စီအီးအိုလစာတုိးၿပီး သင္႕လစာဘာေၾကာင္႕ မတိုးတာလဲ

article landscape wartermark final2

ကမၻာပတ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ အမႈေဆာင္အရာရႇိခ်ဳပ္ (စီအီးအို) မ်ား၏လစာ မႀကံဳစဖူး ျမင့္မားေနေသာ္လည္း အလုပ္သမားအမ်ားစု၏လစာကေတာ့ မေျပာင္းလဲသေလာက္ ပဲျဖစ္ပါသည္။ Standard & Poor’s 500 ၅၀၀ စေတာ့အñႊန္း၀င္ ကုမၸဏီတစ္ခု၏ စီအီးအိုလစာသည္ ယမန္ႏႇစ္က ၈.၈ ရာ ခိုင္ႏႈန္းတက္ကာ (တစ္ႏႇစ္လစာ) ေဒၚလာ ၁၀.၅ သန္းသို့ေရာက္ ရႇိခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္လုပ္သားထု တစ္ရပ္လံုးအတြက္ ဆိုလ်င္ ၁.၃ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ တက္ခဲ့ပါသည္။ စီအီးအို၏လစာ သည္ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္မႇာ အမ်ဳိးသားပ်မ္းမ်လစာ၏ ၁၈၁ ဆ ရႇိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ၂၅၇ ဆ ျဖစ္ေနပါသည္။ ကမၻာ တစ္လႊား၌ အလြန္အကြၽံခ်မ္းသာသူမ်ားႏႇင့္ သာမန္အလုပ္ သမားမ်ားအၾကား ကြာဟခ်က္ ပိုမိုက်ယ္ေျပာလာျခင္းက ငႇားရမ္းခမ်ား ႀကီးျမင့္ေသာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမႇသည္ အလုပ္ရႇားပါးသည့္ ၿမိဳ႕ငယ္ကေလးမ်ားအထိ ကမၻာတစ္လႊား၌ စီးပြားေရး မလံု ၿခံဳမႈ ပူပန္စရာကို ႀကီးထြားေစလ်က္ရႇိပါသည္။

စီအီးအိုမ်ား အလ်ံပယ္လစာတုိးျမင့္ခံစားေနရသည့္ အေၾကာင္း ငါးခ်က္ႏႇင့္ ျပည္သူမ်ားစြာ ၀င္ေငြမတုိးတက္ ျဖစ္ေနရျခင္းအေၾကာင္း ငါးခ်က္မႇာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါသည္။

 

၁။     သူတုိ့လစာမႇာ ကုမၸဏီစေတာ့မ်ားစြာ ပါ၀င္ေနပါသည္

အလုပ္သမားအမ်ားစုႏႇင့္မတူဘဲ စီအီးအိုလစာမႇာ ကုမၸဏီ စေတာ့အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနေလ့ရႇိသည္။ ထုိသို့လုပ္ထား သည့္ သီအိုရီအယူအဆမႇာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၏အက်ဳိးစီး ပြားႏႇင့္ အစုရႇင္အက်ဳိးစီးပြားတုိ့ကို တန္းညႇိေပးျခင္းျဖစ္သည္ ဟုဆိုသည္။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္ေစာေစာပိုင္း၌ Tyco ၊ Enron စသည့္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားတြင္ ကုမၸဏီ၀င္ေငြ၊ ရႇယ္ယာတန္ဖိုး မ်ား၊ အတြင္းလူမ်ားႏႇင့္ အထက္တန္းမန္ေနဂ်ာမ်ား၏ ႂကြယ္ ၀မႈမ်ားကို တုိးျမႇင့္ႏိုင္ရန္ အမႈေဆာင္အရာရႇိမ်ားက စာရင္း စာအုပ္မ်ားတြင္ လုိတိုး၊ ပိုေလ်ာ့ ေရးသြင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ ဆံုး၌ နစ္နာသြားသူေတြမႇာ အစုရႇင္ေတြသာျဖစ္ၾကသည္။

မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစ စီအီးအိုမ်ား ရတနာပံုဆုိက္မႈ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနရာ ယင္းတုိ့အား ယမန္ႏႇစ္က ဆုခ် သည့္စေတာ့၏ပ်မ္းမ်တန္ဖိုးသည္ ၁၇ ရာခုိင္ႏႈန္းတက္ကာ ေဒၚလာ ၄.၅ သန္းျဖစ္ၿပီး ေအပီသတင္းဌာန မႇတ္တမ္းမ်ားအရ အျမင့္မားဆံုးတုိးတက္မႈျဖစ္ေတာ့သည္။ ထုိ့ျပင္ ေရရႇည္ ကာလ စေတာ့ဆုိင္ရာျမတ္စြန္းမႈမ်ားကို သာမန္လစာအခြန္ႏႈန္း ေအာက္ ႏႈန္းျဖင့္ ေကာက္ခံသည္။ စေတာ့တန္ဖိုးမ်ား တက္လာျခင္းကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ Federal Reserve  က အႀကံအဖန္လုပ္ သတ္ မႇတ္ထားသည့္အတုိးႏႈန္း နိမ့္က်မႈမ်ားက မီးထိုးေပးခဲ့သည္။ သို့ႏႇင့္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူမ်ားစြာသည္ အျမတ္အစြန္း နည္းသည့္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားမႇထြက္ကာ စေတာ့မ်ားကို ၀ယ္ယူခဲ့ၾကသည္။

 

၂။      တန္းတူရည္တူမ်ား၏ဖိအား

ကုမၸဏီဘုတ္အဖြဲ႕မ်ားသည္ ‘သာမန္ပ်မ္းမ်’ စီအီးအိုမ်ဳိးကို အလုိမရႇိေသာေၾကာင့္ စီအီးအိုလစာႏႇင့္ ခံစားခြင့္မ်ားအတြက္ စံထားသည့္ ၿပိဳင္ဘက္စီအီးအိုမ်ားထက္သာေအာင္ မိမိတို့ စီအီးအိုအား လစာႏႇင့္ ခံစားခြင့္မ်ားေပးလိုၾကသည္။ သို့ႏႇင့္ ဒီလာ၀ဲတကၠသိုလ္က သုေတသနစာတမ္းတစ္ခုအဆိုအရ စီအီးအိုလစာႏႇင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အထက္ယိမ္းအစြဲျဖစ္ေပၚေန ၿပီး လႊမ္းၿခံဳအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမႇာ အမႈေဆာင္အရာရႇိမ်ား ၏လစာႏႇင့္ ကုမၸဏီက ေပးသင့္ေပးထုိက္ေသာ ယင္းလစာတို့ မႇာ သိသိသာသာ ကြာျခားေနေတာ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

 

၃။     စူပါစတားအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ

ကုမၸဏီမ်ားသည္ ယင္းတုိ့၏စီအီးအိုမ်ားကို စြမ္းေဆာင္ရည္ ႏႇင့္ ပရိသတ္ဆြဲေဆာင္မႈအားေကာင္းသျဖင့္ လစာမ်ားစြာ ရရႇိသည့္ အားကစားအေက်ာ္အေမာ္မ်ားႏႇင့္ ႏိႈင္းယႇဥ္ေဖာ္ျပ တတ္ၾကသည္။

ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆက္သြယ္ေရးႏႇင့္ ကိုယ္ပိုင္ ဂ်က္ေလယာဥ္သံုး ဤေခတ္တြင္ ထိပ္တန္းအားကစားသမား၊ ေဖ်ာ္ေျဖသူႏႇင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္မ်ား ကမၻာအႏႇံ႕ေျခဆန့္ ကာ အျမတ္အစြန္းမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္တုိး ပြားေစလ်က္ ရႇိသည္။ ကမၻာတစ္လႊား၌ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းႀကီးမ်ား ယႇဥ္ၿပိဳင္ ေနၾကရာ၌ ေကာ္ပိုရိတ္စူပါစတားမ်ား ရရႇိေရးေစ့ေဆာ္ခ်က္ သည္ စီအီးအိုလစာကို ပံ့ပိုးေဖာင္းပြေစသည္ဟု ဆိုပါ သည္။

 

၄။     ခင္မင္သေဘာေကာင္းသည့္ ဒါ႐ိုက္တာဘုတ္အဖြဲ႕မ်ား

အခ်ဳိ႕ေသာဘုတ္အဖြဲ႕၀င္မ်ားသည္ စီအီးအိုက သူ၏လစာ မည္မ်ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း သံုးသပ္သည္ကို လုိက္ေလ်ာၾကသည္။ အေၾကာင္းမႇာ ဘုတ္အဖြဲ႕မ်ား စြာမႇာ အျခားကုမၸဏီမ်ားက လက္ရႇိႏႇင့္ ယခင္စီအီးအိုမ်ားျဖင့္ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တစ္ဖန္ အခ်ဳိ႕ေသာကုမၸဏီမ်ား၌ ဘုတ္အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားမႇာ စီအီးအိုကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္၊ သို့မဟုတ္ စိစစ္ထား သူမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိ့ေၾကာင့္ ဘုတ္အဖြဲ႕၏လစာႏႇင့္ခံစား ခြင့္မ်ားေကာ္မတီက ဆုေၾကး ရက္ရက္ေရာေရာ ေပးတတ္ျခင္း မႇာ မထူးဆန္းလႇေပ။

