စီးပြားေရးလုပ္ရာမႇာ လိုက္နာထားရႇိသင္႕သည္႕ Ethics

 

article portrait watermark final

ဦးေဇာ္ႏိုင္
Managing Director
Mandalay Technology

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမႇာ Ethics ရဲ့ အေရးပါပံု 

စီးပြားေရးလုပ္တဲ့အခါမႇာ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္က Trust   (ယံုၾကည္မႈ)ပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ Customer ေတြက ကိုယ့္ကို ယံုၾကည္မႈရႇိဖို့လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ကုမၸဏီက ေသးငယ္ရင္ Customer Base   နယ္ပယ္ဧရိယာက်ဥ္းမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ကုမၸဏီကႀကီးရင္ Customer Base  ကပိုႀကီးမယ္။ ဒါေပမဲ့ ႀကီးႀကီးေသးေသး ကိုယ့္ရဲ႕ေဖာက္ သည္ေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ယံုၾကည္ဖို့လိုတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမႇာပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ေဖာက္ သည္ေတြနဲ့အတူ ကိုယ္နဲ့ဆက္စပ္ေနတဲ့ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ ယုံ ၾကည္မႈကိုရဖို့မႇာ Ethics ဆိုတဲ့ စံႏႈန္းေတြက အေရးအပါဆုံးပါပဲ။ ကုမၸဏီအေနနဲ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ၀န္ထမ္းေတြ အေနနဲ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ အေထြေထြအက်ဳိးစီးပြားကို မထိခိုက္ေအာင္ သူ့ရဲ႕နည္းပညာေတြ၊ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ေကာင္း ေကာင္းေပးမႇသာ Customer  ေတြကကိုယ့္ကုမၸဏီအေပၚ ကိုယံုၾကည္လာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီတစ္ခုေအာင္ျမင္ ဖို့ကလည္း အဲဒီအခ်က္ေတြေပၚမႇာ မူတည္ေနပါတယ္။ ယုံၾကည္မႈပ်က္ယြင္းသြားတာနဲ့ ဒီကုမၸဏီကက်႐ႈံးဖို့ ဦးတည္ေနတယ္။ အဲ့လိုယုံၾကည္မႈ ရရႇိဖို့အတြက္ က်င့္၀တ္သိကၡာေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။

 

စီးပြားေရးလုပ္ရာမႇာ ႏအ့ငခ် မရႇိရင္ျဖစ္လာႏုိင္တဲ႕ အက်ဳိးဆက္

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမႇာ က်င့္၀တ္သိကၡာနဲ့မညီရင္ အ က်ဳိးဆက္အေနနဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ေဖာက္သည္ေတြ၊ ဒါမႇမဟုတ္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ုိင္းကို ဆုံး႐ႈံး မႈေတြျဖစ္ႏုိင္ေစသလို ကိုယ့္အတြက္ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြလည္း ျဖစ္လာေစႏုိင္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္း၊ ကိုယ့္ကုမၸဏီအေပၚမႇာ လူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈပ်က္ျပားသြားၿပီး လုပ္ငန္းပ်က္စီးမႈ၊ ကုမၸဏီပ်က္စီးမႈဆီ ဦးတည္ သြားႏိုင္တာပါပဲ။

 

