ျမန္မာျပည္ပအလုပ္အကိုင္၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (Myanmar Oversea Employment Agencies Federation)
အသင္းျဖစ္ေပၚလာပံု
———————
အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနလမ္းညြန္မႈနဲ႔ MOEAF အသင္း ကို ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္မႇာ စၿပီးတည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အမႈေဆာင္သက္တမ္းကေတာ့ ႏႇစ္ႏႇစ္သက္တမ္းပါ။ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၈ ခုႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီ ၁၉ ရက္တုန္းက UMFCCI မႇာ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ၿပီးေတာ့ အမႈေဆာင္အသစ္ေတြ ျပန္ေရြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္
—————-
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို စြမ္းရည္ျပည့္၀ၿပီးေတာ့ ထက္ျမက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ဖို႔၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ အသင္းသားေတြ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္၀န္ေဆာင္မႈ ေအာင္ျမင္ဖို႔နဲ႔ အသင္းသားေတြရဲ႕လံုျခံဳေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ဖို႔၊ ေနာက္ၿပီး ျပည္ပေစ်းကြက္မႇာ ၿပိဳင္တဲ့အခါ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြကို စြမ္းရည္ျပည့္၀တဲ့ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္ စနစ္တက်ပ်ဳိးေထာင္ေပးၿပီးေတာ့ အရည္အခ်င္းရႇိတဲ့ အလုပ္သမားေတြကို ျပည္ပကို ေစလႊတ္ႏိုင္ဖို႔၊ ျပည္ပလုပ္သားေစ်းကြက္ ႀကီးမားလာေအာင္ ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔၊ ျပည္ပကို အလုပ္သမားေတြ တရားမ၀င္ပို႔ေဆာင္တဲ့အခါ လူကုန္ကူးတာေတြ တားဆီးႏိုင္ဖို႔အတြက္ကို အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းေတြေရာ၊ တျခား NGO အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ေရာ၊ ျပည္သူေတြေရာ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ျပည္ပလုပ္သားေစ်းကြက္မႇာရႇိတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ၿပီး မွ်တတဲ့အခြင့္အေရးေတြ ရရႇိဖို႔နဲ႔ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒနည္းဥပေဒေတြကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေရးဆြဲဖို႔ အဲဒီအခ်က္ေတြကို ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ရည္ရြယ္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးပီတာညြန္႔ေမာင္
ဥကၠ႒
ျမန္မာျပည္ပအလုပ္အကိုင္ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
အသင္းကေန ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြက
—————-
အသင္းအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံအလိုက္ ဆပ္ေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႕ထားတာရႇိပါတယ္။ ထိုင္း၊ မေလးရႇား၊ စင္ကာပူ၊ ဂ်ပန္၊ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္း၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္၀မ္၊ မကာအိုတို႔အတြက္ ဆပ္ေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႕ထားပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြကတစ္ဆင့္ အလုပ္သမားေတြေစလႊတ္ဖို႔ ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္တာေတြရႇိပါတယ္။ အသင္းအေနနဲ႔လည္း အလုပ္သမားေစလႊတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အလုပ္သမားေခၚယူလိုတဲ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုမႈေတြရႇိတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကသက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းက