Deloitte Consulting Southeast Asia ရဲ႕ Executive Director ဦးခ်စ္ထြန္းေဖ
Deloitte Consulting USA မႇာ Business Analyst က စတင္ခဲ့ၿပီး ထိပ္ဆံုး Position ျဖစ္တဲ့ Executive Director (Partner) ေနရာကို ဆယ္ႏႇစ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္တိုအတြင္းမႇာ ေရာက္ရႇိတက္လႇမ္းႏုိ္င္တဲ့ ဦးခ်စ္ထြန္းေဖကို သူ႕ရဲ႕လုပ္ငန္းခြင္ျဖတ္သန္းမႈ၊ တာ၀န္ယူထားတဲ့အပိုင္းနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အနာဂတ္အစီအစဥ္ေတြကို ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ သိပ္မရင္းႏႇီးေသးတဲ့ Professional Consulitng Firm အေၾကာင္းနဲ႔ Services ေတြကိုလည္း ထဲထဲ၀င္၀င္ သိခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ခံပညာေရး . . .
၈၈ မႇာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မႇာ ဒုတိယႏႇစ္တက္ေနတာကေန ထိုင္းႏုိင္ငံကို ထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ စင္ကာပူ Informatics မႇာ Computer Science တက္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ University of Southern Queensland ကေန Information Systems ဘာသာရပ္နဲ႔ MBA ယူခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ အေမရိကားေရာက္တဲ့အခါ University of Boston ကေန Master of Science ယူခဲ့ပါတယ္။ Specialization ကေတာ့ Project Management ပါ။
လုပ္ငန္းအေတြ႕အႀကံဳ . . .
ကြၽန္ေတာ့္လုပ္ငန္းခြင္အေတြ႕အႀကံဳက ႏႇစ္ ၂၀ ရႇိပါၿပီ။ ပထမဆံုး IT လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လာၿပီးေတာ့လည္း Inforithm-Maze ဆုိတဲ့ IT Company ထူေထာင္ခဲ့တယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာ အေမရိကားကို ေရာက္သြားတဲ့အခါ Management Consulting ထဲကို ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ပထမဆံုး US မႇာရႇိတဲ့ KPMG (Bearing Point) မႇာ စ၀င္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၿပီးတဲ့အခါ Deloitte မႇာ ၀င္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ Consulting Career ကို ၀င္တဲ့အခါမႇာ ေအာက္ကေနပဲ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္း လုပ္ကိုင္ခဲ့တာပါ။ စ၀င္တုန္းက Management Analyst က စခဲ့ၿပီး အခု Partner ျဖစ္တဲ့အထိ လုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
IT Profession ဆက္မလုပ္ျဖစ္ဘဲ Business Management Consulting ပိုင္းကို ၀င္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .
ဒါက Good Combination ပါ။ Business Consulting ကိုလာတဲ့ Track က အမ်ားအားျဖင့္ ႏႇစ္ခုရႇိပါတယ္။ Engineering နဲ႔ IT က လာတဲ့သူမ်ားတယ္။ Engineering နဲ႔ IT က First Degree နဲ႔ MBA နဲ႔ေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Consultant လုပ္တဲ့အခါ Structured Thinking ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က IT လုပ္ရင္းနဲ႔ Management ေတြ ပါလာတ့ဲအခါမႇာ သူ႕သဘာ၀အရ Management ကိုေျပာင္းသြားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က အရင္တုန္းက Technical ဆုိေပမဲ့ Management ပိုင္း၊ Strategy ပိုင္းကုိ ပိုအားသန္တယ္။ IT လုပ္ခဲ့ကတည္းက သူမ်ား Project ေတြ Manage လုပ္တာတို႔၊ ကိုယ္တိုင္ Entrepreneur လုပ္တာတို႔ကို ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက အားသန္ခဲ့တယ္။
Inforithm-Maze ထူေထာင္ခဲ့ပံုနဲ႔ အဲဒီကရရႇိခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြကိုလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .
