ျမန္မာ့ခရီးသြားႏွင့္ ဆက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးေရး
ခရီးသြားလုပ္ငန္းတိုးတက္ဖုိ႔ Tourist Master Plan ခ်မႇတ္ကာလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးသြား လုပ္ငန္းက႑အတြက္ လက္ရႇိအခ်ိန္ဟာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ အားလံုးက လုိလားေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ Visa မလုိဘဲ လြယ္လင့္တကူ ကူးသန္းသြားလာလုိ႔ ရေနတဲ့ အာဆီယံအတြင္းက ႏုိင္ငံေတြ၊ Arrival Visa ယူလုိ႔ရေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြအျပင္ E-Visa ေလွ်ာက္ထားမႈကိုလည္း အရႇိန္အဟုန္ျမႇင့္ေဆာင္ရြက္လာေနတာကို ေတြ႕ရသလုိ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ားမႇတစ္ဆင့္ ခရီးသြား၀င္ေရာက္မႈႏႈန္း တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြက ႏုိင္ငံရဲ႕ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑အေပၚ အာ႐ံုစုိက္လုပ္ေဆာင္လာမႈေတြရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိႏုိင္ငံတကာ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြအတြက္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးမႈေတြလုပ္လာတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ႏိုင္ငံတြင္းလုိအပ္လ်က္ရႇိတဲ့ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး၊ တည္းခိုစရာေနရာေတြနဲ ့အျခားအေျခခံအေဆာက္အအံုေတြကိုလည္း ေရတုိ၊ ေရရႇည္ Strategy မ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ နည္းတူမဟုတ္ေသာ္ျငားလည္း ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ယႇဥ္ရင္ ေနာက္က်မက်န္ရေလေအာင္ အရႇိန္အဟုန္နဲ ့တိုးျမႇင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ အခ်ိန္ဆုိတာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑ထဲက ထဲထဲ၀င္၀င္ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြကိုယ္တုိင္ေျပာဆုိေနတဲ့ အဓိကအခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္အတြင္း ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ၿမိတ္၊ ေနျပည္ေတာ္အပါအ၀င္ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ားမႇ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏုိင္ငံျခားသား၀င္ေရာက္မႈႏႈန္းထားက အတိအက်ဆုိရရင္ ၄,၆၈၁,၀၂၀ ေယာက္ရႇိပါတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ဆုိရင္ ဟုိတယ္အခန္းအေရအတြက္က ၄၉,၉၄၆ ခန္းရႇိၿပီး ဟိုတယ္နဲ႔ Commercial Complex ေတြမႇာ ႏုိင္ငံျခားသားရင္းႏႇီးၿမႇဳပ္ႏႇံမႈပမာဏက စုစုေပါင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂,၆၇၈,၃၈၀ သန္းရႇိၿပီး အဲဒီထဲက ၿပီးဆံုးေအာင္ျမင္ၿပီး Project ၃၄ ခု (အခန္းေပါင္း ၆,၃၄၆ ခန္း)နဲ႔ ေဆာက္လုပ္ဆဲ Project ၁၁ ခု( အခန္းပါင္း ၂,၂၉၆ ခန္း) နဲ႔ စတင္ဖုိ႔ MIC ကေန ခြင့္ျပဳခ်က္ရၿပီးသား Project သံုးခု (အခန္းေပါင္း ၄၉၀ ခန္း) ရႇိတယ္လုိ႔လည္းသိရပါတယ္။ ဒီအခ်က္အလက္ေတြက Ministry of Hotels and Tourism ရဲ႕ Myanmar Tourism Statistics ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ကတည္းကျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမႇာေတာ့ သက္ဆုိင္ရာလုပ္ငန္းက႑အသီးသီးက ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားရဲ႕ အေတြ ့အႀကံဳအေပၚအေျခခံၿပီး ျမန္မာ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑အတြက္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္သင့္ေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြအေပၚတို႔ထိ ေဖာ္ျပထားတာကိုေတြ႕ရမႇာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏိုင္ငံနည္းတူ Mass Tourism ကို မသြားႏုိင္ေသးသလုိ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ Demand ျဖစ္တဲ့ Luxury Tour ေတြကိုလည္း မျဖည့္စြမ္းေပးႏိုင္ေသးဘူးဆုိေပမဲ့ Sustainable ျဖစ္ၿပီး ခရီးသြားလုပ္ငန္းအပါအ၀င္ ဆက္စပ္က႑အသီးသီးပါ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ဘာေတြေတာ့ျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လုိအပ္ေနတယ္ဆုိတာကို ဖတ္႐ႈရမႇာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေအာင္၀င္းႏုိင္
General Manager
Triumph Hotel
Tourism Master Plan အရ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏႇစ္က်ရင္ ခရီးသြား ရႇစ္သန္းရႇိလာမယ္လုိ႔ ခန္႔မႇန္းထားတဲ့အတြက္ ကြၽမ္းက်င္၀န္ထမ္းေတြ အမ်ားႀကီးလုိအပ္ေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံသားပိုင္ဟုိတယ္ေတြမႇာေတာ့ အခုလုိ ႏုိင္ငံတကာက ဟုိတယ္လုပ္ငန္းေတြ ျမန္မာျပည္ထဲကုိ ၀င္လာတဲ့အခါမႇာ သူတုိ႔နဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖုိ႔ ၀န္ေဆာင္မႈပုိင္း ပုိမုိေကာင္းမြန္ေနဖုိ႔ လုိပါတယ္။ က်န္တာေတြက သူတုိ႔နဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Tourism Sector တုိးတက္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမႇာဆုိရင္ လူသားအရင္းအျမစ္ (Skilled Labor) ေတြ နည္းတဲ့အတြက္ ဒါကိုတိုးတက္ေအာင္ Training ေပးတာေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ ဒါအျပင္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔လည္း ညႇိႏႈိင္းၿပီး Training ေတြ ေပးသြားၿပီး ၀န္ထမ္းအသစ္ေတြကုိ ဆြဲေဆာင္သြားဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ ့ Service ပုိင္း တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ အပုိင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတုိ႔ေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ကေတာ့ ေစ်းကြက္မတူတဲ့အတြက္ သူတုိ႔ေတြက ဘယ္လုိေစ်းကြက္မ်ဳိးကုိ လုိခ်င္သလဲဆုိတဲ့အေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ ဆုိတဲ့ေနရာမႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အသင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္တာက ပုိေကာင္းပါတယ္။ ဥပမာ – Myanmar Hotelier Association ၊ ဟုိတယ္ခရီး၀န္ႀကီးရဲ႕ေအာက္မႇာ အသင္းအဖြဲ႕ ၁၁ ဖြဲ႕ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ အကုန္လုံးက အခြန္ေတြ ေပးရတယ္။ အသင္းအဖြဲ႕အတြက္လည္း အသင္း၀င္ေၾကးေတြေပးရေပမယ့္ ႏုိင္ငံျခားမႇာလုိ ႏုိင္ငံျခား ခရီးသြားေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ဖို႔ ေၾကာ္ျငာစရိတ္အေနနဲ ့သုံးစြဲတာေတြ မရႇိေသးပါဘူး။ ဒီအတြက္ ကုန္က်မယ့္ Budget ကုိလည္း ဘယ္သူကေပးမယ္ဆုိတာ မရႇိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္မႇာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ကုိယ္တိုင္ပဲ အင္တာနက္ကုိ အသုံးျပဳၿပီး ေၾကာ္ျငာေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္က ပုိမ်ားပါတယ္။ ဒီလုိမဟုတ္ဘဲ အသင္းအဖြဲ႕နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ၿပီး တစ္ဦးကုိဘယ္ေလာက္ဆုိၿပီး ထည့္လုိက္ရင္ တစ္တုိင္းျပည္လုံး တုိးတက္လာမယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။
ခရီးသြားလုပ္ငန္းဟာ တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိေနပါတယ္။ ဥပမာ – ေနျပည္ေတာ္ဆုိရင္ ဟုိတယ္ေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ ဟင္းလင္းႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ စင္ကာပူလုိ က်ဥ္းက်ဥ္းေလးေတာင္ ေဖာ္ျမဴလာ၀မ္းလို ကားၿပိဳင္ပြဲလုပ္ႏုိင္ရင္ ေနျပည္ေတာ္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘာေၾကာင့္မလုပ္ႏုိင္ရမႇာလဲ။ ဒါမ်ဳိးေတြအျပင္ အစည္းအေ၀းပြဲေတြလည္း လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး တကယ္တုိးတက္လာဖုိ႔ဆုိရင္ Transporation ေကာင္းေကာင္း လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဘဏ္စနစ္ကေတာ့ အခုအခါမႇာ အဆင္ေျပလာတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ATM စက္ေတြ ရႇိလာတယ္။ Sanction ကလည္း ေလွ်ာ့သြားၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး တုိးတက္လာမယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ဦးေအးၾကဴ
ပုိင္ရႇင္
Zawgyi Inn
Tourism က႑တုိးတက္ဖုိ႔ ႐ုပ္၀တၴဳပုိင္းနဲ႔ လူအပုိင္းဆုိၿပီး အပုိင္းႏႇစ္ပုိင္းခြဲေျပာခ်င္ပါတယ္။ ႐ုပ္၀တၴဳပုိင္းမႇာ Destination နဲ႔ Infrastructure ဆုိၿပီး အပုိင္းႏႇစ္ပုိင္းနဲ႔ လူအပုိင္းမႇာ Technical Know-How နဲ႔ Personality ဆိုၿပီး အပုိင္းႏႇစ္ပုိင္းခြဲၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။
Destination အပုိင္းမႇာ သဘာ၀တရားအရရႇိေနတဲ့၊ လူကုိယ္တုိင္လာၾကည့္မႇ ျမင္ႏုိင္တဲ့ Destination ေတြရႇိသလုိ လူေတြျပဳလုပ္ဖန္တီးထားတဲ့ Destination ေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ဒီႏႇစ္ခုကုိၾကည့္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမႇာ သဘာ၀တရားအရရႇိေနတဲ့ အရႇိ Destination ေတြက ပုိမ်ားပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ၊ သမုိင္းေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Destination ေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြ၊ အစားအေသာက္ေတြ စတာေတြဟာ သူ႕ျပည္နယ္အလုိက္ ရႇိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ လူက ဖန္တီးထားတာဆုိလုိ႔ ဂုတ္ထိပ္လုိဟာမ်ဳိးေတြပဲ ရႇိပါတယ္။ ဒါလည္း တကယ္တမ္းဆုိ သမုိင္းထဲေတာင္ ထည့္လုိ႔ရေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားေတြက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမႇာ အရႇိတရားကုိလာၾကည့္တာျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီအရႇိတရားကုိ ထိန္းသိမ္းနည္း မႇန္မႇန္ကန္ကန္နဲ ့တန္ဖုိးတစ္ခု ေပ်ာက္မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ ထိန္းသိမ္းတယ္ဆုိၿပီး အဲဒီထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ မူရင္းတန္ဖုိးေပ်ာက္သြားတဲ့ Destination ေတြ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမႇာ ရႇိခဲ့ဖူးတယ္။ အခုလည္း ျဖစ္ေနေသးတယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္။
ေနာက္ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေပၚမႇာရႇိတဲ့ အျမင္ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က Tourist ေတြ လာလုိ႔ရႇိရင္ စီးဖုိ႔ယာဥ္ေတြ၊ တည္းခုိဖုိ႔ အေဆာက္အအံုေတြ လုိတယ္ဆုိၿပီး ေျပာၾကတယ္။ ဒါက Infra အပုိင္းပါ။ Infra အပုိင္းေျပာတဲ့အခါက်ရင္ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမႇာ ဟုိတယ္ႀကီးေတြေဆာက္တယ္။ Air Con ေတြ၊ TV ေတြ၊ တယ္လီဖုန္းေတြ စတာေတြကုိ တပ္ၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဒီ Facility ေတြ ေပးရမယ္ဆုိၿပီး စဥ္းစားတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆာက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေတာင္ဆုိလည္း ကတုံးႀကီးျဖစ္သြားတဲ့အထိ၊ ေျမျပင္ဆုိလည္း Plain ႀကီး ျဖစ္သြားတဲ့အထိ ရႇင္းၿပီးေတာ့မႇ အေဆာက္အအံုေတြေဆာက္ၿပီး ကုိယ္စုိက္ခ်င္တဲ့ အပင္ေတြကုိ ဟုိနားတစ္ပင္ ဒီနားတစ္ပင္ ျပန္စုိက္တယ္။ အဲဒီလို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က Tourism Sector တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္တဲ့အခါမႇာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးတာေတြနဲ ့ ႀကံဳလာရတယ္။ သူမ်ားႏုိင္ငံမႇာ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ဒါမ်ဳိးေတြ မလုပ္ၾကဘူးဆုိတာ ေတြ႕ရတယ္။ တကယ္တမ္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ အေျခခံတဲ့ Tourism လုပ္မယ္ဆိုရင္ အရႇိကေနၿပီး လူေတြကုိ အႏၲရာယ္မျဖစ္ေအာင္၊ သန္႔သန္႔ရႇင္းရႇင္းနဲ႔ သက္ေသာင့္သက္သာေနႏုိင္ေအာင္ လုပ္ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။
ထုိင္းမႇာဆုိရင္ Home Stay လုိ႔ ေခၚတဲ့ သက္ဆုိင္ရာ ေဒသခံေတြကုိ အထုိက္အေလ်ာက္ေလ့က်င့္ေပးၿပီး သူတုိ႔အိမ္ေတြမႇာတင္ တည္းခုိႏုိင္တဲ့ အခန္းမ်ဳိးရႇိေအာင္ လုပ္ထားေပးတယ္။ ႐ုိးရာအိမ္ေတြျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစုေတြနဲ႔ပဲ သူတုိ႔စားသလုိပဲ စားရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒါမ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားခဲ့ဖူးေပမဲ့ မေအာင္ျမင္တာဘဲ မ်ားပါတယ္။ ေဒသကထြက္တဲ့ ၀ါးတုိ႔၊ ႀကိမ္တုိ႔နဲ႔ အိမ္ေလးေတြ ေဆာက္ပါဆုိရင္ လုပ္ငန္းရႇင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Tourist ေတြ လာရင္ ဒါနဲ႔ဘယ္ျဖစ္မလဲဆုိၿပီး လက္မခံၾကဘူး။ ရႇမ္းျပည္ဆုိ ၀ါးေပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း အမ်ားႀကီးကြာသလုိ၊ ေဆာက္တဲ့ႏႈန္းကလည္း အမ်ားႀကီးကြာပါတယ္။ တစ္ႏႇစ္နဲ ့အရင္းေက်တယ္လုိ႔ ေျပာေပမဲ့ ဒါကုိမလုပ္ခ်င္ၾကဘူး။ ဒါေတြက Tourism က႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ ေနရာမႇာ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားၾကည့္စရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ဆာဖာရီအေတြ႕အႀကံဳရႇိတဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ဆုိရင္ ျမန္မာျပည္မႇာ Tourism လုပ္ရတာ ပုိက္ဆံေတြအမ်ားႀကီးရင္းႏႇီးရၿပီး အခန္းခက ဘယ္ေလာက္မႇလည္း ျပန္မရဘူးဆုိၿပီး ေျပာတယ္။ ဆာဖာရီမႇာ ကားတစ္စီးနဲ႔ တဲအိမ္တစ္လုံးရင္းရင္ တစ္ညကုိ ေဒၚလာ ေလး၊ ငါး၊ ေျခာက္ရာရတယ္ဆုိၿပီး ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က သူ႕အတုိင္းပုံတူကားခ်ရမယ္လုိ႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိမ်ဳိးသာ လုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြ၊ ကုိယ့္ဆီက Resources ေတြကုိ အမ်ားႀကီးမသုံးလုိက္ရဘဲနဲ ့၀င္ေငြမ်ားမ်ား ရလာႏုိင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