ဖိတ္ေခၚလို႔ ၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ရႇိသူေတြသြားၿပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တာေလးေတြရႇိပါတယ္။ ေနာက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ MOEAF အသင္းနဲ႔ခ်ဳပ္တဲ့ စာခ်ဳပ္လည္း ရႇိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအိုနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားတာေတြ ရႇိပါတယ္။ ထိုင္းဆိုရင္လည္း MoU စနစ္နဲ႔ လုပ္တာေတြရႇိပါတယ္။ အခုထိုင္းမႇာဆို Call Centre ထားရႇိပါတယ္။ အဲဒီမႇာအသင္းက EC ေတြအေနနဲ႔ အလႇည့္က်တာ၀န္ယူၿပီးေတာ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ကိစၥရပ္ေတြကို ေျဖရႇင္းေပးပါတယ္။ ဥပမာ- ေအဂ်င္စီက ဟိုဘက္ကို အလုပ္သမားေစလႊတ္ထားၿပီးေတာ့ ျပႆနာတစ္စံုတစ္ရာျဖစ္လို႔ Call Centre ကို ေရာက္လာရင္ သူတို႔ႏိုင္ငံက အလုပ္ရႇင္ရယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက အဖြဲ႕၀င္ေတြရယ္၊ အလုပ္သမားနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာ သံ႐ံုးက အလုပ္သမားသံအရာရႇိတို႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေျဖရႇင္းေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။
မေလးရႇားမႇာလည္း အလားတူအရင္တုန္းက ေျဖရႇင္းေပးဖို႔ Call Centre ထားခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ မေလးရႇားကိုအလုပ္သမားေစလႊတ္မႈ ယာယီရပ္ဆိုင္းတာရယ္၊ လုပ္ငန္းက သိပ္မမ်ားတာေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ Call Centre ေတာ့ မရႇိေတာ့ပါဘူး။ အလုပ္သမား Market ကေတာ့ ဒီႏႇစ္ႏိုင္ငံအမ်ားဆံုးဆိုေတာ့ အဲဒီႏႇစ္ႏိုင္ငံကိုပဲ Call Centre ဖြင့္ပါတယ္။ ဂ်ပန္က်ေတာ့ Call Centre မဖြင့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ MOEAF အသင္းနဲ႔ JMA တို႔စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့အတြက္ ကိစၥရႇိရင္ ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ သံ႐ံုးကလူေတြနဲ႔ စစ္ေဆးတာေတြရႇိပါတယ္။
အသင္း၀င္အဖြဲ႕အစည္းလုပ္ငန္းေတြ
—————————————-
အရင္ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ေလာက္မႇာတုန္းက အသင္း၀င္ေအဂ်င္စီဦးေရက ၁၆၂ ခုရႇိရာကေန အခုဆို ၂၆၁ ခုထိ ေအဂ်င္စီအေရအတြက္က တိုးတက္လာပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ILO နဲ႔ ပူးေပါင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီ MOEAF ကေန ျပည္တြင္းျပည္ပအလုပ္သမားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ International အစည္းအေ၀းေတြကို တက္ေနရတာေတြ ရႇိပါတယ္။ အခုဆို အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကိုလည္း အလုပ္သမားသံအရာရႇိ၊ NGO ေတြ၊ လူကုန္ကူးတားဆီးေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းေျဖရႇင္းေနရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ထိုင္းဘက္မႇာရႇိတဲ့ NGO ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းေျဖရႇင္းတာမ်ဳိးရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖရႇင္းလို႔မရတဲ့အခါက်ေတာ့ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနကို တက္သြားတာပါ။ အဲဒီမႇာ ၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ရႇိသူေတြရယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက အဖြဲ႕၀င္တစ္ေယာက္ရယ္ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလုိျပႆနာေတြကို ေဆာင္ရြက္ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။
တရားမ၀င္အလုပ္သမားကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔
————————————
