဖစ္ကုိ တက္လာခဲ့တဲ့ ရႇစ္ႏႇစ္အတြင္းမႇာ Kalanick ရဲ႕အေၾကာင္းကုိ ေျပာၾကတာကလည္း ဒီအတုိင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကုိ လူေတြက စိတ္ကူးေကာင္းသူ၊ ဖ်က္ဆီးပစ္သူ၊ ဉာဏ္ႀကီးရႇင္၊ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္လူဆုိတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ကုမၸဏီဟာ ကမၻာေပၚမႇာ ေတြ႕ဖူးသမွ် ဘယ္ကုမၸဏီနဲ႔မႇ မတူပါဘူး။ Uber ဟာ သမုိင္းမႇာ အျမန္ဆံုးႀကီးထြားခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီသစ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး တန္ဖုိးအားျဖင့္ ေဒၚလာ ၆.၃ ဘီလီယံနဲ႔ အမ်ားဆံုးျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ေမာ္ေတာ္ကားကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့ Volkswagen ကုမၸဏီရဲ႕ ေစ်းကြက္မတည္ရင္းႏႇီးေငြပမာဏနားကုိ ခပ္ျမန္ျမန္ေရာက္ရႇိသြားခဲ့တဲ့ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ဆီမႇာ ၿမိဳ႕ႀကီးေပါင္း ၄၅၀ ၿမိဳ႕မႇာ လက္ရႇိလုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းေပါင္း ၁.၅ သန္း ရႇိပါတယ္ (အဲဒီ ယာဥ္ေမာင္းေတြကုိ လြတ္လပ္တဲ့ ကန္ထ႐ိုက္ယာဥ္ေမာင္းေတြလုိ႔ ကုမၸဏီက သတ္မႇတ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္အတြင္းမႇာ အနည္းဆံုးတစ္ေခါက္ေျပးဆဲြထားတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္)။ Uber ဆုိတဲ့ စကားလံုးဟာ Google ျဖစ္ခဲ့သလုိ ႀကိယာတစ္ခု ျဖစ္လာ႐ံုသာမကဘဲ စြန္႔ဦးတီထြင္သူေပါင္းေျမာက္ျမားစြာကုိ ဒါ႐ိုက္တာအဖဲြ႕ေတြထဲကုိ ထည့္ေပးတဲ့လုပ္ငန္းတစ္ခုကုိလည္း ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Kalanick ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ရည္မႇန္းခ်က္ဟာ အငႇားယာဥ္ထက္ အမ်ားႀကီးေက်ာ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမႇာ Uber ဟာ သင့္အတြက္ ရဟတ္ယာဥ္တစ္စီးကုိ ရေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဆန္ဖရန္စစၥကုိမႇာဆုိရင္ UberEATS ဟာ ဆယ္မိနစ္အတြင္းမႇာ အစားအေသာက္တစ္ခုကုိ သင့္ရဲ႕တံခါး၀ကုိ ေရာက္ေအာင္ ယူေဆာင္လာပါလိမ့္မယ္။ ''ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ထဲမႇာ တစ္ခုခုဟာ တစ္ေနရာက တစ္ေနရာကုိ ေရြ႕လ်ားေနၿပီဆုိရင္ေတာ့ အဲဒါဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ပစၥည္းပါပဲ'' လုိ႔ Kalanick က အလြတ္သေဘာနဲ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Uber ဟာ ၀က္၀က္ကဲြေအာင္ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုေလာက္ သာမကေသးပါဘူး။ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ Uber ဟာ Airbnb ၊ Task-Rabbit နဲ႔ ကုမၸဏီတစ္ဒါဇင္ေက်ာ္ပါ၀င္တဲ့ ''gig economy'' ဆုိတဲ့ ပုတ္ျပတ္ယာယီ အလုပ္အကုိင္ေတြကုိ ဖန္တီးေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြထဲမႇာ ဖန္တီးမႈအမ်ားဆံုး၊ ရန္အလုိဆံုးကုမၸဏီအျဖစ္ သူ႕ကုိယ္သူ အခုိင္အမာ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာ့ေနရာ အစိတ္အပိုင္းတခ်ဳိ႕က လူခ်မ္းသာေတြရဲ႕ လြန္ကဲမႈသေကၤတတစ္ခုအျဖစ္ အျမင္ခံရတဲ့ Uber ရဲ႕ ခ်ဲ႕ထြင္မႈဟာ မကၠဆီကုိစီးတီးနဲ႔ ပါရီလုိၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာ ျပင္းထန္တဲ့ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြကုိ ေပၚေပါက္ေစခဲ့ပါတယ္။ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းဆုိင္ရာ အတားအဆီးေတြကုိ အေသးစိတ္နားလည္ထားမႈနဲ႔ အဲဒီအလုပ္ေတြကုိ လုပ္ခ်င္တဲ့ စိတ္အားထက္သန္မႈအတြက္ နာမည္ႀကီးတဲ့ Kalanick ဟာ ဘာကုိမႇ စိုးရိမ္ပူပန္ေနမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ''ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာ တာ၀န္ရႇိသူတစ္ေယာက္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ပံုစံထုတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြ တစ္ပံုႀကီးရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီစည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ၿမိဳ႕ႀကီးမႇာပါ၀င္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ႀကီးကုိယ္တုိင္ကုိ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒါက ျပႆနာတစ္ခုပါပဲ။ ကြၽန္တာ္တို႔က ႏုိင္ငံေရးတုိးတက္မႈကုိ အမႇန္တကယ္ တုိးတက္မႈနဲ႔ ဘယ္လုိေပါင္းစည္းေပးရမလဲဆိုတာကုိ တြက္ခ်က္ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္'' လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
Kalanick ရဲ႕ တုိးတက္မႈဆုိတဲ့ အယူအဆက ႐ိုးရႇင္းၿပီး က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးဟာ စီးေနတဲ့ ေရလုိေနရာတုိင္းမႇာ၊ လူတုိင္းအတြက္ တစ္ၿပိဳင္တည္းရႇိေနၿပီး အားကုိးအားထား ျပဳႏုိင္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျမင္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနနဲ႔ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိ ေျပာင္းလဲပစ္ဖုိ႔ သူက ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။
Kalanick ဟာ သူငယ္ငယ္တုန္းက အိပ္တဲ့အိပ္ခန္းထဲမႇာ အိပ္ရင္းနဲ႔ပဲ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဖုိင္မွ်ေ၀ေရးနည္းပညာ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ Red Swoosh ကုိ စၿပီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကုမၸဏီကုိ သူက 'ကလဲ့စားကုမၸဏီ' လုိ႔ ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ဒီကုမၸဏီရဲ႕ Customer ေတြထဲမႇာ အရင္တုန္းက သူ႔ကုိအလုပ္ထဲက ထုတ္ပစ္ခဲ့တဲ့ ေကာ္ပုိေရးရႇင္းႀကီးတခ်ဳိ႕ ျပန္ၿပီးပါ၀င္ေနလို႔ပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးမႇာ သူဟာ ၀န္ထမ္းရႇစ္ေယာက္သာရႇိတဲ့ အဲဒီကုမၸဏီကုိ ေဒၚလာ ၁၈.၇ သန္းနဲ႔ ေရာင္းလုိက္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေရာက္လာတာကေတာ့ Uber ျဖစ္ပါတယ္။ '' Travis နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သင္နားလည္ရမယ့္ အရာတစ္ခုက သူဟာ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြ အားလံုးရႇိတဲ့ ကြင္းဆက္စြန္႔ဦးတီထြင္သူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ အကုိက္ညီဆံုးသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာပါပဲ။ သူဟာ တုိက္ခုိက္ေရးသမားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ဖဲြ႕စည္းပံုေတြကုိ ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ သူဟာ ေန႔တုိင္းအိပ္ရာကထၿပီးတာနဲ႔ တစ္ခုခုကုိလုပ္ပါတယ္။ သူဟာ လူေတြနဲ႔ သေဘာထားခ်င္း ကဲြလဲြတတ္သလုိ ေကာင္းေကာင္းလည္းကဲြလဲြပါတယ္'' လုိ႔ Uber ထဲမႇာ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံခဲ့တဲ့ (Google ကုိ အမည္ေျပာင္းထားတဲ့) Alphabet ကုမၸဏီႀကီးရဲ႕ အမႈေဆာင္ဥကၠ႒ Eric Schmidt က ေျပာပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္အလုပ္ခ်ိန္ေတြကို သတ္မွတ္ႏိုင္တဲ့ Uber ကန္ထ႐ိုက္ယာဥ္ေမာင္းမ်ား
Uber ရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ ကန္ထ႐ိုက္ယာဥ္ေမာင္းမ်ား . . .
