ေခါင္းေဆာင္မႈ (Leadership)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတြင္ Intangibles (႐ုပ္၀တၴဳမရႇိေသာ) တန္ဖိုးအမ်ားအျပားပင္ရႇိသည္။ ယင္းတို႔အထဲတြင္ ပံုေသတိက်စြာ အဓိပၸာယ္သတ္မႇတ္၍မရသည္မႇာ Leadership ပင္ျဖစ္သည္။ ပညာရႇင္မ်ား၊ အတုိင္ပင္ခံမ်ားအေနျဖင့္ မည္မွ်ပင္တိတိက်က် ပံုေသအဓိပၸာယ္ ခ်မႇတ္လိုေသာ္လည္း ယေန႔အထိ မရႏိုင္ေသးေပ။ သို႔ရာတြင္ စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲျခင္း ေလ့လာမႈမ်ားတြင္ Leadership မႇာ အေရးပါဆံုး ေရႇ႕တန္းေနရာတြင္ပင္ ရႇိေနေပေသးသည္။

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတို႔၏ တန္ဖိုးမႇာ လြန္စြာႀကီးမားလႇေပသည္။ ကုမၸဏီ၏တန္ဖိုးကို ရႇယ္ယာေစ်းကြက္တြင္ တက္ႏႈန္းေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေသာ CEO မ်ား၏တန္ဖိုးမႇာ Bill Gates ကဲ့သို႔ ကမၻာေက်ာ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေစ်းကြက္သေဘာအရ မႇားယြင္းလြဲေခ်ာ္မႈအရလည္းေကာင္း၊ အျခားစီးပြားေရး က်ဆင္းမႈမ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း ေစ်းကြက္ပ်က္၊ ဘ၀ပ်က္ေသာ CEO မ်ားလည္း ရႇိေပသည္။ General Electric ကုမၸဏီမႇ Jack Welch အဆိုအရ သူ၏အလုပ္သံုးခုမႇာ မႇန္ကန္ေသာလူမ်ားကိုရႇာျခင္း၊ Resources စြမ္းအားမ်ားကို လိုသလိုခ်ေပးျခင္းႏႇင့္ အႀကံဉာဏ္ေကာင္းမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ျဖန္႔ႏိုင္ျခင္းဟု ျဖစ္သည္။

CEO  တစ္ေယာက္အေနမႇ ဟီး႐ုိးအျဖစ္ ျပန္လာမည္ မလာမည္ကို အတိအက် မေျပာႏုိင္ေသာ္လည္း တက္ႂကြ၍ ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ သူ၏တန္ဖိုးမႇာ ျငင္းစရာမလိုေပ။ ၀ယ္သူမ်ားႏႇင့္ ေစ်းကြက္မ်ား ေျပာင္းလဲလာသည္ႏႇင့္အမွ် အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း လိုက္၍ေျပာင္းလဲရသည္။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ရန္လုိအပ္ေသာ စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားမႇာလည္း ေျပာင္းရမည္ျဖစ္သည္။ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္ ေရႇးဦးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မႈမႇာ စစ္တပ္ပံုစံျဖင့္ ဗိုလ္လုပ္သူ၏ အမိန္႔အတိုင္းလုိက္နာၾကရသည္။ ယေန ့ Knowledge Economy – အသိပညာေခတ္တြင္ Knowledge Workers ဟု သတ္မႇတ္ ထားခံေနရသူမ်ားမႇာ အမိန္႔ေပးမႈျဖင့္ တက္ႂကြၾကမည္ မဟုတ္ပါ။ ပညာရႇင္ Warren Bennis ယံုၾကည္သည္မႇာ အနာဂတ္ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈ အသာစီးရရန္မႇာ ပညာအရင္းအႏႇီးမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္မည့္ လူမႈေရးတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္ရမည္ဟု ျဖစ္သည္။

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းျဖစ္ဖို႔ ဘာလိုသလဲ . . .