ပထမတစ္ေခါက္ စင္ကာပူသြားၿပီးျပန္လာတဲ့ ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္မႇာ MIT ရယ္၊ Inforithm ရယ္ထူေထာင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ MIT ကို ကုိထြန္းသူရသက္ရယ္၊ ကြၽန္ေတာ္ရယ္၊ ကုိေက်ာ္ျမတ္စိုးရယ္ ပူးေပါင္းၿပီးလုပ္ခဲ့တယ္။ Inforithm-Maze ကုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ကိုေသာင္းစုၿငိမ္းတို႔ပူးေပါင္းၿပီး ၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ အင္တာနက္ စတင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Website ေတြလုပ္ၾကတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ ၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာ အေမရိကားေရာက္သြားၿပီး ျပန္မလာျဖစ္ေတာ့ သူတို႔ကိုပဲ လႊဲလိုက္တာေပါ့။
ပထမဆံုးျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မႇာ ကြၽန္ေတာ့္အသက္ ၂၅-၂၆ ေပါ့။ လူငယ္ေတြထဲက ကြၽန္ေတာ္တို႔က Technology ပိုင္း IT ပိုင္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ Pioneer လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ကိုယ္စုထားတဲ့ေငြကိုရင္းႏီႇးၿပီး ကိုယ္တိုင္ Product ေတြ ထုတ္ခဲ့ရတယ္။ Multimedia Software ေတြျဖစ္တဲ့ Easy Learning MS Office 97 တို႔၊ Family Encyclopedia တို႔၊ ဗုဒၶ၀င္ (Life of Buddha) တို႔ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ Technology နဲ႔ လုပ္ခ်င္တဲ့အိုင္ဒီယာပဲရႇိခဲ့တယ္။ Market ကို ဒီေလာက္ႀကီးနားမလည္ခဲ့ဘူး။ အဲဒီေခတ္မႇာ Business အရ ဒီလုပ္ငန္းေတြဟာ Survive ျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္ထြက္တဲ့ ၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာေတာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ အင္တာနက္သံုးစြဲတဲ့သူ ၁၁ ဦးပဲ ရႇိပါေသးတယ္။ Financially ေတာ့ အက်ဳိးအျမတ္မရခဲ့ေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။
ရခဲ့တဲ့အေတြ႕အႀကံဳကေတာ့ Business မႇာ နံပါတ္တစ္အေရးႀကီးဆံုးက Understanding the Market ေပါ့။ ဘယ္ေလာက္အိုင္ဒီယာေကာင္းေကာင္း ေစ်းကြက္မရႇိရင္ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ ဒုတိယကေတာ့ Timing ေပါ့။ Timing ဆိုရင္ သိပ္ေစာလို႔လည္း မေကာင္းဘူး။ ေနာက္က်လို႔လည္းမရဘူး။ တတိယအေရးႀကီးတာကေတာ့ Financing ပါ။ အဲဒီတုန္းက စုေဆာင္းထားတဲ့ အရင္းအႏႇီးနည္းနည္းေလးနဲ႔ လုပ္တာေပါ့။ အမႇန္က ဒီလို Technology Business ကို ေငြနည္းနည္းနဲ႔ လုပ္လို႔မရဘူး။ ေရရႇည္ Funding ရႇိမႇ ဒီ Business ေတြက ေအာင္ျမင္မႇာျဖစ္တယ္။ အိႏၵိယက Infosys တို႔ဆိုရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထက္ သံုးေလးႏႇစ္ေလာက္ပဲ ေစာပါတယ္။ သူတို႔ေအာင္ျမင္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့လဲဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က Invest လုပ္ႏုိင္တာနည္းတယ္။ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာေတြလည္းရႇိေတာ့ ႏုိင္ငံျခားက Investment ေတြလည္း မရႇိခဲ့ဘူး။ Infrastructure ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ IT ဟာ ေတာ္ေတာ္ျပတ္က်န္ခဲ့တာပါ။
လက္ရႇိ Deloitte Consulting Southeast Asia မႇာ တာ၀န္ယူထားတဲ့အပိုင္း . . .