Tourism မႇ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဘယ္လုပ္ငန္းပဲလုပ္လုပ္ Sustainable ျဖစ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ Sustainable ျဖစ္ဖုိ႔က Destination ပ်က္လုိ႔မရဘူး။ ဒီအတြက္ ေဒသတစ္ခုကုိလာတဲ့ Tourist အေရအတြက္ကုိ ကန္႔သတ္တာမ်ဳိးေတြ ျပဳလုပ္မလားဆိုတာ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဒါကုိ ပုဂံမႇာ လက္ရႇိအေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လုိ႔ ၾကားပါတယ္။ ဘုရားေတြေပၚကုိ တစ္ရက္ကုိ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ပဲ တက္ခြင့္ျပဳမယ္ဆုိတာမ်ဳိး လုပ္မယ္လုိ႔ ၾကားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြက က်ပ္တာလုိ႔ ေျပာၾကေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ မႇန္တယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ လူဦးေရတက္ခ်င္သေလာက္တက္ၿပီး ဒီလူေတြမႇာ ပါလာမယ့္၀န္ေတြဟာ မ်ားလာရင္ Structure ေပၚမႇာ Damage ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာရႇင္ေတြနဲ႔ ေလ့လာတုိင္းတာၿပီး ဘယ္အေဆာက္အအံုကုိ တစ္ရက္မႇာ လူဦးေရဘယ္ေလာက္ပဲ တက္သင့္တယ္ဆုိၿပီး ကန္႔သတ္သင့္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဆြစ္ဇာလန္က ႏႇင္းေလွ်ာစီးကြင္းေတြ၊ ေရခဲေတာင္ေတြဆုိရင္ တစ္ရက္ကုိ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ပဲ ၀င္ရမယ္ဆုိၿပီး ကန္႔သတ္ထားတာရႇိပါတယ္။ ဒါဟာ ခရီးသည္ေတြအတြက္ လုံၿခံဳမႈျဖစ္ေစသလုိ ဒီေရခဲေတာင္ေတြကုိ ေရရႇည္တည္တံ့ေစဖုိ႔ အကန္႔အသတ္ေတြ လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ အျမင္ရႇိတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Centural Heritage ေတြလည္း တူတူပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္မႇာ အစားအေသာက္ အမ်ဳိးအစားေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၾကည့္လုိက္ရင္ ဘယ္ဟာမႇ ေလာက္ေလာက္လားလား မေပါက္ပါဘူး။ ထုိင္းဆုိ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ သြားၾကည့္ ရင္ Thai Restaurant ေကာင္းေကာင္းေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ လူအမ်ားလက္ခံၿပီး စားေနတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါလည္း စဥ္းစားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာအစားအေသာက္လုိ႔ တပ္လုိက္တာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဆီျပန္ဟင္းပဲ ေရာင္းၾကတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမႇာက ဆီေၾကာက္ၿပီး၊ ဆီသိပ္မစားၾကေတာ့ဘူး။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္မႇာလည္း ဆီမပါတဲ့ ဟင္းေတြရႇိပါတယ္။ ဥပမာ – တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဟင္းေတြမႇာဆုိ ဘာဆီမႇ မပါတာေတြရႇိတယ္။ စပ္တာေတာ့ စပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုိင္းစာေတြလည္း စပ္တယ္ဆုိေပမဲ့ စားၾကတာပါပဲ။ ဒီအတြက္ ေစ်းကြက္ဖန္တီးေပးဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ Standard တစ္ခုျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေပးရင္ ျမန္မာအစားအေသာက္ ေစ်းကြက္ေပါက္လာမယ္။ အဲဒါနဲ ့ တစ္ၿပိဳင္တည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လက္မႈပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ႀကိမ္ထုိးတာ၊ ရက္ကန္းရက္တာ စတာေတြလည္း ဟုတ္တိပတ္တိေစ်းကြက္ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြကုိ သြားၾကည့္ရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ Product ေတြကုိ ေစ်းေကာင္းေကာင္းရေအာင္ ေရာင္းတတ္တာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီကေတာ့ လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာင္းတာေရာ၊ Display ေရာ၊ Presentation ေရာက သူမ်ား ပုိက္ဆံမ်ားမ်ားေပးၿပီး ၀ယ္ခ်င္တဲ့စိတ္ေပၚလာေအာင္ မဆြဲေဆာင္ႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ယူဆပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ႐ုပ္ရႇင္ေလာကဟာ Tourism က႑နဲ ့ေ၀းတယ္လုိ႔ ေျပာရင္ေျပာလုိ႔ရေပမဲ့ ထုိင္းတကၠသုိလ္တစ္ခုရဲ႕ Tourism Dean က သူဟာ လက္ရႇိမႇာ ကုိရီးယား Tourism က႑ေပၚမႇာ ကုိရီးယား႐ုပ္ရႇင္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကုိ စာတမ္းေရးဖုိ႔ Research လုပ္ေနတယ္လုိ ့ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ေျပာဖူးပါတယ္။ ကုိရီးယား ႐ုပ္ရႇင္ကားေတြ ကမၻာမႇာေပါက္လာၿပီး ေနာက္ပုိင္းမႇာ ကုိရီးယား Tourism Industry ဟာ သိသိသာသာ တက္သြားတယ္။ ႐ုပ္ရႇင္ရဲ႕ Influrence က Tourism Industry ေပၚမႇာ Effect ရႇိေနတာကုိ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ သူကေျပာတယ္။ ဒါေတြက ကြၽန္ေတာ့္အျမင္အရ Trend တက္ခ်င္ရင္ စဥ္းစားရမယ့္ကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
လူအပုိင္းမႇာ Know How ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး တုိးတက္လာတယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမႇာေရာ၊ ျပည္ပကုိပါသြားၿပီး သင္တန္းေတြတက္ေနၾကတာကုိ ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ Know How ပုိင္းကေတာ့ တုိးတက္လာတယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးတာက လူေတြရဲ႕ Personality ပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက မသိလုိက္မသိဘာသာနဲ႔ တအားအေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Service Industry အတြက္ ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Service with Heart ဆုိတဲ့ စာအုပ္ေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ Service Industry က လူေတြက ရင္ထဲကမပါဘဲ အလုပ္လုပ္ေနရင္ သိပ္အဆင္ေျပမႇာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြကုိ Train လုပ္တဲ့အခါမႇာ ကြၽမ္းက်င္မႈပညာရပ္ကုိ Train လုပ္သလုိ စိတ္ေနစိတ္ထားကုိလည္း Train လုပ္ရပါတယ္။ Personality ပုိင္းနဲ ့ပတ္သက္ၿပီး စင္ကာပူကုိ ၾကည့္ရင္ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရ စင္ကာပူက McDonald ဆုိင္ဆုိရင္ ၀န္ထမ္းေတြကုိ ကုိယ့္ေဖာက္သည္ (Customer) ရဲ႕ စိတ္ေက်နပ္မႈကုိရေအာင္ သင္ၾကားေပးထားတယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါကုိ အတုယူၿပီး ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာလည္း ၀န္ထမ္းေတြကုိ Customer ရဲ႕ စိတ္ေက်နပ္မႈကုိ ရေအာင္ယူႏုိင္ဖုိ႔ သင္ေပးထားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဟုိတယ္တစ္ခုဆုိရင္လည္း သူ႕ရဲ႕၀န္ထမ္းေတြကုိ Kitchen Room ထဲကေန Dinning Room ထဲကုိ ၀င္တဲ့အခါမႇာ အၿမဲတမ္းၿပံဳးေနေအာင္ သင္ေပးထားတာ သတိထားမိပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေလးေတြကအစ Training လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ေနရာမႇာ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ Service Industry ထဲမႇာ ေဘာင္၀င္ေအာင္ Customer Care ကုိ တကယ္တမ္း ရင္ထဲကလာေအာင္ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ စိတ္ကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ Train လုပ္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါဟာ Service Industry မႇာ Know How လုိပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါမပါရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ သင္ေပးထားထား စက္႐ုပ္လုိပါပဲ။ အလုပ္ၿပီးဖုိ႔ပဲ အာ႐ုံစုိက္ၿပီးေတာ့ Human Touch ရႇိေတာ့မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။
Mr. Jaffee Yee
Publisher and Editor in Chief
Mekong Business and Travel & NiHao Magazine
Chairman , PATA Chiang Rai Chapter
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအေျခအေနကို မဲေခါင္ေဒသတြင္း တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ယႇဥ္ၿပီးေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြကို အဆင့္ျမႇင့္တင္ဖုိ႔ လုိေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ Home Stay (ႏုိင္ငံျခား ခရီးသြားဧည့္သည္ကို ျပည္တြင္းက တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ႕အိမ္မႇာ တည္းခုိခြင့္) အတြက္ ဥပေဒ မထုတ္ေပးထားေသးပါဘူး။ ထုိင္းမႇာေတာ့ ဒီလုိလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ပိုၿပီးလုပ္လုိ႔ရတာက Eco Tourism ၊ Community Base Tourism တုိ႔လုိ အေျခခံလူတန္းစားကို အက်ဳိးျဖစ္ေစမယ့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ေျပာစရာကိစၥတစ္ခုရႇိတာကေတာ့ ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြရဲ႕ ႏႈန္းထားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းကလူေတြထက္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြက ေလယာဥ္လတ္မႇတ္ခကို ႏႇစ္ဆနီးပါးေလာက္ေပးရပါတယ္။ စက္တင္ဘာလတုန္းက အီးဗီဇာနဲ႔ နယ္စပ္ကေန ခြင့္ျပဳေပးလုိက္ၿပီး တာခ်ီလိတ္၊ ရေနာင္းနဲ႔ ျမ၀တီတုိ႔ကေန ၀င္ခြင့္ေပးလုိက္ပါတယ္။ တကယ္လုိ ့ ေလယာဥ္လက္မႇတ္ခေတြက အဲဒီေလာက္ေတာင္ ေစ်းႀကီးေနေသးတယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုိနယ္စပ္ေတြကေန အီးဗီဇာကုိ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာပါလဲ။ လက္ရႇိေစ်းႏႈန္းနဲ႔ဆုိရင္ တာခ်ီလိတ္ကေန မႏၲေလး၊ ဟဲဟိုး၊ ရန္ကုန္တုိ႔ကို ဘယ္သူကမႇ ေလယာဥ္နဲ ့ လာမႇာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဘယ္သူကမႇ အဲဒီ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို သံုးစရာ မရႇိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေလယာဥ္လက္မႇတ္ခကေတာ့ အစိုးရေပၚလစီနဲ ့မဆုိင္ပါဘူး။ အဲဒါက ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြနဲ႔ပဲ ဆုိင္ပါတယ္။
ဗီယက္နမ္ကလည္း အရင္တုန္းက ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္ေတြအတြက္ အဲဒီလုိလုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျပည္တြင္းကလူေတြကတစ္ေစ်း၊ ႏုိင္ငံျခားသားေတြတစ္ေစ်းဆုိၿပီး သတ္မႇတ္ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါက ႏုိင္ငံျခားသားခရီးသြားဧည့္သည္ေတြအတြက ္မေကာင္းဘူးဆုိတာကို သိလုိ႔ အဲဒီလုိလုပ္တာကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမႇာေတာ့ ေစ်းႏႈန္းမတူတာကို လက္ခံႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ေရႊတိဂံုဘုရားအတြက္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ ၀င္ေၾကးက မ်ားပါတယ္။ ဒါက လက္ခံလုိ႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕အေမြအႏႇစ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားသားေတြကေတာ့ ေလွ်ာက္ၾကည့္႐ံုတင္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ပိုက္ဆံေကာက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးျဖစ္တဲ့ ေလယာဥ္၊ ေရယာဥ္နဲ႔ရထား၊ ကားေတြရဲ႕ လက္မႇတ္ခႏႈန္းထားေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားသားေရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ပါ တစ္မ်ဳိးတည္းျဖစ္သင့္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ကိုယ့္ေစ်းကြက္ကိုကိုယ္ သိသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ- ထုိင္းႏိုင္ငံကဆုိရင္ ကိုယ့္ေစ်းကြက္ကို ဘယ္လုိဆြဲေဆာင္ရမလဲဆုိတာ သိပါတယ္။ သူတုိ႔က MICE – Meeting , Incentive , Conference & Exhibition ေတြလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီေစ်းကြက္က ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။ ထုိင္းမႇာ Private Event Area ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ခ်င္း႐ိုင္မႇာဆုိရင္လည္း ခ်င္း႐ိုင္ Convention Center ရႇိပါတယ္။ အဲဒါကလည္း ေစ်းကြက္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကိုယ့္မႇာ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြရိႇဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ေဒၚေမျမတ္မြန္၀င္း
Chairperson
Myanmar Tourism Marketing
(tourismmyanmar.org)
Myanmar Tourism Marketing ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ . . .
Myanmar Tourism Marketing (MTM) က Myanmar Tourism Federation ရဲ႕ေအာက္မႇာရႇိၿပီး Non-Political ၊ Non-Government ၊ Non-Profit ၊ Organization ျဖစ္ပါတယ္။ MTM ကို Myanmar Destination အတြက္ Marketing လုပ္ေပးရတဲ့ Marketing Arm တစ္ခုအေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ။ ၿပီးေတာ့ Non-Government ၊ Non Profit အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Private Individual ေတြ၊ Organization ေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဖြဲ႕ထားတာပါ။ အဖြဲ႕၀င္က ေလာေလာဆယ္ ၁၅၀ ေလာက္ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔စဖြဲ႕တုန္းက Tourism Industry ထဲမႇာရႇိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ Individual ေတြ အကုန္အတူတူ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ Prefer လည္းျဖစ္ရမယ့္ Sustainable & Preferable Destination တစ္ခုျဖစ္လာဖုိ႔ ေစ်းကြက္ရႇာေဖြျမႇင့္တင္ဖို႔ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕ထားတာျဖစ္တယ္။
လက္ရႇိ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ . . .
MTM မႇာ ေကာ္မတီေျခာက္ခုျဖစ္တဲ့ Travel Trade Show & Road Show ၊ Public Relations & Digital marketing ၊ FamiliarizationTrips ၊ Fund Rising & Projects ၊ Membership ၊ Research & Statistics ဆိုၿပီး ေကာ္မတီအသီးသီးကို ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။
Travel Trade Show & Road Show Committee က ကမၻာမႇာ သူ႕ Region နဲ႔သူ အေရးပါတဲ့ ခရီးသြားျပပြဲေတြမႇာ ျမန္မာအေနနဲ႔ ပါ၀င္ျပသႏုိင္ဖို႔ လုပ္ရပါတယ္။ ႏႇစ္တိုင္းမျဖစ္မေနသြားေလ့ရႇိတဲ့ Travel Trade Show ေတြက WTM (World Travel Mart) ၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံက ITBBerlin၊ အာဆီယံမႇာလႇည့္ၿပီး က်င္းပေနတဲ့ ATF(Asean Tourism Forum) ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမႇာ လုပ္တဲ့ JATA နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ ဟိုခ်ီမင္းမႇာလုပ္တဲ့ ITE (International Tourism Expo) စတဲ့ ပြဲေတြျဖစ္တယ္။ ေနာက္ႏႇစ္က်ရင္ေတာ့ Market အသစ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ Destination ကို Promote လုပ္မယ္လို႔ မႇန္းထားတာက တ႐ုတ္ျပည္ ရႇန္ဟိုင္း၊ ေနာက္ၿပီး ၾသစေၾတးလ်၊ အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္အေမရိကားေတြထိ စဥ္းစားထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကို Marketing အေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ခုထိသိပ္မလုပ္ျဖစ္ေသးဘူး။ သူတို႔ဆီမႇာ Mass Market ရႇိသလို Up Market လည္းရႇိတယ္။ အဲဒီဘက္ကို Target ထားပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ marketing လုပ္ရင္ ခ်က္ခ်င္းဆိုတာထက္ Long-term result အတြက္ Target ထားၿပီးေတာ့ တစ္ဆင့္ျမႇင့္လုပ္သြားမယ္လုိ ့စိတ္ကူးပါတယ္။ WTM မႇာ State Counsellor ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႕ပံုကို Country Brand Ambassador အေနနဲ႔ ေပးသံုးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေၾကာ္ျငာမယ္ဆိုရင္ သူ႕ထက္ေကာင္းတဲ့ Image မရႇိေတာ့ပါဘူး။ သူက ႏုိင္ငံတကာမႇာ အင္မတန္ႀကီးတဲ့ Icon ျဖစ္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ပံုကို သူေျပာတဲ့ Quote နဲ႔အတူ သံုးခဲ့တယ္။ ဒီလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပံုကို ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားျပပြဲေတြမႇာ ျမန္မာႏိုင္ငံ Brand Ambassador အေနနဲ ့ ျပခြင့္ရတာက positive Impact ကို ရရႇိခဲ့ပါတယ္။ ဒါက ျမန္မာႏိုင္ငံက Vision အေနနဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို အားေပးတယ္ဆိုတဲ့ Image ကို Promote လုပ္ေနတာ ျဖစ္တယ္။
Public Relation & Digital Marketing ကေတာ့ Travel Show နဲ႔ မတူဘူး။ ဒါေပမဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမႇာ Customer ေတြနဲ႔ အၿမဲတမ္းထိေတြ႕ေနဖို႔က Digital Marketing နဲ႔ Social Media Platform ေတြက အလြန္အေရးႀကီးတယ္။ အခုဆိုရင္ Social Media ျဖစ္တဲ့ Facebook ကေန ေတာ္ေတာ္ကို Aggressively လုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး Myanmar Website ေတြကိုလည္း Review လုပ္ေနပါတယ္။ ပံုမႇန္ Update လုပ္ဖို႔၊ ခရီးသြားေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ထိေတြ႕ႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ႏႇစ္ေတြမႇာေတာ့ MobileApp ေတြ လုပ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ Public Relation အေနနဲ႔ တစ္ပတ္တစ္ခါ အဂၤါေန႔တိုင္း MTM က Press Release ထုတ္တယ္။ ႏိုင္ငံျခား TV Program ၊ Travel Channel ေတြက ျမန္မာျပည္မႇာ လာ႐ိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ Coordinate လုပ္ေပးတယ္။ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေအာင္ ကူညီပံ့ပိုးေပးတယ္။
Familiarization Trip က မိတ္ဆက္ခရီးစဥ္လို႔ ေခၚတယ္။ ျမန္မာ Destination ကို အျပင္မႇာ ေရးေပးေနတဲ့ Travel Journalists ေတြရႇိတယ္။ TV ႐ိုက္ေပးမယ့္ သူေတြရႇိတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခရီးစဥ္ေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေရာင္းေပးတဲ့ Agent ေတြရႇိတယ္။ သူတို႔ေတြက ခရီးစဥ္တစ္ခုကို မေရာင္းခင္မႇာ ခရီးစဥ္ကို နားလည္ေအာင္ လာၾကည့္ရတယ္။ အဲလို Travel Agent Media ေတြလာၾကည့္ရင္ ေစ်းအသက္သာဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြ၊ ဟုိတယ္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး စီစဥ္ေပးတယ္။ MTM ကလည္း Organize လုပ္ေပးတယ္၊ သူတို႔သြားသင့္တဲ့ေနရာ၊ ၾကည့္သင့္တဲ့ေနရာေတြ၊ New Destination ေတြကို အႀကံေပးတယ္။
Fund Rising & Projects က တစ္ႏႇစ္လံုးမႇာ Project ေတြ လုပ္ျပီးရႇာတယ္။ ဥပမာ- Golf ၿပိဳင္ပဲြလုပ္တယ္၊ Sport Day ေတြလုပ္တယ္။ MTM Grand Ball ဆုိတာမ်ဳိး လုပ္ဖုိ႔လည္း ရႇိပါတယ္။ Project ေတြကလည္း အားလံုးအတြက္ Networking ျဖစ္တယ္။ Travel Industry က Human Industry ျဖစ္လို႔ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ထိေတြ႕မႈမ်ားရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ Relationship လည္း ပိုေကာင္းတယ္ဆုိေတာ့ ဒီ Networking အတြက္လည္း ပုိလုပ္ေနပါတယ္။
Membership ကေတာ့ အဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ အၿမဲတမ္း ထိေတြ႕ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Research ကေတာ့ ျပန္႔ေနတဲ့ Data ေတြကို ျပန္စုၿပီး Data ေတြကို လုပ္ငန္းေတြမႇာ အသံုးတည့္မယ့္ Information အေနနဲ႔ ျပန္ေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီေျခာက္ခုလံုးရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ MTM ရဲ႕ Road Map ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Tourism က႑ တုိးတက္ေအာင္ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသလဲ . . .
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Tourism ဟာ Potential အႀကီးႀကီးရႇိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ Tourism Product က တကယ့္ကို တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံထဲမႇာစီးဆင္းေနတဲ့ အင္မတန္လႇတဲ့ျမစ္ေတြ၊ ကမ္းေျခေတြရႇိတယ္။ ကြၽန္းေတြ၊ ေတာင္တန္းေတြ၊ ၿပီးေတာ့ လူေတြ ဒါေတြအားလံုးက တကယ့္ကိုအႀကီးဆံုး Asset ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြမႇာ Diverse ျဖစ္တဲ့ လႇပတဲ့ယဥ္ေက်းမႈေတြရႇိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာတဲ့ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္က တစ္ခါတည္းမႇာ မတူညီတဲ့ Culture အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေလ့လာသြားလို႔ရတယ္။ အစားအေသာက္ေတြကလည္း တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုက မတူဘူး။ ဒါေတြ အားလံုးကို တစ္ၿပိဳင္တည္း အားလံုးေလ့လာသြားလုိ႔ ရတယ္။
လူေတြက ဘာေၾကာင့္ခရီးသြားလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိးရႇိေပမယ့္ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ Experience လိုခ်င္လို႔ ခရီးသြားၾကတယ္။ Stress မ်ားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေပ်ာ္သြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းကိစၥေၾကာင့္ သြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ Experience လိုခ်င္ၾကတယ္။ Potential ကေတာ့ အႀကီးႀကီးပဲ။ ဒါေပမဲ့ Potential အႀကီးႀကီးပဲဆိုၿပီး ကြၽန္မတို႔ ဒီအတုိင္းေနလို႔မရပါဘူး။ ကြၽန္မတို႔ အားလံုးအလုပ္လုပ္မႇရမယ္။ ၿပီးခဲ့တာေတြကို ျပန္ေျပာမေနေတာ့ဘဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ Tourism ပိုၿပီး Sustainable ျဖစ္ေအာင္၊ ဘယ္လိုဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္မလဲဆိုၿပီး အားလံုးက ေရႇ႕ကိုၾကည့္ၿပီး အလုပ္လုပ္မႇရမယ္။ ကြၽန္မတို႔ဆီမႇာ အလုပ္လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။
ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ Customer ေတြျဖစ္တဲ့ Tourist ေတြ သြားရလာရတာ သက္ေသာင့္သက္သာျဖစ္ေအာင္၊ သူတို႔ေတြလာခ်င္ေအာင္၊ လာရတာလြယ္ကူေအာင္ ေျဖေလွ်ာ့သင့္တာေတြလည္း ေလွ်ာ့ရမယ္။ ဥပမာ- Visa ေလွ်ာက္တာကအစ သူတို႔လာရတာ လြယ္ကူေအာင္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးသင့္တယ္။ အေျခခံအခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ Direction Signage ေတြကအစ အဂၤလိပ္လို မရႇိတဲ့ေနရာေတြ အမ်ား ႀကီးရႇိပါေသးတယ္။ လမ္းညႊန္ဆုိင္းဘုတ္ေတာင္ မရႇိေသးတဲ့ေနရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ သန္႔ရႇင္းတဲ့ အိမ္သာေတြ သိပ္မရႇိေသးတဲ့ေနရာေတြ အမ်ားၾကီးရႇိပါေသးတယ္။။ ေနာက္ၿပီး သန္႔ရႇင္းတဲ့ေရေတြ ရႇိေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး Facility ေတြ အျပင္ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အေျခခံအေဆာက္အအံုပါ။
အေျခခံအေဆာက္အအံုကေတာ့ အခ်ိန္တိုနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လိုမႇ လုပ္လို႔မရပါဘူး။ ေရရႇည္အေနနဲ႔ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ – ခ်င္းျပည္နယ္၊ ခ်င္းေတာင္တန္းေတြဟာ အင္မတန္လႇတဲ့ေနရာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီကိုေရာက္ႏိုင္ဖို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးက ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲပါတယ္။ မိုးတြင္းဆုိရင္ လမ္းေတြက ပ်က္ပါတယ္။ မိုးတြင္းမႇာ ပ်က္သြားတဲ့လမ္းေတြကို မုိးကုန္ၿပီး ျပင္ဖို႔က ႏႇစ္လသံုးလေလာက္ အခ်ိန္ၾကာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ ့အေနနဲ ့ ၁၂ လမႇာ တကယ္ Tourist ေတြကို လက္ခံႏုိင္တဲ့အခ်ိန္က တစ္ႏႇစ္မႇာ သံုး၊ ေလးလေလာက္ပဲ ရႇိပါတယ္။ Seasonality က တအား Strong ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေ၀းလံတဲ့ေနရာ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ေနရာေတြမႇာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကလည္း အင္မတန္ ေႏႇာင့္ေႏႇးပါတယ္။ ဒီလိုေနရာေတြကို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ Tourism က အေထာက္အကူေပးႏုိင္တယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ မပ်က္စီးေအာင္၊ အမိႈက္ေတြ မပစ္ေအာင္သြားတဲ့သူေတြကလည္း တာ၀န္သိသိနဲ႔ သြားႏုိင္ေအာင္၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈေတြလည္း လုိပါတယ္။ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးဘက္မႇာဆုိရင္လည္း အဓိကက ခရီးသြားေတြသြားဖုိ႔အတြက္ကို သက္ေသာင့္သက္သာ ျဖစ္ရမယ္၊ လြယ္ကူရပါမယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိး Transportation Facilities ေတြ ရႇိသင့္ပါတယ္။