 

၅။     တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ စိစစ္မႈ

ဘာကေလရႇိ ကာလီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္က ပါေမာကၡဘင္ဂ် မင္ဟာမလင္၏ ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္ ေဆာင္းပါးတစ္ခုအရဆိုေသာ္ ဘုတ္အဖြဲ႕ျဖင့္ ႏိုးႏိုးၾကားၾကားေစာင့္ၾကည့္ေသာ စီအီးအိုကို ဓမၼဓိ႒ာန္က်စြာ အကဲျဖတ္ေသာကုမၸဏီသည္ပင္လ်င္ ယင္း အားေငြေၾကးအမ်ားအျပား ခ်ီးျမႇင့္ဖြယ္ရႇိေသးသည္။ အေၾကာင္း မႇာ ပိုမိုစိစစ္ခံရေသာစီအီးအိုသည္ အလုပ္ျဖဳတ္ခံရရန္ ပုိမို အလားအလာရႇိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ထိုစြန့္စားရခ်က္ကို ကာမိေစေရးျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။

article portrait watermark final

သာမန္ျပည္သူမ်ား အဘယ္ေၾကာင္႕ လစာမတိုးသလဲ

၁။      စက္႐ုပ္မ်ားကို အျပစ္တင္ပါေတာ့

စက္႐ံုအလုပ္သမား သန္းေပါင္းမ်ားစြာ၏ စက္႐ံုတြင္းတပ္ဆင္ ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚက အလုပ္ေနရာမ်ားတြင္ စက္႐ုပ္ (Robots) မ်ားက အစားထိုး၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ေခတ္တြင္ ႐ံုးမ်ား၌လည္း စာေရးႏႇင့္စာရင္းကိုင္မ်ားစြာ မလိုအပ္ ေတာ့ေပ။

မက္ဆာခ်ဴးဆက္စ္စက္မႈတကၠသိုလ္က စီးပြားေရး ပညာရႇင္ David Autor  အဆုိအရ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ား ပါရႇိသည့္အလုပ္မ်ားတြင္ စက္႐ုပ္မ်ားႏႇင့္ ကြန္ပ်ဴ တာမ်ားက အစား၀င္၍ ေနရာယူလ်က္ရႇိသည္။ ဤအလယ္ အလတ္အလုပ္ေနရာမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာအခါ အလုပ္ သမားမ်ားက လစာတန္းတူအလုပ္သစ္မ်ားကို အထူးႀကိဳးစား ရႇာေဖြရကာ အခ်ဳိ႕ဆုိလ်င္ လစာနိမ့္သည့္ လက္လီအေရာင္း၊ သို့မဟုတ္ အစားအေသာက္၀န္ေဆာင္မႈအလုပ္မ်ားျဖင့္ ေက် နပ္ရေတာ့သည္။ အလယ္အလတ္၀င္ေငြအလုပ္မ်ား ဆံုး႐ံႈး သြားျခင္းကို ေကာလိပ္ထြက္ အလုပ္သမားမ်ားပင္ ဒဏ္ခံ ၾကရ သည္။ စီးပြားေရးႏႇင့္ ေပၚလစီသုေတ သနစင္တာ က စီးပြားေရးပညာရႇင္ John Schmitt  က ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္တြင္ တစ္ နာရီလ်င္ လုပ္ခ ေဒၚလာ ၁၀.၁၀ ေအာက္ရရႇိခဲ့ေသာ အေမရိကန္ကန္အလုပ္သမားမ်ား၏ ၄၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးမႇာ ေကာလိပ္တက္ဖူးသူ၊ သို့မဟုတ္ ဘြဲ႕ရမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း စိစစ္ ေတြ႕ရႇိခဲ့သည္။

 

၂။      အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းျမင့္မားျခင္း

စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈႀကီး (Great Recession) ၏ ေနာက္ ဆက္တြဲအေျခအေနအရ ငႇားရမ္းႏိုင္ေသာအလုပ္သမားမ်ား အလ်ံပယ္မ်ားျပားေနသည္။ ထို့ေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အဖို့ ဖိအားေပးခံရျခင္း မရႇိေတာ့သည့္အျပင္ ေတာ္သည့္ အလုပ္သမားမ်ား စြန့္ခြာအလုပ္ေျပာင္းသြားမည္ကိုလည္း အထူးမစိုးရိမ္ရေတာ့ေပ။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏႇစ္ေႏႇာင္းပိုင္းတြင္ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းသို့ က်ဆင္းကာ လုပ္ခမ်ား တုိးျမႇင့္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရႇိရသည္။ ထိုအဆင့္တြင္ အရည္အခ်င္း ရႇိ အလုပ္သမားမ်ား ရႇားပါးခဲ့သည့္အေလ်ာက္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ မတတ္သာဘဲ အလုပ္သမား လစာမ်ားကို ျမႇင့္တင္ခဲ့ရေပသည္။