ကြၽန္ေတာ္က Deloitte Consulting Southeast Asia မႇာ Partner ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ဒီျပန္မေရာက္ခင္က Deloitte USA မႇာလုပ္ခဲ့တယ္။ Deloitte က Big 4 Firm ထဲက တစ္ခုေပါ့။ KPMG ၊ PWC ၊ E&Y နဲ႔ Deloitte ပါ။ Professional Service Firm ေတြေပါ့။
Deloitte မႇာ Executive Director တစ္ေယာက္ရဲ႕ Role နဲ႔ Responsibility ကိုလည္း သိခ်င္ပါတယ္ . . .
Executive Director ဆိုတာက Partner ကိုေျပာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Management Role ေရာ၊ Ownership Role ပါပါတယ္။ အဓိက Responsibility ကေတာ့ သံုးပိုင္းရႇိပါတယ္။ ပထမပိုင္းက Practice Development ပါ။ Consultant ေတြကို Develop လုပ္ႏိုင္ဖို႔၊ Firm ရဲ႕ Intellectual Property ေတြျဖစ္တဲ့ White Paper ေတြ၊ Conference ေတြမႇာ ေျပာတာေတြကိုလည္း ထုတ္ဖို႔လိုတယ္။ ဒါေတြကို Thoughtware လို႔လည္းေခၚတယ္။ ဒါေတြထုတ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္က ဦးေဆာင္ေပးရတယ္။ ဒုတိယပိုင္းကေတာ့ Business Development ပါ။ ဒါကေတာ့ Project ရေအာင္ Client ေတြရႇာရတာပါ။ နံပါတ္သံုးကေတာ့ Deloitte ဆိုတဲ့ Brand ကို Government နဲ႔၊ International အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ Relationship ေကာင္းေအာင္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကုမၸဏီရဲ႕ Reputation ကို Protect လုပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာရတာေတြရႇိတယ္။ လိုအပ္လို႔ရႇိရင္ ေတြ႕ဆံုရႇင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ရတယ္။ Day to Day Operation ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လုပ္တာ နည္းပါတယ္။ Finance ပိုင္းကိုလည္း Malaysia မႇာ Back Office အေနနဲ႔လုပ္ထားတာ ရႇိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ Review လုပ္ရတာေလာက္ပဲ ရႇိပါတယ္။
Deloitte ရဲ႕ Partner ျဖစ္ဖို႔ ဘယ္လို Qualification ေတြ လုိအပ္ပါသလဲ . . .
ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ Career Path ရႇိပါတယ္။ စ၀င္မယ္ဆိုရင္ Business Analyst က စမယ္။ ႏႇစ္ႏႇစ္သံုးႏႇစ္ အတြင္းမႇာ Consultant ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ႏႇစ္ႏႇစ္ သံုးႏႇစ္မႇာ Senior Consultant ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ ႏႇစ္ႏႇစ္ သံုး ႏႇစ္မႇာေတာ့ Manager ျဖစ္မယ္။ ၿပီးရင္ Senior Manager ျဖစ္မယ္။ ပံုမႇန္အားျဖင့္ကေတာ့ ပ်မ္းမွ် ၁၂ ႏႇစ္ – ၁၅ ႏႇစ္ ၾကာတဲ့အခါ Partner Principal ျဖစ္မယ္။ Executive Director လို႔လည္းေခၚတယ္။ Partner ဆိုတာကေတာ့ Equity Sharing ျဖစ္သြားတာေပါ့။ လခအျပင္ Share ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ပါရပါတယ္။ Consulting ေတြမႇာေတာ့ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ Partner ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္က ဒီ Career မႇာေတာ့ ဂိတ္ဆံုးသြားၿပီ။ ဆယ္ႏႇစ္နဲ႔ Partner ျဖစ္လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမႇာေတာ့ Performance Based ပဲ။ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္ရင္လုပ္ႏုိင္သေလာက္ အေပၚတက္ပါတယ္။
လက္ရႇိ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ Deloitte ရဲ႕ Client ေတြက ဘယ္သူေတြျဖစ္မလဲ . . .