Destination အသစ္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မႇ ကြ်န္မတုိ႔ဆီမႇာ ဧည့္သည္ေတြက ၾကာၾကာလည္း ေနမယ္၊ ေနာက္တစ္ခါျပန္လာမယ့္ Return Customer ေတြကိုလည္း ရႏုိင္ပါမယ္။ ကြၽန္မတုိ႔ဆီမႇာ ရႇိၿပီးသား Core Destination ေတြရႇိပါတယ္။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ပုဂံ၊ အင္းေလး၊ ငပလီတုိ႔ ရႇိပါတယ္။ ဒီ Destination ေတြမႇာလည္း Product တုိင္းမႇာကို သက္တမ္းရႇိပါတယ္။ Destination ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခ်ိန္ကေတာ့ သက္တမ္းက နည္းနည္းၾကာပါတယ္။ ဒီ Destination ေတြကို Refresh လုပ္ၿပီးေတာ့ လူေတြကို ဆြဲေဆာင္ရပါမယ္။ Destination Planning ကို Major Destination ေတြမႇာလည္း LongTerm အေနနဲ႔ Plan ဆြဲဖုိ႔လုိသလုိ၊ New Destination ေတြလည္း လုပ္ရပါမယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲမႇာ Tourist က ၾကာၾကာေနေလ ပိုက္ဆံသံုးရေလပါပဲ။ အဲဒီအခါမႇာ Tourism Income က Export Income ပါပဲ။ အဲဒီ Income ကလည္း တက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Destination အသစ္ေတြကိုလည္း တျဖည္းျဖည္းေဖာ္ထုတ္ရပါမယ္။ Destination ေဖာ္ထုတ္တယ္ဆုိတဲ့အခါမႇာလည္း အေျခခံအေဆာက္အအံုက စကားေျပာလာပါတယ္။ တကယ့္ကို ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ ေနရာမႇာ Destination အသစ္သြားလုပ္ထားၿပီးေတာ့ ေလယာဥ္လည္း သြားလုိ႔မရဘူး။ ကားနဲ႔သြားမယ္ဆုိရင္လည္း ၂၈ နာရီေလာက္ၾကာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါက Feasible မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ Feasible လည္းျဖစ္ရမယ္၊ Tourist ကိုလည္း Attract လုပ္ႏုိင္မယ္၊ Unique ျဖစ္တဲ့ Niche Selling Point တစ္ခုခုလည္းရႇိရမယ္ဆုိတဲ့ ေနရာေတြကို ရႇာေဖြၿပီး ကြၽန္မတုိ႔က Destination အသစ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္သင့္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတစ္ခုကို Destination တစ္ခုကို ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆုိရင္ Experience က အဓိကက်ပါတယ္။ Experience မႇာ Food ကလည္း One of the Main Attractions ပါ။ ေနရာတစ္ခုကိုသြားတဲ့အခါမႇာ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ အားသာခ်က္က ေဒသစာလုိ႔ ေျပာႏိုင္ၿပီး ေဒသအသီးသီးရဲ႕ ေဒသစာေတြအကုန္လံုးက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Local Food လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒီ မတူတဲ့ေဒသစာေတြ အကုန္လံုးကို ကြၽန္မတုိ႔က Promote လုပ္လုိ႔ ရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက Street Food – လမ္းေဘးစာ။ Tourist ေတြက Street Food ကို အင္မတန္မႇ စိတ္၀င္စားပါတယ္။ အခု တ႐ုတ္တန္း၊ ၁၉ လမ္းတုိ႔မႇာ ၾကည့္ရင္သိႏုိင္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ Industry ထဲက တာ၀န္ရႇိသူေတြက လုပ္ေပးသင့္တာကေတာ့ Street Food ဆုိေပမဲ့ GoodFood ၊ Healthy Food ဆုိတာမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ နည္းနည္းထိန္းေက်ာင္းေပးသင့္ပါတယ္။
Souvenir ေတြကို Mass Production ထုတ္ဖုိ႔ဆုိတာက Tourism က Mass Tourism ျဖစ္လာရင္ Souvenir ေတြက Mass Production ျဖစ္လာမႇာပါပဲ။ ကြၽန္မတုိ႔က ေလာေလာဆယ္မႇာ Mass Production ကိုလည္း မသြားေသးပါဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ့္ Carrying Capacity နဲ႔ ကိုယ္သြားေနပါတယ္။ Mass Tourism ဆုိတာကလည္း ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ Vision နဲ႔လည္း ဆုိင္ပါတယ္။ Mass Tourism ကို မသြားဘူးဆုိရင္ Mass Tourism အတြက္ Marketing လုပ္စရာ မလုိပါဘူး။ ကိုယ္လုိခ်င္တဲ့ Goal ကိုယ့္ရဲ႕ Vision ေလာက္ ေရရႇည္ကို ဦးတည္ျပီး Plan လုပ္သြားရမႇာပါပဲ။
၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑ေပၚ ခန္႔မႇန္းခ်က္နဲ႔အျမင္ . . .
၂၀၁၇ ခုႏႇစ္က သိပ္ကို Positive ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဒီ Season လည္း ေကာင္းပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မႇာက Seasonal ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိျဖစ္တာကလည္း ဟိုႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္း ျပင္ပက လူေတြရဲ႕အေတြးေပါ့။ မိုးတြင္းဆုိမသြားနဲ႔၊ ျမန္မာျပည္က မိုးတအားရြာတဲ့အတြက္ ဘယ္မႇသြားလုိ႔ မရဘူးဆုိတာမ်ဳိး ယူဆထားေတာ့ မိုးတြင္းက Tourist မႇာ သိပ္နည္းတယ္။ မုိးကုန္ပိုင္း ေအာက္တုိဘာ၊ ႏုိ၀င္ဘာလေလာက္ကစၿပီး ျပန္တက္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမႇာ တစ္ႏႇစ္လံုးစာၾကည့္ရင္ Tourist Demand က မမွ်တပါဘူး။ မမွ်ေတာ့ MTM အေနနဲ႔က Stakeholder ေတြနဲ႔အတူတူ မိုးတြင္းကိုဆြဲတင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ မိုးတြင္းကို ဆြဲတင္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ Tourism အတြက္လည္း ပိုေကာင္းႏုိင္မယ္။ Tourism ထဲမႇာရႇိတဲ့ လူေတြအမ်ားႀကီးလည္း ပိုၿပီးစီးပြားေရး ပုိေကာင္းပါမယ္။ ၂၀၁၇-၁၈ ခုႏႇစ္က ေကာင္းပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို လာခ်င္တဲ့လူေတြအမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။ လာခ်င္တဲ့လူေတြက Tourist ေတြတင္မကဘူး၊ စီးပြားေရးသမားေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိေနပါတယ္။ Tourist ေတြေရာ၊ စီးပြားေရးသမားေတြေရာေပါင္းၿပီးေတာ့ Growth ပိုရႇိပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္မႇာ လုပ္ခ်င္တာက Domestic Tourism ပါ။ Myanmar Travel Myanmar ကိုပါ။ ျပည္တြင္းမႇာ ျပည္တြင္းကလူေတြ ပိုၿပီးခရီးသြားဖုိ႔ လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ၂၀၁၇-၁၈ မႇာ ျမန္မာေတြ ျမန္မာျပည္တြင္းမႇာ ခရီးသြားၾကဖုိ႔ပါ။ ျပည္တြင္းမႇာ ခရီးသြားျခင္းအားျဖင့္ ျပည္တြင္းမႇာ ေငြကျပန္လည္တယ္၊ ႏုိင္ငံျခားကို ေငြထြက္တာေလ်ာ့မယ္။ ႏုိင္ငံျခားကို ထြက္တာကေတာ့ တားလုိ႔ မရပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြင္းမႇာ ခရီးသြားျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ့္ျပည္တြင္းကိုလည္း Support လုပ္ပါဆုိတဲ့ပံုစံမ်ဳိးေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ ရႇိပါတယ္။
ဦးၿဖိဳးေ၀ရာဇာ
Managing Director
All Asia Exclusive Travel Co Ltd
ကြၽန္ေတာ္တို ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းရဲ႕ အဓိကကေတာ့ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မႇာ ကုန္းလမ္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အရင္ကထက္ တိုးတက္မႈေတြရိႇလာပါၿပီ။ ကားေမာ္ဒယ္ျမင့္ျမင့္ေတြ သြင္းလာႏုိင္ၿပီး အရင္ေလာက္ ကားေစ်းႏႈန္းေတြလည္း မရိႇေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခု ဟိုတယ္နဲ႔ခရီးသြား၀န္ႀကီးဌာနက ကားေတြကို လိုင္စင္နံပါတ္ျပားအျပာနဲ႔ လုပ္ရမယ္ဆိုျပီး ခ်မႇတ္ထားပါတယ္။ အစိုးရကသတ္မႇတ္တာကို လုပ္ရတယ္ဆိုေတာ့ အခု ကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လိုင္စင္အျပာရႇိမႇ ျဖစ္မယ္ဆိုျပီး ေျပာင္းေနၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရရႇည္မႇာ ကားအားလံုးက နံပါတ္ျပားအျပာျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ အစိုးရအေနနဲ႔ Regulate လုပ္ရတာ လြယ္ကူလာပါမယ္။
ေနာက္တစ္ခါ ေရေၾကာင္းသြားလာေရးမႇာလည္း လက္ရိႇမႇာအဓိကျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္မႇာ သြားလာေနတဲ့ ေရယာဥ္ေတြလည္း မ်ားလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ တစ္ခုရိႇတာက ယာဥ္ေတြမ်ားျပီး အဲဒီယာဥ္ေတြအားလံုးျပည့္ဖို႔ ခရီးသည္ နည္းေနေသးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစခ်င္း လြန္ခဲ့တဲ့ သံုး၊ ေလးႏႇစ္ေလာက္က ဒီလုပ္ငန္းက်ယ္ျပန္႔လာတဲ့အခါမႇာ သေဘၤာေတြေဆာက္ၾကပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ အဲဒီသေဘၤာေတြမႇာ ခရီးသည္ျပည့္ဖို႔ကို ေတာ္ေတာ္ေလး ျပန္ရႇာရမယ့္ သေဘာျဖစ္ေနပါတယ္။ ေစ်းကြက္ရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ကေတာ့ အဲဒီလိုပဲ Supply နဲ႔ Demand ကေတာ့ ညီမွ်ေအာင္ ေတာ္ေတာ္ေလးလုပ္ယူရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ယာဥ္ပိုင္ရႇင္ေတြေရာ၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရႇင္ေတြေရာ၊ အစိုးရေရာပူးေပါင္းၿပီး ေစ်းကြက္ကို ခ်ဲ႕ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခါ ေလေၾကာင္းလုိင္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အာဆီယံေဒသအတြင္းမႇာ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္း အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေလယာဥ္ႏႇစ္စင္းရိႇရင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းေထာင္လို႔ ရတာမ်ိဳးရိႇသလို တခ်ဳိ႕ဆို တစ္စင္းနဲ႔တင္ ေျပးဆြဲေနတာေတြလည္း ရိႇပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ လက္ရိႇမႇာ သူတို႔ရဲ႕ Competitiveness ဘယ္ေလာက္ရိႇေနလဲ၊ လက္ရိႇေရာ ျမတ္ေနၾကလားဆိုတာကို သံုးသပ္ဖို႔အတြက္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ လိုအပ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းဆိုတာက အရင္းအႏႇီးႀကီးတယ္၊ အာမခံေၾကးေတြကလည္း အျခားလုပ္ငန္းေတြထက္ မ်ားတယ္၊ Risk က တျခား Industry ေတြထက္မ်ားတဲ့အတြက္ ေလယာဥ္ႏႇစ္စင္းေလာက္နဲ ့ေလေၾကာင္းလိုင္း လုပ္ခြင့္ျပဳမယ့္အစား တျခားႏိုင္ငံေတြလိုမ်ဳိး ေလေၾကာင္းလိုင္းေလးေတြကို ပူးေပါင္းခိုင္းလိုက္တာမ်ဳိး အစိုးရအေနနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းလုပ္ေဆာင္ေပးသင့္ပါတယ္။ ပူးေပါင္းတယ္ဆိုတာ ကုမၸဏီႏႇစ္ခုပူးေပါင္းဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ Alliance လုပ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာမႇာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြလည္း Alliance လုပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Alliance ဖြဲ႕ေပးတာတို႔၊ ဒီ Industry နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားလံုးစုေပါင္းလုပ္ႏိုင္ဖို႔ Association ေထာင္ေပးတာတို႔ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေလေၾကာင္းေလာကမႇာ စိန္္ေခၚမႈတစ္ခုက ေလယာဥ္ဆီ ေစ်းျမင့္ေနတာလို႔လည္း သိရပါတယ္။ လက္ရိႇ ေလယာဥ္ဆီျဖန္႔ခ်ိတာကလည္း ကုမၸဏီတစ္ခုတည္းကပဲ ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီလိုတစ္ခုတည္းကိုပဲ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားမယ့္အစား