ထိုင္းမႇာဆို တရားမ၀င္ေရာက္သြားတဲ့ အလုပ္သမားေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုတရားမ၀င္တဲ့ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ျပႆနာျဖစ္လို႔ ေရာက္လာခဲ့ရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က တရားမ၀င္လို႔ဆိုၿပီး မလုပ္ေပးတာမရႇိပါဘူး။ အဲဒီမႇာရႇိတဲ့ Call Centre ရဲ႕႐ံုးမႇာ အဲဒီတရားမ၀င္ေနထိုင္တဲ့သူေတြကို ေပးေနထားရတာေတြ ရႇိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားမ၀င္တာကို တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အဲဒီမႇာရႇိတဲ့ သံအရာရႇိနဲ႔ညႇိႏိႈင္းၿပီးေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေပးတဲ့ေနရာမႇာလည္း သူ႕ႏိုင္ငံက ဥပေဒအတိုင္း လုပ္ေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ျမန္မာသံ႐ံုးပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အဲဒီလုိလုပ္ေပးႏုိင္တဲ့အတြက္ ဟိုဘက္မႇာ တရား၀င္ျဖစ္သြားတာေတြရႇိပါတယ္။
MOEAF က တျခားဘယ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အလုပ္သမားေစလႊတ္မႈေတြလုပ္ေနပါသလဲ
———————————–
အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ ထိုင္းဘက္ကို အလုပ္သမားတရား၀င္ေစလႊတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ေအးဂ်င့္ေတြရႇိပါတယ္။ အဲဒီေအးဂ်င့္ေတြကတဆင့္ ဒီဘက္က ေအဂ်င္စီကို ခ်ိတ္တာေတြ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတေလ အလုပ္ရႇင္က တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ေခၚတာေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ကိုယ့္ဆီက လူေတြက ႀကိဳးစားေတာ့ တခ်ဳိ႕ဆို ထိုင္းကစက္႐ံုေတြထဲအထိ Marketing လုပ္သြားတာရႇိပါတယ္။
မေလးရႇားမႇာက်ေတာ့ အလားတူပဲ ဟိုဘက္မႇာ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ပါတနာေအဂ်င္စီေတြရႇိသလို တစ္ခါတေလက်ရင္ အြန္လိုင္းကေနလာခ်ိတ္ေနတာေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ အလုပ္သမားလိုခ်င္လို႔ဆိုၿပီး ခ်ိတ္တာေတြ ရႇိသလို၊ သူတို႔ရဲ႕ ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၾကာင္းနဲ႔ ေခၚတာေတြလည္းရႇိပါတယ္။
ေအဂ်င္စီကလႊတ္တဲ့ အလုပ္သမား ဟိုမႇာအဆင္မေျပဘူးဆိုတာေတြက ထိုင္းမႇာဆိုရင္ မၾကာခဏ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လုပ္ရတဲ့အလုပ္က အလုပ္ေခၚစာနဲ႔လြဲေနတာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ အလုပ္က လြဲေနေပမယ့္ အဆင္ေျပေတာ့ မေျပာတာေတြလည္းရႇိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ေတာ့ MOEAF Call Centre ကို ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သက္ဆိုင္ရာေအဂ်င္စီကို လႇမ္းေခၚၿပီး ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ေအဂ်င္စီက သူရဲ႕အလုပ္အမႇန္ေပးရင္ေပး၊ မေပးႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူယူထားတဲ့ ၀န္ေဆာင္ခေတြနဲ႔ စရိတ္ေတြ အလုပ္သမားကို အကုန္ျပန္ထုတ္ေပးပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီလိုလည္းမလုပ္ေပးဘူးဆိုရင္ ၀န္ႀကီးဌာနကိုတင္ျပရပါတယ္။ ဌာနကို တင္ျပလိုက္ရင္ အဲဒီေအဂ်င္စီကို လိုင္စင္ယာယီပိတ္တာမ်ဳိး၊ အခုေနာက္ပိုင္းဆို ယာယီပိတ္တာေတြတင္မဟုတ္ဘူး။ အၿပီးပိတ္သိမ္းတာေတြလည္း မ်ားလာပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေအာက္ေျခမႇာတင္ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးရတာေတြရႇိပါတယ္။
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဘယ္ႏိုင္ငံေတြကို အလုပ္သမားေစလႊတ္ေနပါသလဲ
———————————–
