Mr.Peter Andreas Thiel

လက္ရႇိေနထိုင္ရာ

ဆန္ဖရန္စစၥကို၊ ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ အသက္ ၄၇  ႏႇစ္အရြယ္ Peter Andreas Thiel မႇာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရႇင္၊ စြန္႔စားအရင္းအႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူႏႇင့္ Hedge Fund ရန္ပံုေငြမန္ေနဂ်ာျဖစ္သည္။ သူ၏ အမ်ားဆံုးပိုင္ဆိုင္ထားမႈမႇာ စီအိုင္ေအေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳ Big Data ကုမၸဏီ Palantir ၌ျဖစ္သည္။ သူ၏ စြန္႔စားအရင္းအႏႇီးကုမၸဏီ Founders Fund ၏   ေၾကညာထားၿပီး ရည္မႇန္းခ်က္ပန္းတိုင္မႇာ စိတ္လႈပ္ရႇားအံ့ၾသဖြယ္ နည္းပညာအေျပာင္းအလဲအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မည္။ ကုမၸဏီမ်ား၌ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံရန္ျဖစ္ေတာ့သည္။ သူသည္ Facebook ၌ ပထမဆံုးျပင္ပ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္၌ ေဒၚလာငါးသိန္းျဖင့္ ၁၀.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း အစုပါ၀င္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ လက္ရႇိ ဒါ႐ုိက္တာဘုတ္အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္သည္။ Thiel သည္ အသားတင္ပိုင္ဆိုင္တန္ဖိုးေဒၚလာ ၂.၂ ဘီလီယံျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ Forbes Midas List စာရင္း၌ နံပါတ္ေလးေနရာ သတ္မႇတ္ခံရသည္။

Thiel သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အယူ႐ုံးတရားသူႀကီး J.L Edmondson ထံတြင္ စာေရးအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၃ မႇ ၁၉၉၆ ခုႏႇစ္အထိ Credit Suisse အုပ္စု၌ Derivatives စာခ်ဳပ္စာတမ္း ေရာင္း၀ယ္မႈ၀န္ထမ္းအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

Pay Pal ကို ပူးေပါင္းတည္ေထာင္သူ Elon Mark ႏွင့္အတူ

Pay PaL

၁၉၉၈ ခုႏႇစ္တြင္ Thiel သည္ PayPal ကို Max Levchin Elon Mask တို႔ႏႇင့္ ပူးတြဲတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္းကုမၸဏီရႇယ္ယာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူသို႔ ၂၀၀၂ ခုႏႇစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ စတင္ေရာင္းခ်လိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ PayPal ရႇယ္ယာ  ၃.၇  ရာခုိင္ႏႈန္းပိုင္ဆုိင္ေသာ Thiel အဖို႔ ေဒၚလာ ၅၅ သန္း တန္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏႇစ္က Thiel ၏ စိတ္ကူးကြန္႔ျမဴး တက္ႂကြဖြယ္ေျပာစကားကိုၾကည့္လွ်င္ PayPal  က ျဖည့္ဆည္းေပးေနသည္မႇာ ႀကီးက်ယ္လႇေၾကာင္း၊ ၂၁ ရာစုႏႇစ္တြင္ ျပည္သူတို႔က PDA ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈျဖင့္ျဖစ္ေစ မိမိေငြကို မည္သည့္ေနရာကေနမဆို စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္သည့္ ေငြပံုစံလိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံ အစိုးရမ်ားစြာတို႔သည္ တာ၀န္မဲ့လုပ္ရပ္မ်ားျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ ဓနဥစၥာကို လုယူတတ္ေၾကာင္း၊ သာမန္ ျပည္သူအမ်ားစုအေနျဖင့္ ျပည္ပမႇတ္ပံုတင္ဘဏ္မ်ား၌ စာရင္းဖြင့္ခြင့္မရရႇိၾကဘဲ ခိုင္မာေသာေငြေၾကး (Currency) အနည္းငယ္မွ်သာ လက္၀ယ္ရႇိေၾကာင္း၊ အဆံုးတစ္ေန႔တြင္ ယင္းအေျခအေနကို PayPal က ေျပာင္းလဲေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ပရဟိတဒါန