Uber နဲ႔လုပ္တဲ့ ယာဥ္ေမာင္းေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္အလုပ္ခ်ိန္ေတြကုိ သတ္မႇတ္တဲ့ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ အမ်ားႀကီးျမႇင့္တင္ေပးတယ္လုိ႔ Kalanick က ယံုၾကည္တဲ့အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ''သင့္ရဲ႕ကုိယ္ပုိင္အခ်ိန္ကုိ သင္ထိန္းခ်ဳပ္ရတဲ့အခါ သင့္မႇာ အဓိကက်တဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာ ရႇိသြားပါတယ္'' လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Uber ယာဥ္ေမာင္းေတြဟာ အရာရာတုိင္းကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ကုမၸဏီရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းသတ္မႇတ္ခ်က္ကုိ ႏုိင္နင္းေအာင္ ကုိင္တြယ္ရပါတယ္။
ကုမၸဏီရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းသတ္မႇတ္ခ်က္ဟာ ေတာင္းဆုိမႈအဆင့္ေပၚမႇာ မူတည္ၿပီး ပံုမႇန္ေျပာင္းလဲေနသလုိ Uber ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြထဲကုိ လူေတြပုိေရာက္လာေအာင္ ကုန္က်စရိတ္ေလွ်ာ့ခ်တဲ့ အေပၚမႇာလည္း မၾကာခဏ အာ႐ံုစုိက္ရပါတယ္။ အဲဒါဟာ ယာဥ္ေမာင္းေတြအေနနဲ႔ ေပးလာတဲ့ေစ်းႏႈန္းကုိ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ျဖစ္ ယူရမယ္ဆုိတဲ့သေဘာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းေတြအတြက္ စိတ္မေကာင္းစရာျဖစ္႐ံုသာမက ဖ်က္ဆီးတဲ့နည္းပညာက လုပ္အားအေပၚမႇာ လုပ္ႏုိင္တဲ့အရာကုိျပတဲ့ ေတာ္ေတာ္ကေလး ပီျပင္တဲ့သာဓကတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ေကာင္းတဲ့ဘက္ကၾကည့္ရင္ေတာ့ Uber ဟာ အလုပ္လုပ္ျခင္းရဲ႕ အနာဂတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြအတြက္ လုပ္ကုိင္ေနပါတယ္။ ၂၁ ရာစုထဲမႇာ လူလားေျမာက္လာသူအမ်ားစုက သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ပဲ အႀကီးအကဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကၿပီး ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္တဲ့ အလုပ္ခ်ိန္ေတြကုိ ရရႇိျခင္းဟာ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ရဲ႕ အေကာင္းဆံုးအပုိင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ Uber ယာဥ္ေမာင္းတုိင္းက သင့္ကုိေျပာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုမၸဏီဟာ ၿပိဳကဲြသြားတဲ့ လူမႈေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုအတြက္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့စုိးရိမ္ထိတ္လန္႔မႈကုိလည္း ဆဲြေဆာင္ေနပါတယ္။ Uber ယာဥ္ေမာင္းေတြမႇာ ပင္စင္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈ၊ ဒါမႇမဟုတ္ အလုပ္သမားရပုိင္ခြင့္ ေစာင့္ေရႇာက္မႈေတြ မရႇိပါဘူး။ တုိင္းတာမႈ စနစ္က ျပဳသမွ် ႏုၾကရပါတယ္။