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဘယ္ႏိုင္ငံကိုမႇ အလုပ္သမားမေစလႊတ္ပါဘူး။ လက္ရႇိေအဂ်င္စီေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံရႇစ္ႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ေနပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ထိုင္းနဲ႔ မေလးရႇားကေတာ့ အမ်ားဆံုးေစလႊတ္ေနတာပါ။ ဥပမာတစ္ခုေျပာရင္ မကာအိုက ခြင့္ျပဳထားတယ္ဆိုေပမယ့္ မာကာအိုကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မလႊတ္ႏိုင္ေသးဘူး။ သူတို႔ေတာင္းတဲ့ အရည္အခ်င္းျပည့္၀သူေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ ေတာ္ေတာ္နည္းပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ သူတို႔က ဘာသာစကား၊ အရပ္အေမာင္း စတာေတြကိုၾကည့္ေတာ့ အဆင္မေျပဘူး။ ၿပီးေတာ့ လက္ရႇိမႇာ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ ထိုင္၀မ္ကုိ အလုပ္သမားေစလႊတ္ခြင့္မေပးေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဒီဘက္မႇာ Marketing အရေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္ထားတာရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရား၀င္ခြင့္မျပဳေသးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ေစလႊတ္လို႔ မရေသးပါဘူး။ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းဆိုလည္း တကယ္အဆင့္ျမင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုပဲ အလုပ္သမားေတြ ေစလႊတ္ေနတာပါ။ UAE တို႔၊ ကာတာတို႔ကိုျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေဂ်ာ္ဒန္ကိုပါ ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ထိုင္းနဲ႔မေလးရႇားကေတာ့ အဓိက Market ပါ။ မေလးရႇားပိတ္သြားတုန္းကေတာ့ ထိုင္းကို သြားတဲ့အလုပ္သမား ပိုမ်ားသြားတယ္။ အခု ထိုင္းမႇာဆို MoU နဲ႔လႊတ္တာ သံုးသိန္းေလာက္ရႇိပါတယ္။ မေလးရႇားက တရား၀င္ ေစလႊတ္တာ သံုးသိန္းခန္႔ရႇိပါတယ္။ စင္ကာပူကေတာ့ အရင္တုန္းက သြားတဲ့သူမ်ားတယ္။ အခုေတာ့ သြားတဲ့သူ သိပ္မရႇိေတာ့ပါဘူး။ ဂ်ပန္ဆိုလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္က ငါးေထာင္ေက်ာ္ပဲ လႊတ္ထားတာပါ။ ဒါေတြက MoU နဲ႔ တရား၀င္ေစလႊတ္ထားတဲ့ စာရင္းေတြပါ။
အလုပ္သမားေတြကို ၀န္ေဆာင္ခေကာက္ခံမႈအပိုင္း
————————
ေအဂ်င္စီေတြအေနနဲ႔ ၀န္ေဆာင္ခေကာက္ခံတဲ့အခါ ၀န္ႀကီးဌာနသတ္မႇတ္ေပးထားတာရႇိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ထိုင္းဆိုရင္ ျမန္မာေငြ ၁၅၀,၀၀၀၊ ဘတ္တစ္ေသာင္းပါ။ မေလးရႇားဆိုရင္ ေဒၚလာ ၈၅၀ ေက်ာ္ယူတယ္။ စင္ကာပူက်ေတာ့ ေဒၚလာ ၂,၃၀၀ ယူတယ္၊ ဂ်ပန္ဆို ေဒၚလာ ၂,၈၀၀ ယူတယ္။ ဒီ၀န္ေဆာင္ခေတြက ၀န္ႀကီးဌာနက သတ္မႇတ္ၿပီးသား။ အဲဒီထက္ပိုယူလို႔ မရပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ေအဂ်င္စီဆို ၀န္ေဆာင္ခ Free နဲ႔ လုပ္ေပးတာရႇိပါတယ္။ ဒါဟိုဘက္ကေခၚတဲ့အလုပ္ရႇင္ေပၚမႇာ မူတည္တာပါ။ သတ္မႇတ္ခ်က္ထက္ေတာ့ ပိုယူခြင့္မရႇိဘူး။
သြားေရာက္လုပ္ကုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းအမ်ဳိးအစားမ်ား
————————–
အလုပ္ကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးရႇိပါတယ္။ ဥပမာ- ထိုင္းဆိုရင္ ေရထြက္ပစၥည္းေတြလုပ္တဲ့စက္႐ံုေတြအပါအ၀င္ စက္႐ံုအေျမာက္အျမားရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရးေတြရႇိတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးကေတာ့ သိပ္မရႇိပါဘူး။ မေလးရႇားမႇာေတာ့ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံု၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးပါပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္အလုပ္အမ်ိဳးအစားေတြလည္းပါပါတယ္။ ပညာရႇင္ပိုင္းေတြ၊ မန္ေနဂ်ာေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြနဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ စင္ကာပူလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ဒါေပမဲ့ အိမ္ေဖာ္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ ေအဂ်င္စီေတြ တရား၀င္ပို႔ခြင့္မရႇိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေအဂ်င္စီက မလုပ္ရေတာ့ တရားမ၀င္ေစလႊတ္တာေတြ၊ တရားမ၀င္ သြားေနတာေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ ဂ်ပန္က်တာ့ စက္႐ံုေတြ၊ေရလုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြ ရႇိပါတယ္။
