ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးအတြက္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း (၃)
ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲအေပၚမႇာ စထုိင္ၿပီဆုိတာနဲ႔ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းကုိ စတင္ရမႇာပါ။ အဲ့ဒီလုိရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ရာမႇာ ပထမကြၽမ္းက်င္မႈျဖစ္တဲ့ ဓမၼဓိ႒ာန္နဲ႔ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ခြဲျခားနားလည္ျခင္း၊ ဒုတိယကြၽမ္းက်င္မႈျဖစ္တဲ့ စာနာစိတ္ထားရႇိျခင္းနဲ႔ စာနာစိတ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရယူတတ္ျခင္းတုိ႔ကုိ ဘယ္လုိအသုံးျပဳရမလဲဆုိတာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္လိုအပ္တဲ့ကြၽမ္းက်င္မႈေတြကေတာ့ စြမ္းအားရႇိေသာ ေမးခြန္းမ်ားေမးတတ္ျခင္း၊ ေတာင္းဆုိတတ္ျခင္း၊ နားေထာင္တတ္ျခင္းနဲ႔ လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ ပန္ဆုိတတ္ျခင္းတုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
တတိယကြၽမ္းက်င္မႈျဖစ္တဲ့ စြမ္းအားရႇိေသာ ေမးခြန္းမ်ားေမးတတ္ျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးရမယ္ဆုိရင္ ေရႇးဦးစြာလူေတြဟာ တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္ ဘယ္လုိေမးခြန္းေတြ ေမးတတ္သလဲဆုိတာက စေျပာရပါမယ္။ သုေတသနျပဳသူေတြရဲ႕ အဆုိအရသာမာန္အားျဖင့္ လူေတြေမးတတ္တဲ့ေမးခြန္းစုစုေပါင္းရဲ႕ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ဟာ ''တုံးတိေမးခြန္း'' မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေျဖက ဟုတ္တယ္မဟုတ္ဘူး၊ ျဖဴတယ္၊ မဲတယ္၊ မၾကာမီ၊ ဆယ္ႏႇစ္ခန္႔စသည္ျဖင့္ အလြန္တုိေတာင္းေသာအေျဖမ်ားသာရႏိုင္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိေမးခြန္းေတြက ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြမႇာ သိပ္အသုံးမ၀င္ၾကပါဘူး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ပုိၿပီးရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏုိင္တာကေတာ့ ''ဖြင့္ေပးေသာေမးခြန္း'' မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ စြမ္းအားရႇိသည့္ ဖြင့္ေပးေသာေမးခြန္းမ်ားဟာ တစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ ေျဖတဲ့အခါမႇာ စဥ္းစားဖုိ႔အတြက္ေရာ၊ ခံစားဖုိ႔အတြက္ပါ ျဖစ္လာရေအာင္ ဒီဇုိင္းဆင္ေပးထားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အျပန္အလႇန္ဆြဲေဆာင္မႈရႇိၿပီး ခ်ိတ္ဆက္မႈလည္းရႇိေစရပါတယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းတယ္ဆုိတာ သမီးရည္းစားခ်ိန္းေတြ႕ၾကသလုိ ယုံၾကည္မႈရႇိေစျခင္းနဲ႔၊ သုိသိပ္ထားမႈတခ်ဳိ႕ကုိ လႇစ္ဟေျပာဆုိျခင္းတုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းစြာစကားေျပာတာကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိမိရဲ႕ဖဲခ်ပ္ေတြအားလုံး စားပြဲေပၚမႇာ ခင္းက်င္းျပထားလုိ႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူးဆုိတာကုိေတာ့ သတိထားရပါမယ္။
ဖြင့္ေပးေသာေမးခြန္းမ်ား ေမးရာမႇာျဖစ္ေစ၊ ေတာင္းဆုိျခင္းလုပ္တဲ့အခါမႇာျဖစ္ေစ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေမးႏုိင္တဲ့ ေမးခြန္းကုိ ''ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ'' နဲ႔ ''ရႇင္းျပေပးႏုိင္မလား'' ဆုိတဲ့ စကားလုံးေတြနဲ႔ အဆုံးသတ္ေပးရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကအဲ့ဒီလုိေမးၿပီးၿပီဆုိရင္ေတာ့၊ ဒီအတုိင္းေနလုိ႔မရေတာ့ဘူး။ မိမိရဲ႕စိတ္ခံစားမႈဆုိင္ရာ အသိဉာဏ္ (EQ) ေရဒါနဲ႔ တစ္ဘက္လူေတြရဲ႕တုံ႔ျပန္မႈေတြကုိ မ်က္ႏႇာအမူအရာနဲ႔ ကုိယ္လက္လႈပ္ရႇားမႈမ်ားကအစ ေျပာဟန္ဆုိဟန္နဲ႔ ေျဖၾကားခ်က္အနက္ေကာက္ျခင္းတုိ႔အတြက္ပါ အဆက္မျပတ္စစ္ေဆးေနရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ခံစားမႈဆုိင္ရာ အသိဉာဏ္ေရဒါက ဖမ္းယူရရႇိတဲ့ပုံရိပ္ေတြကုိၾကည့္ၿပီး မိမိဘက္က ဦးေဆာင္ေမးခြန္းတခ်ဳိ႕ ေမးထုိက္တဲ့အခ်ိန္ေရာက္ၿပီဆုိရင္ စေမးရပါမယ္။ ''ဦးေဆာင္ေမးခြန္း''ဆုိတာကေတာ့ မိမိေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း တစ္ဘက္လူကလုိက္ပါလာေစႏုိင္တဲ့ ေမးခြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ေဆြးေႏြးပြဲဟာ သိပ္စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမဟုတ္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ေတာ့၊ စြန္႔စားမႈအေျခခံတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိး ေမးတန္ရင္ေမးရပါတယ္။ ''စြန္႔စားမႈအေျခခံေမးခြန္း'' ဆုိတာကေတာ့ ဒီေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲေပၚမႇာ တစ္ခုခုကြဲျပားျခားနားတာကုိ တစ္ဘက္ဘက္ကမလုပ္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ အပ်က္သေဘာအက်ဳိးဆက္မ်ားကုိ ေပၚလြင္ျမင္သာေအာင္ေမးတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့လည္း စြန္႔စားမႈအေျခခံေမးခြန္းရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္တဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူး အေျခခံေမးခြန္းမ်ားကုိ ေမးႏုိင္ပါတယ္။ ''အက်ဳိးေက်းဇူးအေျခခံေမးခြန္း'' ဆုိတာကေတာ့ အကယ္၍ သူတုိ႔ဘက္ကမ်ား လႈပ္ရႇားေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုခု လုပ္လုိက္မယ္ဆုိရင္၊ အျပဳသေဘာရလဒ္ေတြ ဘယ္လုိထြက္ေပၚလာႏုိင္သလဲဆုိတာကုိ စဥ္းစားမိေစဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚတဲ့ေမးခြန္းပါပဲ။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆုံးသတ္ကာလမႇာ တစ္ဘက္လူေတြက ဘာကုိလုိခ်င္ေနၾကသလဲဆုိတာကုိ အက်ဳိးေက်းဇူးအေျခခံေမးခြန္းမ်ားေမးျခင္းျဖင့္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဘက္က တုန္႔ျပန္လာတဲ့ အေျဖေတြကေန ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အာ႐ုံခံတတ္ဖုိ႔ပဲလုိမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာအေတာ္တန္ဖုိးႀကီးမားတဲ့ ရႇာေဖြေတြ႕ရႇိမႈတစ္ခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းရာမႇာ ေတာင္းဆုိတတ္ျခင္းဟာလည္း အေရးႀကီးတဲ့ စတုတၴကြၽမ္းက်င္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေတာင္းဆုိျခင္းအလုပ္ကုိ မလုပ္ခ်င္ၾကပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ဒီအလုပ္မလုပ္ခ်င္တာလဲဆုိတာကုိ သုေတသီေတြက အေၾကာင္းရင္းကုိ လုိက္ရႇာၾကပါတယ္။ အၿပီးသတ္မႇာေတာ့ မိမိရဲ႕ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ ''ပယ္ခ်ခံရမႇာေၾကာက္လုိ႔'' ဆုိတဲ့ အေျဖရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ေတာင္းဆုိတယ္ဆုိတာ လုိအပ္တာ သုိ႔မဟုတ္ လုိခ်င္တာရႇိလုိ႔ ေတာင္းရတာပါ။ မေတာင္းဆုိရင္ ဘာမွ်ရလာႏုိင္စရာအေၾကာင္းမရႇိပါဘူး။ ေတာင္းဆုိခဲ့ရင္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အေျဖေလးမ်ဳိးထဲက တစ္ခုခုေတာ့ ရရႇိႏုိင္ပါတယ္။ (တစ္) လုိခ်င္တာရမယ္ (ႏႇစ္) မရဘူး (သုံး) တန္ျပန္အဆုိျပဳခ်က္ပဲရမယ္ (ေလး) အခ်ိန္ဆြဲထားလိမ့္မယ္။ ဒီေလးခ်က္ထဲမႇာ (တစ္) နဲ႔ (ေလး) က အျပဳသေဘာတုံ႔ျပန္မႈပဲ။ လုိခ်င္တာနဲ႔အမ်ားႀကီး နီးစပ္ပါတယ္။ (သုံး) ကလည္း ညႇိႏႈိင္းၾကည့္ရင္ျဖစ္နုိင္တယ္။ (ႏႇစ္) က ျငင္းပယ္ထားေသာ္လည္း မိမိဘက္က စိတ္မပ်က္ရဘူး၊ ရလုိစိတ္နဲ႔ ဆက္လက္စူးစမ္းႏုိင္တယ္၊ အျခားေရြးခ်ယ္စရာနည္းလမ္းအသစ္မ်ား