စီးပြားေရး အဘိဓာန္ ၁၀၆
European Payments Union ၊
EPU ဥေရာပေပးေငြ သမဂၢ၊ အီးပီယူလည္းျဖစ္သည္။
ဥေရာပစီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႕ဝင္ ၁၆ ႏိုင္ငံ တို႔က ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ေအဂ်င္စီတစ္ခုျဖစ္သည္။ ယင္းအဖြဲ႕သည္ ဥေရာပျပန္လည္ရွင္သန္ေရးအစီအစဥ္ EUROPEAN RECOVERY PROGRAM အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးေအဂ်င္စီျဖစ္သည္။
အီးပီယူသည္ စစ္ၿပီးကာလအတြင္း ဥေရာပေငြေၾကးတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုၾကား ေငြေၾကးေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ယာယီစနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ အီးပီယူသည္ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား အတြင္းရရန္ေပးရန္မ်ားရွင္းလင္းေပးသည္။ ၄င္းသည္အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအတြင္း ေငြေပးေငြယူရွင္းတမ္းလိုေငြအတြက္ေခ်းေငြကိုထုတ္ေပးသည္။ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္း ၁၉၄၉ ခုႏွစ္အတြင္း ကုန္သြယ္မႈေပၚတည္၍ကိုတာရွိၿပီး၊ လိုေငြေပၚပါကကိုတာ၏ ၂၀ ရာႏႈန္းအလိုအေလွ်ာက္ေခ်းေငြရၿပီးကိုတာထက္ေက်ာ္သည့္ ကိုေရႊ၊ သို႔မဟုတ္ ေဒၚလာျဖင့္ ေပးေခ်ရသည္။ သမဂၢ၏ကိုယ္စားလွယ္သည္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံေဘဆယ္ၿမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံတကာရွင္းလင္းဘဏ္ BANK FOR INTERNATIONAL SETTLEMENTS ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ အီးပီယူကိုဖ်က္သိမ္းၿပီး ဥေရာပေငြေၾကးသေဘာတူစာခ်ဳပ္က EUROPEAN MONETARY AGREEMENT က ဆက္ခံသည္။
European Recovery Program ERP ၊ ဥေရာပျပန္ လည္ရွင္သန္ေရးအစီအစဥ္၊ အီးအာအမ္၊ မာရွယ္အစီအစဥ္ Marshall Plan လည္းျဖစ္သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ေဂ်ာ့၊ စီ၊ မာရွယ္က ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး အေနာက္ဥေရာပျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေထာက္ကူရန္ အဆိုျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္လတြင္ ၁၆ ႏိုင္ငံက တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဥေရာပစီးပြားေရးပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (အိုအီးအီးစီ) ကလက္ခံအတည္ျပဳခဲ့သည္။ ေႏြဦးေပါက္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာေျခာက္ဘီလီယံႏွင့္စခဲ့သည္။ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ တစ္ခုစီက မိမိထည့္ဝင္ဘ႑ာေငြႏွင့္ညီမွ်ေသာေထာက္ပံ့ေငြရမည္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၄၈-၁၉၅၁ ေလးႏွစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေရးဆြဲတင္ျပရသည္။ ရန္ပံုေငြျဖန္႔ေဝမႈေခ်းေငြႏွင့္ ေထာက္ပံ့လက္ေဆာင္အပါအဝင္ကို စီးပြားေရးပူးေပါင္း စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ႐ံုး၊ အီးစီေအ Economic Cooperation Adm-inistration – ECA ေဆာင္ရြက္သည္။ ဘ႑ာေငြေၾကးကို အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးမ်ား၊ တံတားမ်ား၊ မီးရထားလမ္း မ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္႐ံုမ်ား၊ အိမ္ယာမ်ား၊ စက္႐ံု မ်ားစသည့္တို႔ တည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ လယ္ယာဖြံၿဖိဳးေရးအ တြက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအသံုးျပဳသည္။ ၿဗိတိန္ (၂ ႏွစ္ၿပီး လံုးဝမ လိုအပ္)၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီႏိုင္ငံတို႔က အဓိက ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္သည္ႏွင့္ စက္မႈ ထုတ္လုပ္မႈသည္ စစ္မျဖစ္မီ အဆင့္ထက္ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒခ်ၾကထြင္ ျခင္းသည္လည္း ရပ္တန္႔သြားၿပီ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ျငားလည္း အေနာက္ဥေရာပ၌ ေဒၚလာ ျပတ္လပ္မႈႀကီးမားသျဖင့္ ယင္းခ်ိဳ႕တဲ့မႈမ်ား ေလွ်ာ့နည္း ရန္ အေမရိကန္ေထာက္ပံ့မႈအစီအစဥ္ဆက္ရသည္။ စုစု ေပါင္းအီးအာပီ အေထာက္အပံ့သည္ စစ္ေရးအကူအညီ မပါ စုစုေပါင္း ေဒၚလာဘီလီယံ ၃၀ ရွိေလာက္သည္။ ဆိုဗီ ယက္ ယူနီယံကလည္း ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ အလားတူ အစီ အစဥ္ထူေထာင္ခဲ့သည္။ စီးပြားေရးအျပန္အလွန္ကူညီ ေထာက္ပံ့ေရးေကာင္စီ COUNCIL OF MUTUAL ECONOMIC ASSISTANCE ကို ၾကည့္ပါ။
Event ျဖစ္ရပ္
စာရင္းအင္းပညာရပ္တြင္ ေပၚေပါက္ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားကို တိုင္းတာထားျခင္းကိုဆိုသည္။ ဥပမာ- ေဖာက္သည္တစ္ဦးက အမွတ္တံဆိပ္ သီးသန္႔တစ္ခုကို ဝယ္ယူမႈ၊ သို႔မဟုတ္ စက္တစ္ခုက ခ်ိဳ႕တဲ့သည့္ အစိတ္အပိုင္းထုတ္လုပ္မႈကို ဆိုသည္။ ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္၊ ခ်ိတ္ဆက္ပက္သက္၊ သို႔မဟုတ္ အျပန္အလွန္ေပၚေပါက္မႈ ကင္းႏိုင္သည္။ ေငြဒဂၤါးတစ္ခုကို ေခါင္းပန္းလွန္ရာ၌ ထြက္ေပၚသည့္ ရလဒ္သည္ ယခင္က လွန္ခဲ့ျခင္းမ်ား၊ သို႔မဟုတ္ ေနာက္ထပ္လွန္မည္တို႔ႏွင့္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လြတ္လပ္စြာျဖစ္ေနသည္။ ေဘာပြဲတစ္ခု ဖ်က္သိမ္းျခင္း ႏွင့္ ႏွင္းမုန္တိုင္းတစ္ခုသည္ ဆက္စပ္သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ေသာ္လည္း ႏွင္းမုန္တိုင္းတစ္ခုႏွင့္ အပူခ်ိန္ျပဒါးမွတ္ ၇၅ ဒီဂရီ တစ္ႀကိမ္တည္းရွိေနျခင္း အျပန္အလွန္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ျဖစ္မႈေဘာင္အျပင္မွ ျဖစ္သည္။
Ever-Normal Granary ပံုမွန္အၿမဲရွိစပါးသီးႏွံက်ီႀကီး။
လယ္ယာထြက္ကုန္ေဈးႏႈန္းမ်ားေထာက္ကူရန္ အေမရိကန္အစိုးရျပဳစုထားေသာ အစီအမံမ်ားဆိုင္ရာ သေဘာ တရားျဖစ္သည္။ အထြက္ေကာင္း၍ ပိုေသာသီးႏွံမ်ားထိန္း သိမ္းသိုေလွာင္ထားၿပီး အထြက္ညံ့သည့္အခါ ထုတ္ေရာင္းခ်သည္။ အစိုးရက ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသို႔ သိုေလွာင္ထားသည့္ သီးႏွံတန္ဖိုးအထိ ေခ်းေငြမ်ားထုတ္ ေပးသျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ ဝင္ေငြမ်ားလက္ေတြ႕မေရာင္းခ်မီဝင္ေငြမ်ားရရွိၿပီး အထြက္ေကာင္း၍ ေဈးကြက္တြင္ သီး ႏွံမ်ားပိုလွ်ံ၍ ေဈးက်ျခင္းေရွာင္လႊဲႏိုင္သည္။ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးသို႔ ေထာက္ပံ့မႈ AGRICULTURE ၊ AID TO ကိုလည္းၾကည့္ပါ။
