အာရႇေတာ္၀င္၏ ပဲ့ကိုင္ရွင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း

အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈသက္တမ္းဟာ အခုဆိုရင္ ႏႇစ္ေပါင္း ၃၂ ႏႇစ္ ရႇိလာပါၿပီ။ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး အခုလက္ရႇိမႇာ ဘယ္လို၀န္ေဆာင္မႈေတြ တိုးျမႇင့္ျပဳလုပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္လိုအဆင့္ျမႇင့္တင္ေနသလဲ၊ ဘယ္လိုစိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရသလဲဆိုတာေတြကို အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုပိုင္ရႇင္ ေဒါက္တာျမတ္သူနဲ႔ ေဆး႐ံုရဲ႕ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈပိုင္းမႇာ အဓိကအခန္းက႑ျဖစ္တဲ့ Risk Management ပိုင္းကို အထူးတာ၀န္ယူထားတဲ့ ပါေမာကၡေဒါက္တာသိန္းေဇာ္တို႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုခိုက္မႇာ အခုလိုေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အာရွေတာ္၀င္ရဲ႕သမိုင္းေၾကာင္းကို အရင္ဆံုးေျပာျပေပးပါ . . .

အာရွေတာ္၀င္ေဆး႐ံုအေၾကာင္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေတာ္၀င္ေဆးခန္းကေန စေျပာရမယ္။ ၁၉၈၅ ခုႏႇစ္မႇာ ေတာ္၀င္ေဆးခန္းကို ကြၽန္ေတာ္ေဆးေက်ာင္းသား Final Part II ကတည္းက စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။ ေတာ္၀င္ေဆးခန္းကိုအေျခခံၿပီး အာရွေတာ္၀င္ေဆး႐ံု ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔အတူ တြဲလုပ္ခဲ့တဲ့ Final Part II တစ္ေယာက္က ေတာ္၀င္ေဆးခန္းထက္ႀကီးတဲ့ ေဆး႐ံုတစ္ခုဖြင့္ခ်င္တယ္လို႔ တိုင္ပင္လာတာကေန အာရွေတာ္၀င္ေဆး႐ံုျဖစ္တည္ဖို႔ အေၾကာင္းရင္း ေပၚေပါက္လာတာပါ။ ပထမဦးစြာ အာရွေတာ္၀င္ကုမၸဏီ တည္ေထာင္ခဲ့တာက ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္မႇာပါ။ တစ္ကမၻာလံုးက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မႇာ Global Recession ျဖစ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္မႇာ Southeast Asia တစ္ခုတည္းပဲကြက္ၿပီး Economic Crisis ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၈ ခုႏႇစ္မႇာ လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ဘဲ ၁၉၉၉ ခုႏႇစ္ တစ္ႏႇစ္အတြင္းမႇာ အာရွေတာ္၀င္ေဆး႐ံု အေဆာက္အအံုကို ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္၊ မတ္လ ၁၈ ရက္မႇာ အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုကို စတင္ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လုပ္ငန္းအစမႇာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၀၂ ခုႏႇစ္ေလာက္ကစၿပီး နည္းနည္းေလး အေျခခိုင္လာတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ေတာ့ သာမညဆရာေတာ္ႀကီးက အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမႇာ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ေစာင့္ေရႇာက္မႈနဲ႔ မိသားစု၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္လာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို ၾကည္ညိဳစိတ္ႏႇင့္ ေဆးကုသေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒီမႇာ တစ္ခုထည့္ေျပာခ်င္တာက အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ Marketing Strategy ေတြက အေတာ္ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ ဥပမာ- ဘန္ေကာက္က ေဆး႐ံုကို ေၾကာ္ျငာခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုရွိတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေတြရဲ႕ အသြားအျပန္ ေလယာဥ္စရိတ္နဲ႔ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈေတြ အခမဲ့လုပ္ေပးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီလို သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ ျမင့္မားတဲ့ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေတြက ဒီေဆး႐ံုမႇာ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈေတြ ခံယူသြားပါတယ္ဆိုတဲ့ Marketing Strategy မ်ဳိးနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ့္တုန္းကေတာ့ ဒါဟာ Strategy တစ္ခုမဟုတ္ခဲ့ဘဲ ဒီကေနမေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏႇစ္မႇာ ရန္ကုန္ကိုမလာတာ ႏႇစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ၾကာၿပီျဖစ္တဲ့ သာမညဆရာေတာ္က ရန္ကုန္တက္လာၿပီးေတာ့ ေဆး၀ါးကုသမႈခံယူတဲ့အခါမႇာ အာရႇေတာ္၀င္ကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့လို႔ ကြၽန္ေတာ္တအား၀မ္းေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုက ဆရာေတာ္အတြက္ ေဆးကုသစရိတ္အကုန္လံုးကို တာ၀န္ယူခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အာရႇေတာ္၀င္ရဲ႕ Occupancy က ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေဆး႐ံုကဆင္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ကြၽန္ေတာ့္ကို အာရႇေတာ္၀င္က ဒီထက္ပိုေအာင္ျမင္လာမႇာပါလို႔ မိန္႔ၾကားခဲ့တယ္။ တကယ္ပဲ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေဆး႐ံုက ဆင္းၿပီးေနာက္ပိုင္းမႇာ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္းတို႔ဘက္ကလူနာေတြက ဖုန္းဆက္ၿပီး ေဆး႐ံုတက္ဖို႔ ဆက္သြယ္လာၾကတယ္။ ၿမိတ္၊ ထား၀ယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ဘားအံဘက္တို႔ကို တစ္လမႇာ အေခါက္ႏႇစ္ဆယ္ေလာက္ Ambulance ၀န္ေဆာင္မႈေပးရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အာရႇေတာ္၀င္ရဲ႕ Occupancy ေတာက္ေလွ်ာက္ျပည့္သြားတယ္။ ေနာက္ၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏႇစ္၊ စက္တင္ဘာလမႇာ ယခုႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုကို တက္ခဲ့တယ္။ ဒါေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရႇေတာ္၀င္ေအာင္ျမင္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းထဲမႇာ ပါပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာရႇေတာ္၀င္ကုမၸဏီရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မႈေကာင္းတာနဲ႔ ဒါ႐ိုက္တာေတြနဲ႔ မိသားစု၀န္ထမ္းအားလံုးရဲ႕ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါအျပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖဲြ႕က ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာသာတရားအဆံုးအမေအာက္မႇာေနၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္လို႔ ေအာင္ျမင္လာတယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လူထုေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုကို တက္လာတဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုး တအားစိတ္လႈပ္ရႇားခဲ့ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆး႐ံုဘက္က လံုး၀ကိုအတိမ္းအေစာင္းခံလို႔မရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာ သီတဂူဆရာေတာ္က အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီေဆး႐ံုႀကီး ျဖစ္လာမယ္လို႔ ႀကိဳတင္မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လက္ေတြ႕မႇာပဲ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေဆး႐ံုတက္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာသံ႐ံုးေတြက ပန္းျခင္းေတြနဲ႔ လာၿပီးအားေပးၾကတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမႇာ ႏိုင္ငံတကာကလာသမွ် ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈခံယူဖို႔ဆိုရင္ အာရႇေတာ္၀င္ကိုပဲ ေရာက္လာတယ္။ ပထမခုတင္တစ္ရာနဲ႔ မလံုေလာက္ေတာ့လို႔ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္မႇာ ေနာက္ထပ္ခုတင္တစ္ရာ ထပ္တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ရၿပီး ခုတင္ႏႇစ္ရာဆန္႔ပုဂၢလိကေဆး႐ံု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