Thiel သည္ သူတည္ေထာင္ေသာ အက်ဳိးအျမတ္မယူသည့္ Thiel Foundation မႇ တစ္ဆင့္ ပရဟိတေပးကမ္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနရာတြင္ အမ်ားစုမႇာ သူ႕အျမင္အရ ထုိးေဖာက္ေက်ာ္လႊား နည္းပညာမ်ားအတြက္ျဖစ္ၾကသည္။ သူက ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္တြင္ Breakthrough Philanthropy ကြန္ဖရင့္ကို စီစဥ္က်င္းပရာ နည္းပညာ၊ အစိုးရႏႇင့္လူမႈေရးရာဆိုင္ရာ ဆန္းသစ္စိတ္ကူးအႀကံဉာဏ္မ်ားအတြက္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ အက်ဳိးအျမတ္မယူသည့္ အဖြဲ႕အစည္းရႇစ္ခုကို တင္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ အလားတူကြန္ဖရင့္တစ္ခုကို Fast Forward အမည္ျဖင့္ က်င္းပခဲ့သည္။

စက္ဉာဏ္ရည္သုေတသန ဗိမာန္

Thiel က နည္းပညာဆိုင္ရာ Singularity မႇာ အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ ႏႇစ္လိုပိုက္ေထြးအပ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏႇစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ (ထုိစဥ္က ဉာဏ္ရည္တုဆိုင္ရာ Singularity ဗိမာန္ဟုေခၚေသာ အဆိုပါဗိမာန္၏ အလႇဴခံပြဲ၌ Thiel က ေဒၚလာတစ္သိန္းထည့္ခဲ့သည္။

Facebook

Facebook ကို တည္ေထာင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားသူ Mark Zuckerbery ႏႇင့္ Thiel တို႔မႇာ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္သည္။ ထိုကုမၸဏီ၏ ၁၀.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေဒၚလာငါးသိန္းျဖင့္ ကနဦး ပ်ဳိးေထာင္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံရန္ Thiel က သေဘာတူခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ Thiel က အင္တာနက္သံုးစြဲသူက႑၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အလားအလာအေပၚ သံသယရႇိေၾကာင္း ေျပာၾကားေသာ္လည္း Facebook သည္ အျခားအင္တာနက္ကုမၸဏီမ်ားႏႇင့္ယႇဥ္လွ်င္ တန္ဖိုးႏႇိမ္ခံရေၾကာင္း သံုးသပ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ေမလ၌  Facebook ၏ ရႇယ္ယာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူအား ကနဦးေရာင္းခ်ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ Thiel က သူ႕ရႇယ္ယာမ်ားကို စုစုေပါင္း ေဒၚလာတစ္ဘီလီယံေက်ာ္ ေရာင္းခ်ၿပီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အစုရႇယ္ယာငါးသန္း ရယူထားေသးကာ Facebook ဒါ႐ုိက္တာဘုတ္အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ပင္ရႇိသည္။

အသက္ႀကီးရင့္ေရာ္မႈ တြန္းလႇန္ေရးသုေတသန

သူမေအာင္ျမင္ေသးသည့္ အႀကီးဆံုးအေၾကာင္းအရာႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္း၍  Thiel က အသက္ႀကီးရင့္ေရာ္မႈ တြန္းလႇန္ျခင္း၊ အသက္ရႇည္ျခင္းအပိုင္းမႇာ ေလ့လာမႈနည္းပါးၿပီး ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈနည္းပါးလ်က္ရႇိေၾကာင္း၊ ထိုအပိုင္း၌ အမႇန္တကယ္တိုးတက္ေအာင္ျမင္မႈအခ်ဳိ႕ ရရႇိေအာင္အားထုတ္ရန္ အလြန္စိတ္ထက္သန္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ Thiel က အသက္ႀကီးရင့္ေရာ္မႈတြန္းလႇန္ေရး သုေတသန ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ Methuselah Mouse Prize ေဖာင္ေဒးရႇင္းအဖြဲ႕မႇတစ္ဆင့္ ေဒၚလာ ၃.၅ သန္း လႇဴဒါန္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ သူက ''ဇီ၀ေဗဒဆိုင္ရာ သိပၸံပညာ အလ်င္အျမန္ တိုးတက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒီရာစုႏႇစ္အတြင္း အားလံုးအတြက္ ရင္သပ္႐ႈေမာစရာ က်န္းမာေရး၊ အသက္ရႇည္ေရးရႇာေဖြေတြ႕ရႇိခ်က္ အေျမာက္အျမား ေပၚေပါက္ေတာ့မယ္'' ဟု ေျပာဆိုသည္။