Ethics ရႇိ၊ မရႇိဆိုတာ ကိုုယ္႕ရဲ့ Role Model  နဲ့ ဆိုင္၊ မဆိုင္

စီးပြားေရးသမားေတြအေနနဲ့ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ စိတ္ထဲ မႇာ ကိုယ္ေလးစားရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ (Role Model)  ေတြရႇိႏုိင္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Role Model    ေတြဟာ စီးပြားေရး ေလာကကလည္း ျဖစ္ႏုိင္သလို၊ ႏုိင္ငံေရး ေလာက၊ ဒါမႇမဟုတ္ ပညာေရးေလာက ကလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီ Role Model  ေတြကိုၾကည့္လိုက္ရင္ သူတို့ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈေတြဟာ ကိုယ္က်င့္သိကၡာနဲ့ ကိုယ္ က်င့္တရားေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္မႈ (Integrity)  ေတြေပၚမႇာ မူတည္ေနတာ ကိုေတြ႕ရပါတယ္္။ ကြၽန္ေတာ့္မႇာRole Model ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရႇိပါတယ္။ အဲဒီ Role Model ေတြမႇာ ကိုယ္က်င့္သီလေတြ၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ ေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္မႈေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။ Role Model  ေတြရႇိတာဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ကိုယ္က်င့္သီလနဲ့ပတ္သက္ၿပီး လမ္း ညႊန္မႈေတြ ေပးေနသလိုပါပဲ။

 

Ethics နဲ့ပတ္သက္ၿပီး  ေလးစားခဲ႕ရတဲ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြ

ေလးစားခဲ့ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ နယ္ပယ္အသီးသီးက ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ က်င့္၀တ္သိကၡာနဲ့ပတ္သက္ၿပီး ေလးစားရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြရႇိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မဟတၲမဂႏၶီဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရးေလာကမႇာ သူ့ရဲ႕တန္ဖိုးထားမႈေတြ၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေတြ၊ ဦးေဆာင္မႈေတြဟာ သူ့တိုင္းျပည္နဲ့ သူ့လူမ်ဳိးေတြကို ေကာင္းစားေစခ်င္၊ ဖိႏႇိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေအာက္ ကေန လြတ္ေျမာက္ေစခ်င္တဲ့အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တယ္။ ထိုနည္းတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလည္း သူ့ႏုိင္ငံ၊ သူ့လူမ်ဳိး အတြက္ လြတ္ေျမာက္ဖို့ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးေလာကမႇာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေတာက္ေလ်ာက္ ေအာင္ျမင္မႈရတဲ့သူေတြဟာ သူတို့ရဲ႕ Ethics ေတြက အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ပါတယ္။ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ျမင့္မားလို့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ထူးကိုယ္ခြၽန္ႀကိဳးစားလို့၊ ဒါမႇမဟုတ္ လူမႈေရးကြၽမ္းက်င္လို့၊ မိသားစုဆီကေနအေမြရလို့ စသျဖင့္ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ့ ခ်မ္းသာမႈေတြ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေအာင္ျမင္မႈေတြ၊ ခ်မ္းသာမႈေတြရဲ႕ထိပ္မႇာအၿမဲတမ္းေနဖို့ကေတာ့ ေျဖာင့္မတ္ မႇန္ကန္ဖို့၊ တည္ၾကည္ဖို့လိုပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြအေပၚ၊ ေဖာက္သည္ေတြအေပၚ ကိုယ့္ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြအေပၚ၊ လူမႈပတ္၀န္းက်င္အေပၚ ေျဖာင့္ မတ္မႇန္ကန္ဖို့ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဆုံးစြန္အေနနဲ့ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္မလိမ္ဖို့၊ မညာဖို့လိုပါတယ္။ အဲလိုေျဖာင့္မတ္ မႇန္ကန္မႇသာလ်င္ ကိုယ့္ရဲ႕လက္ေအာက္သားေတြက ကိုယ့္ ကိုယ္ေလးစားမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ စီးပြားေရးဖက္ေတြ၊ ေဖာက္သည္ေတြက ကိုယ့္ကိုယုံၾကည္မယ္။ ကိုယ္နဲ့အလုပ္လုပ္ရတာ ေပ်ာ္ရႊင္မယ္၊ ေလးစားမယ္၊ ဂုဏ္ယူမယ္။ အဲဒီေတာ့မႇ  ေအာင္ျမင္မႈဆီကို ဦးတည္ေနမႇာျဖစ္ပါတယ္။

 

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ့ လိုက္နာထားရႇိသင္႕တဲ႕ Ethics ေတြ

ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္ေတြထဲမႇာ ‘အကုသိုလ္’ ဆိုတဲ့ စကားလုံးရႇိတယ္။ အဲဒီ ‘အကုသိုလ္’ ဆိုတာက မေကာင္းမႈ ပါ။ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္က မိမိ၊ သူတစ္ပါးတို့အေပၚ     ထိခိုက္ႏုိင္တဲ့အျပဳအမူအေျပာအဆိုေတြဟာ အကုသိုလ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္လို့ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ အလြန္႐ိုးရႇင္းတဲ့ ဆုံးမၾသ၀ါ ဒေလးအတိုင္းပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ကုမၸဏီထဲမႇာ ကိုယ့္ရဲ႕၀န္ ထမ္းေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူး မထိ ခိုက္ေအာင္ အၿမဲတမ္းဆင္ျခင္သုံးသပ္ဖို့ လိုပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္မယ့္အလုပ္ေတြ၊ ကိုယ္ထုတ္လုပ္မယ့္ပစၥည္းေတြ၊ ကိုယ္ ေပးတဲ့၀န္ေဆာင္မႈေတြက ကိုယ့္ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ကိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိခိုက္နစ္နာေစႏုိင္တဲ့ အျဖစ္ မ်ဳိးမျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ဖုိ့ အေရးႀကီးပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို့ Engineering ကုမၸဏီက လုပ္လိုက္ တဲ့ Design ေတြဟာလည္း မၿပိဳက်ေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ၿပီးေတာ့ ေရးဆြဲဖို့လိုသလို အစားအေသာက္ကုမၸဏီ တစ္ခုက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အစားအေသာက္ပစၥည္းေတြဟာ ေဘးဥပဒ္တစ္စံုတစ္ရာ မျဖစ္ေစဖို့ အဲဒီကုမၸဏီက နည္းအ မ်ဳိးမ်ဳိးနဲ့ ေထာင့္စုံဘက္စုံကေန စစ္ေဆးဖို့ လိုပါတယ္။ ဒီလို စစ္ေဆးၿပီးမႇ ေဘးဥပဒ္တစ္စုံတစ္ရာမျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုမႇ ထုတ္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းမႇာ ေလယာဥ္ေတြမထြက္ခင္ အထပ္ထပ္စစ္ေဆး တာလည္း ခရီးသည္ေတြကို လုံၿခံဳမႈ အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္ဖို့အတြက္ထားရႇိတဲ့ Ethics လို့ ေျပာရင္ရပါတယ္။  စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ့ လိုက္နာထားရႇိ သင့္တဲ့ Ethics ေတြကိုေျပာမယ္ဆိုရင္ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုသြားသလိုပါပဲ။ လုပ္သမ်အလုပ္တုိင္း၊ ေျပာသမ်စကားတိုင္းမႇာ မိမိရဲ႕ထုတ္ကုန္တုိင္း၊ မိမိရဲ႕၀န္ေဆာင္ မႈတုိင္းဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ၊ အမ်ားျပည္သူကိုျဖစ္ေစ ဆုိးက်ဳိးမျဖစ္ေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သတိထားၿပီး ဆင္ျခင္သုံး သပ္ၾကဖို့အေရးႀကီးပါတယ္။

 

Ethical မျဖစ္တဲ႕သူနဲ့ေတြ့ရင္ ကိုယ္႕ကိုယ္ကိုယ္ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ

ျမတ္စြာဘုရားေဟာထားတဲ့ မဂၤလာသုတ္တရားေတာ္ထဲမႇာ ‘အေသ၀နာစ ဗာလနံ’ ဆိုတဲ့အတိုင္း လူမိုက္နဲ့မေပါင္းအပ္ဘူး ဆိုတာပါပါတယ္။ ဒီေတာ့ Ethical မျဖစ္ဘူး ထင္ရင္ ေ၀းေ၀းကေနတာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ အလုပ္လုပ္ရင္းနဲ့မႇ Ethical မျဖစ္ဘူး၊ က်င့္၀တ္သိကၡာနဲ့ မညီဘူးလို့ သိလာရင္ လည္း ကိုယ္နဲ့အလုပ္အတူတူ ဆက္လုပ္ ဖို့စဥ္းစားရမႇာေပါ့။ ရပ္သင့္ရင္ရပ္လိုက္ပါ။ သူ့ကိုျပင္လို့ရမရၾကည့္ၿပီး မျပင္ႏုိင္ ေတာ့လည္း အတူတူတဲြလုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြကို ေရႇာင္တာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