စက္မႈလုပ္ငန္း စိတ္ပညာရႇင္ျဖစ္သူ Bennis က ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ရန္ အခ်က္ခုနစ္ခ်က္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။ နည္းပညာကြၽမ္းက်င္မႈ၊ သေဘာတရားအျမင္ရႇိမႈ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႕အႀကံဳရႇိမႈ၊ လူမႈဆက္ဆံေရးကြၽမ္းက်င္မႈ၊ အရည္အခ်င္းရႇိသည့္ လူေတာ္ကိုသိမႈ၊ မႇန္ကန္ေသာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းရႇိမႈႏႇင့္ စာရိတၲတို႔ ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပသည္။

လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ပထမသံုးခ်က္ ရႇိၾကသည္။ က်န္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္ေလးခ်က္ကို ပိုင္ႏိုင္မႇသာ တကယ္ဦးေဆာင္မႈကို ေပးႏုိင္ေသာ အနာဂတ္၏ထူးခြၽန္သည့္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္မည္။ ပညာရႇင္ Bennis က မန္ေနဂ်ာသည္ ေခါင္းေဆာင္မဟုတ္ဟုဆိုသည္။ မန္ေနဂ်ာမ်ားက They do things right (လုပ္တဲ့အရာေတြက မႇန္တယ္) ျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မ်ားက They do right things  (မႇန္တဲ့အရာေတြကိုလုပ္တယ္) ဟု ဆိုသည္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ လူတို႔၏ေမွ်ာ္မႇန္းခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းႏုိင္သည္။ ထိေရာက္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးႏုိင္သူမ်ားသည္ ျပင္းျပေသာစိတ္ဓာတ္၊ မႇန္ကန္ေသာ႐ႈေထာင့္၊ အေလးထားမႈတို႔ျဖင့္ အဖြဲ႕အစည္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေသာ ျဖစ္စဥ္ကို ေပးႏိုင္သည္။ ယေန႔ Knowledge Workers မ်ားသည္ စိတ္ပါလက္ပါ အလုပ္လုပ္ရန္အတြက္ မိမိအလုပ္ႏႇင့္ပတ္သက္သည့္ ႐ႈေထာင့္၊ အေရးပါမႈတို႔ကို လိုလားၾကသည္။

ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ . . .

ယခုေနာက္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္မႈေလ့လာရာတြင္ စိတ္ရင္းမႇန္မႈ (Authenticity) ကို အထူးထည့္ေျပာလာၾကသည္။ မိမိကုိ အမ်ားကယံုၾကည္ေစလိုလွ်င္ ပင္ကိုအေနအထားအတိုင္းေနျခင္းမႇာ အေရးႀကီးသည္။ မိမိအေနျဖင့္ ပြင့္လင္းမႈမရႇိဘဲ ကြယ္၀ႇက္ေနသေယာင္ ထင္မႇတ္စရာျဖစ္လွ်င္ (Authetic မျဖစ္လွ်င္) အျခားသူမ်ားက မိမိႏႇင့္ပတ္သက္၍ ေတြးထင္မႇတ္စရာမ်ား ရႇိလာႏိုင္သည္။ ထိုအေျခအေနမ်ဳိးသည္ ေနထိုင္ရခက္ခဲေစႏိုင္ၿပီး စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ေပ။ စိတ္ရင္းအမႇန္အတိုင္း ပြင့္လင္းညင္သာျခင္းမႇာ ေပ်ာ့ညံ့ျခင္း မဟုတ္ဟု လက္ခံသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ Authentic ျဖစ္ရန္ သင္တန္းမ်ားပင္ ရႇိလာသည္။ သင္ယူျခင္းမႇာ စိတ္ရင္းအမႇန္ကို ဆန္႔က်င္သလိုျဖစ္သည္ဟု ယူဆေကာင္း ယူဆႏိုင္ေသာ္လည္း ပံုမႇန္ေနရဲထိုင္ရဲျခင္းအေလ့ကိုရရန္အတြက္ အခြင့္အေရးေပးျခင္းျဖစ္သည္။

Emotional Intelligence (ခံစားမႈဉာဏ္ရည္) . . .

