ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ရက္ ၇၀
ေဒၚနယ္ထရန္႔ကို အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္လုိက္ၾကတဲ့ေန႔ နံနက္မႇာ သူေအာင္ပဲြခံေနတဲ့ ထရန္႔တာ၀ါနဲ႔ ငါးမုိင္ခန္႔သာေ၀းတဲ့ မက္ဟက္တန္ရႇိ အေဆာက္အအံုတစ္ခုရဲ႕ ၂၅ ထပ္က အခန္းက်ယ္ႀကီးတစ္ခုမႇာ လူတစ္စုက စာရြက္စာတမ္းေတြ တစ္ထပ္ႀကီးနဲ႔ ေခါင္းခ်င္း႐ိုက္လ်က္ ရႇိေနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာကီးဘုတ္႐ုိက္ခ်က္ေတြက ထြက္လာတဲ့အသံေတြသာ တစ္ခန္းလုံးကုိ လႊမ္းမုိးလ်က္ ရႇိပါတယ္။
အဆုိပါ ႐ုံးခန္းအတြင္းမႇာ နယူးေယာက္ေရႇ႕ေနခ်ဳပ္ ဒီမုိကရက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Eric Schneiderman ဆုိသူက သူ႕ရဲ႕လက္ေအာက္ရႇိ အထက္တန္းေရႇ႕ေနႀကီးေတြကုိ ဆင့္ေခၚကာ War Council တစ္ခုပုံသဏၭာန္ ဖဲြ႕စည္းလုိက္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ထရန္႔ရဲ႕ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေပးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကတိေတြကုိ ျပန္လည္စုစည္းရႇာေဖြၾကဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
Schneiderman က အေမရိကန္ရဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒေတြကုိ လက္တစ္လုံးျခားလုပ္ၿပီး အာဏာရႇင္ပုံစံျပဳလုပ္လာမယ့္ အေမရိကန္သမၼတကုိ စတင္ၿပီးဆန္႔က်င္ၾကဖုိ႔ ႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ ဖခင္ႀကီးေတြ ေရးဆဲြျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ Check and Balance ကုိ စတင္အသုံးခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေစာလြန္းေသးတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရပါ။ ထရန္႔အဖုိ႔ ရက္ေပါင္း ခုနစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာ အာဏာရလာခဲ့ၿပီျဖစ္ေပမယ့္ သဲထဲမႇာ ေခါင္းျမဳပ္ေနသူတစ္ဦးလို ျပဳမူေနတုန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ပထမဆုံးလုပ္မယ္လုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့တဲ့ Obamacare လုိ႔ အမည္တြင္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈဥပေဒကုိ ျပန္လည္ေရးဆဲြအတည္ျပဳဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့မႈက သူ႕ရဲ႕ပါတီ ရီပတ္ဘလီကန္ေတြႀကီးစုိးတဲ့ ကြန္ဂရက္မႇာပဲ အရႇက္တကဲြ႐ႈံးနိမ့္မႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္လုိက္ရပါတယ္။ ဒီဥပေဒၾကမ္းကုိ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ Paul Ryan ကုိယ္တုိင္ေရးဆဲြၿပီး ထရန္႔က အတည္ျပဳေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါအျပင္ ထရန္႔ထပ္တလဲလဲ အမိန္႔ထုတ္ေနတဲ့ မူဆလင္ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕က အေမရိကန္ကုိ ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ဆုိ႔တဲ့အမိန္႔ကုိ တရား႐ုံးေတြက ပိတ္ဆုိ႔တာခံရျပန္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြေအာင္ႏုိင္မႈဟာ ႐ုရႇားလက္ရာ ေျခရာမကင္းလို႔ဆုိကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္လာျပန္တဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕အမ်ဳိးသားလုံၿခဳံေရး အႀကံေပးအရာရႇိဟာ ရာထူးက ေစာေစာစီးစီးထြက္ေပးလုိက္ရၿပီး သူ႕ရဲ႕အစုိးရအဖဲြ႕ကုိ ေနာက္ကေန အရိပ္လုိလုိက္ေနတာကုိ ခံေနခဲ့ရပါတယ္။ ထရန္႔အဖုိ႔ သူ႕ရဲ႕ကုိယ္ပုိင္၀င္ေငြခြန္ ေၾကညာလႊာကုိ အခုထိမထုတ္ျပန္ခဲ့တာနဲ႔ သူ႕ရဲ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရႇိရႇိ မသိႏုိင္ခဲ့ရတာေတြေၾကာင့္ ႐ုရႇားအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ထိ ဆက္ႏႊယ္ေနလဲဆုိတာ သုိ႔ေလာ သုိ႔ေလာ ျဖစ္လာေနၿပီး သူ႕ရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚ သံသယပြားမ်ားလာခဲ့ရပါတယ္။