Thiel Foundation သည္ ဇီ၀ေဗဒဆုိင္ရာႀကီးရင့္မႈကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္တြန္းလႇန္ႏိုင္ေအာင္ သုေတသနျပဳလုပ္ေနေသာ SENS Research Foundation ကိုလည္းေကာင္း၊ အသက္ႀကီးရင့္ေရာ္မႈတြန္းလႇန္ ေရးသုေတသီ Cynthia Kenyon ၏ အားထုတ္မႈမ်ားကိုလည္းေကာင္း အားေပးပ့ံပိုးလ်က္ရႇိသည္။

David Graeber ႏွင့္ အနာဂတ္နည္းပညာဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္

ပင္လယ္အိမ္ရာ တည္ေထာင္ေရး

၂၀၀၈ ခုႏႇစ္၊ ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ Thiel က ေပၚထြန္းစ Seasteading Institute အဖြဲ႕အစည္းအား ေဒၚလာ ငါးသိန္းေပးလႇဴရန္ ကတိျပဳခဲ့သည္။ ထိုဗိမာန္၏ တာ၀န္လုပ္ငန္းမႇာ 'အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏႇင့္ ဥပေဒေရးစနစ္မ်ားျဖင့္ စမ္းသပ္တီထြင္ေနထိုင္လည္ပတ္ႏိုင္မည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရႇိေသာ ပင္လယ္အေျခစိုက္ အၿမဲတမ္းလူေနရပ္ရြာမ်ားတည္ေထာင္ေရး' ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ Thiel က ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ ေထာက္ပံ့ေငြေဒၚလာ ၂၅၀,၀၀၀ ႏႇင့္ ထပ္ေဆာင္းေဒၚလာတစ္သိန္း ေပးအပ္ခဲ့ကာ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္တြင္ စုစုေပါင္းေဒၚလာ ၁.၂၅ ေပးလႇဴသည္ဟု သတင္းမ်ားကဆုိသည္။ လူသားတိုYအနာဂတ္အတြက္ ပင္လယ္အိမ္ရာတည္ေထာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ေသာ Thiel သည္ Ayn Rand ေရးသည့္ ဒႆနိက ၀တၴဳရႇည္ Atlas Shrugged ေၾကာင့္ စိတ္ကူးအျမင္ ပြင့္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးမ်ား

၂၀၀၆ ခုႏႇစ္တြင္ Thiel က Herman Lay စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရႇင္ဆုကို ရရႇိခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္ အသက္ ၄၀ ႏႇင့္ေအာက္ အထင္ရႇားဆံုးဦးေဆာင္သူ ၂၅၀ ၌ ပါ၀င္သူအျဖစ္ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္အဖြဲ႕က Thiel ကို Young Global Leader တစ္ဦးဟု ဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္တြင္ တကၠသိုလ္နယ္ေျမမ်ား၌ လီဘာေတရီယန္စံမ်ား ပ်ံႏႇံ႔ေရးေဆာင္ရြက္ေနေသာ Students For Liberty အဖြဲ႕ Thiel ကို ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္အတြက္ ေက်ာင္းသားေဟာင္း ဂုဏ္ထူးေပးအပ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္၌ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားမ်ားကြန္ဖရင့္၌ အဓိက မိန္႔ခြန္းကို  Thiel ကေျပာၾကားခဲ့သည္။

သင္ၾကားေရးႏႇင့္ Zero to One စာအုပ္

Thiel အဖုိ႔ ဆန္းသစ္တီထြင္ေသာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားရႇိေရးသာမက ယင္းသို႔ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း စိတ္ကူးမ်ားျဖစ္ေပၚလာပံုကိုလည္း စဥ္းစားမိပံုရသည္။ သူ၏ စာအုပ္သစ္ Zero to One: Notes on Startups or How to Build The Future တြင္ သူ႕ကိုယ္ပုိင္ေဖာ္ျပခ်က္အရ 'အမ်ားအျမင္ႏႇင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ' စိတ္ကူးမ်ားကို ခ်ျပရႇင္းလင္းထားသည္။ ထုိစာအုပ္ကို Blake Masters ႏႇင့္ ပူးတြဲေရးသားၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာလ၌ ထုတ္ေ၀သည္။ စာအုပ္မႇာ သူ၏မိခင္ေက်ာင္းေတာ္စတင္းဖုိ႔ဒ္တကၠသိုလ္၌ သူ႕ေဟာေျပာမႈမ်ားအေပၚ အေျချပဳထားသည္။

ခင္ေအာင္ (အဂၤလိပ္စာ)