အၿပိဳင္ေတြရိႇလာမယ္ဆိုရင္ သံုးစြဲသူေတြအတြက္လည္း Cost က်ႏိုင္သလို ပိုၿပီးအဆင္ေျပလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အစိုးရအေနနဲ ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Master Plan ရိႇၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ Master Plan ကို Materialize ျဖစ္ေအာင္၊ ခ်ထားတဲ့ Strategic Plan ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ကေတာ့ အားလံုး ပူးေပါင္းပါ၀င္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရရဲ႕ Regular Role နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြရဲ႕ Operator Role ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႇ ဒီ Master Plan ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ လက္ရိႇမႇာ Master Plan ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈအပိုင္း အားနည္းေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခု လိုအပ္ေနတာက Market Intelligence ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ရရိႇႏိုင္ဖို႔၊ ရရိႇလာတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ေနရာမႇာ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ေလးနည္းေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ တကယ္တမ္း ဒီ Industry ကို ေရရႇည္ေအာင္ျမင္တဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ေစ်းကြက္သတင္းအခ်က္အလက္နဲ ့ ပတ္သက္တာကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ေကာက္ယူတာလည္း လုပ္သင့္သလို Secondary Resources ေတြျဖစ္တဲ့ Report ေတြ၊ ေဆာင္းပါးေတြကေနလည္း ယူလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့သတင္းေတြကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိက်မႇန္ကန္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို သံုးစြဲႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္ႏိုင္မႈနဲ႔ လက္ရိႇကိုယ္ဘယ္အေျခအေနမႇာ ေရာက္ေနလဲဆိုတာေတြကို သိႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံကို ဧည့္သည္ဘယ္ႏႇေယာက္ ၀င္တယ္ဆိုတာေလာက္ပဲ သိတာမ်ဳိးျဖစ္ေနပါတယ္။ တစ္ကယ္တမ္း ေလေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ ့ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ဒါေတြအားလံုးကို Platform တစ္ခုေပၚမႇာတင္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္မယ့္သူေတြ၊ မူ၀ါဒခ်တဲ့သူေတြ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ Unit တစ္ခုေတာ့လိုပါတယ္။ အဲဒီမႇာလည္း ျပည္တြင္းသတင္း အခ်က္အလက္ေတြျဖစ္သလို ျပည္ပကေနလည္း ေစ်းကြက္ေတြေရာ၊ ေဒသတြင္းအာဆီယံႏိုင္ငံေတြက သတင္းအခ်က္အလက္ေတြေရာ သိႏိုင္မႇ ကုိယ့္ႏုိင္ငံက ဘယ္ေနရာမႇာေရာက္ေနတယ္၊ သူမ်ားေတြက ဘယ္ေနရာမႇာေရာက္ေနတယ္၊ သူတို႔ေတြနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ႀကိဳးစားရမယ္၊ ဘယ္ေလာက္ေငြေၾကးသံုးစြဲရမလဲ၊ လူအင္အားေတြသံုးရမလဲ ဆိုတာမ်ိဳး သိဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီသတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ေကာက္ယူေပးႏိုင္တဲ့၊ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြဆီကို ျပန္ၿပီးမွ်ေ၀ေပးႏိုင္တဲ့ Mechanism တစ္ခု လိုေနပါတယ္။
ဟိုတယ္ပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဟိုတယ္ေတြထဲက ၾကယ္ႏႇစ္ပြင့္နဲ ့ၾကယ္သံုးပြင့္ ဟိုတယ္တခ်ဳိ႕မႇာဆိုရင္ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျမစ္နဲ ့ပတ္သက္တဲ့ Function ေတြကို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုေနပါတယ္။ ဆိုလိုတာက တခ်ဳိ႕မႇာ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမႈ အားနည္းေနပါတယ္။
ဟိုတယ္ေတြအေနနဲ႔ Demand နဲ႔ Supply ပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိပ္မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးနဲ႔ အင္းေလးေဒသမႇာ ဟိုတယ္အခန္းေတြက လုိအပ္တာထက္ပိုေနတဲ့အတြက္ ၀န္ႀကီးဌာနကေန ဟိုတယ္ေဆာက္လုပ္ခြင့္မေပးဘူး ဆိုတာမ်ိဳး ၾကားမိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ ေဆာက္တဲ့သူအေနနဲ႔ အခုလက္ရိႇမႇာ အခန္းကေတာ့ ပိုခ်င္ပိုေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ သူေဆာက္တဲ့အခါမႇာ အနည္းဆံုး အခ်ိန္ႏႇစ္ႏႇစ္ေလာက္ေတာ့ ယူရပါမယ္။ သူက တစ္ႏႇစ္၊ ႏႇစ္ႏႇစ္ အတြက္ပဲ ေဆာက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုတယ္တစ္လံုး ေဆာက္ျပီးရင္ တစ္သက္လံုး Run ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ေနာက္အႏႇစ္ ၃၀ ေလာက္ထိ ေမ်ာ္မႇန္းၿပီး ေဆာက္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရဲ႕ သဘာ၀က အတက္အက် အၿမဲတမ္းရိႇပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့သံုးႏႇစ္ေလာက္မႇာဆိုရင္ ဟိုတယ္အခန္း မလံုေလာက္ တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဟိုတယ္အသစ္ေတြ ေဆာက္ခဲ့ၾကတယ္၊ နည္းတာနဲ႔ ႀကံဳတဲ့အခါ အခန္းေတြ ပိုတာေတြျဖစ္တယ္။ ပိုလာတာနဲ ့ ထပ္ၿပီး ေဆာက္ခြင့္မေပးဘူးဆိုတာက မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အခုအခ်ိန္မႇာ အခန္းေတြပိုရင္ ပိုေနမယ္ဆိုေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ အႏႇစ္ ၂၀ ေလာက္ကို ႀကိဳၿပီး စဥ္းစားရမယ္ဆိုရင္ ေဆာက္လည္းေဆာက္၊ ေစ်းကြက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို ့လည္း အားလံုးပူးေပါင္းလုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ တိုးတက္မႈလမ္းေၾကာင္း ေပၚကို ျမန္ျမန္ေရာက္မယ္လို ့ ထင္ပါတယ္။ ဒီ Industry ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ အားလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ Strategies လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း ခရီးသြားလုပ္ငန္းတစ္ခု တင္မဟုတ္ဘဲ ခ်ိတ္ဆက္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အားလံုးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခု လုိအပ္ပါတယ္။ လက္ရိႇ Master Plan မႇာက မဟာဗ်ဴဟာ ေျခာက္ခုရိႇပါတယ္။ အဲဒါေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ဆိုရင္ ေငြေၾကးအရင္းအႏႇီး၊ လူအင္အားေတြအမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။
အစားအေသာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္မႇာရိႇတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ေတြက အမ်ိဳးအမည္ေတြ ပိုမ်ားလာသလုိ တိုင္းရင္းသား အစားအေသာက္နဲ ့ပတ္သက္တဲ့ အသင္းတစ္ခုလည္း ေပၚလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဒုမၼာစားေသာက္ဆိုင္က ဦးဆန္နီေအာင္ခင္က ဦးစီးၿပီး ဒီအသင္းကို ေထာင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရႇိမႇာ ျမန္မာအစားေသာက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး လူသိနည္းေနပါေသးတယ္။ ျမန္မာအစားအစာကို ခရီးသြားလုပ္ငန္းျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ သံုးမယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲအမ်ားႀကီး ရိႇေနပါေသးတယ္။ ျမန္မာအစားအေသာက္ေတြက ဆီအလြန္မ်ားၿပီး အခ်ဳိမႈန္႔သံုးတာေတြလည္းမ်ားတာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးနဲ ့ မညီညြတ္တာမ်ိဳး ရႇိတယ္။ ေနာက္ၿပီး Food Safety ပိုင္းမႇာလည္း ျပႆနာ ရႇိေနတယ္။ မသံုးသင့္တဲ့ အေရာင္ေတြ သံုးတာ၊ ေဘးျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေဆးေတြသံုးတာတို ့၊ ဥပမာ- သံပုရာရည္ကို အရသာနဲ ့ အက္ဆစ္အေပ်ာ့စားနဲ႔ ေဖ်ာ္ၿပီး ေရာင္းေနၾကတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏႇစ္အနည္းငယ္အတြင္းမႇာကို စားေသာက္ဆိုင္ေတြ အဆင့္အတန္းကေတာ့ ျမင့္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆိုင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း စားသံုးသူေတြရဲ႕ အႀကိဳက္နဲ႔ ေဘးကင္းေရးေတြကို ဂ႐ုစိုက္လာၾကတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ခရီးစဥ္ေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ပုဂံတို႔၊ အင္းေလးတို႔၊ မႏၲေလးတို႔မႇာလည္း စားေသာက္ဆိုင္အသစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚလာပါၿပီ။ ေညာင္ေရႊလို ေနရာမ်ိဳးမႇာဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာအစားအေသာက္ေကာ၊ ေဒသအစားေသာက္ေတြပါ ေရာင္းေနၾကတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။
အစားအေသာက္ပိုင္းဆိုင္ရာကို ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တစ္တပ္တစ္အား အက်ဳိးျပဳမႇာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ေဒသအစားအေသာက္ေတြကို အခ်က္အျပဳတ္ၿပိဳင္ပြဲ လုပ္တာတို႔၊ စားေသာက္ဆိုင္ပိုင္ရႇင္ေတြကို တစ္ႏႇစ္မႇာ ႏႇစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္ေလာက္ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ေပးတာတို႔ လုပ္သင့္ပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ေတြကို စစ္ေဆးၿပီး Certificate ထုတ္ေပးတာက စည္ပင္ဆိုရင္လည္း အဲဒီတာ၀န္ရိႇတဲ့ သူေတြကိုလည္း ဘယ္လိုထိထိေရာက္ေရာက္ စီမံခန္႔ခြဲေပးမႇ ေကာင္းမယ္ဆိုတာမ်ိဳးကို Training ေပးတာမ်ဳိး လုပ္သင့္ပါတယ္။
Tour Destination ပိုင္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြက ပံုမႇန္သြားလာေနက်ေနရာေတြရိႇသလုိ နယ္စပ္ေတြကို ျဖတ္သြားရတာမ်ိဳးေတြကို ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ- လာအိုကေန ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ၀င္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ရႇမ္းျပည္နယ္ အေရႇ႕ပိုင္းကို ခရီးသြားေတြ အမ်ားႀကီး ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္ဆိုရင္လည္း ခရီးသြား၀င္ေရာက္မႈ တိုးပြားလာေအာင္ လုပ္သင့္တဲ့ေနရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္မႇာဆိုရင္လည္း အခုလတ္တေလာ လုပ္သြားတာက ခြာဒိုပြဲေတာ္ရိႇပါတယ္။ အဲဒီပြဲကို တီးတိန္ၿမိဳ႕မႇာ လုပ္တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီၿမိဳ႕နားက လိုင္လိုဆိုတဲ့ရြာကို ခရီးစဥ္ေဒသတစ္ခုျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ေရြးထားပါတယ္။ အဲဒီရြာက တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း အလြန္ကို ေဖာ္ေရြၾကပါတယ္။ ေဒသခံအစားအစာေတြလည္း ျမည္းစမ္းလို႔ ရတယ္။ ႐ႈခင္းေတြကလည္း အင္မတန္လႇတယ္။ ဒီလိုေတြရိႇေတာ့ Tour Destination ေတြက တိုးပြားလာဖို႔ ရိႇပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကလိုအပ္ခ်က္က သြားလာတဲ့အခါ လြယ္ကူဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။
Souvenir Market မႇာလည္း တိုးတက္မႈေတြေတာ့ ျမင္ေနရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယႇဥ္ရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီးေနာက္က်ေနပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အမႇတ္တရပစၥည္း ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်သူမ်ားအသင္းဆိုၿပီး ရိႇေနပါၿပီ။ အဓိကက ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမႇာ Cost နည္းႏုိင္သမွ်နည္းၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ Market Demand က ဘယ္ေလာက္ရိႇလဲဆိုတာကို သိဖို႔လိုပါတယ္။ ထပ္ဖန္တီးတာ မဟုတ္ဘဲ လက္ရိႇပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဥပမာ – ဇီးကြက္႐ုပ္၊ စကၠဴနဲ ့လုပ္တဲ့ ႏြား႐ုပ္၊ ဆင္႐ုပ္ေတြကိုလည္း ေစ်းကြက္၀င္ေအာင္လုပ္လို႔ ရပါတယ္။
