ၾသဇာႀကီးမားေသာ အိႏိၵယစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီး MUKESH AMBANI

၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့Mukesh Dhirubhai Ambani ဟာ အိႏၵိယစီးပြားေရးေလာကမွာ    ၾသဇာႀကီးမား တဲ့လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ Fortune Global 500 ကုမၸဏီေတြထဲမွာပါၿပီး ေစ်း ကြက္တန္ဖိုးအရ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယတန္ဖိုးအႀကီးမား ဆံုးကုမၸဏီျဖစ္တဲ့Reliance Industries Limited (RIL) ရဲ႕ ဥကၠ႒၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ိုက္တာနဲ႔ ရွယ္ယာအမ်ားဆံုး ပိုင္ ဆုိင္သူျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီရွယ္ယာစုစုေပါင္းရဲ႕ ၄၄.၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကို သူကပိုင္ဆုိင္ထားပါတယ္။ RIL ဟာ အဓိက အားျဖင့္ ေရနံခ်က္ လုပ္ငန္း၊ ေရနံဓာတုပစၥည္း၊ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႕က႑ေတြကို လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ဒီကုမၸဏီရဲ႕ လက္ ေအာက္ခံ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Reliance Retail Ltd ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုးလက္လီလုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္တုန္း က သူက Forbes မဂၢဇင္းႀကီး ရဲ႕ “ကမၻာ့ၾသဇာအရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္မ်ားစာရင္း” မွာ အဆင့္ ၃၇ ရခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ တုန္းကလည္း Forbes ရဲ႕ “အေရးအပါဆံုးပုဂၢိဳလ္ႀကီး ၆၈ ဦး” အမည္စာရင္းထဲမွာ ပါခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ သူဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္နဲ႔ အာရွတိုက္တစ္ခုလံုး မွာ ဒုတိယအခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ Ambani ဟာ သူတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ ပိုင္ဆုိင္မႈေဒၚလာ ၁၉.၆ ဘီလီယံရွိ တဲ့အတြက္ ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး သူေဌးႀကီးေတြရဲ႕စာရင္းမွာ နံပါတ္ ၁၉ ခ်ိတ္သြားပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂၢိဳလ္ဘြဲ႕ကို သူ ဆက္တိုုက္ထိန္းထားခဲ့တာ ေျခာက္ႏွစ္ ရွိသြားပါၿပီ။ သူဟာ Reliance ကုမၸဏီကတစ္ဆင့္ Indian Premier League အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕လက္ေအာက္ကMumbai Indians အားကစားအသင္းကိုလည္း ပိုင္ဆိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ Forbes က သူ႔ကို ကမၻာေပၚက အခ်မ္းသာဆံုး အားကစားအသင္းပိုင္ရွင္တစ္ေယာက္အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အေမရိကန္ဘဏ္ေကာ္ပိုေရးရွင္းရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာင္စီရဲ႕ အျပည္ ျပည္ဆုိင္ရာအႀကံေပး အဖြဲ႕ေတြထဲမွာ လည္း လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါ တယ္။ သူဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ထိပ္တန္းစီးပြားေရး တကၠသိုလ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ စီမံခန္႔ခြဲေရး တကၠသိုလ္ (Bangalore) ရဲ႕ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အႀကံေပးအဖြဲ႕မွာ ဥကၠ႒ျဖစ္ပါတယ္။

ငယ္စဥ္ဘ၀

Mukesh Ambani ကို ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာDhirubhai Ambani နဲ႔Kokilaben Ambani ဇနီးေမာင္ႏွံက ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မွာAnil Ambani ဆိုတဲ့ ညီတစ္ေယာက္နဲDipti Salgaoncar နဲ႔ Nina Kothari ဆုိတဲ့ ညီမႏွစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ Ambani မိ သားစုဟာ ၁၉၇၀ ျပည့္ လြန္ႏွစ္ေတြအထိ Mumbai ၿမိဳ႕ Bhuleshwar အစိတ္အပိုင္းက အိပ္ခန္းႏွစ္ခန္းပါတဲ့ သာ မန္အိမ္ကေလးတစ္လံုး မွာ ေနခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီ ေနာက္မွာ Dhirubhai  ဟာ Colaba ကၽြန္းဆြယ္အပိုင္းကSea Windလို႔ေခၚတဲ့ အထပ္ ၁၄ ထပ္ရွိတဲ့ တုိက္ႀကီးတစ္ လံုးကို၀ယ္ခဲ့ၿပီး Mukesh နဲ႔ Anil တို႔က သူတို႔ရဲ႕ မိသား စုေတြနဲ႔အတူ ကိုယ့္အလႊာနဲ႔ကိုယ္ေနခဲ့ၾကတာဟာ မၾကာေသး ခင္အခ်ိန္အထိပါပဲ။