Client ဆိုရင္ သံုးပိုင္းရႇိပါတယ္။ တစ္ပိုင္းက Deloitte ရဲ႕ World Partner ျဖစ္တဲ့ Global Client ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ လာလုပ္တဲ့အခါ Deloitte ကပဲ Service ေပးတယ္။ Market Entry Strategy သံုးတာမ်ားတယ္။ ဂ်ပန္ဆိုရင္ Sumitomo Corporation တို႔၊ Kirin တို႔ရႇိတယ္။ ဒုတိယက Donor Agency ေတြပါ။ ADB တုိ႔၊ World Bank တို႔၊ USAID တို႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ Consulting Service ေပးတာရႇိတယ္။ YESB ကေန YESC ျဖစ္ေအာင္ Cooperatization လုပ္ေပးရတာေတြရႇိတယ္။ တတိယ အမ်ဳိးအစား Client ကေတာ့ Local Conglomerate ေတြပါ။ မႏႇစ္ကေတာ့ YTP Teleport ကို လုပ္ေပးတာရႇိတယ္။ Local ကေတာ့ အမႇန္အတုိင္းေျပာရရင္ သိပ္မမ်ားဘူး။ ဒီႏုိင္ငံမႇာ အဖြဲ႕အစည္းအမ်ားစုက Consultant သံုးတာ နည္းပါေသးတယ္။ ERP လို Technology ပိုင္းကိုေတာ့ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ Strategy ပိုင္းေတြမႇာေတာ့ စိတ္၀င္စားမႈ သိပ္မရႇိေသးဘူး။ ႏိုင္ငံတကာမႇာေတာ့ အၿမဲတမ္း Consultant နဲ႔ပဲ သြားတာေပါ့။ ဒီမႇာေတာ့ အဲဒီ Culture သိပ္မရႇိေသးဘူး။
Deloitte ရဲ႕ Competitor ေတြကေကာ ဘယ္သူေတြျဖစ္မလဲ . . .
Big Four ဆုိေတာ့ က်န္တာ Big Three ပဲေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ KPMG ၊ PWC နဲ႔ E&Y ေရာ ရႇိေနပါၿပီ။ Outlook မႇာ Competitor ဆိုေပမဲ့ တကယ္တမ္းက Collaborate လုပ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ အားလံုးက Professional Service Firm ေတြဆုိေတာ့ Standard ၊ Integrity နဲ႔ Ethics ရႇိရတယ္။ ဘယ္ကုမၸဏီရယ္လို႔မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံ Develop ျဖစ္ေအာင္ ပူးေပါင္းၿပီးလုပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာေတာ့ Consultant ထားတာကို မျဖစ္မေနလိုအပ္ခ်က္တစ္ခုလို႔ မသိၾကေသးဘူးဆိုေတာ့ တကယ္တမ္း Consultant ရႇိျခင္းရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြကိုလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .
Asia ရဲ႕ သဘာ၀မႇာကိုက ကုမၸဏီေတြက Family Owned မ်ားတယ္။ Family ေတြမ်ားေတာ့ Family ကပဲ သူ႕ Owned Decision နဲ႔၊ Owned Governance နဲ႔ပဲ လုပ္တယ္။ သူႀကိဳက္တဲ့သူကို External Advisor အျဖစ္ ေခၚခန္႔တာမ်ဳိး ရႇိတယ္။ အေမရိကားမႇာက်ေတာ့ Corporation ေတြ မ်ားတယ္။ Public Company အျဖစ္ သြားၾကတာေတြလည္း မ်ားတယ္။ Corporation ေတြမႇာ CEO ေတြ၊ CFO ေတြ၊ Vice President ေတြကို သံုးလတစ္ႀကိမ္ Performance ကို Monitor လုပ္တယ္။ ဒါေတြကို ျမန္ဆန္တဲ့ Speed နဲ႔ လုပ္ႏုိင္ဖို႔ဆိုတာ Internally စဥ္းစားဖို႔ အခ်ိန္မရႇိဘူး။ Market ကလည္း အေျပာင္းအလဲျမန္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Outsource ကိုအပ္ရတယ္။ ဥပမာ – Sales ေတြက်ေနတယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္လိုလည္း အခ်ိန္မရိႇဘူး။ ဒါက်ေနေပမဲ့ က်န္တာေတြက ေကာင္းေနလို႔ ဒါကိုဂ႐ုမစိုက္ဘူးဆိုတာမ်ဳိးလည္း လုပ္လို႔မရဘူး။ တကယ္ Competitive ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မႇာ Every Opportunity ၊ Every Challenge ကို Address လုပ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒီေတာ့ Consultant ငႇားတာက အခ်ိန္တိုတယ္။ Risk နည္းတယ္။ Cost အရ မ်ားေကာင္းမ်ားႏိုင္ေပမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔အတြက္ Drive လုပ္လို႔ရတယ္။