Kalanick ဟာ Uber ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအလုပ္ကုိ စီမံကြပ္ကဲဖုိ႔အတြက္ သမၼတအုိဘာမားကုိ အိမ္ျဖဴေတာ္ကုိ ေရာက္ေအာင္ကူညီေပးခဲ့တဲ့ David Plouffe ဆီက အကူအညီကုိ ရယူခဲ့ပါတယ္။ ''အဲဒီႏႇစ္ေယာက္မႇာ အမႇန္တကယ္ တူေနတာ တခ်ဳိ႕ရႇိေနပါတယ္။ အုိဘားမားဟာ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီး အၿမဲတမ္းေမးၿပီး 'ခင္ဗ်ား အဲဒါကုိဘာေၾကာင့္ ဒီလိုလုပ္ခဲ့တာလဲ' 'အတုိက္အခံေတြဘက္မႇာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခု ရႇိႏုိင္သလား' လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ Kalanick ဟာလည္း အဲဒီလုိပဲလုပ္ပါတယ္'' လုိ႔ Plouffe က ေျပာပါတယ္။ Plouffe ကုိ ငႇားရမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မႇာ Uber ဟာ ပုိၿပီးေကာင္းတဲ့ မဲဆြယ္ေပးသူေတြ၊ သူ႕ရဲ႕အေနအထားကုိ ေထာက္ခံမယ့္ ပညာေရးဆုိင္ရာသုေတသနနဲ႔ 'မူးယစ္ယာဥ္ေမာင္းမ်ား ဆန္႔က်င္ေရး အေမမ်ားအဖဲြ႕' လုိ အဖဲြ႕ေတြဆီက ေထာက္ခံခ်က္ေတြကုိ ရခဲ့ပါတယ္။ Uber ဟာ အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္အကိုင္ေတြကုိ အစားထုိးပစ္တယ္ဆုိတာထက္ မတုိးတက္ဘဲျဖစ္ေနတဲ့ လုပ္ခေတြကုိ အားျဖည့္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခု ပုိၿပီးျဖစ္ေနပါတယ္လုိ႔ Plouffe က ေျပာပါတယ္။ အဲဒါဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ''ယာဥ္ေမာင္းေတြရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တစ္ပတ္မႇာ ဆယ္နာရီ၊ ဒါမႇမဟုတ္ အဲဒီထက္နည္းၿပီးပဲ အလုပ္လုပ္ၾကၿပီး ယာဥ္ေမာင္းအသစ္ေတြက ဒီ App ကုိ သံုးေနၾကတဲ့အတြက္ အလုပ္ခ်ိန္ေတြ က်ဆင္းေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္'' ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီယာဥ္ေမာင္းအသစ္ေတြထဲမႇာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕မီးဖုိေခ်ာင္ေတြကုိ ျပန္ျပဳျပင္ဖုိ႔ ေဒၚလာနည္းနည္းပါးပါး ရႇာေနၾကတဲ့ အေမေတြက စၿပီး ေႏြရာသီအားလပ္ရက္အတြင္းမႇာ အပုိ၀င္ေငြ ရႇာခ်င္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းဆရာေတြအထိ ပါပါတယ္။ ''ႏုိင္ငံတစ္၀န္းလံုးမႇာ ရႇိတဲ့ လူေတြဆီမႇာ သူတုိ႔ဆီမႇာ အခိ်န္နည္းလြန္းတယ္၊ ေငြနည္းလြန္းတယ္ဆုိတဲ့ အဓိကမေက်နပ္ခ်က္ႀကီး ႏႇစ္ခုရႇိပါတယ္။ အဲဒီႏႇစ္ခုစလံုးနဲ႔ ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ လူေတြအတြက္ေတာ့ Uber ဟာ ဧရာမအက်ဳိးျပဳမႈႀကီး ျဖစ္ပါတယ္''။
ခလုတ္ႏွိပ္ၿပီး ကားစီးလို႔ရမယ့္ ႐ိုးစင္းတဲ့စိတ္ကူးတစ္ခုကို ရခဲ့ၾကတဲ့ Travis Kalanick နဲ႔ Garrett Camp
Travis Kalanick အတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ား . . .