Mukesh ဟာ Mumbai ၿမိဳ႕၊ Peddar လမ္းက ံHill Grange အထက္တန္းေက်ာင္းကို သူ႔ညီနဲ႔အတူ ပထမဆံုးစၿပီး တက္ခဲ့ၿပီး အဲဒီေက်ာင္းက အတန္းေဖာ္ Anand Jain ဟာ သူ႔ရဲ႕ အရင္းႏွီးဆံုးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ ဖက္ ျဖစ္လာပါ တယ္။ သူဟာ Mumbai တကၠသိုလ္က BE  ဘြဲ႕ကို ဓာတု အင္ဂ်င္နီယာဘာသာနဲ႔ ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ Mukesh ဟာ Stanford တကၠသိုလ္မွာ MBA ဘြဲ႕အတြက္ ေက်ာင္း တက္ဖို႔ စာရင္းသြင္း ခဲ့ေပမဲ့ သူ႔အေဖ  Reliance ကုမၸဏီ ကို တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ ကူၿပီးလုပ္ကိုင္ဖို႔အတြက္ အဲဒီ တကၠသိုလ္ကထြက္ခဲ့ရပါတယ္။ Reliance ဟာ အဲဒီအခ်ိန္က ေသးငယ္တဲ့ကုမၸဏီကေလးပဲ ရွိေသးေပမဲ့ အရွိန္ အဟုန္နဲ႔ တုိးတက္လာေနတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ Indira Gandhi  ဦးေဆာင္ တဲ့ အိႏၵိယအစိုးရဟာ ပိုလီယက္စတာနန္းႀကိဳးခ်ည္မွ်င္ (PFY) ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းကို ပုဂၢလိကက႑ကလုပ္ဖုိ႔ ဖြင့္ ေပးခဲ့ပါတယ္။Dhirubhai Ambani က PFY ထုတ္လုပ္ ေရးစက္႐ံုတစ္႐ံုတည္ဖို႔ လုိင္စင္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။ Titas ၊ Birlas နဲ႔ တျခားကုမၸဏီေပါင္း ၄၃ ခုက အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတဲ့ၾကားကပဲ လုိင္စင္ကိုDhirubhai  က ရခဲ့ ပါတယ္။ PFY စက္႐ံုကို တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ သူ႔ကို ကူညီဖို႔အတြက္ Dhirubhai ဟာ Stanford တကၠသုိလ္မွာ MBA တက္ေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕အႀကီးဆံုးသား Mukesh ကို ေက်ာင္းကထြက္ခုိင္းခဲ့ပါတယ္။Mukesh Ambani ဟာ သူ႔အေဖကို ကူညီဖို႔ ေက်ာင္းကထြက္ခဲ့ၿပီး Reliance ရဲ႕ အထည္အလိပ္ဆီက ပိုလီယက္စတာခ်ည္မွ်င္ဆီကို ေျပာင္း ျပန္ေပါင္း စည္းသြားေအာင္ ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး အဲဒီကတစ္ဆင့္ ေရနံဓာတုပစၥည္းဆီကို ထပ္ ၿပီး ေပါင္းစည္းေပးခဲ့ပါတယ္။