Emotional Intelligence (ခံစားမႈဉာဏ္ရည္) သေဘာထားတစ္ခုမႇာလည္း Authenticity ႏႇင့္ အလားတူ အေရးထားလာေသာ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ Self Awareness (မိမိကုိယ္ကိုသိျခင္း)၊ Self-management (မိမိခံစားမႈကို ထိန္းႏိုင္ျခင္း) တို႔မႇာ မိမိႏႇင့္ဆိုင္ၿပီး Social Awareness (စာနာမႈက႐ုဏာစိတ္) ႏႇင့္ ဆက္ဆံေရးကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

ကြဲျပားေသာဟန္မ်ား . . .

ေခါင္းေဆာင္မႈဟန္ကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲျခားသတ္မႇတ္သည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ပညာရႇင္ Patricia Pitcher က မတူကြဲျပားေသာ ဟန္သံုးမ်ဳိးကို ခဲြဲျခားေဖာ္ျပသည္။

အႏုပညာရႇင္ – စိတ္ကူးေကာင္း၊ လႈံ႕ေဆာ္ႏုိင္မႈ၊ အျမင္ရႇိျခင္း၊ စြန္႔စားစြမ္းေဆာင္၊ စိတ္ခံစားတတ္ျခင္း

လက္မႈပညာရႇင္ – တည္ၿငိမ္သင့္တင့္မွ်တ၊ ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္၊ ႀကိဳတင္ခန္႔မႇန္း၊ ယံုၾကည္ကိုးစားႏိုင္

နည္းပညာရႇင္ – ဦးေႏႇာက္သံုး၊ အေသးစိတ္လိုက္၊ အေလွ်ာ့မေပး၊ ေခါင္းမာ

အေျခအေနတစ္မ်ဳိးစီအတြက္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံတစ္မ်ဳိးစီက ပိုသင့္ေတာ္သည္ဟု ဆိုသည္။ 'ေဆာက္လုပ္လိုလွ်င္ အႏုပညာရႇင္ကို ေခၚပါ၊ အေျခအေနကို ခိုင္မာေစခ်င္လွ်င္ လက္မႈပညာရႇင္ေခၚပါ၊ ကိုယ္လုပ္ရမႇာ မလုပ္ခ်င္တဲ့အလုပ္မ်ဳိးဆိုရင္ နည္းပညာရႇင္ကို ေခၚပါ (ဥပမာ – အလုပ္ထုတ္ရမည့္ကိစၥ)' ဟု ဆိုပါသည္။

အခ်ဳပ္အေနျဖင့္ဆိုရေသာ္ Leadership ႏႇင့္ ပတ္သက္ခိုင္မာသည့္ သီအိုရီ ဒီေန႔အထိ မေတြ႕ရေသးဟု ဆိုပါသည္။ အမ်ားလက္ခံႏိုင္မည့္ Leadership Theory ဆိုပါက ႀကိဳတင္ေျပာႏုိင္ၿပီး မႇန္ကန္မႈကိုရရမည္ (တစ္နည္းအားျဖင့္ မႇန္ကန္တဲ့ ႀကိဳတင္ေျပာဆိုမႈလုပ္ႏိုင္ရမည္ (Predictability)။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည့္စံုသည့္  Leadership Theory ထြက္ေပၚလာႏိုင္ရန္ အခ်ိန္ကေတာ့ ေရာက္ေနၿပီဟုလည္း ဆိုၾကသည္။ ထိုသို႔ဆုိလွ်င္ လုပ္ငန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈမႇာ ေနာက္ႏႇစ္ ၂၀ အတြက္ အႀကီးမားဆံုး ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈဟု ေျပာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာေဒၚရီရီျမင့္ (ပါေမာကၡ – ၿငိမ္း – ရန္ကုန္စီးပြားေရးတကၠသိုလ္)