ဒီမႇာကေတာ့ Consultant အတြက္ ေဒၚလာ တစ္သိန္း၊ ႏႇစ္သိန္း သံုးဖို႔တြန္႔ၾကတယ္။ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇမႇာ Consultant သံုးတာ အားနည္းေသးတယ္။ Develop ျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္တို႔၊ ကိုရီးယားတို႔ကေတာ့ အေမရိကန္အတိုင္းကို လိုက္လာၿပီ။
ဒါဆို ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ Consultant မျဖစ္မေန လိုအပ္လာမယ့္ အပိုင္းဆိုရင္ . . .
ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာလည္း Capital Market ရႇိလာၿပီ။ Capital Market ထဲ၀င္လာၿပီဆိုရင္ Financial Report ေတြ ထြက္ရမယ္၊ သံုးလတစ္ႀကိမ္ Performance KPI ေတြ ၾကည့္ရမယ္။ Competitive ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ အခ်ိန္နည္းလာတယ္။ ေနာက္ Business Culture လည္း ေျပာင္းလာၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္က Decision လုပ္တဲ့ Family Business ကေန Corporation ေတြ ျဖစ္လာမယ္၊ BOD ေတြ ရႇိလာမယ္။ Stock Exchange မႇာ ၿပိဳင္ဖို႔ဆိုရင္ Family Business နဲ႔ သြားလို႔မရေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ Executive CEO Team က သတ္သတ္ရႇိမယ္။ Board of Chairman နဲ႔ Board of Director အဖြဲ႕က သတ္သတ္ရႇိမယ္။ အဲဒါရဲ႕အေပၚမႇာမႇ Public က Share ၀ယ္ထားတဲ့ Share Holder ေတြရႇိမယ္။ Share Holder ကေနမႇ Board of Director ကိုေရြးမႇာ၊ BOD ေတြကမႇ CEO ကို ခန္႔မႇာျဖစ္တယ္။ ဒါေတြတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုကလည္း Independent ျဖစ္ရေတာ့မယ္။ Decision တစ္ခုတည္းနဲ႔ မၿပီးေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ Corporation ေတြ မႇာ Consultant ေတြက မျဖစ္မေန လိုလာေတာ့မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္။
လုပ္ငန္းတူေတြကို Consult လုပ္ေပးရတဲ့အခါ ထားရႇိရတဲ့ Ethics ပိုင္းကေကာ ဘယ္လိုရႇိပါသလဲ . . .
Ethics အရ လူတစ္ေယာက္တည္းကိုေတာ့ Project ႏႇစ္ခုမခုိင္းဘူး။ တခ်ဳိ႕ Project ေတြဆိုရင္ Disclosed လုပ္ရတယ္။ တခ်ဳိ႕မႇာ NDA (Non Disclosement Agreement) ထိုးတယ္။ Project လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မႇာေတာ့ One of the Ethics က Independent ပဲ။ မိန္းမလည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ သူငယ္ခ်င္းလည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါတင္မကဘူး၊ ဒီ႐ံုးမႇာ Consultent ထဲမႇာ ကြၽန္ေတာ္အႀကီးဆံုးပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ေအာက္က လူေတြတခ်ဳိ႕ Project ေတြအေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ့္ကိုမေျပာဘူး။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ေမးခြင့္မရႇိဘူး။ အေပၚယံေလာက္ပဲ ကြၽန္ေတာ္သိထားတယ္။ တစ္ခုၿပီးသြားရင္လည္း Client ကို Data ေတြ အကုန္ျပန္အပ္ရပါတယ္။
Consultancy Field ကို စိတ္၀င္စားတဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္လည္း ဘာေတြလုိအပ္သလဲဆိုတာ လမ္းညႊန္ေျပာျပေပးပါ . . .