Mukesh Ambani  ဟာ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ Reliance စက္မႈလုပ္ငန္းထဲကို ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ Reliance  ရဲ႕ အထည္အလိပ္ဆီက ပုိလီယက္စတာဆီကို ေနာက္ ေၾကာင္းျပန္ေပါင္းစည္းတဲ့ခရီးကို စၿပီးေလွ်ာက္ ခဲ့သလို ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရနံဓာတုပစၥည္း၊ ေရနံခ်က္လုပ္ငန္းနဲ႔ အဲဒီ ကတစ္ဆင့္ ေရနံနဲ႔ဓာတ္ေငြ႕စူးစမ္းရွာေဖြေရးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ ေရးေတြအထိ တက္လွမ္းခဲ့ပါတယ္။ Mukesh Ambani ဟာ (အခုအခ်ိန္မွာReliance Communications Limited ျဖစ္လာတဲ့) Reliance Infocomm Limited    ကို တည္ ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကုမၸဏီဟာ သတင္းအခ်က္အလက္ နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာပိုင္းမွာ လက္ဦးမႈရဖို႔ အာ႐ံု စူးစိုုက္ခဲ့ပါတယ္။ Ambani ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ Jamnagar ၿမိဳ႕မွာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးအေျခခံအဆင့္ ေရနံခ်က္စက္႐ံုႀကီး တည္ဖို႔ ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစက္႐ံုႀကီးဟာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ တစ္ေန႔ကို စည္ ၆၆၀,၀၀၀ (တစ္ႏွစ္ ကိုတန္ခ်ိန္ ၃၃ သန္း) ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိၿပီး ေရနံဓာတု ပစၥည္း၊ ဓာတ္အားထုတ္လုပ္မႈ၊ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ ဆိပ္ကမ္းဆက္စပ္ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြကိုလည္း ေပါင္းစည္းေပးထားပါ တယ္။ Ambani ဟာ ကမၻာေပၚမွာ အႀကီးဆံုး ကနဦးေရနံ ခ်က္စက္႐ံုႀကီးတည္ခဲ့တဲ့အတြက္ အသိအမွတ္ျပဳခ်ီးက်ဴးခံခဲ့ ရသလို RIL ရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈစြမ္းရည္ကို အႀကီးအက်ယ္ တိုးတက္ သြားေအာင္လုပ္ေပးခဲ့ တဲ့ ေခတ္အမီ ဆံုးထုတ္လုပ္ေရး ပစၥည္းကိရိယာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဖန္တီးဖို႔ ေရွ႕တန္းက ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့အတြက္လည္း အသိအမွတ္ျပဳခ်ီးက်ဴးခံခဲ့ရပါ တယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ (WEF) ရဲ႕ အိႏၵိယထိပ္သီး အစည္းအေ၀းႀကီးမွာ ပူးတြဲသဘာပတိလုပ္ ဖို႔ သူ႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ WEF ဟာ ကမၻာတစ္၀န္းက ထင္ရွားတဲ့စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ပရဟိတေစ တနာရွင္ ေတြ၊ ကုန္သြယ္ေရးသမဂၢ၀င္ေတြ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အ စည္းကိုယ္စားလွယ္ေတြပါ၀င္ၿပီး ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး၊ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာနဲ႔ အေရးႀကီးတဲ့လူ မႈေရးျပႆနာေတြနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီး တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြတဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ ရာအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တစ္ႏွစ္အၾကာ မွာပဲ သူဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ႐ူးပီးေငြထရီလီယံ ခ်မ္းသာတဲ့ ပထမဆံုးပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာThe Economic Times သတင္း စာႀကီးနဲ႔ Press Trust of India သတင္းဌာနႀကီးႏွစ္ခုစလံုး က Ambani ကို ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္ႀကီးအျဖစ္ တစ္ၿပိဳင္တည္းေရြးခ်ယ္ လုိက္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ႏွစ္မွာ သူဟာMumbai Indiansဆိုတဲ့ အိႏၵိယ ပရီးမီးယားလိဂ္ ခရစ္ကက္ အားကစားအသင္းတစ္သင္းကို တည္ေထာင္ခဲ့ပါ တယ္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ သူဟာ WEF ေဖာင္ေဒးရွင္း ဘုတ္အဖြဲ႕မွာ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတုန္းက Mohali ၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ တုိးတက္ေသာပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာ Ambani က အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕4G Network  အတြက္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္အေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ တဲ့ေနရာမွာBharti Airtel နဲ႔အတူ “ပူးေပါင္းစြန္႔စားတဲ့ လုပ္ငန္း” တစ္ခုလုပ္မယ့္ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

Mukesh ဟာ Nita Ambani နဲ႔ လက္ထပ္ခဲ့ ၿပီး Anant နဲ႔ Akash ဆုိတဲ့ သားႏွစ္ေယာက္နဲ႔ Isha  ဆိုတဲ့ သမီးတစ္ေယာက္ေမြးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ Mumbai ၿမိဳ႕က Antilia လို႔ နာမည္ေပးထားတဲ့အထပ္ ၂၇ ထပ္ရွိတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အေဆာက္အအံုႀကီးမွာ ေနထုိင္ၾကၿပီး အဲဒီအေဆာက္ အအံုႀကီးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ဘီလီယံတန္ဖိုးရွိတဲ့ အတြက္ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ တန္ဖုိးအႀကီးဆံုးအိမ္ႀကီး လုိ႔ ေျပာစမွတ္ တြင္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃၁ ရက္ ေန႔မွာ ကုန္ဆံုးတဲ့ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္းမွာ Mukesh ဟာ Reliance Industries Ltd (RIL) ရဲ႕ အႀကီးအကဲအေနနဲ႔ သူရခဲ့တဲ့ လစာေငြေတြထဲက စုစုေပါင္း႐ူးပီး ၂၄ ကုေဋနီးပါး ကို မယူေတာ့ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းထြက္လာ ခဲ့ပါတယ္။ RIL ရဲ႕ ထိပ္တန္းစီမံခန္႔ခြဲေရး၀န္ထမ္းေတြ အတြက္ ေပးမယ့္လစာနဲ႔ ခံစားခြင့္ေတြကို ျမႇင့္တင္လုိက္တဲ့ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာပဲ သူက အဲဒီလိုမယူဘဲေနဖို႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ လုပ္လုိက္တဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ႕လစာေငြဟာ ေလးႏွစ္ဆက္တုိက္ ႐ူးပီး ၁၅ ကုေဋထက္ မေက်ာ္ေတာ့ဘဲ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။  Ref: Wikipedia,Economist