Night Life နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ညေစ်းလိုမ်ဳိးဆိုရင္လည္း ေနရာတစ္ခုသတ္မႇတ္ေပးၿပီး လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးသင့္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မႇာ ေႏႇးေနေပမဲ့ အင္းေလး (ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တိုင္ကြင္း) မႇာ တစ္ခုလုပ္ေနပါၿပီ။ ဒီဇင္ဘာလထဲမႇာ ဖြင့္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ခရီးစဥ္ေဒသေလးခုထဲမႇာ ပထမဆံုးေပၚလာမယ့္ ညေစ်းျဖစ္ပါတယ္။
Promotion ပိုင္းဆိုရင္ ဥပမာ – ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာ ႐ုပ္ရႇင္ကုမၸဏီတစ္ခုကေန ႐ုပ္ရႇင္လာ႐ိုက္မယ္၊ အဲဒီအတြက္ တစ္ကမၻာလံုးကေန အဲဒီ႐ုပ္ရႇင္ကို ၾကည့္ၾကမယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Destination ေတြကို ေတြ႕ျမင္ၾကမယ္။ ဒါဆို Promote လုပ္ၿပီးသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အစိုးရအေနနဲ႔ အခြန္ေကာက္တာမ်ိဳးေတြမလုပ္ဘဲ လြယ္လြယ္ကူကူ လာေရာက္ႏုိင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို ႐ိုက္ကူးမႈေတြကို အစိုးရက ေနပံ့ပိုးေပး႐ံုနဲ႔ Promotion အတြက္ အမ်ားႀကီးရပါတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးကို အစိုးရအေနနဲ႔ မီဒီယာစည္းမ်ဥ္းေတြ ခ်မႇတ္ၿပီး ပံ့ပိုးေပးမယ္ဆိုရင္ Tourism Industry အတြက္ Promotion တင္ မဟုတ္ဘဲ အျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈ အခြင့္အလမ္းေတြပါ ရရိႇႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးစိုင္းကက္နက္
ဧည့္လမ္းညႊန္
(အဂၤလိပ္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္)
Tourism Industry ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ဆိုရင္ အေျခခံအေဆာက္အအံုႀကီးတစ္ခုလံုး ျပင္ဖို႔လိုေနတာပါ။ ႏိုင္ငံျခားသားတစ္ေယာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို စၿပီး ေျခခ်လိုက္တာနဲ႔ Taxi ေတြကို ေတြ႕မယ္။ Taxi အမ်ားစုက အဲကြန္းမရႇိဘူး၊ မီတာမရႇိဘူး။ ႀကိဳက္တဲ့ေစ်းေခၚတယ္။ ခရီးသည္ကို အတင္းဆြဲေခၚတာေတြရႇိတယ္။ လူထပ္တင္ဖို႔ လုပ္တာေတြရႇိၿပီး ေပါင္းၿပီးတင္တာမ်ဳိးေတြလည္းရႇိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ စနစ္က်တ့ဲ Taxi စနစ္မရႇိဘူး။
Public Transportation မရႇိဘူး။ Airport Shuttle ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း လုပ္ဖုိ႔ေတာ့ႀကိဳးစားေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထင္သေလာက္ေအာင္ျမင္တာ မေတြ႕ရဘူး။ ျဖစ္သင့္တာက Airport Shuttle မႇာ ၀န္ထမ္းက အဂၤလိပ္လို အေျခခံေလာက္ေလး ေျပာတတ္ၿပီး ေလဆိပ္ကေနၿမိဳ႕ထဲကို ဆယ္မိုင္ေလာက္ရႇိတဲ့ခရီးမႇာ တစ္လမ္းလံုးမႇာ အဆင္ေျပသလို ဟိုတယ္ေတြမႇာ ခ်ေပးတာမ်ဳိးပါ။ ဒီလိုေစ်းႏႈန္းခ်ဳိခ်ဳိသာသာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာခရီးသည္ေတြ အဆင္ေျပေျပသြားလာႏုိင္တဲ့ ကြန္ရက္တစ္ခုက ေသခ်ာမတည္ေဆာက္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဒါကို အခုလက္ရႇိမႇာ ပုဂၢလိကက႑က လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားေနေပမဲ့ သိပ္အဆင္ေျပတာကို မေတြ႕ရပါဘူး။
ေလေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက စိတ္၀င္စားလာၾကတဲ့ Destination ျဖစ္လာတ့ဲအခါ ႏုိင္ငံတကာေလေၾကာင္းလုိင္းေတြက ထပ္တုိးၿပီးေျပးဆြဲဖို႔ေတာင္ တာဆူေနၾကတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းေပါင္း ၂၈ ခု ေလာက္ရႇိၿပီး တုိင္းျပည္တုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် အရႇိန္အဟုန္နဲ႔ တုိးတက္လာဖို႔ ရႇိပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က ပံ့ပိုးေပးဖို႔လိုတာက စနစ္က်တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈရႇိတဲ့ ေလဆိပ္ကအဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ အခုက ေလဆိပ္အေဆာက္အအံုသစ္ေတြလည္းရႇိလာေပမယ့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈပိုင္းက သိပ္အထာမက်ေသးဘူး။ ဘယ္လိုမ်ဳိးေတြလဲဆိုရင္ ဧည့္လမ္းညႊန္မပါတဲ့၊ ခရီးသြားကုမၸဏီနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မထားတဲ့ ခရီးသည္ေတြဆိုရင္ ဘယ္ေနရာမႇာ အဆင္ေျပစြာနဲ႔ ကားငႇားလို႔ ရမလဲ၊ အစားအေသာက္စားလို႔ရမလဲစတဲ့ လမ္းညႊန္နဲ ့ပတ္သက္တဲ့ဆိုင္းဘုတ္ေတြ စနစ္တက်ညႊန္ျပထားတာ မရႇိဘူး။ ေနာက္ၿပီး အခု Terminal ႏႇစ္ခုရႇိတ့ဲအခါ ဘယ္ Terminal ကေနဆင္းမလဲဆိုတာ ရႇင္းရႇင္းလင္းလင္း မသိႏုိင္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး Terminal 1 နဲ ့Terminal 2 ကိုလည္း စနစ္တက်ခ်ိတ္ဆက္ထားတာမရိႇဘူး။ မၿပီးေသးတာလည္းပါပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ထင္တာက ဒါေတြၿပီးေအာင္ ေနာက္ႏႇစ္ႏႇစ္ေလာက္အထိ ေစာင့္ရဦးမယ္။
ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းေတြအတြက္ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြမ်ားတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕အားနည္းခ်က္ကေတာ့ ေဒသတြင္းက ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းေတြနဲ ့ယႇဥ္ရင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္မႈအားနည္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းမ်ားေနတာရႇိတယ္။ ထုိင္းရဲ႕ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းေတြ၊ ဗီယက္နမ္ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြနဲ ့ယႇဥ္ရင္ ခရီးစဥ္အကြာအေ၀း အတူတူေလာက္ကိုပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာက ပိုေပးေနရတယ္။ ဥပမာ – ရန္ကုန္ကေန ဟဲဟိုးေလာက္ကိုသြားမယ္ဆိုရင္ တစ္ေၾကာင္းကို ၄၅,၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ရႇိတယ္။ ဒီလို အကြာအေ၀းေလာက္ကိုပဲ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္တို႔မႇာဆိုရင္ ၂၅,၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ပဲ က်ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလုိင္းခ်င္း ယႇဥ္တဲ့အခါ ေစ်းကေခါက္ခ်ဳိးေလာက္ကို ဟေနပါတယ္။ ဒါလည္း အခက္အခဲတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြကိုသြားရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေစ်းခ်ဳိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ Holiday Destination က ထိုင္း (ခ်င္းမိုင္)၊ ဗီယက္နမ္ (ဟာေလာင္ေဘး) ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းေတြ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေလဆိပ္ေတြက အင္မတန္ေဟာင္းႏြမ္းေနတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြျဖစ္ၿပီး စနစ္တက်စီမံခန္႔ခြဲမႈ လံုး၀မရႇိပါဘူး။ ဧည့္သည္ေတြမ်ားတဲ့အခါ ထုိင္ဖို႔ေနရာက အလံုအေလာက္မရႇိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးရန္ကုန္ကို ျပန္၀င္လာလို႔ ေလယာဥ္အစင္းေရမ်ားတဲ့အခါ ဧည့္သည္ေတြက Check In လုပ္ၿပီး Luggage ေတြကို ဘယ္ေနရာမႇာ ယူရမယ္မႇန္း မသိၾကဘူး။
တကယ္လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေနတာကေတာ့ မေျပာျဖစ္ၾကတဲ့၊ လက္ေတြ႕မႇာေတာ့ တကယ္အေရးပါတဲ့ အိမ္သာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သန္ ့ရႇင္းေရးကို အလ်င္မီေအာင္ လုပ္တဲ့စနစ္က အားနည္းတဲ့အခါ ခရီးသြားတအားမ်ားတဲ့ရာသီမႇာ အနံ႔အသက္အင္မတန္ ဆိုးရြားတာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလဆိပ္ေတြမႇာ ၀င္လာတဲ့ခရီးသည္နဲ႔မွ်တဲ့ လူအင္အားကိုထားၿပီး သန္႔ရႇင္းေရးအလ်င္မီေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ လိုအပ္ပါတယ္။
Express Bus ေတြကလည္း အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ အမ်ားႀကီးတိုးတက္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေ၀းေျပး လမ္းမႀကီးေတြေပၚမႇာျဖစ္တဲ့ မေတာ္တဆျဖစ္မႈႏႈန္းေတြ တက္လာတဲ့သတင္းေတြလည္း ခရီးသြားေတြက သိထားေတာ့ တျခားႏုိင္ငံေတြလိုေတာ့ Express Bus နဲ႔ သြားတဲ့ႏႈန္းက တအားႀကီးတုိးတက္မလာပါဘူး။
ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားေတြ အင္မတန္အႀကိဳက္ ေတြ႕လာတာကေတာ့ River Cruise ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီငါးႏႇစ္အတြင္းမႇာ ေစ်းကြက္အတြင္းမႇာ အားရစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ တိုးတက္လာတယ္။ ကုမၸဏီေတြလည္းမ်ားလာၿပီး ခရီးစဥ္ေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ အခု ဧရာ၀တီျမစ္နဲ ့ခ်င္းတြင္းျမစ္ႏႇစ္ခုမႇာ ေစ်းအႀကီးဆံုးကေန ေစ်းခပ္ခ်ိဳခ်ဳိေျပးဆြဲေနတဲ့ သေဘၤာေတြက အစီးေပါင္းသံုးဆယ္ခန္႔ ရႇိပါတယ္။ အသက္ႀကီးပုိင္းႏုိင္ငံျခားသားခရီးသည္အမ်ားစု အႀကိဳက္ေတြ႕ပါတယ္။ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဧရာ၀တီျမစ္အလႇကိုခံစားရင္း လူေနမႈဘ၀ေတြကို ေလ့လာၾကတယ္။ ရန္ကုန္ကေန ပုဂံ၊ ပုဂံကေန ေရေၾကာင္းသာတယ္ဆိုရင္ အထက္ပိုင္း ဗန္းေမာ္၊ ဟုမၼလင္းေလာက္အထိသြားတဲ့ ခရီးစဥ္အရႇည္ေတြလည္း ေပၚလာပါတယ္။
ဟိုတယ္ပိုင္းမႇာဆိုရင္ ဒီဘက္ႏႇစ္ပိုင္းမႇာ အျငင္းပြားရတာ၊ ေဆြးေႏြးရတာေတြက Supple နဲ ့Demand ကိစၥပဲျဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံျခားသားအေနနဲ႔ Complaint လုပ္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဟိုတယ္ေစ်းေတြ ၾကားလိုက္တာနဲ႔ လန္႔သြားတာပဲလို႔ အမ်ားဆံုး ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုဆို Supply ဘက္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးတို႔မႇာ ဟိုတယ္အသစ္ေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာတယ္။ ထပ္ၿပီးတိုးလာဖို႔လည္း ရႇိတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈနဲ႔ ထပ္ၿပီးဖြင့္မယ့္ဟိုတယ္ေတြကလည္း ႏႇစ္ႏႇစ္၊ သံုးႏႇစ္အတြင္းမႇာ ထပ္ၿပီးမ်ားလာဖို႔ ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ထင္တာေတာ့ Supply နဲ ့Demand က Balance မွ်သြားတဲ့အခ်ိန္မႇာ လက္ခံႏုိင္တဲ့ ေစ်းအေနအထားကို ေရာက္သြားမႇာပါ။
Service ပိုင္းဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္က ေခတ္ေနာက္က်ၿပီးက်န္ခဲ့တဲ့အတြက္ HR ပိုင္းမႇာ Shortage ျဖစ္သြားတယ္။ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြမႇာ အဂၤလိပ္စာကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္ ေျပာႏုိင္တဲ့၀န္ထမ္း မေလာက္ဘူး။ အဲဒီအတြက္ Language Training ေရာ၊ Career Training ပါ လိုေနပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ Service ပိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Training ေတြကို ပုဂၢလိကပိုင္းကေရာ၊ အစိုးရပိုင္းကပါ ပိုၿပီးအားေကာင္းေမာင္းသန္နဲ႔ တည္ေဆာက္ေပးၿပီး ေနာင္လာမယ့္ အနာဂတ္ Tourism Industry ကို ၀င္လာမယ့္ လူငယ္ေတြကို ျပန္ၿပီး အရည္အေသြးျမင့္ေအာင္လုပ္ေပးမယ့္သင္တန္းေတြ ပို႔ရပါမယ္။