အခုလုိ အေၾကာင္းေတြ ေပါင္းဆံုလာခဲ့ရတဲ့အတြက္လည္း အေမရိကန္သမုိင္းမႇာ မႀကဳံစဖူးေအာင္ ရက္ေပါင္း ခုနစ္ဆယ္အတြင္း ေရြးေကာက္ခံသမၼတကုိ လူႀကိဳက္နည္းမႈ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္ ထုိးက်သြားခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထရန္႔လုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ႀကီးတစ္ဦးက စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဟာ အေၾကာင္းျခင္းရာကဲြျပားၿပီး လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ နည္းလမ္းျခင္း မတူညီဆုိတဲ့ သေဘာကုိ နားမလည္ႏုိင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ယာေျမအေရာင္းအ၀ယ္မႇာ တစ္ဦးနဲ႔အဆင္မေျပရင္ ေနာက္တစ္ဦးကုိ အယုံသြင္းၿပီး အလြယ္တကူ ရႇာႏုိင္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးမႇာေတာ့ အဆင္မေျပတာကုိ ေနာက္တစ္ခု အလြယ္တကူ ေျပာင္းလုိ႔မရႏုိင္ပါဘူး၊ အခု ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီထဲမႇာပဲ သူ႕ကုိအာခံေနတဲ့ House Freedom Caucus ဆုိၿပီး အဖဲြ႕ဖဲြ႕ထားတဲ့ လူသံုးဆယ္ကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရြံရႇာေနပါေစ၊ ထရန္႔အဖုိ႔ သူရဲ႕ျပ႒ာန္းသမွ် ဥပေဒေတြကုိ အတည္ျပဳဖုိ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကုိ မ်က္ႏႇာလႊဲခဲပစ္လုပ္လို႔ မရႏုိင္ပါ။
CEO ျဖစ္တဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔အဖုိ႔ သူ႕ရဲ႕စီးပြားေရးအင္ပုိင္ယာကုိ တစ္ေသြးတစ္သံတစ္မိန္႔နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လုိ႔ျဖစ္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးရဲ႕သေဘာသဘာ၀မႇာ ဒီလုိလုပ္လုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ ဟန္႔တားထားတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႀကီးက မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေနၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ တရားေရးက႑မႇာ ၾကည့္ရင္ လစ္လပ္ေနတဲ့ ဗဟုိတရား႐ုံးခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးရာထူးကုိ ေတာ္တည့္မႇန္ကန္ၿပီး ေရႇး႐ုိးစဲြရႇိတဲ့ ဥပေဒပညာရႇင္ႀကီးတစ္ဦးကုိ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့တာဟာ သမၼတတေယာက္အေနနဲ႔ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ျပဳမူခဲ့တဲ့အတြက္ အားလုံးက ေထာက္ခံခဲ့ၾကေပမယ့္ သူထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ခရီးသြားလာခြင့္အမိန္႔ကုိ ဥပေဒနဲ႔ညီညြတ္မႈရႇိ မရႇိ တရားေရးဘက္ဆုိင္ရာေတြက ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့ၾကတာကလည္း သူတုိ႔အဖုိ႔ သူတုိ႔လုပ္ရမယ့္အလုပ္ကုိ လုပ္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚနယ္ထရန္႔က အဆုိပါအမိန္႔ကုိ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ တုိက္ဖ်က္ေရးလုိ႔ ကင္ပြန္းတပ္ထားေပမယ့္ ဖဲြ႕စည္းပုံမႇာ တားျမစ္ထားတဲ့ဘာသာေရးကုိ အေျခခံၿပီး ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေျမာက္မေျမာက္ ဆန္းစစ္ခဲ့ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ေစာင့္ေရႇာက္မႈ ဥပေဒၾကမ္း အေရးနိမ့္သြားခဲ့ရျခင္းကလည္း ပါတီအတြင္း အယူအဆ အလယ္အလတ္ရႇိသူေတြနဲ႔ တင္းမာသူေတြအၾကား ကဲြလဲြတာေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒၾကမ္းကုိယ္က ျပစ္ခ်က္ေတြရႇိလာခဲ့တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆုိပါ ဥပေဒက အခြန္ထမ္းျပည္သူေတြရဲ႕ ေငြကုိေခြၽတာႏုိင္ျခင္းလည္းမရႇိဘဲ အရင္ရႇိၿပီးသား က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရႇာက္မႈအေနအထားကုိ ပုိၿပီးဆုိးလာႏုိင္ေစတာသာမက ေနာက္ထပ္သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားေတြ အကာအကြယ္မရႇိ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ဒီအတြက္ အေမရိကန္ရဲ႕ Check and Balance က အလုပ္ျဖစ္ပါ့မလားလုိ႔ စုိးရိမ္ေနၾကတဲ့လူအမ်ား သက္ျပင္းခ်ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဒၚနယ္ထရန္႔ ၀ါရႇင္တန္ႏုိင္ငံေရးေလာကကုိ မုန္တုိင္းႀကီးပမာ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ေပမယ့္ သူဟာ တုိက္ခတ္ျခင္းကုိခံရမယ့္ ပထ၀ီအေနအထားကုိ မသိသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးမႇာ အေပးအယူ လုပ္ရမယ့္ အတတ္ပညာဆုိတာက သူ႕အတြက္ အသစ္အဆန္းသဖြယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကုိေတာင္ ပုိင္းပုိင္းျခားျခား မလုပ္ႏုိင္ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ စိစစ္လာမႈေတြအေပၚ သည္းညည္းမခံႏုိင္ျဖစ္လာေနၿပီး ကမၻာေပၚမႇာ ၾသဇာအရႇိဆုံး ျဖစ္လာၿပီလုိ႔ ထင္ေနခဲ့ရာက အကန္႔အသတ္ေတြ ႀကဳံေတြ႕လာရမႈေၾကာင့္ စိတ္အေႏႇာင့္အယႇက္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ထရန္႔ရဲ႕ မၾကာခဏဆုိသလုိ ေရးတင္ေနတဲ့ Tweet ေတြမႇာ ေလ့လာသိရႇိႏုိင္ပါတယ္။
သတင္းစာေတြက သူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လိမ္ညာေနၾကျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္မႇာ သူ႕ကုိေပးတဲ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ မဲေတြကုိ ခ်န္လႇပ္ထားခံခဲ့ရျခင္း၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေထာက္လႇမ္းေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြက သူ႕အေပၚသစၥာမရႇိၾကျခင္းနဲ႔ အရင္သမၼတက သူ႕ရဲ႕ဖုန္းေတြကုိ ၾကားျဖတ္ဖမ္းယူေစခဲ့ျခင္း အစရႇိတဲ့ ယုံမႇားသံသယေတြ လြန္ကဲေနမႈက သူရဲ႕ သေဘာထားေသးသိမ္မႈကုိ ျပသခဲ့႐ံုသာမက သမၼတတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ မေျပာသင့္ မဆုိသင့္တာေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီလိုမ်ဳိး ျပဳမူေျပာဆုိလာေနျခင္းက အေမရိကန္ဒီမုိကေရစီစနစ္ရဲ႕အင္အားကုိ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက သက္ေသခံေပးေနသလုိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရႇိအဖြဲ႕အစည္းေတြ တုိက္စားပြန္းပဲ့ခံရမႈနဲ႔ ႏုိင္ငံအတြင္း စိတ္၀မ္းကဲြျပားလာမယ့္အႏၲရာယ္ေတြ ရႇိလာေနျပန္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ထရန္႔သာ သူသြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကုိ မေျပာင္းလဲႏုိင္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဒီအႏၲရာယ္က ပုိၿပီးႀကီးထြားျပန္႔ပြားလာႏုိင္စရာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ထရန္႔ ေနာက္ထပ္ရင္ဆုိင္ရမယ့္ စမ္းသပ္မႈတစ္ခုကေတာ့ အေမရိကန္ဘတ္ဂ်က္ေရးဆဲြ ျပ႒ာန္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီသာ ေရတုိအသုံးစရိတ္အစီအစဥ္ကုိ အတည္ျပဳေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ အခုလာမယ့္ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔ကစၿပီး အစုိးရလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆုိင္းသြားရဖုိ႔ ရႇိေနပါတယ္။