Consulting က Theory နဲ႔လာတာဆိုေတာ့ Academic ပိုင္းလည္း စိတ္၀င္စားဖို႔လိုတယ္။ Entrepreneur လို Self-starter လည္းပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက Executive Mindset ပါ။ ကုမၸဏီတစ္ခုရဲ႕ Strategic Position ကို လုပ္မယ္ဆိုရင္ Executive Decision ေတြလုပ္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျပင္ဆင္ေပးရတယ္။ တစ္ခါတေလ ခက္ခဲတဲ့ Decision ေတြ ၀င္လုပ္ေပးရတယ္။ Consultant ဆိုတာ တစ္ပတ္မႇာ ၅၀ – ၆၀ နာရီ အလုပ္လုပ္ရတယ္ဆိုတာ ပံုမႇန္ပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တာက Consultant ျဖစ္ဖို႔ Academic က ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ Entrepreneur က ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ Executive Mindset က ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္း လိုအပ္ပါတယ္။
CSR လုပ္ငန္းေတြ၊ အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြမႇာ ပါ၀င္တာေတြကိုလည္း ေျပာျပေပးပါ . . .
ကြၽန္ေတာ္တို႔ NGO တစ္ခု၀ိုင္းေထာင္ေပးတာ တစ္ႏႇစ္ခြဲေလာက္ သက္တမ္းရႇိသြားပါၿပီ။ Inclusive Myanmar Development Initiative (IMDI) ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုနာမည္ကေတာ့ ေပါင္းစည္းေ၀ဆာျပည္ျမန္မာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ၈၈ မႇာ ဒုတိယႏႇစ္ေက်ာင္းသားဆိုေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမႇာ ေထာင္က်သြားတာေတြ ရႇိတယ္၊ ေတာခိုသြားတာေတြရႇိတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမႇာ Activist လုပ္တာေတြရႇိတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဒီလူေတြ ေပါင္းၿပီး ႏိုင္ငံေရးတင္မကဘဲ Development ပါ လုပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါ။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေတြတင္မကဘဲ Professional ေတြေရာ၊ လူငယ္ေတြေရာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြပါပါတယ္။ စလုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကတည္းက ကြၽန္ေတာ္က Political Economy ၊ Communication တို႔၊ Leadership အေၾကာင္းအရာေတြကို ႏႇစ္ပတ္တစ္ခါ သင္တန္းေပးတာေတြ လုပ္တယ္။ အခုဆိုရင္ အဖြဲ႕၀င္ ၅၀၊ ၆၀ ေလာက္ထိႀကီးလာၿပီးေတာ့ Professional ေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ အဓိကကေတာ့ Capacity Building is the Nation Building ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အခ်ိန္ ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က အဲဒီမႇာသံုးပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ MBA အတန္းေတြကို Strategic Management သင္ျဖစ္တယ္။ Strategy က လူတစ္ဦးခ်င္းစီေရာ၊ ကုမၸဏီအဖြဲ႕အစည္းအတြက္ေရာ၊ ႏုိင္ငံအတြက္ေရာ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္မႇာ လုပ္စရာ Option ေတြက အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ Strategy ဆိုတာက ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ Option ေတြကို Rational ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေပၚမႇာ အေျခခံစဥ္းစားၿပီး အေကာင္းဆံုးကိုလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္စဥ္းစားတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာက ၾကည့္ၾကက္လုပ္တဲ့ Management နဲ႔၊ ျဖစ္လာတဲ့ အက်ဳိးဆက္ကိုလည္း ကံတရားပဲဆိုၿပီး လက္ခံလိုက္တာေတြ မ်ားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ Strategic Thinking အေလ့အက်င့္ ျဖစ္လာေစခ်င္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ Business Sector အတြက္ ဘာေတြ Expectation လုပ္ထားပါသလဲ . . .