ေနာက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ Free Information ေပးတဲ့ Information Counter လိုမ်ဳိးေတြ၊ Brochure ေတြက အားနည္းေနပါတယ္။ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္က ကိုယ့္ဟာကိုယ္သြားမယ္ဆိုရင္ သြားႏုိင္ေအာင္ ေပးထားတဲ့ Information ေတြ သိပ္မရႇိဘူး။ ေနာက္ၿပီး ရႇိေနတာ တခ်ဳိ႕ကလည္း Update မျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုဆိုရင္ ၿမိဳ႕ထဲကလမ္းေတြရဲ႕နာမည္ကို ျမန္မာလိုေရာ၊ အဂၤလိပ္လိုပါ ေရးထားတဲ့ဆိုင္းဘုတ္ေတြ လုပ္ထားပါၿပီ။ ဘယ္ဆိုင္သြားစားရမလဲဆိုတဲ့ Food Guide မ်ဳိးေတြေတာ့ နည္းနည္းေတြ႕ေနရပါၿပီ။ ဒါကို Service Provider အေနနဲ ့ခရီးသြားျမႇင့္တင္ေရး အဖြဲ႕အစည္းကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၀န္ႀကီးဌာနကပဲျဖစ္ျဖစ္ ပိုၿပီးဖိဖိစီးစီးလုပ္ဖို႔ေတာ့ သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
Night Life နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူးမဟုတ္ပါဘူး။ Night Life ဆိုတဲ့ေနရာမႇာ သူငယ္ခ်င္းေတြ သီခ်င္းဆုိၾကမယ္၊ Spa သြားၾကမယ္၊ Gallery ေတြသြားလည္ၾကမယ္၊ Music Bar ေတြ သြားၾကမယ္၊ စားၾကေသာက္ၾကမယ္ဆိုတာေတြပါတယ္။ ဒါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မႇာေတာ့ တိုးလာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ေဒသအစားအစာေတြကို စားႏုိင္မယ့္ Night Market ေတြ၊ ဥပမာ – စင္ကာပူမႇာရႇိတဲ့ Food Court လိုမ်ဳိး၊ ထိုင္းမႇာရႇိတဲ့ Street Food လိုမ်ဳိးေတြလာတဲ့ႏုိင္ငံျခားသားတိုင္း သန္႔သန္႔ရႇင္းရႇင္းနဲ ့စားႏုိင္တဲ့ေနရာေလးေတြ ဖန္တီးေပးဖို႔ေတာ့ လိုပါေသးတယ္။ Street Food ဆိုလို႔ရႇိရင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ တ႐ုတ္တန္းကလြဲၿပီး မရႇိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္တန္းက အစားအေသာက္ရဲ႕သန္႔ရႇင္းမႈ၊ ေနရာထိုင္ခင္းအေနအထားအရ ႏုိင္ငံျခားသားစားဖို႔ သင့္ေတာ္သလားဆိုတာ ေျပာရခက္ပါတယ္။ ဒါကို ႏုိင္ငံျခားသားေတြ စိတ္ခ်လက္ခ်စားႏုိင္မယ့္ Street Food အတြက္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကဦးေဆာင္ၿပီး ေနရာလြတ္တစ္ခုကိုအသံုးျပဳၿပီး လုပ္သင့္ပါတယ္။ Night Market ျဖစ္လာရင္ အစားအေသာက္ရႇိမယ္၊ အမႇတ္တရပစၥည္းရႇိမယ္၊ အနီးနားမႇာ Entertainment ေလးေတြရႇိမယ္။ ႐ိုးရာအက၊ ႐ုပ္ေသး၊ ျမန္မာကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေလးေတြကို ဆိုျပတီးျပတဲ့တီး၀ိုင္းေလးေတြကို သက္သာတဲ့၀င္ေၾကးေလးတစ္ခုနဲ႔ ေဖ်ာ္ေျဖမယ္ဆိုရင္လာၾကမႇာပဲ။
Souvenir Market အပိုင္းကိုေျပာမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ တီထြင္ႀကံဆမႈအားနည္းပါတယ္။ တစ္ဦးကလုပ္ရင္ က်န္တဲ့သူေတြအားလံုး လုိက္လုပ္တယ္။ တကယ့္ႏုိင္ငံျခားသားေတြ ယူသြားခ်င္ေလာက္ေအာင္၊ မက္ေလာက္စရာရႇိတဲ့ အမႇတ္တရပစၥည္းေတြက အားနည္းေနပါတယ္။ ႐ိုးရာအရေတာ့ ပန္းပု႐ုပ္ေလးေတြ၊ ယြန္းထည္ေလးေတြ၊ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္ေလးေတြ၊ ေရႊခ်ည္ထုိးေလးေတြကေတာ့ မႏၲေလး၊ ပုဂံ၊ အင္းေလးေရာက္ရင္ ၀ယ္လို႔ရႏုိင္တဲ့ေနရာေလးေတြရႇိေပမယ့္ ရန္ကုန္မႇာ တစ္စုတစ္စည္းတည္း ၀ယ္ႏုိင္ေအာင္ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေကာင္းေကာင္းနဲ ့အမႇတ္တရ ပစၥည္းေလးေတြကိုလုပ္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းကေန ကမကထလုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အခုလက္ရႇိမႇာ အမႇတ္တရပစၥည္း ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းေတာ့ ဖြဲ႕ထားတာရႇိပါတယ္။ အဲဒီလိုအသင္းေတြနဲ ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေနရာလြတ္တစ္ခုရႇာၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ လုပ္ကြက္အမ်ားႀကီးရႇိေသးတဲ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုပါ။ ေနာက္ၿပီး ေစ်းလည္းမမ်ား၊ သယ္ေဆာင္ရလည္း လြယ္ကူ၊ အရည္အေသြးလည္းေကာင္း၊ ၀ယ္လိုစိတ္ကို ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အမႇတ္တရပစၥည္းမ်ဳိးေတာ့ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။
ေနာက္ပန္းခ်ီကားေတြဆိုရင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ပန္းခ်ီဆရာေတြရဲ႕ပန္းခ်ီးကားေတြကို ႏုိင္ငံတကာက ေတာ္ေတာ္ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာင္းေနတဲ့ေစ်းႏႈန္းအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အရြယ္အစားအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လာလည္တဲ့လူေတြ ျပန္ယူသြားဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဥပမာ – ကြၽန္ေတာ္ ဗီယက္နမ္မႇာေတြ႕တဲ့ တခ်ဳိ႕ပန္းခ်ီကားေလးေတြ ေတာ္ေတာ္လႇတယ္။ ကမၻာလႇည့္ခရီးသြားေတြလက္ခံႏုိင္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းျဖစ္တဲ့ ေဒၚလာ ၅၀ ကေန ေဒၚလာ ၁၅၀ ေလာက္အတြင္း ရႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြန္ဒုိတိုက္ခန္းလိုမ်ဳိးမႇာ ခ်ိတ္ဆြဲလို႔ရတဲ့ အရြယ္အစားေလးေတြျဖစ္တယ္။ ဒီမႇာကေတာ့ တအားေကာင္းတဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြက ေဒၚလာႏႇစ္ေထာင္၊ သံုးေထာင္ေလာက္ရႇိၿပီး အရြယ္အစားေတြကလည္း သိပ္ႀကီးေတာ့ လံုးခ်င္းအိမ္ေတြမႇ ခ်ိတ္လို႔ရမယ့္ ပံုစံျဖစ္ေနပါတယ္။ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္ေလးေတြဆိုရင္လည္း စာအုပ္စင္ေလးမႇာ၊ ကိုယ့္အိပ္ခန္းေလးထဲမႇာ အလႇဆင္လို႔ရမယ့္ ခပ္ေသးေသးအရြယ္ေလးေတြဆိုရင္ ပို၀ယ္ခ်င္ၾကပါမယ္။
Tourist Guide ေတြမႇာလည္း ေရႇ႕မႇာေျပာခဲ့သလို Supply နဲ႔ Demand ေတာ့ မမွ်ဘူးျဖစ္သြားတာမ်ဳိး ရႇိပါတယ္။ တကယ္ကြၽမ္းက်င္ၿပီး လုပ္ငန္းခြင္မႇာ တကယ္လုပ္ေနတဲ့ Tourist Guide မလံုေလာက္ဘူး ျဖစ္သြားတဲ့ ႏႇစ္ေတြရႇိပါတယ္။ အခုလက္ရႇိမႇာေတာ့ ဧည့္လမ္းညႊန္သင္တန္းအျပင္ နယ္ေတြမႇာလည္း ေဒသဆိုင္ရာ ဧည့္လမ္းညႊန္ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးေနပါတယ္။ ပုဂံ၊ အင္းေလးအျပင္ အသစ္ေပၚလာတဲ့ ခရီးစဥ္ေဒသေတြျဖစ္တဲ့ သီေပါ၊ လား႐ႈိး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ လြိဳင္ေကာ္တို႔မႇာလည္း သင္တန္းေတြဖြင့္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဧည့္လမ္းညႊန္ေတြက တကယ့္ကို ဧည့္သည္မ်ားတဲ့ ႏႇစ္ေတြမႇာဆိုရင္ လိုေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဧည့္လမ္းညႊန္အလုပ္က မုိးရြာတုန္းေရခံရတဲ့ သေဘာမ်ဳိးရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အင္မတန္ထူးခြၽန္ၿပီး ဒီအလုပ္မႇာ မက်န္ခဲ့တာမ်ဳိးလည္းရႇိပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ၾကည့္ရင္ ၀င္ေငြအင္မတန္ေကာင္းတဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေပမဲ့ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္၀င္ေငြရတဲ့ လက ခုနစ္လပဲရႇိတယ္။ က်န္တဲ့ငါးလ ဘာလုပ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ ျပႆနာက အၿမဲဒြန္တြဲေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽမ္းက်င္ၿပီး အလားအလာရႇိတဲ့လူငယ္ေတြကို ဒီပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္မႇာ တင္က်န္ေနေအာင္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ အခက္အခဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီဘက္ႏႇစ္ေတြမႇာေတာ့ ဧည့္လမ္းညႊန္အလုပ္ထဲကို လူငယ္အလံုးအရင္း၀င္လာဖို ့လုပ္ေနတာေတာ့ ရႇိပါတယ္။
ခရီးသြားလုပ္ငန္းေအဂ်င္စီေတြအေနနဲ႔ အခက္အခဲရႇိဆံုးကေတာ့ အေသးစားအလတ္စားလုပ္ငန္းေတြကို ေသခ်ာကူညီေနတဲ့ ပေရာဂ်က္ေတြ ေကာင္းေကာင္း မရႇိတာပါပဲ။ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ ထုိင္းတို႔ ၊ ဗီယက္နမ္တို႔မႇာေတာ့ တအားေသးငယ္တဲ့ခရီးသြားေအဂ်င္စီေတြ လုပ္ငန္းစမယ္ဆိုရင္ မတူတဲ့ေထာင့္ကေန ပံ့ပိုးေပးမယ့္ အစီအစဥ္ေတြရႇိတယ္။ ဘဏ္ေငြေခ်းမလား၊ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာအရ တိုးတက္ေအာင္လုပ္မလားဆိုတာေတြကို Tourism Rolling Body ဆိုတာေတြက လုပ္ေပးတယ္။ ထုိင္းမႇာဆိုရင္ Tourism Authority of Thailand (TAT) ရႇိတယ္။ မေလးရႇားမႇာဆိုရင္လည္း Malaysia Tourism ရႇိတယ္။ စင္ကာပူမႇာလည္း Singapore Tourism Board ရႇိတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး အဖြဲ႕အစည္းေတြက အားေကာင္းလာတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြလို အစုိးရတာ၀န္လိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အဲဒီလို အားေကာင္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေနၿပီးေတာ့ ဦးေဆာင္လုပ္ၾကတာရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ ဒီလိုအပိုင္းလည္း အားနည္းေနတာေတြ႕ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာ Tourism Association ေတာ့ရႇိေနၿပီ။ ပိုၿပီးထိေရာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ကေတာ့ အခ်ိန္တစ္ခုေပးရမယ့္အေနအထား ျဖစ္ေနပါတယ္။
ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြကေတာ့ အေသးစား၊ အလတ္စားလုပ္ငန္းေတြမႇာ Operation Cost ျမင့္လာတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မႇာတင္မကဘဲ တစ္ျပည္လံုးမႇာ အခန္းငႇားခ၊ ၀န္ထမ္းခ၊ အခြန္အခေတြ ႀကီးျမင့္လာတာက အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းေၾကာင္းေပၚမႇာ ေအာင္ျမင္ေနၿပီးသားကုမၸဏီေတြကေတာ့ ေဒသတြင္းမႇာလည္း ၿပိဳင္ဆိုင္ႏုိင္ၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြက ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ ရႇာေဖြတာ အင္မတန္လြယ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာေစ်းကြက္ကို ႏုိင္ငံျခားကေနၿပီးရႇာၿပီးလုပ္ၾကေတာ့ ပိုအားသာတာရႇိပါတယ္။
Tourism Industry ကို အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစတဲ့ Law & Regulations ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္၀င္ေပါက္နဲ ့ပတ္သက္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကေတာ့ အဆင္မေျပဆံုးပါပဲ။ အခုေနာက္ပိုင္း ဒါနဲ ့ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ထားတဲ့စည္းကမ္းခ်က္ေတြက ခဏခဏေျပာင္းတယ္။ တခ်ဳိ႕က တာခ်ီလိတ္၊ ျမ၀တီက ၊ ေရႊလီ၊ မူဆယ္တို႔က ၀င္လာခ်င္တာေတြရႇိတယ္။ အဲဒါေတြကို အခုကန္႔သတ္ခ်က္ရႇိတာက ၀င္လာတဲ့ နယ္စပ္၀င္ေပါက္ကေန ျပန္ထြက္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးပါ။ ဥပမာ – မူဆယ္က၀င္လာရင္ မူဆယ္ကေန ျပန္ထြက္သြားရမယ္။ အဲဒီစည္းကမ္းေတြက လက္ေတြ႕မက်ပါဘူး။ အဆင္လည္း မေျပပါဘူး။ အဲဒီလိုသြားဖို႔ကိုေတာင္ ႀကိဳတင္ၿပီး Permission တင္ရမယ္ဆိုတာမ်ဳိး အဟန္႔အတားေတြက အရင္စနစ္ေဟာင္းက က်န္တာေတြပါ။ Rules & Regulations ေတြထုတ္တဲ့အခ်ိန္မႇာ ခရီးသြားကုမၸဏီေတြတင္မကဘဲ ေလေၾကာင္းလိုင္းေရာ၊ ဟိုတယ္ေရာ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္ေရာ အကုန္လံုး ပါ၀င္တဲ့ အစည္းအေ၀းေတြလုပ္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးမ်ဳိးေတြ ေပၚေပါက္လာေစခ်င္ပါတယ္။
Mr. Suki Singh
General Manager
Inya Lake Hotel Yangon