Eviction ႏွင္ထုတ္ျခင္း။
အိမ္ငွားကို အိမ္ရွင္က ႏွင္ထုတ္ျခင္းအတြက္ ေယဘုယ် အသံုးအႏႈန္းျဖစ္သည္။ အတိအက်ဆိုပါက အိမ္ရွင္ကအငွားစာခ်ဳပ္ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္သည္။ ေမာင္းထုတ္ျခင္း ejection မွာမူ အိမ္ရွင္က အိမ္ငွား၏ ငွားခေပးရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အျခားအေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ပိုင္ဆိုင္မႈျပန္လည္ရရွိရန္ အိမ္ရွင္၏ အေရးယူခ်က္ျဖစ္သည္။ ငွားရမ္းျခင္း LEASE ေအာက္ကိုလည္းၾကည့္ပါ။
Exception Rate ခြ်င္းခ်က္အခႏႈန္း။
ငွားရမ္းခ FREIGHT တြင္ၾကည့္ပါ။
Excess-Profits အျမတ္ႀကီးမားမႈအခြန္။
ကုမၸဏီဝင္ေငြခြန္ CORPORATION INCOME TAX တြင္ ၾကည့္ပါ။
Excess-REServes ပိုကဲသီးသန့္ေငြမ်ား။
ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဘဏ္တစ္ခုက ကိုင္ေဆာင္ထား ရွိရမည့္ ေငြႏွင့္အပ္ေငြမ်ားထက္ ပိုမိုကိုင္ေဆာင္ထား ေငြ သားႏွင့္ အပ္ေငြမ်ားကိုဆိုသည္။ (သီးသန္႔ထားရန္ လို အပ္ခ်က္ RESERVE REQUIREMENTS ကိုၾကည့္ပါ။)ဤပိုကဲပမာဏသည္ ဘဏ္၏ ထပ္မံေခ်းေငြေပးႏိုင္ေခ်၊ သို႔မဟုတ္ အစိုးရေငြေၾကးစာခ်ဳပ္မ်ားတြင္ ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျပေနသည္။ ဖယ္ဒရယ္ဗဟိုဘဏ္ အဖြဲ႕ ဝင္ဘဏ္မ်ား၏ သီးသန္႔ေငြမ်ားကိုတိုးႏိုင္ေလွ်ာ့ႏိုင္ သည္။
ထိုသို႔တိုးျမွင့္ရန္၊ သို႔မဟုတ္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အစိုး ရေခ်းေငြမ်ား၊ လက္မွတ္မ်ား၊ သို႔မဟုတ္ ဘီလ္မ်ားေဈး ကြက္တြင္ ကူးသန္းေရာက္းဝယ္ေရးဘဏ္၊ သို႔မဟုတ္ အ မ်ားျပည္သူထံမွ ဝယ္ယူ၍၊ သို႔မဟုတ္ ေရာင္းခ်ရန္ျပဳ လုပ္ႏိုင္သည္။ အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ားစီးပြားကူးသန္းဘဏ္ မ်ားမွ ဝယ္ပါက ဖယ္ဒရယ္ဒိစတိတ္ဗဟိုဘဏ္၏ သီး သန္႔လက္က်န္က ဝယ္ယူပမာဏႏွင့္အညီ တိုးသြားသည္။ ေငြေခ်းအာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား အမ်ားျပည္သူထံမွ ဝယ္ပါက ေရာင္းသူကို ဖယ္ဒရယ္ဘဏ္ေပၚ ခ်က္ေရးေပးသျဖင့္ ေရာင္းသူက စီးပြားကူးသန္းဘဏ္သို႔ ထုတ္ရန္အပ္မည္။ စီးပြားကူသန္းဘဏ္က ဖယ္ဒရယ္ဘဏ္သို႔ ပို႔ေဆာင္၍ ေကာက္ခံသျဖင့္ ဘဏ္၏ သီးသန္႔ေငြတိုးတက္သည္။ပိုကဲသီးသန္႔ေငြဘဏ္၏ ေခ်းေငြတိုးျမႇင့္ရန္၊ သို႔မဟုတ္ ေငြေၾကးစာခ်ဳပ္မ်ား ဝယ္ယူျမႇဳပ္ႏွံရန္ အရင္းအျမစ္ျဖစ္ သည္။
ေငြေၾကးစာခ်ဳပ္မ်ားဝယ္ရန္ ဖယ္ဒရယ္ဗဟို ဘဏ္မွ ေငြေခ်းႏိုင္သည္။ ဘ႑ာေရးစီစစ္သံုးသပ္ သူမ်ားက ဘဏ္တို႔၏ ေခ်းငွားေငြပမာဏ တိုးျမႇင့္ႏိုင္မႈ စုစုေပါင္းပိုကဲေငြမွ ဗဟိုဘဏ္မွ ေခ်းေငြမ်ားႏႈတ္ၿပီး က်န္ လြတ္လပ္ သီးသန္႔ေငြမ်ားျဖင့္ ခ်ိန္ထိုးရန္လိုလားၾက သည္။ ဘဏ္တစ္ခုသည္ ပိုကဲသီးသန္႔ေငြမ်ားကို ေန႔ခ်င္း ျပန္ေခ်းေငြအတြက္လည္း ေခ်းငွားႏိုင္သည္။ ဖယ္ဒရယ္ ေငြေၾကးေဈးကြက္ FEDERAL FUNDS MARKET
ကိုလည္းၾကည့္ပါ။
Exchange for EIgn ႏိုင္ငံျခားေငြ FOREIGN EXCHANGE ကိုလည္းၾကည့္ပါ။
ေဒါက္တာဦးေမာ္သန္း (ပါေမာကၡခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း)