Boston ၿမိဳ႕မႇာ Kalanick ဟာ အခ်ိန္ျပည့္၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ အေမးအေျဖ အစည္းအေ၀းေတြကုိ လုပ္ပါတယ္။ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးမႇာ Uber ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၁၂,၀၀၀ ရႇိပါတယ္။ အဲဒီအစည္းအေ၀းေတြမႇာ သူ႕ထက္ပုိႀကီးတဲ့ တျခားနည္းပညာကုမၸဏီေတြက လုပ္တဲ့အတုိင္း MBA တက္ဖုိ႔ ေထာက္ပံ့ေၾကးလုိ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြကုိေပးဖုိ႔ ကုမၸဏီက စဥ္းစားမႇာလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ သူ႔ကုိ တရစပ္ေမးတဲ့အခါ သူက ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႔ ေ၀့၀ုိက္ၿပီး ေျဖသြားခဲ့ပါတယ္။
အစဥ္အလာ ၀န္ထမ္းေတြမဟုတ္တဲ့ ယာဥ္ေမာင္းေတြနဲ႔ လုပ္တဲ့ေနာက္ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမႇာ Uber နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားဆံုးအေမးခံရတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခု ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ကုမၸဏီကုိ အမ်ားပုိင္အျဖစ္ ဘယ္ေတာ့လုပ္မႇာလဲ၊ ကန္ထ႐ိုက္ယာဥ္ေမာင္းေတြအေနနဲ႔ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈကုိ မွ်ေ၀ခံစားရမႇာလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မႇာေတာ့ Kalanick က စကားကုိ ပုိၿပီးဂ႐ုတစုိက္နဲ႔ ေျပာပါတယ္။ ''အဲဒီကိစၥဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ စိတ္ထဲမႇာ ရႇိပါတယ္။ စည္းမ်ဥ္းပုိင္းဆုိင္ရာ ႐ႈေထာင့္က ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဂ႐ုစုိက္ရပါလိမ့္မယ္။ ႀကီးမားတဲ့ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သြားတဲ့ေနရာမႇာ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္'' လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕အသံဟာ တိမ္၀င္သြားပါတယ္။ ယာဥ္ေမာင္းေတြကုိ ရႇယ္ယာေတြ ထုတ္ေပးတာဟာ အမႇန္တကယ္ေတာ့ သူတုိ႔ဟာ ၀န္ထမ္းေတြပဲဆုိတာကုိ ၀န္ခံတဲ့အထိ ေရာက္သြားမႇာကုိ သူက သိေနလုိ႔ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါမယ္။
အဲဒီေနာက္မႇာေတာ့ ေဘာက္ဆူးေပးတာကုိ ခြင့္ျပဳတဲ့ ကုမၸဏီေတြဟာ ၀န္ထမ္းေတြကုိ လစာေလွ်ာ့ၿပီး ေပးေလ့ရႇိတယ္လုိ႔ေျပာၿပီး Uber ရဲ႕ ေဘာက္ဆူးမေပးတဲ့ စည္းမ်ဥ္းကုိ မႇန္ကန္ေၾကာင္းျပဖုိ႔ သူ႕ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈကုိ လက္ေတြ႕သက္ေသျပခ်က္တစ္ခုနဲ႔ ေျပာခဲ့ေပမယ့္ အဆင္မေျပခဲ့ပါဘူး။
Uber ဟာ ေနရာတိုင္းမႇာရႇိတဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြကုိ ဂယက္ထသြားေအာင္လုပ္ၿပီး ႀကီးမားတဲ့ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ မျဖစ္ပြားေစခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆုိးသည္ျဖစ္ေစ ကုမၸဏီဟာ သူတုိ႔ဆီက အက်ဳိးအျမတ္ ရေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးဦးတည္ရာတူသူေတြကို တြဲစပ္ၿပီး က်သင့္ေငြ မွ်ေ၀ေပးႏိုင္တဲ့ Uber POOL ၀န္ေဆာင္မႈကို ကမာၻ႕ၿမိဳ႕ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္မႇာ ေပးေနၿပီး အစားအေသာက္ေတြ ပို႔ေပးတဲ့ Uber EATS ၀န္ေဆာင္မႈကို ကမၻာ့ၿမိဳ႕ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္မႇာ ရေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဇာ္ဝင္းၾကဴ (ပ်ဥ္းမနား)