လုပ္ငန္းအေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြအေၾကာင္းလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒါ႐ိုက္တာေတြအားလံုးက Marketing ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ သိပ္မလုပ္ၾကဘူး။ ဒီေလာက္အထိ ေအာင္ျမင္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း မူလကမေမွ်ာ္မွန္းထားခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဆး႐ံုေနရာက်ဥ္းတဲ့ ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ ခုတင္တစ္ရာဆို အနည္းဆံုး ေျမတစ္ဧက၊ ခုတင္ႏႇစ္ရာဆိုေတာ့ ေျမႏႇစ္ဧကေလာက္ ရႇိသင့္ေပမယ့္ ဧက၀က္နဲ႔ ခုတင္ႏႇစ္ရာျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အက်ယ္မရႇိဘဲ အထပ္အလႊာေတြမ်ားေနလို႔ တစ္လႊာတည္းမႇာ ၀န္ေဆာင္မႈအမ်ဳိးအစားမ်ားမ်ား လုပ္ႏိုင္ရမယ့္အစား အလႊာေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ခြဲၿပီး ၀န္ေဆာင္မႈေပးရတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ၀န္ထမ္းအင္အားပိုသံုးရတယ္။

အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ႏိုင္ငံတကာဖက္စပ္ေဆး႐ံုေတြလည္း အမ်ားႀကီးဖြင့္လာတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေဆး႐ံုေတြရဲ႕ Agent ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိလာတဲ့အတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ ျပင္းထန္လာတယ္။ ဒီအတြက္ အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုအေနနဲ႔ Marketing ပိုင္းမႇာ ဘာေတြထပ္ၿပီးလုပ္သြားဖို႔ ရႇိပါသလဲ။ ၀န္ေဆာင္မႈပိုင္းမႇာေကာ ဘာေတြထပ္ၿပီး တိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္သြားမလဲ . . .

ဟုတ္ပါတယ္။ အခု Market မႇာ ျပည္တြင္းျပည္ပ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ တအားမ်ားလာတယ္။ အခုဆိုရင္ Marketing Strategy ေတြက အရႇိန္အဟုန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲလာၿပီး Marketing က အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ျဖစ္လာတယ္။ Health Care Business က Nature နည္းနည္းေလး ေျပာင္းလဲသြားတဲ့အခါ ျပည္တြင္းျပည္ပ Investor ေတြက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈနယ္ပယ္ထဲကို ပို၀င္လာၾကတယ္။ အခုဆိုရင္ ပုဂၢလိကပိုင္ေဆး႐ံုအသစ္ေတြ၊ ျပည္ပမွ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ စပ္တူေဆး႐ံုေတြေပၚလာတယ္။ ရွိေနၿပီးသား ပုဂၢလိကေဆး႐ံုေတြကလည္း Foreign Investor ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး တိုးခ်ဲ႕မႈေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္လာၾကတယ္။

ဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အာရႇေတာ္၀င္ရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို လိုအပ္ေနသူေတြသိေအာင္ Marketing လုပ္ခ်င္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ လုပ္ငန္းေတြ ထပ္ခ်ဲ႕တာပဲျဖစ္ျဖစ္ Patient Safety က အဓိကပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရွေတာ္၀င္စတင္ကတည္းက ႏႇလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ႕တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကို ပုဂၢလိကေဆး႐ံုေတြထဲမႇာ ပထမဦးဆံုးစတင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမႇာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အဲဒီ၀န္ေဆာင္မႈကို ေခတၲရပ္နားလိုက္ရတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ကစၿပီး ႏႇလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ႕တာကို ျပန္လုပ္ျဖစ္ခဲ့တာ သံုးႏႇစ္အတြင္းမႇာ လူနာခုနစ္ရာေက်ာ္ကို ကုသေပးႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။