 

၃။      ကမၻာအသြင္ေျပာင္းလဲမႈ (Globalization)

ကုမၸဏီမ်ားသည္ အလုပ္မ်ားကို ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ားသို့ လႊဲေျပာင္းလုပ္ကိုင္ေစျခင္းအားျဖင့္ လုပ္အားခမ်ားကို ကန့္ သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ပ်မ္းမ်လုပ္အားခ သည္ အဆင္းရဲဆံုး၊ အေမရိကန္မ်ား ၏၀င္ေငြေအာက္ နိမ့္ က်ေသာႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဥပမာ- ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္၌ မႇန္တမ္းတ႐ုတ္စက္႐ံုတစ္ခုတြင္ အလုပ္သမားတစ္ဦးသည္ တစ္နာရီလ်င္ ၁.၇၄ ေဒၚလာ ရရႇိသည္ဟု အေမရိကန္ အလုပ္သမားစာ ရင္းအင္းဗ်ဴ႐ိုက ဆုိသည္။ ထုိ၀င္ေငြမႇာ အၾကမ္းအားျဖင့္ အေမရိကန္အလုပ္သမားႏႇင့္ ႏိႈင္းယႇဥ္လ်င္ ဆယ္ပံုတစ္ပံုမ်သာျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးပညာရႇင္ အမ်ား အျပားအဆိုအရ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ကမၻာတစ္လႊား က လုပ္အားခခ်ဳိသာမႈႏႇင့္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ေနရျခင္းမႇာ အေမရိကန္ လုပ္ခလစာမ်ားမတုိးတက္ေအာင္ ဖိအားေပး အက်ဳိးသက္ ေရာက္ေနသည္။

 

၄။     အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား  အားနည္းလာျခင္း

အလုပ္သမားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ယခင္ကဲ့သို့ အေရးပါ မႈၾသဇာမရႇိေတာ့ေပ။ အလုပ္သမားစာရင္းအင္းဗ်ဴ႐ိုကိန္း ဂဏန္းမ်ားအရ ၁၉၈၃ ခုႏႇစ္၌ အေမရိကန္အလုပ္သမား မ်ားအနက္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္မႇာ အလုပ္သမားသမဂၢ၀င္ မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္၌ ၁၁.၃ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ သမဂၢ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သုိ့ျဖင့္ သမဂၢမ်ား၏ ၾသဇာနယ္ ပယ္မ်ားစြာ က်ဆင္းခဲ့ရာ ရလဒ္မႇာ လုပ္ခတုိးေပးရန္     စုေပါင္းအေရးဆိုညႇိႏိႈင္းႏိုင္သည့္အလုပ္သမားဦးေရက်ဆင္း သြားေတာ့သည္။

 

၅။      ေငြေဖာင္းပြမႈနိမ့္ျခင္း

လြန္ခဲ့ေသာငါးႏႇစ္တစ္ေလ်ာက္ အေမရိကန္အစိုးရ၏ ေငြ ေဖာင္းပြမႈတုိင္းတာသည့္စံျဖစ္ေသာ စားသံုးကုန္ေစ်းႏႈန္း (Consumer Price Index) သည္ ပ်မ္းမ် ၁.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း မ်သာ တုိးသည္။ ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမင့္မားသည့္ကာလ တြင္ ယင္းကို လုပ္ခလစာ တုိးျမႇင့္ေတာင္းခံမႈတြင္ ထည့္သြင္း အေၾကာင္းျပေလ့ရႇိၾကေသာ္လည္း မၾကာေသးမီ ကာလတစ္ ေလ်ာက္၌ ေငြေဖာင္းပြမႈက်ဆင္းေနခဲ့သည့္အတြက္ ေထာက္ျပ အေၾကာင္းျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ရႇိသည္။ သို့ျဖင့္အလုပ္ သမားမ်ားသည္ ေငြေဖာင္းပြမႈျမင့္ခဲ့လ်င္ ရရႇိႏိုင္မည့္ လုပ္ခ လစာေအာက္နိမ့္ေသာအေျခအေနျဖင့္ ေက်နပ္လုိက္ရေလ့ ရႇိေတာ့သည္။

ခင္ေအာင္ (အဂၤလိပ္စာ)

                                                    Ref : AP