ေပၚထြက္လာႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းမႇာ ေတာင္းဆုိတတ္မယ္ဆုိရင္ လုိခ်င္တာရႏုိင္ေျခအမ်ားႀကီးရႇိတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ကြၽမ္းက်င္မႈရႇိေအာင္ ေလ့က်င့္ထားဖုိ႔ပဲ လုိပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ကြၽမ္းက်င္မႈတစ္မ်ဳိးကေတာ့ နားေထာင္တတ္ျခင္းပါပဲ။ လူတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အေစးကပ္ဖုိ႔၊ အေပါက္အလမ္းတည့္ဖုိ႔ဆုိတာ နားေထာင္တတ္ျခင္းထက္ေကာင္းတဲ့ နည္းလမ္းမရႇိပါဘူး။ နားေထာင္တာဟာ ႏႇစ္ဘက္စလုံးအတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နားေထာင္တတ္ျခင္းမႇာ အဆင့္ႏႇစ္မ်ဳိးရႇိပါတယ္။ အေျခခံအဆင့္က မိမိအတြက္နားေထာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆင့္ျမင့္နားေထာင္တတ္ျခင္းကေတာ့ သူမ်ားအတြက္ နားေထာင္တတ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မိမိအတြက္နားေထာင္သူကေတာ့ မိမိလုိခ်င္တာကုိ နားေထာင္တယ္၊ ခုိင္လုံတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ရႇိရင္ ျဖတ္ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားေျပာတာ စိတ္မ၀င္စားဘူး၊ သိၿပီးသား၊ အေရးမႀကီးပါဘူး၊ ဂ႐ုမစုိက္ဘူးဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိးပဲ။ ဟုိဘက္ကလည္း ဆက္ေျပာခ်င္စရာစကား မရႇိေတာ့ပါဘူး။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းရာမႇာ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့အျပဳအမူပါပဲ။ အဆင့္ျမင့္နားေထာင္တတ္သူကေတာ့ ခင္ဗ်ားဟာ ကြၽန္ေတာ္အတြက္ အေရးႀကီးဆုံးပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ပဲဆုိတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ အာ႐ုံစုိက္နားေထာင္တယ္၊ ခႏၶာကုိယ္က ေရႇ႕သို႔အနည္းငယ္ညႊတ္ၿပီး မ်က္လုံးခ်င္းဆုံထားတယ္။ စကားေျပာေနတဲ့လူကုိ ဆက္ေျပာဖုိ႔ အားေပးေနသလုိပဲ။ ယုံၾကည္မႈပုိရလိမ့္မယ္။ ကုိယ္ကျပန္ေျပာတဲ့အခါမႇာလည္း သူကအဲ့ဒီလုိ ဂ႐ုစုိက္နားေထာင္လိမ့္မယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းရာမႇာ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္ဘက္ အက်ဳိးေက်းဇူးျဖစ္ေစတဲ့ နားေထာင္ျခင္းအတတ္ပညာပါပဲ။
ေနာက္ဆုံးနဲ႔ ဆ႒မေျမာက္ကြၽမ္းက်င္မႈကေတာ့ လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ျပန္ဆုိတတ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္အရ ေဆြးေႏြးဆဲ သုိ႔မဟုတ္ေဆြးေႏြးၿပီး အေၾကာင္းကိစၥတစ္ခုခုနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေရႇ႕ေနာက္အစီအစဥ္တက်ျဖစ္ေသာ စကားေျပစကားလုံးမ်ားျဖင့္ အဓိပၸာယ္ရႇင္းလင္းစြာ ျပန္လည္ေျပာၾကားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးေသာစကားလုံးမ်ား စာပုိဒ္မ်ား မႂကြင္းက်န္ေစဘဲလုိရင္းကုိ အက်ဥ္းခ်ဳံးျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလုံးက၀ုိင္းနားေထာင္ၿပီးထပ္ျဖည့္သင့္တာျဖည့္၊ ျပင္သင့္တာျပင္ၿပီး လက္ခံလုိက္ျခင္းျဖင့္ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္ဘက္စလုံးရဲ႕ စိတ္ထဲမႇာရႇင္းလင္းေက်နပ္မႈကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။
ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေရးစားပြဲတစ္ခုမႇာ ကြၽမ္းက်င္မႈေျခာက္မ်ဳိးပါရႇိတဲ့ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းကုိ က်က်နနေပါင္းစပ္ၿပီး လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ ဒီေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ ရလဒ္အေျခအေနကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႀကိဳတင္ခန္႔မႇန္း အကဲခတ္လုိ႔ရေနပါၿပီ။
မင္းဗထူး