က်န္းမာေရးမႇာ ျဖစ္လာမွကုသတာထက္ မျဖစ္ခင္က ကာကြယ္တာေကာင္းပါတယ္။ မျဖစ္ခင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲဆိုေတာ့ Medical Check-up လုပ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ Medical Check-up Package မႇာ အသက္အပိုင္းအျခားအလိုက္၊ က်ား/မ အလိုက္ အမ်ဳိးအစား ၁၂ မ်ဳိးခြဲထားပါတယ္။ အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ဥပမာ-ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက သံအမတ္နဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြ၊ သေဘၤာသားကုမၸဏီ၊ ေရနံကုမၸဏီ၊ ဟိုတယ္၊ စက္႐ံုေတြစတဲ့ ကုမၸဏီ ၁၅၀ ေက်ာ္ ႏႇစ္ရာနီးပါးေလာက္ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြအတြက္  Medical Check-up ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနပါတယ္။ မၾကာမီ ရႇင္ေစာပုလမ္းမႇာ Medical Check-up Centre ဖြင့္လႇစ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ Appointment Executive OPD လုပ္သြားဖို႔လည္းရႇိပါတယ္။ အခုလည္း အေမရိကန္က ဦးေႏႇာက္အာ႐ံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးတစ္ေယာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အၿပီးျပန္လာၿပီး အာရွေတာ္၀င္မႇာ အခ်ိန္ျပည့္ လူနာကုသေပးေနပါတယ္။ သူက အာရွေတာ္၀င္မႇာ ေလျဖတ္တဲ့လူနာေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ Rehabilitation Unit (ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ယူနစ္) ဖြင့္လႇစ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး Heart Centre ကို ၿပီးျပည့္စံုေအာင္ Upgrade လုပ္သြားဖို႔ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လိုအပ္ခ်က္အရ အတြင္းလူနာခုတင္တစ္ရာ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕သြားဖို႔လည္း ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရႇေတာ္၀င္က Tertiary Care Centre အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕အစည္းက နယ္ေတြမႇာ Primary Centre ၊ Secondary Centre တို႔ကိုလည္း ဖြင့္ဖို႔ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ နယ္ေတြကရႇိေနၿပီးသား ေဆး႐ံုေတြကလည္း သူတို႔ေဆး႐ံုေတြကို Upgrade လုပ္ခ်င္ေပမယ့္ အရင္းအႏွီးးထပ္မထည့္ခ်င္ၾကေတာ့ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ စက္ေတြသံုးမယ္ဆိုရင္ အဲဒီစက္အတြက္ နည္းပညာ၊ အဲဒီနည္းပညာေတြကို ကိုင္တြယ္တတ္မယ့္ HR ေတြ လိုအပ္လာမယ္။ အဲဒီစက္ေတြ အဆင့္ျမႇင့္ဖို႔အတြက္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈလည္း ထပ္ၿပီးလိုတယ္။

ေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အျပင္ တျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာ ေအာင္ျမင္စြာတိုးခ်ဲ႕သြားဖို႔အတြက္ Future Plan ေတြရႇိပါတယ္။ အဲဒီလိုတိုးခ်ဲ႕သြားမယ္ဆိုရင္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ Human Resource Development ကိုဘယ္လိုျမႇင့္တင္မလဲ၊ Human Resource Development က ဘယ္လိုစံႏႈန္းနဲ႔သြားမလဲ၊ Strategic Plan ကို ဘယ္လိုသတ္မႇတ္မလဲ၊ Action Plan ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖာ္မလဲဆိုတာေတြ ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈ ကုသေရးအပိုင္းမႇာ အမႇားနည္းေအာင္၊ Patient Safety ျဖစ္ေအာင္ Risk Management က အၿမဲထိန္းမတ္ေပးရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အရင္က Risk Management ရဲ႕ အေရးပါမႈကို အဲဒီေလာက္အထိ မစဥ္းစားမိခဲ့ဘူး။ အေရးႀကီးတာက လူနာေတြရဲ႕ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရရႇိေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ပါ။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈလုပ္ငန္းဟာ အျမတ္အစြန္းရဖို႔ စီးပြားေရးလုပ္တယ္ဆိုတာထက္ လူနာေတြကို ကိုယ့္မိသားစု၀င္ေတြလို စာနာစိတ္နဲ႔ ေစတနာထားၿပီး ကုသေစာင့္ေရႇာက္မႈေပးဖို႔ ခံယူခ်က္ရႇိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္တိုးခ်ဲ႕သြားမႇာျဖစ္ေပမယ့္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာကြၽမ္းက်င္မႈ (Competency) နဲ႔ လူနာလံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ (Patient Safety) ကို အဓိကထားပါတယ္။


