ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးအတြက္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း – ၁
ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းသူေတြအမ်ားစုဟာ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲဆီကုိေရာက္ၿပီဆုိတာနဲ႔ မ်က္ႏႇာခ်င္းဆုိင္ထုိင္ၿပီး အေပးအယူလုပ္ဖုိ႔ စတင္အားထုတ္ၾကေတာ့တာပဲ။ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မႇာတုန္းက အစြမ္းကုန္ဘက္စုံ ျပင္ဆင္လာခဲ့တယ္ဆုိရင္ေတာင္ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲမႇာ စထုိင္ထုိင္ခ်င္း ဒီလုိလုပ္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ အႀကီးအက်ယ္မႇားယြင္းမႈႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီအခ်ိန္မႇာ တကယ္လုပ္ရမႇာက ''ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း'' အပုိင္းကုိ လုပ္ရမႇာပါ။ ေအာင္ျမင္တဲ့ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲတစ္ခုျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ဆုိရင္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းဟာ လုံး၀မလုပ္မေနရ အေရးႀကီးဆုံးအပုိင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးကုိ စားပြဲေပၚမႇာမလုပ္ဘဲ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အီးေမးလ္နဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားဆက္သြယ္ေရးနည္းလမ္းတစ္ခုခုနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း လုပ္ၾကတာရႇိပါ တယ္။ အဲဒီလုိ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းၾကရင္ေတာင္ အခုကြၽန္ေတာ္ ဆက္လက္တင္ျပသြားမယ့္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း အပုိင္းကေတာ့ မျဖစ္မေနလုပ္ရမႇာပါပဲ။
ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းဟာ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ေပးႏုိင္စြမ္းရႇိသလုိ ႐ုိက္ခ်ဳိးဖ်က္ဆီးႏုိင္စြမ္းလည္း ရႇိပါတယ္။ ဒီအပုိင္းကုိ ေကာင္းမြန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ရင္ ႏႇစ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား ေစးကပ္မႈျဖစ္လာမယ္၊ ယုံၾကည္မႈရလာမယ္၊ အေကာင္းဆုံးပုံစံနဲ႔ စကားေျပာႏုိင္တဲ့ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းတစ္ခုကုိ သေဘာတူခ်မႇတ္လာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းမႈေတြမႇာ အၿမဲတမ္းမဟုတ္ရင္ေတာင္၊ မၾကာခဏျဖစ္တတ္တာကေတာ့ ဒီအပုိင္းကုိ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း ေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းပါပဲ။ အဲဒီလုိလုပ္ရင္ေတာ့ သက္ငယ္က်င္းထဲမႇာ စပါးက်ဲမိသလုိ စပါးပင္ထက္ေပါင္းပင္က ပုိသန္ေနမႇာပါ။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးမႇာ ရလဒ္ေပၚလာဖုိ႔ထက္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ျပႆနာေတြကုိ ရႇင္းလုိ႔မႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမႇာ ကြၽန္ေတာ္အႀကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲေပၚမႇာ စထုိင္ၿပီဆုိတာနဲ႔ ''ေစာေစာစီးစီး အလုပ္ကိစၥအေပးအယူနဲ႔ ေစ်းဆစ္တာ လုံး၀မလုပ္မိဖုိ႔ပါပဲ''။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလုံး ဒီလုိလုပ္ဖုိ႔အတြက္ အဆင္သင့္မျဖစ္ၾကေသးဘူးဆုိတာကုိ သတိထားၾကရပါမယ္။ ျပင္ဆင္ခ်ိန္တုန္းက ေကာင္းစြာျပင္ဆင္ထားခဲ့သလုိ ယခုေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲေပၚေရာက္လာၿပီဆုိတာနဲ႔ ကြၽႏ္ေတာ္တုိ႔ဟာ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအလုပ္ကုိ စတင္လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ အခြင့္အေရးရမယ္ဆုိရင္ မိမိကပဲစတင္ၿပီး ဦးေဆာင္သင့္ပါတယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးကုိ အျပဳသေဘာႏုိးၾကားတက္ႂကြစြာနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားၾကမယ္လုိ႔ အင္အားရႇိတဲ့ စကားလုံးေတြသုံးစြဲၿပီး ေျပာၾကားရပါမယ္။ မိမိရဲ႕မ်က္ႏႇာ၊ အသံေနအသံထားနဲ႔ ေျပာၾကားတဲ့ စကားလုံးတုိင္းဟာ ႏႇစ္ဖက္စလုံးအတြက္ ယုံၾကည္မႈနဲ႔ ရင့္က်က္မႈတုိ႔ကုိ ျဖန္႔ေ၀ေပးႏုိင္ရပါမယ္။
ယခုကဲ့သုိ႔ အျပဳသေဘာေျပာၾကားေနခိုက္မႇာပဲ တစ္ဖက္အဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ ႐ုပ္ပုိင္းလႈပ္ရႇားမႈ၊ စကားသံနဲ႔ အျခားသဲလြန္စေတြကုိ စူးစမ္းရႇာေဖြေနရပါတယ္။ ျမင္ရ ၾကားရသမွ်ကုိ ဦးေႏႇာက္ထဲမႇာ အလုိအေလ်ာက္ စဥ္းစားသုံးသပ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕အျပဳအမူပုံစံကုိ ေဖာ္ထုတ္ေနရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္က ဘာလဲ၊ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔ အထာက ဘယ္လုိလဲ၊ သူတုိ႔နဲ႔အတူ ေပါင္းစည္းစြမ္းအင္ထြက္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ႏုိင္မလား၊ ေပါင္းလုပ္ဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာအထိ အလားအလာရႇိမလဲ။ မိမိနဲ႔ သူတုိ႔အၾကားမႇာ ဘယ္ေလာက္အထိ ႀကီးမားတဲ့ ဟာကြက္ရႇိေနတယ္လုိ႔ ခံစားမိသလဲ။
ဒီေလာက္ကေလးသိ႐ုံနဲ႔လည္း အလုပ္ကိစၥအေပးအယူ အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္ဖုိ႔ အခ်ိန္မက်ေရာက္ေသးပါဘူး။ ပဋိပကၡတစ္ခု၊ ဒါမႇမဟုတ္ ျပႆနာတစ္ခုကုိ ေအာင္ျမင္စြာေျဖရႇင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ဆုိရင္ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း လုပ္ငန္းမႇာ ေနာက္ထပ္လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြရႇိပါေသးတယ္။ ဒါေတြကို ဘယ္ေလာက္လုပ္ႏုိင္သလဲဆုိတဲ့ အခ်က္အေပၚမႇာ မူတည္ၿပီး ကနဦးရလဒ္ေကာင္းတခ်ဳိ႕ကုိ ရရႇိလာႏုိင္ပါတယ္။
ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးမႇဴးေတြ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ –
(က) ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းအေျခခံစည္းမ်ဥ္းေတြကုိ ႏႇစ္ဖက္သေဘာတူညီခ်က္ရရႇိေစရန္
(ခ) စိတ္မႇန္းျဖင့္ မည္သည့္အယူအဆကုိမွ် အမႇန္ဟု မထင္ရန္
(ဂ) ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေဆြးေႏြးၾကမလဲ
(ဃ) အခ်ိန္သတ္မႇတ္ခ်က္အတြင္းျဖစ္ရန္ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းအတြက္ မည္သူ႕ကုိ တာ၀န္ေပးမလဲ
(င) ေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္အတုိင္းျဖစ္ေစရန္ လမ္းေၾကာင္းထိန္းျခင္းအတြက္ မည္သူ႕ကုိတာ၀န္ေပးမလဲ။ ထုိသူသည္ အစီအစဥ္ကုိ စတင္ျခင္း၊ ရပ္နားျခင္း၊ အစီအစဥ္မႇလမ္းလြဲလွ်င္ သတိေပးျခင္း၊ အက်ပ္အတည္းကာလ ေကာင္းမြန္ေသာရပ္နားျခင္း ျဖစ္ေစရန္ အႀကံျပဳျခင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္မႈအတြက္ လုိအပ္ခ်က္မႇန္သမွ် ေဆာင္ရြက္ျခင္း
