ေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းေရးစားပြဲေပၚက ပဋိပကၡေရခ်ိန္
ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းတယ္ဆိုတာ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္မလာရေအာင္ကာကြယ္တာ၊ ျဖစ္လာခဲ့ရင္လည္း ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရႇင္းေပးတာပါပဲ။ ပဋိပကၡေျဖရႇင္းေရးလုပ္ရာမႇာ ျပႆနာအသစ္အသစ္ေတြေပၚထြက္လာမႇာကို စိုးရိမ္ေနလို႔ေတာ့မရဘူး။ အစေကာင္းမႇ အေႏႇာင္းေသခ်ာဆိုသလို အစပိုင္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြကို ျပည့္စံုႏိုင္သမွ် ျပည့္စံုေအာင္ သိရႇိထားရမႇျဖစ္မယ္။ အစပိုင္းတုန္းက မသိခဲ့ရတဲ့ ျပႆနာတစ္ရပ္ဟာ ပဋိပကၡေျဖရႇင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ အေစာပိုင္းအဆင့္ေတြမႇာ ပါ၀င္ေျဖရႇင္းခြင့္မရတဲ့အတြက္ တျဖည္းျဖည္းႀကီးထြားလာၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္း လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ေတြမႇာ ေရႇ႕ဆက္လုပ္လို႔ မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ တစ္ဆို႔မႈျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးရဲ႕ ပထမပိုင္းမႇာ ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျမင့္တက္ေနတာဟာ မေကာင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျမင့္တက္ေနျခင္းရဲ႕ အမႇတ္လကၡဏာကို အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး ေစာစီးစြာပဲ ၾကား၀င္ေျဖရႇင္းေပးသြားႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျမင့္တက္လာျခင္းရဲ႕ အမႇတ္လကၡဏာကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အဆင့္ေျခာက္ဆင့္ ရႇိပါတယ္။ ပထမအဆင့္က ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေဖာ္တစ္ဖက္ဖက္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ႏႇစ္ဖက္စလံုးက သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတိုင္း မရရႇိႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊ ဒုတိယအဆင့္က ႏႇစ္ဖက္စလံုးက စကားႏိုင္လုေျပာဖို႔အတြက္ပဲ စကားစရႇာေနၾကျခင္း၊ တတိယအဆင့္က ပုဂၢိဳလ္ေရးတိုက္ခိုက္မႈမ်ား စတင္လာၾကျခင္း၊ စတုတၴအဆင့္က ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ပါလာျခင္း၊ ပဥၥမအဆင့္က တခ်ဳိ႕ကို အျပစ္ဒဏ္ခတ္ဖို႔ စြပ္စြဲလာၾကျခင္း၊ ဆ႒မအဆင့္က တစ္ဖက္ကို အျပစ္ရႇာရာမႇာ အုပ္စုဖြဲ႕ပါ၀င္လာျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေရာက္လာၿပီဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို ့ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ ရႇင္းပါတယ္။ ပဋိပကၡေရခ်ိန္ ျပန္လည္က်ဆင္းေအာင္ မျဖစ္မေနလုပ္ၾကရမႇာပါ။
ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျမင့္မားေစတဲ့ အရင္းခံအေၾကာင္းတရားကို ရႇာေဖြရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ တကယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ လိုလားခ်က္အစစ္အမႇန္ကဘာလဲ။ ဘာျဖစ္ေစခ်င္တာလဲ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေမးရမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြက ေကာင္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔လက္ထဲေရာက္လာတဲ့အခါမႇာ အေပါက္အလမ္းမတည့္ဘဲ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို သိၿပီးၿပီဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔ ျပန္စကားေျပာလို႔ ရပါၿပီ။ ဒါမႇမဟုတ္ရင္လည္း သူတို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က အေကာင္းဆံုးလက္ခံလို႔ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာကို ဘက္စံုအခ်က္အလက္အစံုနဲ႔ အျပင္းအထန္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ရပါမယ္။
ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျပန္လည္က်ဆင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မႇာလည္း အဆင့္ေျခာက္ဆင့္ပဲ ရႇိပါတယ္။ တစ္အခ်က္က နားေထာင္ဖို႔ပါ။ နားေထာင္ႏိုင္ဖို႔ထက္ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈမရႇိပါဘူး။ ႏႇစ္အခ်က္က ထပ္တူခံစားၾကည့္ပါ။ လူေတြဟာ သူတို႔ ဘယ္လိုဆင္းရဲဒုကၡေတြ ခံစားေနရတယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဆက္စပ္ပါ၀င္လာၿပီး ဒိုးတူေပါင္ဖက္ လက္ခံစဥ္းစားေပးတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္မႈေတြဟာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ ေျပၿငိမ္းသြားပါလိမ့္မယ္။ သံုးအခ်က္က ဒီေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ဘာေၾကာင့္လုပ္ရသလဲဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းအမႇန္ေပၚကို ျပန္တက္ဖို႔ပါ။ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စကားေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ အၿမဲတမ္းလိုလို လမ္းေၾကာင္းေသြဖည္သြားေလ့ ရႇိပါတယ္။ အေျခခံပန္းတိုင္ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ဖို႔နဲ႔ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ ရရႇိေရးတို႔အတြက္ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္က သတိေပးေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႕ဘက္ကိုယ့္ဘက္ တင္းအားေတြ ဆြဲအားေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ေလးအခ်က္က မူလလုပ္လက္စအစီအစဥ္ကေန ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အစီအစဥ္အသစ္တစ္ခုကို ျပန္လည္စတင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးရင္း ပဋိပကၡ ေရခ်ိန္တက္လာတယ္ဆိုတာ လုပ္လက္စအစီအစဥ္မႇာ ပဋိပကၡျဖစ္စရာ အေၾကာင္းေတြပါလာေနလို႔ပဲ ျဖစ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္လက္စ၊ ေဆြးေႏြးလက္စအစီအစဥ္ကို ရပ္ဆိုင္းထားၿပီး တျခားအစီအစဥ္အသစ္တစ္ခုက ျပန္စၾကည့္ရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သတိထားရမႇာက အတၲစိတ္ပဲ။ အတၲဟာ အာဏာကို လိုလားတယ္၊ အႏုိင္ရခ်င္တယ္၊ မူလအစီအစဥ္မႇာ ကိုယ့္ဘက္က အႏိုင္ရလုလုျဖစ္ေနရင္ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အစီအစဥ္အသစ္ကို မသြားခ်င္ပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္မႇာ ႏႇစ္ဖက္စလံုးက ဉာဏ္ပညာ၊ ဆင္ျခင္တံုတရားနဲ ့ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ လုပ္ကိုလုပ္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ နံပါတ္ငါးအခ်က္ကေတာ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းမႈကို ေခတၲရပ္နားဖို႔ပါပဲ။ လူေတြဟာ ေဒါသထြက္စရာျဖစ္လာတယ္ဆိုရင္ ဦးေႏႇာက္ကေန ေကာ္တီဆိုလ္ (Cortisol) ဟိုမုန္းတစ္မ်ဳိးထြက္လာတယ္လို ့ဆိုပါတယ္။ ပဋိပကၡေရခ်ိန္ျမင့္လာတဲ့အခါမႇာ ေကာ္တီဆိုလ္ဟိုမုန္း ထြက္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမႇာ အဲဒီဟိုမုန္းေတြ ရႇင္းလင္းသြားတဲ့အထိ အခ်ိန္နည္းနည္း ေပးရပါလိမ့္မယ္။ ေရ၀ေအာင္ေသာက္ရပါမယ္။ အာ႐ံုေျပာင္းလဲေစဖို႔ ဟိုနားဒီနား ေလ်ာက္သြားလိုက္ရပါမယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းတယ္ဆိုတာ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္ဖက္တန္း တူညီမွ်မႈကို အေျခခံရတာျဖစ္ပါတယ္။ တျခားတစ္ဖက္က စိတ္ခံစားမႈမေကာင္းခဲ့ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏႇစ္ဖက္ႏိုင္အယူအဆဟာ အျပည့္အ၀ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ အျခားတစ္ဖက္ဟာ မူလသဘာ၀အေျခအေနအတိုင္း စိတ္ခံစားမႈေကာင္းမြန္ေနေစရပါမယ္။ သူ႕ကိုယ္သူ တန္ဖိုးထားမႈအားေကာင္းေနေစဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့နည္းနဲ႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကူညီရပါမယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ပဋိပကၡေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းၾကတာျဖစ္ေပမဲ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရး စားပြဲေပၚေရာက္လာရင္ ပဋိပကၡေရခ်ိန္က အနည္းနဲ႔အမ်ား ျမင့္လာပါမယ္။ ဒီအတြက္ စိုးရိမ္စရာ မလိုပါဘူး။ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳတင္ျပင္ထားၿပီးျဖစ္ဖို႔ပဲ လိုပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြကို မိေအာင္ဖမ္းၿပီး ေရခ်ိန္ကို ေစာစီးစြာ ေျဖေလွ်ာ့ပစ္ရပါမယ္။ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္ဖက္ တန္းတူညီမွ်မႈနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြားလ်င္ျမန္စြာရရႇိေစႏိုင္မယ့္ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးစနစ္ ျဖစ္ထြန္းလာေစရပါမယ္။
မင္းဗထူး