တရား၀င္ေအဂ်င္စီေတြ စိတ္ခ်ရလား
————————–
ထိုင္းဆိုရင္ အလုပ္ရႇင္ဆီကပဲျဖစ္ျဖစ္ ေအဂ်င္စီကပဲျဖစ္ျဖစ္ရလာတဲ့ အလုပ္ေခၚစာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဒီမႇာရႇိတဲ့ ေအဂ်င္စီက လိုက္သြားၾကည့္ရပါတယ္။ လိုက္သြားၾကည့္ၿပီး မႇန္တယ္၊ ဟုတ္တယ္ဆိုရင္ ျပန္လာတယ္။ ၿပီးမႇ ေနာက္အလုပ္သမားသံအရာရႇိကိုေခၚၿပီး ျပရပါတယ္။ အလုပ္သမားသံအရာရႇိစစ္ၿပီး မႇန္တယ္ဆိုမႇ အဲဒီအလုပ္ေခၚစာကို ၀န္ႀကီးဌာနကို တင္ရပါတယ္။ အဲဒါၿပီးမႇ ဟိုဘက္သူေဌးက အင္တာဗ်ဳးလာတယ္၊ အဲဒါၿပီးေတာ့ ၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ရႇိသူေတြေရႇ႕မႇာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။
မေလးရႇားက်ေတာ့ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တာေတြ ဘာေတြမရႇိဘူးဆုိေပမယ့္ ဟိုဘက္မႇာ တကယ္မႇန္မမႇန္ အလုပ္သမားသံအရာရႇိက သြားၾကည့္ပါတယ္။ သူက မႇန္တယ္ဆိုေတာ့မႇ Calling Visa ကို ခ်ေပးတယ္။
ထိုင္းနဲ႔မေလးရႇား ႏႇစ္ႏိုင္ငံမႇာေတာ့ ျမန္မာရဲ႕ Labor Attache ရႇိၿပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ပန္မႇာေတာ့ မရႇိဘူး။ အလုပ္ေခၚစာကို ဂ်ပန္မႇာရႇိတဲ့ ျမန္မာသံ႐ံုးကို ပို႔ေပးရပါတယ္။ သံ႐ံုးက JMA ကို မႇန္၊မမႇန္စစ္ေဆးခိုင္းပါတယ္။ JMA က စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ သံ႐ံုးကို ျပန္ပို႔ေပးတယ္။ သံ႐ံုးကေနမႇ ၀န္ႀကီးဌာနကို ျပန္ေရာက္တယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနက စစ္ၿပီးေတာ့မႇ ျပန္လာတဲ့ဟာကို ဒုသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ ဥကၠ႒အျဖစ္တာ၀န္ယူထားတဲ့ ပညာက်န္းမာေကာ္မတီရဲ႕ ႏႇစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္အစည္းအေ၀းမႇာ တင္ျပရပါတယ္။ အဲဒါခြင့္ျပဳမႇ Smart Card လုပ္ခြင့္ရတာပါ။ တကယ္တမ္း တရား၀င္ထြက္ေနတဲ့ အလုပ္ေခၚတာေတြ အဲဒီလိုအဆင့္ဆင့္တင္ျပၿပီးမႇ လုပ္ရတယ္။ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ထြက္ၿပီဆိုလည္း Smart Card (ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ ထြက္ရင္ အဲဒီအလုပ္သမား လက္ထဲမႇာပါသြားရမယ့္ အလုပ္သမား Card) ရႇိရပါတယ္။ အဲဒီ Smart Card ထဲမႇာ လိပ္စာေတြ အကုန္လံုးေရးထားတယ္။ ေလဆိပ္အလုပ္သမားေကာင္တာမႇာ အဲဒီ Card ျပၿပီးမႇ ထြက္ရတယ္။ အဲဒီ Smart Card ရဖို႔ဆို ခုနကေျပာသလို အဆင့္ဆင့္စိစစ္ထားတာေတြရႇိပါတယ္။ အလုပ္သမားအရည္အေသြးျပည့္၀ဖို႔အတြက္လည္း ေအဂ်င္စီအေနနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္သင္တန္းေက်ာင္းေတြ တည္ေထာင္ထားတယ္။
အခက္အခဲ
————-
ျပည္ပသို႔ အိမ္အကူလုပ္သားေတြ တရားမ၀င္သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ေနတာေၾကာင့္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ စင္ကာပူလိုဟာမ်ိဳးက်ေတာ့ တရား၀င္ပို႔ေဆာင္ခြင့္မရႇိေပမယ့္ စင္ကာပူဘက္က တရား၀င္လက္ခံတဲ့အတြက္ လိုင္စင္မရႇိတရားမ၀င္ပြဲစားေတြအေနနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ရတာလြယ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေၾကာ္ျငာတဲ့အပိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေၾကာ္ျငာၿပီဆိုရင္လည္း ၀န္ႀကီးဌာန တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္ရမႇ ေၾကာ္ျငာလို႔ရတာပါ။ ဒီလိုခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႔အတြက္ အဆင့္ဆင့္စိစစ္ေနရေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ အခ်ိန္ကမရေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေၾကာ္ျငာဖို႔ခက္ပါတယ္။ အျပင္ပြဲစားလိုင္စင္မရႇိတဲ့ သူေတြက်ေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ Free ေၾကာ္ျငာတယ္။ ဒါကိုလည္း တိတိက်က်လိုက္ဖမ္းတဲ့သူလည္း မရႇိဘူး။ အရင္က လူကူန္ကူးရဲတပ္ဖြဲ႕ကို လိုက္ဖမ္းေပးဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေပ်ာက္သြားတာပဲ။ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အဲဒီလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ၀န္ႀကီးဌာနကေျပာတယ္။ ဒီလိုတင္ျပလာရင္ ျပည္ထဲေရးကို အေၾကာင္းၾကားေပးမယ္ဆုိၿပီး လုပ္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ဥပေဒေတြက ေတာ္ေတာ္ခက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က မထြက္ေသးဘူးဆိုရင္ လူကုန္ကူးမႈ မေျမာက္ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးေလးေတြေၾကာင့္ နည္းနည္းေတာ့ ခက္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါကိုအလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ဖိဖိစီးစီးနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီအခက္အခဲေတြကို ၀န္ႀကီးဌာနကို တင္ျပေတာ့ သူတို႔လည္း လုပ္ႏိုင္သေလာက္ေတာ့လုပ္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔မႇာ ကိစၥေတြက အမ်ားႀကီးဆိုေတာ့ ကိုယ့္ကိစၥတစ္ခုတည္းကို ဂ႐ုမစိုက္ႏုိင္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္ေနေတာ့ တကယ္တမ္း မႇန္မႇန္ကန္ကန္လုပ္တဲ့သူေတြက ဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔လည္း ေျဖေလ်ာ့စရာရႇိတဲ့ဟာေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးရင္ေတာ့ လုပ္ငန္းပိုၿပီးတြင္က်ယ္မႇာပါ။ ဥပမာ- မေလးရႇားဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ ယာယီရပ္ဆိုင္းလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျခအေန ေကာင္းတယ္ဆိုရင္ ျမန္ျမန္ျပန္ဖြင့္ေပးလိုက္ရင္ Market မပ်က္ေတာ့ပါဘူး။ အခုက်ေတာ့ တစ္ႏႇစ္ေက်ာ္ေလာက္ၾကာသြားေတာ့ Market ပ်က္သြားတယ္ဆိုေတာ့ ျပန္ခ်ိတ္ယူေနရပါတယ္။ ဟိုဘက္ေအးဂ်င့္ေတြကလည္း ကိုယ္ေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ ယာယီရပ္ဆိုင္းခ်ိန္ ၾကာသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ႏိုင္ငံကို ေျပာင္းခ်ိတ္လိုက္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးဌာနက ဒီကိစၥေတြမႇာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မူေတြက အမ်ားႀကီးလိုေနပါတယ္။ အေရးယူတဲ့အပိုင္းေတြ ထိန္းေၾကာင္းေပးတဲ့အပိုင္းေတြမႇာ အဓိကလုိအပ္ေနတာပါ။
အနာဂတ္အစီစဥ္
——————-
အနာဂတ္မႇာေတာ့ အလုပ္သမားေစ်းကြက္ကို မ်ားမ်ားရဖို႔နဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ေျဖေလ်ာ့ေပးဖို႔ရႇိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကို ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ေစလႊတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ မေမွ်ာ္မႇန္းႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြကရႇိေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အလုပ္သမားေတြနဲ႔ အလုပ္ရႇင္ၾကားမႇာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ညိႇႏိႈင္းေျဖရႇင္းေပးေနရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေစလႊတ္ခြင့္ရထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမႇာ ျမန္မာအလုပ္သမားရဲ႕ အေရအတြက္ မေလ်ာ့သြားေစခ်င္ဘူး။ ဥပမာ- မေလးရႇားဆိုရင္ အရင္တုန္းက အမ်ားႀကီးလႊတ္ေနတာ အဲဒါကို ပိတ္လိုက္ၿပီး