Myanmar Consumer Protection Association

mmcustomerprotection1

ဦးဗအုပ္ခိုင္

ဥကၠ႒

စားသံုးသူကာကြယ္ေရးအသင္း

အသင္းသမိုင္းေၾကာင္း

၂၀၁၂ ခုႏႇစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္က စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ စားသံုးသူျပည္သူအားလံုး စားသံုးသူအခြင့္အေရးကို နားလည္ၿပီး ကိုယ့္အခြင့္အေရး ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္တတ္ေစဖို႔၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အစားအေသာက္နဲ႔ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြကို စားသံုးသူတိုင္းသံုးစြဲႏိုင္ေစဖို႔၊ က်န္းမာသက္ရႇည္ၿပီး ေမွ်ာ္မႇန္းလူ႕သက္တမ္းတိုးတက္လာၿပီး သက္တမ္းေစ့ေနႏိုင္ဖုိ႔ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။ ေစ်းကြက္ထဲမႇာရႇိတဲ့ အစားအေသာက္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က အရည္အေသြးမမီတာ၊ လံုၿခံဳ စိတ္ခ်မႈနည္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကင္ဆာအျဖစ္ပြားဆံုး ဆယ္ႏိုင္ငံထဲမႇာ ပါလာတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ဒီလိုအသင္းလည္း လိုအပ္တယ္ဆိုၿပီး တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။

mmcustomerprotection3

mmcustomerprotection4

လက္ရႇိလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခ်က္

အသိပညာေပးတဲ့အပိုင္းနဲ႔ ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းဆိုၿပီး ႏႇစ္ပိုင္းလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အသင္းစတင္ဖြဲ႕ၿပီးၿပီးခ်င္း တစ္လအတြင္းမႇာ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး အသိပညာေပးေဟာေျပာပြဲေတြ၊ အလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ သင္တန္းေတြကို အခမဲ့ေပးပါတယ္။ စားသံုးသူအခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ UN က ျပ႒ာန္းထားတဲ့အခ်က္ ရႇစ္ခ်က္ကို ေျပာျပပါတယ္။ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြျဖန္႔ေ၀ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ထပ္ဆင့္ျဖန္႔ေ၀တဲ့အတြက္ အခုဆိုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိေနပါၿပီ။

ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းမႇာေတာ့ ေက်ာင္းမုန္႔ေစ်းတန္းမႇာ စားသံုးဖို႔မသင့္တဲ့ မုန္႔ေတြေတြ႕ရင္သိမ္းတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ေတြကိုလည္း စစ္ေဆးပါတယ္။ အႏၲရာယ္ရႇိတဲ့အစားအေသာက္ေတြကို အရင္က FDA ၊ UMFCCI သမ၀ါယမတို႔မႇာ ဓာတ္ခြဲၿပီး မီဒီယာကေန တစ္ဆင့္ေၾကာ္ျငာပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဓာတ္ခြဲခန္းကေတာ့ အခုမႇစမႇာပါ။ ေအာင္ျမင္မႈအေနနဲ႔ေတာ့ လူထုၾကားထဲမႇာ ေတာ္ေတာ္ပ်ံႏႇံ႔သြားသလို လူေတြကလည္း အစားအေသာက္ေတြကို ေရြးခ်ယ္စားေသာက္တတ္လာပါတယ္။ သိမ္းဆည္းရမိတဲ့ပစၥည္းေတြမ်ားလာလို႔ရႇိရင္ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးတာတို႔ ေျမျမႇဳပ္တာတို႔လုပ္ပါတယ္။ ပညာေရးဌာနက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ပါတယ္။ အေျခခံပညာညႊန္ခ်ဳပ္ကလည္း ေက်ာင္းမုန္႔ေစ်းတန္းေတြကို စစ္ေဆးေပးဖို႔ တရား၀င္စာထုတ္ထားေပးပါတယ္။ စည္ပင္ကလည္း ကူညီေပးတာေတြလည္း ရႇိပါတယ္။

mmcustomerprotection5

mmcustomerprotection6

အသင္း၀င္အင္အားနဲ႔ အေရအတြက္

အသင္းသားဦးေရေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္ရိႇပါတယ္။ နယ္႐ုံးခြဲေျခာက္ခုရႇိပါတယ္။ မႏၲေလးတိုင္းေဒသၾကီး႐ုံးခြဲ၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသၾကီး႐ုံးခြဲ၊ ရႇမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ၾကီး႐ုံးခြဲ၊ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေတာင္တြင္းႀကီး႐ုံးခြဲ၊ ပခုကၠဴ ကံမ႐ုံးခြဲ၊ ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ ရန္ကုန္မႇာလည္းရႇိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေမာ္လၿမိဳင္၊ က်ဳိက္ထို၊ ေရးနဲ႔ ေရစႀကိဳ တို႔မႇာလည္း ႐ုံးခြဲေတြ ထပ္ဖြင့္ႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