အာရွေတာ္၀င္ရဲ႕၀န္ေဆာင္မႈအဆင့္ျမႇင့္တင္မႈအပိုင္းေတြကို Advisory/ Consultant (Risk Management & Medicolegal) တာ၀န္ယူထားတဲ့ ပါေမာကၡေဒါက္တာသိန္းေဇာ္က အခုလိုေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

အာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုမွာ Risk Management ပိုင္းရဲ႕ အႀကံေပးပညာရႇင္အျဖစ္ တာ၀န္ယူျဖစ္ခဲ့ပံုနဲ႔အတူ Risk Management အေၾကာင္းကို ရႇင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္ . . .

ကြၽန္ေတာ္ တစ္သက္လံုးလုပ္လာတဲ့အလုပ္က ဥပေဒေရးရာ ေဆးပညာျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အသက္ေျခာက္ဆယ္အထိ ဒီအလုပ္ကို လုပ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး ပါေမာကၡဌာနမႇဴးရာထူးနဲ႔ ပင္စင္ယူခဲ့ၿပီး အိမ္မႇာနားေနတဲ့အခ်ိန္ ေဒါက္တာျမတ္သူတို႔ လာေခၚတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္၊ ႏို၀င္ဘာလမႇာ အာရႇေတာ္၀င္မႇာ စၿပီး၀င္လုပ္ခဲ့တယ္။ အစကေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ကို Ethical Consultant အေနနဲ႔ စေခၚခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္က Ethics နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ နည္းနည္းပဲလုပ္ႏိုင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တကယ္လုပ္ႏိုင္တာက Risk Management ကို လုပ္ႏုိင္တယ္။ အစပိုင္းမႇ Risk Management ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ အရင္ရွင္းျပရပါတယ္။ Risk Management အေၾကာင္း ေျပာရရင္ ျမန္မာၿပည္မႇာ ဘယ္ေဆး႐ံုမႇမလုပ္ေသးပါဘူး။ ေရနံကုမၸဏီေတြနဲ႔ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းေတြမႇ Risk Management ရႇိေပမယ့္ ေဆး႐ံုနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ေဆး႐ံုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ မရွိေသးပါဘူး။ အာရွေတာ္၀င္မႇာ Risk Management နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္လုပ္ခ်င္တာေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုတင္ျပၿပီး စလုပ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီအထဲမႇာ အဓိကဦးတည္လုပ္တာကေတာ့ Patient Safety ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံုက ႀကိဳက္တာကုပါ။ ကုသေရးမႇာ ကြၽန္ေတာ္လံုး၀မပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘာပဲလုပ္လုပ္ လုပ္သမွ်သည္ Patient Safety ကို ဦးတည္ရမယ္။ Patient Unsafe ျဖစ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္နဲ႔။ နံပါတ္တစ္က Patient Safety ျဖစ္တယ္။ နံပါတ္ႏႇစ္လည္း ဒါပဲ။ နံပါတ္သံုးလည္း ဒါပဲျဖစ္တယ္။ Risk Management ေခါင္းစဥ္ေအာက္မႇာ က႑ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက Identification ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံုေတြမႇာ ေသြးမွားေဖာက္တာ၊ ေဆးမွားေပးတာ၊ ဓာတ္မႇန္မွား႐ိုက္တာေတြ ရႇိတတ္ပါတယ္။ ဒါက ဆရာ၀န္ ေဆးကုေတာ္တာ မေတာ္တာနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။   ဒါေၾကာင့္ ၀န္ထမ္းေတြ Identification မမႇားေအာင္ Identification Week သတ္မႇတ္ၿပီး တစ္ပတ္လံုးမႇာ အထူး Identification လုပ္ေစတယ္။ ေသခ်ာေအာင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ Verification ထပ္လုပ္ခိုင္းတယ္။ ပံုမႇန္အၿမဲတမ္းလုပ္ေပမယ့္ Awareness ရေအာင္ သတ္မႇတ္ထားတဲ့ တစ္ပတ္မႇာ Two Step Procedure နဲ႔ ပိုအားထုတ္လုပ္ခိုင္းတယ္။ ပိုၿပီးေသခ်ာေအာင္လုပ္တယ္ဆိုတာကို လူနာေတြလည္း နားလည္ေအာင္ရႇင္းျပတယ္။