ထရန္႔က ကာကြယ္ေရးအသုံးစရိတ္ကုိ တုိးျမႇင့္ဖုိ႔နဲ႔ မကၠဆီကုိနယ္ျခားမႇာ တံတုိင္းကာရံဖုိ႔ ဘတ္ဂ်က္တုိးေတာင္းေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ အျခားအသုံးစရိတ္ေတြျဖစ္တဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အလုပ္အကုိင္ ဖန္တီးေရးပ႐ုိဂရမ္ေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ရမႇာျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီမုိကရက္ေတြကလည္း အေၾကာက္အကန္ျငင္းဆန္မယ့္ သေဘာရႇိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘတ္ဂ်က္အသစ္ကုိ အခ်ိန္မီမျပ႒ာန္းႏုိင္ရင္ အစုိးရရဲ႕ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈေတြ ရပ္ဆုိင္းသြားရေတာ့မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အေမရိကန္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူေတြနဲ႔ ေစ်းကြက္အသုိက္အ၀န္းကေတာ့ ထရန္႔အေနနဲ႔ ေက်ာ္လႊားႏုိင္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ေနၾကပါတယ္။
သူတုိ႔က ထရန္႔ရဲ႕ ေနာက္ထပ္အစီအမံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ အခြန္စနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြ (အထူးသျဖင့္ ခရီးသည္ေတြနဲ႔ မႏုိင္မနင္းျဖစ္ေနတဲ့ ေလဆိပ္အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ခ်ဳိင့္ေတြ က်င္းေတြ ထူေျပာလာၿပီျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ အေ၀းေျပးလမ္းေတြ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး) ေတြကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလုပ္မယ့္ ထရန္႔ရဲ႕အစီအစဥ္ေတြက ဒီမုိကရက္ေတြ သည္းေျခႀကိဳက္မုိ႔ အေပးအယူ ျပဳလုပ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆေနၾကပါတယ္။
အခြန္စနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးက အလြန္ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘ႑ာေရးစနစ္တစ္ခုလုံး ပုိၿပီးစြမ္းေဆာင္ရည္ထက္ျမက္လာေစေရးနဲ႔ မွ်မွ်တတ ပုိျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္ႏုိင္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ထားတာ ျဖစ္ေနလုိ႔ပါပဲ။ ေလာေလာဆယ္မႇာ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြအဖုိ႔ အခြန္အခေတြ အမ်ားအျပား ေပးေဆာင္ေနရတဲ့အျပင္ ျပည္ပရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြက ရတဲ့အျမတ္ေငြေတြကုိ ျပည္တြင္းကုိ သယ္ယူလာဖုိ႔ အဟန္႔အတားေတြနဲ႔ ျပည့္ႏႇက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေနအထားရႇိေနေပမယ့္ ၂၀၀၆ ခုႏႇစ္ကေန ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္အတြင္း Government Accountability Office (GAO) ရဲ႕ စစ္တမ္းေတြအရ အေမရိကန္ရႇိ ကုမၸဏီသုံးပုံႏႇစ္ပုံခန္႔ဟာ ဖက္ဒရယ္အစုိးရကုိ အခြန္ေပးေဆာင္မႈ မရႇိတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ပုဂၢလိက အခြန္ေဆာင္ေရးမႇာလည္း ႐ႈပ္ေထြးလြန္းလႇၿပီး ယုိေပါက္ေတြ ျပည့္ေနျပန္တဲ့အတြက္ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀သူေတြအဖုိ႔ ကြၽမ္းက်င္သူေတြ ငႇားရမ္းၿပီး အဆုိပါယုိေပါက္ေတြကုိ အခြင့္အေရးယူကာ အခြန္တိမ္းေရႇာင္ခြင့္ေတြ ရရႇိေနျပန္ပါတယ္။