(စ) ႏႇစ္ဖက္စဥ္းစားခ်က္မ်ားကုိ နားေထာင္ၿပီး ပါ၀င္သင့္ေသာ ဦးစားေပးကိစၥမ်ား လႊမ္းၿခံဳပါ၀င္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္တစ္ခုကုိ အတူတကြေရးဆြဲျခင္းတုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္မႇာတင္ျပထားတဲ့ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ေရးအပုိင္း လုပ္ေဆာင္ရမယ့္လုပ္ငန္းေတြကုိ ႐ုတ္တရက္ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ဘာမ်မထူျခားသလုိပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳအရဆုိရင္ တခ်ဳိ႕ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ ဒီအပုိင္းမႇာကုိပဲ လမ္းေၾကာင္းလြဲသြားတာ၊ ဒါမႇမဟုတ္ ရပ္တန္႔သြားတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ဘက္က ကနဦးအစပ်ဳိးမႈအေျခအေနကုိ အေလးထားတင္ျပေနစဥ္မႇာ အျခားတစ္ဖက္က သူတုိ႔ရဲ႕အျမင္နဲ႔ တုံ႔ျပန္တာ ျပန္လည္ေခ်ပတာေတြရႇိလာႏုိင္ပါတယ္။ အျခားတစ္ဖက္က ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ နက္႐ႈိင္းတဲ့အေျခအေန၊ နက္႐ႈိင္းတဲ့အယူအဆနဲ႔ တုံ႔ျပန္လာတဲ့အခါမႇ ဘာမွ်အေပးအယူမလုပ္ရေသးခင္ အျငင္းပြားမႈတစ္ခု စတင္ျဖစ္ေပၚလာေတာ့တာပါပဲ။ အဲဒီလုိျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဒီေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲဟာ ဒုကၡလႇလႇႀကီးေတြ႕ရၿပီေပါ့။ အျပန္အလႇန္ဆက္ဆံေရး အေျခမက်ေသးခင္၊ ေဆြးေႏြးပြဲအေျခခံစည္းမ်ဥ္းမတည္ေဆာက္ရေသးခင္၊ ေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္ မေရးဆြဲရေသးခင္ ျပႆနာေတြ စတက္လာတဲ့သေဘာပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လ်ာထားရမႇာက ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲမႇာ ထုိင္မယ့္အခ်ိန္ အားလုံးရဲ႕ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ဟာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ျပည့္စုံေအာင္ စီစဥ္ထားတဲ့ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းအတြက္ သုံးစြဲသြားၾကရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအပုိင္းဟာ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ ခုိင္မာတဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်ျခင္းအပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအပုိင္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ''ဘာေၾကာင့္'' ဒီေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေရးစားပြဲကုိ ေရာက္လာရတယ္ဆုိတာ ရႇင္းရႇင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေစရမယ့္အျပင္ သူတုိ႔ ''ဘာေၾကာင့္'' ဒီစားပြဲကုိေရာက္လာရတယ္ဆုိတာကုိလဲ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းဆုိတာ စိတ္မႇန္းနဲ႔ မႇတ္ထင္ေနျခင္း မျဖစ္ေစရပါဘူး၊ ႏႇစ္ဖက္စလုံးက ''ဘာေၾကာင့္'' ဆုိတာကုိ ရႇင္းရႇင္းလင္းလင္းျဖစ္ေနမႇသာ ''အျပန္အလႇန္ဖလႇယ္ျခင္း'' အပုိင္းေရာက္လာတဲ့အခါ လမ္းေၾကာင္းမလြဲမႇားေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းႏုိင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။
''ဘာေၾကာင့္'' ဆုိတာ ရႇင္းၿပီဆုိရင္ အခ်က္အလက္ေတြကုိ စတင္ေဆြးေႏြးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိမိဘက္က လုိက္ေလ်ာႏုိင္တဲ့အခ်က္ေတြကုိေတာ့ ထုတ္မေျပာရေသးပါဘူး။ အျပန္အလႇန္ဖလႇယ္ျခင္း အပုိင္းမေရာက္ေသးမီ မိမိရဲ႕လုိက္ေလ်ာခ်က္ေတြကုိ မကမ္းမလႇမ္းမိေစရန္သတိျပဳရပါမယ္။ ဒီေနရာမႇာ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရႇိရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ စစ္သားစကားနဲ႔ေျပာရရင္ ပစ္မႇတ္ရႇာေနတုန္းပါ။ ရႇာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္းအပုိင္းဟာ ပစ္ကြင္းနယ္ေျမထဲကုိ စတင္ေရာက္ရႇိလာျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္ပါတယ္။ ပစ္ကြင္းအေၾကာင္းျဖစ္ႏုိင္သမွ် အျပည့္အစုံသိရၿပီးၿပီဆုိမႇ အျပန္အလႇန္ဖလႇယ္ျခင္းအပုိင္း ေရာက္ရႇိလာတဲ့အခါမႇာ ပစ္မႇတ္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါက်မႇ ''အသင့္ျပင္၊ ခ်ိန္၊ ပစ္'' လုပ္ရမႇာပါ။
မင္းဗထူး
