အေရႇ႕အာရႇရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးႏႈန္းကို ကမၻာ့ဘဏ္က တိုးျမႇင့္ခန္႔မႇန္း
ဒီႏႇစ္နဲ႔ လာမယ့္ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္ေတြအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြပါ၀င္တဲ့ အေရႇ႕အာရႇနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ ႀကီးပြားေရးတိုးႏႈန္းကို ကမၻာ့ဘဏ္က တုိးျမႇင့္ခန္႔မႇန္းလိုက္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ ဒီေဒသရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးႏႈန္းဟာ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္မႇာ ၆.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္မႇာ ၆.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးလိမ့္မယ္လို႔ခန္႔မႇန္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆိုး၀ါးလာေနတဲ့ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးတင္းမာမႈေတြေၾကာင့္ ေရာ့ကုန္သြယ္ေရးမႇာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ေရးလုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ပါ ဒီခန္႔မႇန္းစီးပြားေရးတိုးႏႈန္းေတြဟာ ထိခိုက္ခံရႏိုင္ေျခလည္းရႇိတယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္က သတိေပးထားတယ္။ အခုလိုတိုးျမႇင့္ မခန္႔မႇန္းခင္ကဆိုရင္ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္အတြင္း ၆.၂ နဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္အတြင္း ၆.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရႇိခဲ့တာျဖစ္တယ္။
အေမရိကန္သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံးအန္းတို႔ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးရန္လိုတဲ့ စကားေတြေၾကာင့္ ႏႇစ္ႏိုင္ငံၾကားစစ္ပြဲျဖစ္လာမႇာကို စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားက စက္တင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔တုန္းက အင္အားအျပင္းဆံုး ႏ်ဴးကလီးယားစမ္းသပ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီစမ္းသပ္မႈဟာ ေျခာက္ႀကိမ္ေျမာက္ စမ္းသပ္မႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အေရႇ႕အာရႇနဲ႔ပစိဖိတ္ေဒသဟာ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးေရေၾကာင္း သြားလာေရးနဲ႔ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေပးေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အဓိကအေရးပါတဲ့ ေဒသျဖစ္တယ္။ ''ဒါေၾကာင့္ ဒီေဒသေတြမႇာ တင္းမာမႈေတြရႇိေနရင္ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး ထိခိုက္လာႏိုင္သလို စီးပြားေရးလည္း ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္''လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္က သတိေပးထားပါတယ္။
အေရႇ႕ေတာင္အာရႇႏိုင္ငံေတြထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္တို႔ဟာ စီးပြားေရးတိုးႏႈန္းက်ဆင္းလာတယ္လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္က သတ္မႇတ္ထားပါတယ္။ ဒီလိုေလွ်ာ့ခ်သတ္မႇတ္မႈအတြက္ အေျခခံတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြထဲမႇာ ရခိုင္အေရးအခင္းကိစၥကို ထည့္မတြက္ထားေသးပါဘူး။ ''ဒါေပမဲ့ အဲဒီအေရး ကိစၥဆက္ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ေရရႇည္မႇာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြကို ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္'' လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္က ဆိုတယ္။
တကယ္ေတာ့ အာရႇဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဘဏ္ (Asia Development Bank) ကလည္း အာရႇႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနတဲ့ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၎ရဲ႕တိုးတက္မႈခန္႔မႇန္းခ်က္ကို တိုးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္မႈနဲ႔ အေျခအေနေတြက ေမွ်ာ္မႇန္းထားတာထက္ ပိုၿပီးတိုးတက္ေနၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၊ မနီလာ အေျခစိုက္ေငြထုတ္ေခ်းသူတစ္ဦးက ႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးဟာ ဒီႏႇစ္မႇာ ၅.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ႏိုင္ေျခရႇိၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္ထဲမႇာ ၅.၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာႏိုင္ေျခရႇိတယ္လုိ႔ ခန္႔မႇန္းထားေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။ ဒီခန္႔မႇန္းမႈဟာ ၂ ႏႇစ္စာလုံးအတြက္ ADB က ခန္႔မႇန္းေပးထားတဲ့ ၅.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ADB ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ ႏႇစ္ႏႇစ္ၾကာ ကုန္တင္ပို႔မႈက်ဆင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ကုန္သြယ္မႈက ျပန္လည္တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈဟာ မႇတ္တမ္းမႇာပါရႇိတဲ့ ႏိုင္ငံ ၄၅ ႏိုင္ငံအတြက္ တုိးတက္မႈအလားအလာခန္႔မႇန္းခ်က္ကို တိုးျမႇင့္ဖုိ႔ အေထာက္အပံ့ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ရဲ႕ ပထမငါးလမႇာ ေဒသရဲ႕ပို႔ကုန္နဲ႔ သြင္းကုန္ေတြက ေဒၚလာအားျဖင့္ ဆယ္ဂဏန္းႏႈန္းေတြနဲ႔ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္လို႔ ADB က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