ဒါေပမ့ဲလည္း အခြန္စနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈ ျပင္ဆင္ေရးလုိပဲ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျခရႈပ္မႈေတြ ရႇိေနျပန္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကုိ အျပင္းအထန္ ေလာ္ဘီလုပ္လာမယ့္ အေရးရႇိေန႐ံုသာမက ရီပတ္ဘလီကန္ေတြရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ေတြက ထရန္႔ကုိယ္စားျပဳမယ္ဆုိတဲ့ အလုပ္သမားလူတန္းစားေတြအတြက္ေတာင္ တုန္လႈပ္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြလာေနပါတယ္။ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားတာေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြက အဆုိပါ လူတန္းစားေတြကုိ ထိခုိက္လာစရာရႇိေနပါတယ္။ Paul Ryan က သူ႕ရဲ႕က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရႇာက္မႈ ဥပေဒသစ္အရ အစုိးရအေနနဲ႔ သန္းေပါင္း တစ္ထရီလီယံခန္႔အထိ သက္သာမယ္လုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ေပမယ့္ ျဖစ္မလာေတာ့တာေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္အခြန္သက္သာခြင့္ေပးမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကုိ မျဖစ္မေန ဖ်က္သိမ္းလာရဖုိ႔ ရႇိေနပါတယ္။
ဒီအတြက္ အခြန္ကုိ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ျပဳျပင္ႏုိင္ဖုိ႔ဆိုရင္ ထရန္႔နဲ႔ သူ႕အစုိးရအေနနဲ႔ ကြၽမ္းက်င္လိမၼာစြာနဲ႔ အက်ဳိးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လာေအာင္ သိမ္းသြင္းဖို႔ လုိအပ္ေနေပမယ့္ ခုထိေတာ့ အဲဒီလုိလုပ္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတာင္ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ထရန္႔ကုိ လူႀကိဳက္နည္းလာတာနဲ႔အမွ် ရီပတ္ဘလီကန္ အမတ္ေတြလည္းပုိၿပီး သူနဲ႔ခပ္ေ၀းေ၀း ေနလာၾကမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ဂရက္မႇာ ထရန္႔အဖုိ႔ သူလုပ္ခ်င္တုိင္းလုပ္မရျဖစ္လာေနတဲ့အတြက္ သူ႕အဖုိ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ သမၼတအမိန္႔ေတြကုိ အားကုိးလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအတြက္ သူအာဏာရလာခ်ိန္ကစၿပီး အဆုိပါ အမိန္႔ေတြကုိ တရစပ္ ထုတ္ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ဗ်ဴ႐ုိကေရစီယႏၲယား ႀကီးထြားလာမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ကတိျပဳထားခဲ့တဲ့အတြက္ ဘ႑ာေရးက႑မႇာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ထူေျပာေနတာကုိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ခဲ့တာေတြ႕ရၿပီး အုိဘားမားရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာဥပေဒကုိ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးအလုပ္သမားေတြ အလုပ္ျပန္ရေအာင္ စီမံခဲ့ေပမယ့္ တကယ္တမ္းမႇာ ျဖစ္လာႏုိင္စရာမရႇိပါဘူး၊ အေမရိကန္ျပည္နယ္ သံုးဆယ္ေလာက္က Renewable Energy ဘက္ကုိ အားစုိက္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံေနၾကတဲ့အတြက္ ေက်ာက္မီးေသြးထုတ္လုပ္မႈက က်ဆင္းလာေနပါတယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏႇစ္မႇာ ေက်ာက္မီးေသြးကရရႇိတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားက တစ္ႏုိင္ငံလုံးရဲ႕ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရႇိေပမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းလာခဲ့ရၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြေနာက္ပုိင္းမႇာ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ ေမာင္းႏႇင္တဲ့ စက္႐ုံႀကီးေျခာက္ခု ပိတ္ပစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အေမရိကန္က ၁၉၄၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ ေက်ာက္မီးေသြးကုိ အရင္ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ပမာဏထက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ပုိထုတ္လုပ္လာေပမယ့္ အလုပ္အကုိင္ ဖန္တီးေပးေရးမႇာ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ တုိးတက္ခဲ့တယ္လုိ႔ အစုိးရရဲ႕ အလုပ္သမားေရးရာ စာရင္းဇယားေတြက ျပဆုိေနပါတယ္။
ကုန္သြယ္ေရးမႇာလည္း ဒီအတိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္ေတြကုိ ပုိမုိထုိးေဖာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႕အစည္းႀကီးနဲ႔အတူတဲြလုပ္ကုိင္ႏုိင္ေပမယ့္ အမ်ဳိးသားေရးအနံ႔အသက္မကင္းတဲ့ စီးပြားေရးပညာရႇင္ေတြက သူ႕အဖဲြ႕မႇာ ႀကီးစုိးေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေမရိကန္က အခုလုိ ကမၻာ့အဖဲြ႕အစည္းႀကီးနဲ႔အတူ လုပ္ကုိင္ရမယ့္အစား ႏုိင္ငံတစ္ခုခ်င္းစီနဲ႔ စီးပြားေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြရဖုိ႔ ႀကိဳးစားလုိစိတ္ရႇိေနတာေၾကာင့္ ကမၻာတစ္၀န္း ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရး၀ါဒေတြ တုိးတက္မ်ားျပားလာစရာရႇိေနၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒမႇာပါ ထိခုိက္စရာ ျဖစ္လာႏုိင္ကာ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္လုိမႈေတြနဲ႔ ႀကဳံလာရႏုိင္ပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ႂကြား၀ါခဲ့တဲ့သူတစ္ဦးကုိ အေမရိကန္ျပည္သူ ၆၃ သန္းက မဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔အေနနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ယုံၾကည္မႈအျပည့္ရႇိတဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔လုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ႀကီးကသာ ၀ါရႇင္တန္ႏုိင္ငံေရးကုိ ေျပာင္းလဲႏုိင္စြမ္းရႇိမယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ေပမယ့္ အထက္က ျဖစ္လာခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြကုိ သတိမူခဲ့ျခင္း မရႇိပါဘူး။
ဒါေပမဲ့လည္း ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ သမၼတသက္တမ္းက တုိေတာင္းဆဲျဖစ္ၿပီး ဒီကာလအတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အမႇားေတြျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္အသြင္ေဆာင္ေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈဥပေဒၾကမ္းနဲ႔ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆုိင္ရာ အသြင္ေျပာင္းမႈေတြကေတာ့ ဘယ္ေနရာကစမ္းစမ္း မဲဆႏၵရႇင္ေတြရဲ႕အက်ဳိးကုိ လားလားမွ်ပင္ မေဖာ္ေဆာင္တာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
အေမရိကန္ အပါအ၀င္ တစ္ကမၻာလုံးက အခုစုိးရိမ္စရျဖစ္လာေနတာကေတာ့ ထရန္႔အဖုိ႔ သမၼတရာထူးဟာ သူနဲ႔မတန္ေၾကာင္း ဘယ္ေလာက္အထိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ သက္ေသျပလာမလဲဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
လွစိုးေဝ