အစိုးရပိုင္းကေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတာ္ေတာ္ေလးရႇိမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တာ ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ မႇန္ကန္တဲ့ Entrepreneur ေတြ လုိအပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ Entrepreneur ေတြအတြက္ Opportunity ေတြ ရလာမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ Sanction ေတြ ႐ုတ္သိမ္းသြားမယ္။ Infrastructure ေတြ၊ ေရေတြမီးေတြ ေကာင္းလာမယ္။ Entrepreneur ေတြအတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းတ့ဲ Environment ျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မႇန္ကန္တဲ့ Entrepreneur ေတြကို Develop လုပ္ေပးႏုိင္ဖို႔၊ သူတို႔ လိုအပ္တဲ့ Capital ေတြမႇာ Assist လုပ္ေပးဖို႔ေတြ ရႇိမယ္။
Business လုပ္ဖို႔ဆိုတာ Business Ecosystem ႀကီး ရႇိပါတယ္။ Business သင္ေပးေနတဲ့ ေက်ာင္းေကာင္းေတြ၊ MBA ေက်ာင္းေတြ လိုတယ္။ အလုပ္လုပ္တ့ဲအခါ အေတြ႕အႀကံဳေကာင္းေတြေပးႏိုင္မယ့္ Corporation ေတြ လိုတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို ေဘးကေန ၾကည့္ေပးေနတဲ့ Professional Consulting Firm ေတြလည္း လိုတယ္။ Business Research ေတြ၊ Institution ေတြ လိုတယ္။ Financial System ပိုင္းေတြ လိုတယ္။ အစိုးရကလည္း ဒါေတြကို လြယ္ကူတဲ့ Process ျဖစ္ေအာင္ Support လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ဥပေဒပိုင္းေတြကို ရႇင္းရႇင္းလင္းလင္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီလို Ecosystem ႀကီးတစ္ခုလံုးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္ဟာ ဒီ Ecosystem ျပင္ဖို႔ စတင္မယ့္ႏႇစ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
ဖတ္ျဖစ္ေနတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းလည္း Sharing လုပ္ေပးပါဦး . . .
ကြၽန္ေတာ္အခုဖတ္ျဖစ္ေနတဲ့စာအုပ္က ႏုိင္ငံေရးစာအုပ္ ျဖစ္ေနတယ္။ Pentagon's New Map ဆိုတဲ့စာအုပ္ပါ။ အေမရိကန္ရဲ႕ Foreign Policy နဲ႔ Security ကို အေျခခံထားတာပါ။ စီးပြားေရးနဲ႔လည္းဆိုင္တယ္။ ဒီစာအုပ္ဖတ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ေက်ာက္ျဖဴစီးပြားေရးဇုန္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးစဥ္းစားမိတယ္။ ပင္လယ္ေဒသကို စိုးမိုးေရးဆုိတဲ့ Asia Pacific Strategy ဆိုတာရႇိတယ္။ ပစိဖိတ္ကို စိုးမိုးႏိုင္ရင္ ကမၻာ့ရဲ႕သံုးပံုတစ္ပံုကို စုိးမိုးႏိုင္ၿပီေပါ့။ ဒီေတာ့ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းဆိုတာက စီးပြားေရးေတြ ေကာင္းလာမယ္၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ တိုးလာမယ္ဆိုတာမႇန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ Strategic အရ မႇန္လား၊ မႇားလားဆိုတာ သိဖို႔လိုတယ္။ အခုဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကို ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာက လာတယ္။ ဒီအခ်ိန္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တံုးလို႕ေတာ့ မရဘူး။ ကုိယ့္ရဲ႕အရင္းအျမစ္ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ Identity ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြက Balance ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို သိဖို႔လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေတြကိုလည္း စီးပြားေရးသမားေတြ သိဖို႔လိုတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး Millionaire Mind ဆိုတဲ့ စာအုပ္ဖတ္တဲ့အခါမႇာ Millionaire ေတြမႇာ ဘယ္လို Traits (အက်င့္) ေတြ ရႇိလဲဆိုတာကို သိခြင့္ရခဲ့တယ္။ Stephen Covey ရဲ႕ The Seven Habits of Highly Effective People ကို ဖတ္တဲ့အခါ Dos and Don'ts ေတြ သိခြင့္ရတယ္။ Strategy ဆုိရင္ေတာ့ Six Thinking Heads စာအုပ္ေတြနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာခဲ့တယ္။ စာဖတ္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အႀကံေပးခ်င္တာက အခ်ိန္လည္းသိပ္မေပးႏုိင္ၾကေတာ့ ေရြးခ်ယ္ဖတ္ဖို႔၊ စံုေအာင္ဖတ္ၾကဖို႔ပါ။ ေနာက္တစ္ခုအႀကံေပးခ်င္တာက အခုဆိုရင္ အင္တာနက္လည္း ေကာင္းလာၿပီဆိုေတာ့ အေမရိကန္တကၠသိုလ္ေတြကေန သူတို႔ရဲ႕ Course ေတြကို Online ကေန Free ေပးေနတဲ့ Coursera လို Website ေတြရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီ Course ေတြကို နားေထာင္တယ္။ သင္ယူရတာျမန္တယ္။
ေနာက္ဆံုးေမးခြန္းအေနနဲ႔ အနာဂတ္ Life Plan ၊ Career Plan ကို ေျပာျပေပးပါ . . .
Life Plan ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္အခု အသက္ ၄၄ ႏႇစ္ ဆုိေတာ့ Midlife ေရာက္လာၿပီေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ အဓိက သံုးခုစဥ္းစားတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ Life ကို Balance ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ပိုက္ဆံေတြခ်ည္းပဲလည္း မရႇာခ်င္ဘူး။ ပညာေတြပဲ ရႇာၿပီးေတာ့လည္း လက္ေတြ႕က်က်မလုပ္ႏုိင္တဲ့သူ မျဖစ္ခ်င္ဘူး။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ Balance လုပ္ထားတာ သံုးခုရႇိတယ္။ အတၲ၊ ပရျဖစ္တဲ့ ကိုယ့္အက်ဳိးနဲ႔သူမ်ားအက်ဳိးကို မွ်ေအာင္လုပ္ဖို႔၊ ေနာက္တစ္ခုက ေလာကီ၊ ေလာကုတၲရာပါ။ လက္ရႇိဘ၀နဲ႔ ေနာက္ဘ၀အတြက္ကို မွ်တေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုက ပညာ၊ ဥစၥာပါ။ ဒီသံုးခုနဲ႔ Life ကို Balance ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါတယ္။ Career ကေတာ့ ဒီ Consulting မႇာ Benchmark တစ္ခုကို ေက်ာ္လာၿပီ။ အခု Partner ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္တက္စရာလည္း မရႇိေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ Career အျပင္ ကြၽန္ေတာ့္အေတြ႕အႀကံဳနဲ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္၀ါသနာလည္းပါတဲ့အလုပ္ျဖစ္တဲ့ စာသင္ခ်င္တယ္၊ စာေရးခ်င္တယ္။ အခုလုပ္ေနတဲ့အလုပ္က ဆယ္ႏႇစ္ေလာက္ရႇိလာၿပီဆုိေတာ့ ဒီအလုပ္ကိုပဲ ဆက္လုပ္သြားပါမယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ Investment ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အခ်ိန္၊ အိုင္ဒီယာ၊ ေငြေတြကို ေကာင္းတဲ့ Business မႇာ Invest လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ စာေရးျခင္းနဲ႔ Coach လုပ္ေပးျခင္းတို႔နဲ႔ ေအာင္ျမင္တဲ့၊ Ethics နဲ႔ညီတဲ့ Entrepreneur တစ္ေထာင္ကို ေမြးထုတ္ခ်င္တယ္၊ ကူညီေပးခ်င္ပါတယ္။
နႏၵာေန၀င္း