mmcustomerprotection7

အသင္း၀င္ျခင္းကေနရရႇိမယ့္ အက်ဳိးေက်းဇူး

ကိုယ့္မိသားစုကိုေစာင့္ေရႇာက္ႏိုင္သလို ကိုယ့္လမ္း၊ ကိုယ့္ရပ္ကြက္နဲ႔ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ကိုလည္း ေစာင့္ေရႇာက္ႏိုင္မႇာပါ။ ေငြေၾကးအက်ဳိးအျမတ္အေနနဲ႔ေတာ့ မရႇိပါဘူး။ Volunteer ျဖစ္တဲ့အတြက္ လစာလည္းမရပါဘူး။ အလႇဴရႇင္တစ္ဦးတေလ လႇဴဒါန္းတာနဲ႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ရတာနဲ႔ ရပ္တည္ေနပါတယ္။  အသင္း၀င္လိုသူေတြကို အရည္အခ်င္း သတ္မႇတ္ထားတာ မရႇိေပမယ့္ ခ်မႇတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ည္းစည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာရပါမယ္။ စီးပြားကူးသန္း၀န္ၾကီးဌာနကဆြဲတဲ့ စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရးဥပေဒက ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ကထြက္လာေပမဲ့ နည္းဥပေဒကေတာ့ မထြက္လာေသးပါဘူး။ သာမန္အားျဖင့္ ဥပေဒထြက္ရင္ ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း နည္းဥပေဒလည္း လိုက္ထြက္ရမႇာျဖစ္ေပမဲ့ တစ္ႏႇစ္ ေက်ာ္တာေတာင္ မထြက္ရႇိေသးပါဘူး။ အေရးယူလို႔ရတဲ့ ဥပေဒအေနနဲ႔ အမ်ဳိးသားအစားအေသာက္ဥပေဒ၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ေဆးရြက္ႀကီး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥေပေဒေတြက စားသံုးသူကာကြယ္ေရးဥပေဒနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ဥပေဒေတြပါ။

အရင္ကေတာ့ FDA တစ္ခုပဲရႇိတာပါ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ FDA မႇာနမူနာတင္ေတာ့တစ္မ်ဳိး ေစ်းကြက္ထဲမႇာရႇိတဲ့ ပစၥည္းေတြကတစ္မ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္ထဲက ပစၥည္းေတြကို ေကာက္ၿပီးစစ္ေဆးဖို႔ေတာ့ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမႇာရႇိတဲ့ စားသံုးသူကာကြယ္ေရးအသင္းက လုပ္ငန္းရႇင္နဲ႔ စားသံုးသူၾကားထဲမႇာျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡကိုေျဖရႇင္းေပးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အသင္းအေနနဲ႔ စားသံုးသူ ထိခိုက္နစ္နာေစမယ့္ကိစၥေတြကို တိုင္ၾကားခဲ့မယ္ဆိုရင္ စားသံုးသူဘက္က ရပ္တည္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ တိုင္စာေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေရာက္သည္ျဖစ္ေစ အသင္းက တစ္ပတ္တစ္ခါ ေက်ာင္းမုန္႔ေစ်းတန္းေတြ၊ စက္႐ုံေတြ၊ ေစ်းေတြကို ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေၾကာင့္ သူတို႔ကုန္ပစၥည္းေရာင္းအားက်သြားတဲ့အတြက္ မေက်နပ္လို႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမႈေတြေတာ့ မၾကာခဏႀကံဳေတြ႕ရပါတယ္။

mmcustomerprotection8

ေရႇ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ

မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ကို ကမၻာ့စားသံုးသူအခြင့္အေရးမ်ားေန႔လို႔ UN ကသတ္မႇတ္ထားတာကို ဒီမႇာႏႇစ္စဥ္က်င္းပပါတယ္။ ေနာက္လန္ဒန္မႇာ႐ုံးစိုက္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစားသံုးသူမ်ားအဖြဲ႕ (Consumer International) နဲ႔လည္း ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔ ရႇိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူလူထုေတြ ကိုယ့္အခြင့္အေရးကိုယ္သိဖို႔ အသိပညာေပးလုပ္ေဆာင္မႈေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားမႇာပါ။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ သတိေပးေနေပမဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရႇိတဲ့အခါ မသံုးနဲ႔မစားနဲ႔ဆိုလည္း စားေန၊ သံုးေနၾကတာပါပဲ။ စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရးဆိုတာနဲ႔ အစားအေသာက္ကိုပဲ ျမင္ၾကတာပါ။ တကယ္က ၀န္ေဆာင္မႈအားလံုးနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြကလည္း စားသံုးသူေတြကို တကယ္ပဲထိခိုက္ေစသလို  ဥပေဒေတြ အသက္မ၀င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေရးယူမႈေတြလည္း အားနည္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ စိတ္ရႇိတဲ့အတိုင္း မလုပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြလည္း လိုပါတယ္။

mmcustomerprotection9

လင္းသူ