 

ႏုိင္ငံတကာက၀င္လာရင္ Ethicsေဖာက္တာေတြ ပိုမ်ားလာႏုိင္တဲ႕ အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင္႕ပါသလဲ

ႏိုင္ငံတကာမႇာ ဂုဏ္သိကၡာရႇိတဲ့ ကုမၸဏီေတြဟာ၊ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စီးပြားေရးက်င့္၀တ္ ေတြ၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာေတြကို ဂ႐ုစိုက္ေလ့ရႇိ ပါတယ္။  ႏိုင္ငံတကာကဂုဏ္သိကၡာရႇိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးေတြဟာလက္တြဲ ေဖာ္စီးပြားဖက္ပါတနာရႇာတဲ့အခါ ကိုုယ္က်င့္သိကၡာပိုင္းဆိုင္ရာ ေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္မႈ ရႇိမရႇိ စစ္ေဆးမႈေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ အထပ္ထပ္လုပ္ၿပီးမႇ ဒီကုမၸဏီ၊ ဒီပုဂၢိဳလ္နဲ့ စီးပြားေရးလက္ တြဲလုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္ဆိုၿပီး ဆုံးျဖတ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံတကာက၀င္လာတဲ့အခါ Ethics ေဖာက္တာေတြ မ်ားလာႏိုင္ မႇာကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို့ဆိုတာထက္စာရင္ ကိုယ္ေတြ က ႏုိင္ငံတကာက၀င္လာမယ့္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူေတြကို ၀န္ေဆာင္မႈ ေတြေပးခ်င္တယ္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္၊ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ုိင္းမႇာနာမည္ေကာင္းရၿပီး ထိုးေဖာက္ေအာင္ျမင္ခ်င္တယ္ဆိုရင္၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သာမက ကိုယ့္၀န္ထမ္း၊ ကိုယ့္ကုမၸဏီတစ္ခုလံုး Ethical ျဖစ္ဖို့လိုပါတယ္။ ေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္ဖို့ကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို့ အေရးႀကီးပါတယ္။

 

စီးပြားေရးစလုပ္မယ္႕သူေတြကို Ethics နဲ့ပတ္သက္ၿပီး အႀကံျပဳ ခ်င္တာရႇိရင္

အၿမဲတမ္းေျပာေလ့ရႇိတဲ့ Honesty is the best policy  ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္မႈသည္ အေကာင္းဆုံးက်င့္၀တ္ျဖစ္တယ္လို့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒုတိယတစ္ခု အေနနဲ့ကေတာ့ မိမိလုပ္တဲ့အလုပ္၊ မိမိေျပာတဲ့အေျပာ၊ စဥ္းစားႀကံစည္ေနတဲ့ အႀကံအစည္ေတြဟာ မိမိအတြက္၊ မိမိကုမၸဏီ၊ မိမိေဖာက္ သည္ေတြအတြက္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြျဖစ္ႏုိင္သလားဆိုတာ အၿမဲတမ္း သတိထားဆင္ျခင္ၿပီး လုပ္ၾကဖို့၊ ေျပာၾကဖုိ့၊ မလုပ္ခင္မႇာလည္း အဖန္ဖန္အထပ္ ထပ္စစ္ေဆးၿပီးမႇ လုပ္ကိုင္ၾကဖို့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈမႇာ ေရရႇည္ေနႏုိင္ဖို့က ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ ကိုယ္က်င့္သီလေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္ဖို့၊ Ethics ေတြနဲ့အညီေနထိုင္ဖို့နဲ့ Integrity ရႇိၾကဖို့ ေျပာခ်င္ ပါတယ္။