Risk Management မွာ Identification က အစိတ္အပိုင္း ေသးေသးေလးတစ္ခုပါ။ ေနာက္တစ္ခု HSE (Health Safety Environment) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုလုပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္လည္း ဆက္လုပ္သြားရမယ့္အရာပါ။ အဲဒီထဲမႇာ Health ပိုင္းနဲ႔ Safetyပိုင္းကို ပိုအားစိုက္ၿပီး လုပ္ႏုိင္တယ္။  Environment ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အာရွေတာ္၀င္က သိပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ေျမေနရာက်ဥ္းတဲ့အတြက္ မလုပ္ႏုိင္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေတာ့ လုပ္ပါတယ္။ ဥပမာ – ဒီ၀န္းက်င္အနီးအနားေတြမႇာ အခမဲ့ေဆးကုေပးတာ၊ ေဆးေပးတာ၊ ေသြးခ်ဳိဆီးခ်ဳိတိုင္းတာ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမႇာေနတဲ့ မိဘမဲ့ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ယူနီေဖာင္းေတြေပးတာ၊ ဆြမ္းေကြၽးတာ၊ ဆီဆန္ဆားလႇဴတာ စတဲ့ အလႇဴေတြကိုေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္လုပ္ေနပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ တကယ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ Health ဆိုတဲ့အပိုင္းမႇာ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေဆးကုသမႈနဲ႔တင္မၿပီးပါဘူး။ Health မႇာ Infection Control က အေရးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ လူနာတစ္ေယာက္ရႇိရင္ လူနာလာၾကည့္တဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီး၀င္ၾကတယ္။ သူတို႔စီး၀င္လာတဲ့ ဖိနပ္မႇာ ေရာဂါပိုးမႊားေတြအမ်ားႀကီး ကပ္ပါလာတယ္။ အဲဒီကေန ပိုးမႊားေတြ ကူးစက္ျပန္႔ႏႇံ႔ကုန္တယ္။ ၁၂ ႏႇစ္ ေအာက္ကေလးေတြ မ၀င္နဲ႔၊ ေရာဂါကူးမယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္လည္း ရင္ခြင္ပိုက္ကေလးအရြယ္ေတြေတာင္ ေခၚလာၾကတယ္။ လူနာရႇင္မ်ားလြန္းလို႔ သန္႔ရႇင္းေရး လုပ္တာေတာင္မႏိုင္ဘူး။ Hand Washing ၊ Waste Disposal ဆိုတာေတြက ေဆး႐ံုအတြက္ အေရးပါတဲ့ လုပ္ရမယ့္အရာေတြျဖစ္တယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ၀န္ထမ္းစည္းကမ္းေတြ၊ ၀န္ထမ္းဥပေဒေတြနဲ႔ မၿငိေအာင္ ၀န္ထမ္းေတြကို တာ၀န္ေတြလည္း ေပးရတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ခံစားပိုင္ခြင့္ေတြလည္း ရေအာင္ေပးရမယ္။ ၀န္ထမ္းဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေရႇာင္တခင္ခြင့္၊ သားဖြားခြင့္ စတာေတြကိုလည္း ေပးသိရတယ္။