အခုျပန္ခြင့္ျပဳတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာကို တအားႀကိဳက္ေနလို႔သာ ျပန္လက္ခံတယ္ဆိုေပမယ့္ အရင္ေလာက္ေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ပိတ္ထားတဲ့အခ်ိန္မႇာ သူတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ကို အစားထိုးလိုက္ေတာ့ ကိုယ္ေတြက Market မႇာ ဆံုး႐ံႈးရတယ္။ အဲဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္လို႔ေတာ့ အသင္း၀င္ေတြအေနနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြကိုသြားၿပီး သံအမတ္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႕ၿပီး အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ဘာသာစကားတက္တဲ့သူတစ္ေယာက္ကို Base ထိုင္ၿပီး Team တစ္ခုထားဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ Call Centre ဖြင့္ဖို႔လည္း ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမႇာပါ။
ေနာက္တစ္ခုက ဘဏ္စနစ္ပါ။ အမႇန္ကေတာ့ အလုပ္သမားေတြကို Finance လုပ္ေပးႏိုင္တယ္ဆိုရင္ အလုပ္သမားေတြလည္း အဆင္ေျပပါတယ္။ World Bank ကလာတုန္းက သူတို႔ကို ကူညီႏိုင္မလားလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ သူတုိ႔က Microfinance အေနနဲ႔ေပးမယ္ဆုိ ဘယ္ေလာက္မႇမရႇိဘူး။ အလုပ္သမားကလည္း ျပန္ဆပ္မယ့္ပိုက္ဆံ၊ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကေခ်းရမယ္ဆိုရင္ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု မလုပ္ၾကေတာ့ဘူး။ အရစ္က်နဲ႔ လုပ္ေပးလိုက္ရင္လည္း ဟိုဘက္ေရာက္သြားၿပီဆိုရင္ ဥပမာ ထိုင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မေလးရႇားပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ကဟိုမႇာ အခ်ိတ္အဆက္ေတြကရႇိေတာ့ ပထမအလုပ္မႇာ ခဏပဲလုပ္ၿပီးေတာ့ တျခားေနရာ ေျပာင္းသြားတာေတြရႇိတယ္။ အဲဒီလိုအခါမ်ိဳးက်ေတာ့ အလုပ္ရႇင္နဲ႔ ေအဂ်င္စီေတြပဲ ျပႆနာတက္ကုန္တာပါ။ ဂ်ပန္ဆို ပိုဆိုးပါတယ္၊ အရမ္းထြက္ေျပးေနတာပါ။ ဒီကရတဲ့ လစာကလည္း တရား၀င္ေျပာထားတဲ့ ႏႈန္းထားအတိုင္းပဲ။ သြားတုန္းကေတာ့ ဒါနဲ႔ေက်နပ္ပါတယ္ဆိုၿပီး သြားတာ၊ ဟိုေရာက္ေတာ့ ေျပာင္းလုပ္ကုန္တာမ်ားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ World Bank ကေန ေငြေခ်းမယ္ဆုိရင္၊ ဒါမႇမဟုတ္ Bank ေတြက ေငြေခ်းမယ္ဆိုရင္ အဆင္ေျပပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ကို ထိန္းသြားရမႇာပါ။ အဲဒါကိုေတာ့ လက္ရႇိ Bank တစ္ခုကို ခ်ိတ္ဆက္ထားတယ္။
အဲဒီေတာ့ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ၀န္ေဆာင္ခကို ေပးမသြားရဘဲနဲ႔ လခထဲကျဖတ္သြားတာဆိုရင္ ပိုအဆင္ေျပပါတယ္။ ဒီမႇာက တခ်ဳိ႕အလုပ္သမားေတြဆို ေငြေခ်းၿပီးသြားၾကတာေတြရႇိတယ္။ ေခ်းတာလည္း အတိုးေတြက မတန္တဆနဲ႔ေခ်းရတာပါ။ သူတုိ႔အတြက္ Bank ကေခ်းရင္ေတာ့ အတိုးႏႈန္းက သက္သာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြ သူတို႔မိသားစုထံကို Bank ကေနတစ္ဆင့္ တရား၀င္ေငြလႊဲႏိုင္ရင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ တရား၀င္ေငြစီးဆင္းပါမယ္။ လက္ရႇိလုိ ဟြန္ဒီနဲ႔ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္လည္း နစ္နာပါတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ဒါကိုလုပ္ဖို႔ လမ္းညႊန္ထားတဲ့အတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ေစ်းကြက္ယႇဥ္ၿပိဳင္ၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြ ေစလႊတ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္းက ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမႇာ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြတိုးပြားလာသလို အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရႇားပါးမႈကို ကူညီေျဖရႇင္းရာေရာက္ပါတယ္။
အယ္ဒီတာအဖြဲ႕