Safety ပိုင္းမႇာ လူနာရဲ႕ Safety ပဲမဟုတ္ဘူး။ ဒီေဆး႐ံုထဲ၀င္လာတဲ့ လူနာေစာင့္ေတြ၊ ေဆး႐ံုက ၀န္ထမ္းေတြပါ Safety ျဖစ္ရမယ္။ ဥပမာ- လူနာေစာင့္က ေဆး႐ံုမႇာ ဓာတ္ႀကိဳးထိၿပီး ေသဆံုးသြားရင္ ေဆး႐ံုကို တရားစြဲမႇာပါ။ ေဆး႐ံုက ဓာတ္ႀကိဳး၊ လွ်ပ္စစ္အႏၲရာယ္မရႇိေအာင္ ကာကြယ္ထားရမယ္။ ေဆး႐ံုက Ambulance ကား ယာဥ္တုိက္မႈျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ဒီေဆး႐ံုက တာ၀န္ယူရမယ္။ Ambulance က လူနာ၊ ယာဥ္ေမာင္း၊ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ Safety တာ၀န္ယူရတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ ေဆးလိပ္မေသာက္ရဘူး။ အရက္မေသာက္ရဘူး။ Ambulance နဲ႔ နယ္ေတြသြားရင္ ေျခာက္နာရီျခားတစ္ခါ ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားေစတယ္။ Car Parking Safety ပိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က Parking အခမဲ့ေပးထားတာျဖစ္လို႔ ကားထဲကပစၥည္းေတြကိုေတာ့ တာ၀န္မယူႏုိင္ဘူး။ အဲဒီအတြက္ Parking နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စည္းကမ္းထုတ္ထားရတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ၀န္ထမ္းေတြ အလုပ္လုပ္ရင္းနဲ႔ အပ္စူးတာေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ လူနာ HIV ၊ B ၊ C ေရာဂါရႇိေနရင္ အင္မတန္စိုးရိမ္ရပါတယ္။

အဲဒီလိုျဖစ္သြားမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ၀န္ထမ္းကို အေရးေပၚေခၚယူၿပီး ေဆးစစ္ေပးရတယ္။ ကာကြယ္ေဆး အခမဲ့ထိုးေပးရတယ္။ ကံဆိုးသြားလို႔ HIV တစ္သက္တာ ေရာဂါမ်ဳိးရသြားရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ေဆး႐ံုေတြကို လႊဲေပးရပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ အေလးအပင္ ပစၥည္းေတြမရင္း ေျခက်ဳိးလက္က်ဳိးတာေတြမျဖစ္ေအာင္ စည္းကမ္းေတြထုတ္ရတယ္။ ျဖစ္လာရင္လည္း တာ၀န္ယူကုသေပးရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆး႐ံုကို ၀င္လာတဲ့ လူနာ၊ ၀န္ထမ္း၊ လူနာေစာင့္အားလံုးရဲ႕ Safety ကို အကုန္စဥ္းစားၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရတယ္။ ေတြးႀကည့္ရင္ေတာ့ ဒါေတြက ေဆးကုတာနဲ႔ ဘာမႇမဆိုင္ေပမယ့္ အခုေခတ္မႇာ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေဆး႐ံုႀကီးေတြမႇာဆို HSE မလုပ္တဲ့ေဆး႐ံု မရႇိပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားမႇာ ၀န္ထမ္းဆယ္ေယာက္ေက်ာ္ရင္ HSE ရႇိရမယ္။ HSE ရဲ႕ဖြဲ႕စည္းပံု၊ ေဆာင္ရြက္ပံုေတြ တင္ျပရတယ္။ တင္ျပၿပီးရင္ သူတို႔ဆီက အဖြဲ႕အစည္းက စစ္ေဆးေရးေတြလုပ္တယ္။ အမ်ားဆံုးကေတာ့ ေရနံကုမၸဏီႀကီးေတြဆိုရင္ HSE အျပည့္လုပ္တယ္။ ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးတာတစ္ခုက Fire Safety ပါ။ ရပ္ကြက္ထဲက အိမ္တစ္အိမ္ မီးေလာင္တာနဲ႔ ေဆး႐ံုတစ္႐ံု မီးေလာင္တာမတူပါဘူး။ ေဆး႐ံုအတြက္ဆိုရင္ Fire Safety အတြက္ စာအုပ္တစ္အုပ္သတ္သတ္ ေရးထားရပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ျပည့္စံုေအာင္ေတာ့ လုပ္ထားပါတယ္။ Safety လုပ္ငန္းခြင္ေဘး အႏၲရာယ္ကင္းရႇင္းေရး၊ Health လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးက အားလံုးကိုၾကည့္ေပးရတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြ ညပိုင္း အိမ္ျပန္ဖို႔မလံုၿခံဳဘူးထင္ရင္ ဖယ္ရီစီစဥ္ေပးတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ရပါတယ္။ HSE ဆိုတာ အင္မတန္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကိုလည္း ေခ်ာ့တစ္ခါ ေျခာက္တစ္လႇည့္နဲ႔ စည္း႐ံုးရတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရႇေတာ္၀င္က HSE လုပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီေဆး႐ံုျဖစ္ေအာင္ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈလုပ္တဲ့အပိုင္းကိုလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .

ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ ႏိုင္ငံတကာသံ႐ံုးေတြ၊ NGO အဖြဲ႕အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ေနမေကာင္းလို႔ ေဆး႐ံုလာျပရင္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈကို လိုခ်င္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီဆိုတဲ့ နာမည္ခံထားရင္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ရမယ္။ အာရႇေတာ္၀င္ရဲ႕ အားသာခ်က္က ISO-2009 ရထားတယ္။ ရန္ကုန္မႇာ ISO ရထားတဲ့ ေဆး႐ံုက အာရႇေတာ္၀င္အပါအ၀င္ႏႇစ္ခုပဲရႇိပါတယ္။ ISO ရဖို႔အတြက္ စစ္ေဆးမႈေတြ အမ်ားႀကီးခံယူခဲ့ရပါတယ္။ ISO လာစစ္တဲ့လူက ေနာင္ႏႇစ္က်ရင္ Health Safety Environment (HSE) လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာက HSE လုပ္ေနၿပီးသားျဖစ္လို႔ ဖြဲ႕စည္းပံုေတြ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုလည္း တင္ျပထားႏိုင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ISO-2015 ရဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ရမယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမႇာ ISO ထက္ျမင့္တဲ့ JCI (Joint Commission International) အဆင့္ကိုရေအာင္ ဆက္လက္ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ အခုလတ္တေလာမႇာေတာ့ အာရႇေတာ္၀င္ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲခန္းကို ISO ရဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဓာတ္ခဲြခန္း ISO 15189-2012 ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ပထမဦးဆံုးရဖို႔က ေဆး႐ံု ISO ရဖို႔ထက္ ပိုခက္ခဲပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းတည္ေဆာက္ပံု၊ သံုးတဲ့စက္ပစၥည္းေတြ၊ ဓာတ္ခြဲခန္းႀကီးၾကပ္တဲ့လူေတြကအစ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဘက္စံုစစ္ေဆးပါတယ္။ ၀န္ေဆာင္မႈပိုင္းကို တစ္ဆင့္ထက္တစ္ဆင့္ ျမင့္သည္ထက္ျမင့္ေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ မိသားစု၀န္ထမ္းေတြ အားလံုးကလည္း စိတ္တူကိုယ္တူ အားသြန္ခြန္စိုက္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အခ်ိန္တစ္ခုေရာက္ရင္ လက္ရႇိအာရႇေတာ္၀င္ေဆး႐ံုဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ ခုတင္သံုးရာဆန္႔ ပုဂၢလိကေဆး႐ံုတစ္ခုျဖစ္လာမႇာ အေသအခ်ာျဖစ္ပါတယ္။

အယ္ဒီတာအဖြဲ႕