ဟိုတယ္ပိုင္းကိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ ့ေျပာရရင္ အၾကမ္းဖ်င္း ဟိုတယ္အခန္း ၅၅,၀၀၀ ၀န္းက်င္နဲ ့ဟုိတယ္ေပါင္း ၁,၃၀၀ ၀န္းက်င္ရႇိၿပီး ဒါက ေတာ္ေတာ္ကိုနည္းေသးတဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္နဲ႔ပဲ ႏိႈင္းယႇဥ္ျပရရင္ ဘန္ေကာက္မႇာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ဟုိတယ္အခန္းေပါင္း ၁,၀၀၇,၀၀၀ ၀န္းက်င္ရႇိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံလံုးစာရဲ႕ သံုးဆနီးပါးေလာက္ ရႇိေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ၆၀,၀၇၆,၀၀၀ စတုရန္းကီလုိမီတာက်ယ္၀န္းၿပီး ေျမာက္ဘက္ကေန ေတာင္ဘက္တစ္ေလွ်ာက္ ေတာင္တန္းေတြ၊ ကမ္းေျခေတြရႇိတယ္၊ ကြၽန္းစုေပါင္း ရႇစ္ရာေက်ာ္ေလာက္ ပါရႇိတဲ့ ၿမိတ္ကြၽန္းစုလည္း ပါရႇိပါတယ္။ သမုိင္းေၾကာင္းေတြရႇိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ မရႇိပါဘူး။
ဟိုတယ္ပိုင္းကို ဆက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ လက္ရႇိအေျခအေနမႇာ အခန္းခေတြက က်ဆင္းေနပါတယ္။ ၂၀၁၃၊ ၂၀၁၄ ေတြမႇာ အျမင့္ဆံုးအေနအထားကို ရရႇိခဲ့တယ္။ ျပႆနာတစ္ခုရႇိတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မႇာ ဟုိတယ္အခန္းေပါင္း ၅၅,၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ရႇိေနတဲ့ အထဲက အခန္းေပါင္း သံုးေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ဆီကပဲ သတင္းအခ်က္အလက္ ရရႇိႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟိုတယ္ေတြက သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္မေပးခ်င္ၾကပါဘူး။ ဟိုတယ္ေစ်းႏႈန္းေတြကေတာ့ တခ်ိဳ႕သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းရႇိၾကေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ကမၻာလႇည့္ခရီးသြားေတြအတြက္ အလြန္ေစ်းႀကီးတဲ့ႏႈန္းထားေတြျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။
အစိုးရက ဗီဇာကင္းလြတ္ခြင့္နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး အေကာင္းဆံုးလုပ္ေပးပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ဗီဇာကင္းလြတ္ခြင့္ရရႇိတာ ထုိင္း၊ ဘ႐ူႏုိင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ စင္ကာပူ၊ မေလးရႇားတို႔ကိုလည္း ေပးလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္နဲ႔ အြန္လုိင္းမႇာ အီးဗီဇာရႏုိင္လာမယ္။ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မႇာ ဆုိက္ေရာက္ဗီဇာကိုလည္း Passport ဓာတ္ပံုႏႇစ္ပံု၊ ေဒၚလာ ၅၀ ေလာက္နဲ႔ရေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။
သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာရရင္ ဥပမာ- ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလုိင္းေတြကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ေလေၾကာင္းလုိင္း ၉ ခုေလာက္နဲ ့ေလယာဥ္အစင္းေရ ၃၈ စင္းေလာက္ ရႇိမယ္လုိ႔ ခန္႔မႇန္းရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေနျပည္ေတာ္သြားတာ အသြားအျပန္ကို ေဒၚလာ ၂၂၃ ၀န္းက်င္ က်သင့္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္ကို အသြားအျပန္ေလယာဥ္ခက ေဒၚလာ ၁၀၀ ေလာက္ပဲ က်သင့္ပါမယ္။ အတိအက်ဆုိရင္ ႏႇစ္ဆခြဲေလာက္ ေစ်းႀကီးေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းနဲ ့ႏုိင္ငံျခားသားေတြအတြက္ ေစ်းႏႈန္းပိုင္းကြာျခားမႈအေပၚအျမင္ဆိုရင္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမႇာေတာ့ ျပည္တြင္းအတြက္ ေစ်းတစ္မ်ဳိးနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေတြအတြက္ ေစ်းတစ္မ်ဳိးရႇိပါတယ္။ ဒါကို ဘာကမႇန္တယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္မေျပာႏုိင္ေပမဲ့ အဲဒီလုိ ေစ်းႏႈန္းႏႇစ္ခုကေတာ့ မေကာင္းဘူးလုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းကလူေတြထက္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြက ၀င္ေငြပိုေကာင္းတာေၾကာင့္ ဒီလုိလုပ္တာလုိ႔ေတာ့ ေတြး ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာကေတာ့ ဒီလုိေစ်းႏႈန္း ႏႇစ္မ်ဳိးျဖစ္ေနတာကို မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ ျမင္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးအတြက္ အခ်ိန္ေတာ့ေပးရမယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
Training ပိုင္းကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမႇင့္တင္ဖုိ ့သင္တန္းေက်ာင္းေတြနဲ႔ Professional ေက်ာင္းေတြရႇိဖုိ႔လည္း လုိပါေသးတယ္။ အလယ္တန္းအဆင့္ မန္ေနဂ်ာေတြလိုအပ္ေနတုန္းျဖစ္ၿပီး Vocational Training နဲ႔ technical training ေတြကလည္း ခရီးသြားလုပ္ငန္း တစ္ခုတည္းအတြက္မဟုတ္ဘဲ Industry တစ္ခုလံုးအတြက္ လိုအပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။
အစားအေသာက္ပိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္တြင္း႐ိုးရာအစားအေသာက္ေတြက ေကာင္းၿပီးသားပါ။ ဟုိတယ္ေတြကေပးတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကလည္း တျခားႏုိင္ငံေတြက အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ ယႇဥ္လုိက္ရင္ အတူတူပါပဲ။ အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ အစားအေသာက္ေစ်းႏႈန္းက ေစ်းမႀကီးပါဘူး။ တစ္ခုရႇိတာက ၀ုိင္နဲ ့အရက္တင္ပုိ႔မႈက သိပ္ပြင့္လင္းမႈမရႇိေသးတာေတာ့ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကလည္း အာဆီယံ Free Trade အသက္၀င္လာတာနဲ႔အမွ် တည္ၿငိမ္သြားမယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ Heritage Trust ကလည္း ေရႇးေဟာင္းအေဆာက္အအံု ၁၈၆ ခုေလာက္ကို ထိန္းသိမ္းမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က အေကာင္းဆံုး Preserved Area ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရအေနနဲ႔ကလည္း အဲဒီလုိ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေန အေဆာက္အအံုေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ဖုိ႔အတြက္ ငႇားရမ္းခေတြကို အနည္းဆံုးထားေပးသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေရႇးေဟာင္းအေဆာက္အအံုတုိင္းက Commercialize လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဟိုတယ္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ႐ံုးခန္းေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျပတုိက္ေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အဲဒါေတြ အကုန္လံုးကို Integrated လုပ္ၿပီး Preserved လုပ္ထားႏုိင္ဖုိ႔ပဲ လုိပါတယ္။ ဥပမာ- ရန္ကုန္ျမစ္ေဘးဆုိရင္လည္း စိမ္းစိမ္းစုိစိုဖန္တီးၿပီး လူစိတ္၀င္စားေအာင္ လုပ္လုိ႔ရတဲ့အခြင့္အလမ္းေတြအမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံက TAT – Tourism Authority of Thailand လို National Tourist Bureau တစ္ခုရႇိဖုိ႔ အေရးအႀကီးဆံုး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ Destination Promotion လုပ္ဖို႔ အစိုးရရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္တစ္ခုလည္း လုိပါတယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ အခုလက္ရႇိမႇာ MTM နဲ႔ MTF ကလည္း ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြအမ်ားႀကီး လုပ္ေနတယ္ဆုိေပမဲ့ ကိုယ္ပိုင္အရင္းအႏႇီးအေပၚ အမ်ားႀကီးမႇီတည္ေနၿပီး အစိုးရဆီက ေထာက္ပံ့ေငြရတယ္ဆုိေပမဲ့ ပမာဏအနည္းငယ္မွ်သာ ရရႇိတယ္လုိ႔ သိထားပါတယ္။ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြလည္း ရႇိပါတယ္။
Tour Destination အသစ္ေတြဆိုရင္ေတာ့ အင္းေတာ္ႀကီးေရအုိင္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပူတာအုိ စတာေတြလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ က်ားေတြရႇိတဲ့ ေတာေတြ၊ ေျမာက္ပိုင္းမႇာဆုိရင္လည္း ခါကာဘုိရာဇီေတာင္လုိ ေတာင္စခန္းေတြလုပ္ႏုိင္မယ့္ေနရာေတြ၊ ၿမိတ္ကြၽန္းစုလုိ ကြၽန္းငယ္ေပါင္း ရႇစ္ရာနီးပါးေလာက္ရႇိတဲ့ ကြၽန္းစြယ္ေဒသေတြ စသျဖင့္အမ်ားႀကီး ရႇိေနပါေသးတယ္။ ဟိုတယ္နဲ ့ခရီးသြား၀န္ႀကီးကလည္း အခုဆုိရင္ Community Based Tourism ကို စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနပါၿပီ။
Promotion လုပ္တာနဲ ့ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑က ေကာင္းလာႏုိင္စရာ ရႇိတယ္ဆုိေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေအးေအးေဆးေဆးေတာ့ ေနလုိ႔မရပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာကို ျပႏုိင္ရပါမယ္။ Promote လုပ္ႏုိင္ရမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ေနရတာျဖစ္လုိ႔ ခရီးသြားက႑အတြက္ အမ်ားႀကီး လုပ္စရာေတြရႇိပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား ဧည့္သည္၀င္ေရာက္ႏႈန္းကိုၾကည့္ရင္ ပထမအမ်ားဆံုးက ထုိင္းပါ။ တ႐ုတ္က ဒုတိယအမ်ားဆံုးပါ။ တ႐ုတ္က လူဦးေရလည္းမ်ားၿပီး စီးပြားေရးအရလည္း အင္အားႀကီးႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ တ႐ုတ္ခရီးသြားေတြကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက Embrace လုပ္သင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Selling Point က ယဥ္ေက်းမႈ၊ သမုိင္းအေမြအႏႇစ္ေတြနဲ ့ ေဖာ္ေရြမႈရႇိတဲ့လူေတြျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံကလည္း တခ်ဳိ႕ေနရာေတြကိုေတာ့ ခရီးသြားေတြ အလာမ်ားၿပီး မထုတ္ေဖာ္ျပရေသးတဲ့ ေနရာေတြအမ်ားႀကီးလည္း ရႇိေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသက္လြင္တုိး
Managing Director
Myanmar Voyages International Tourism Co Ltd
သယ္ယူပို႔ေဆာင္းေရးပိုင္းမႇာ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတဲ့ ကားေတြကစၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ အဓိကကေတာ့ ကားေမာင္းတဲ့သူက အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ ကားရဲ႕ႀကံ႕ခုိင္မႈလည္း လုိအပ္သလုိ ကားေမာင္းတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းရဲ႕ ကြၽမ္းက်င္မႈကလည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ယာဥ္ေမာင္းေတြရဲ႕ Hygienic ပုိင္းေရာ၊ Safety ပုိင္းေရာ၊ ေျပာဆုိဆက္ဆံေရးပုိင္းေတြေရာ အကုန္လုံး အေရးႀကီးပါတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ကားအုံနာ ဒ႐ုိင္ဘာေတြ မ်ားလာပါတယ္။ လူတုိင္းနီးပါးကား၀ယ္လာႏုိင္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ေတြဆီမႇာလည္း ကုိယ့္ကား ကုိယ္ေမာင္းတာဆုိတဲ့ မာန္ေလးေတြ ရႇိလာတဲ့အခါမႇာ ခရီးသည္ေတြနဲ ့ျပႆနာေတြတက္တာေတြလည္း ရႇိလာပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ တယ္လီဖုန္းေတြေျပာၿပီးေတာ့ ဧည့္သည္လာရင္ တံခါးမဖြင့္ေပးတာမ်ဳိးေတြ၊ သူ႕ကားလုိက္ရႇာေနရတာမ်ဳိးေတြ၊ ကားဆရာက ေလေအးစက္ဖြင့္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ေနတာမ်ဳိးေတြ ႀကံဳလာရပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ မျဖစ္ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အုံနာေတြေရာ၊ ယာဥ္ေမာင္းသူေတြေရာကုိ Tourism Industry မႇာ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိအျပဳအမူေတြ၊ ေဆာင္ရန္၊ ေရႇာင္ရန္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆုိတာေတြနဲ ့ပတ္သက္ၿပီး သင္တန္းေပးပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ဟိုတယ္ေတြမႇာဆုိရင္ ျပည္တြင္းေစ်းနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေစ်းဆုိၿပီး ႏႇစ္မ်ဳိးကြဲေနတာကုိ ေတြ႕ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြမႇာေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးျဖစ္မေနပါဘူး။ ဥပမာ- ထုိင္းႏုိင္ငံမႇာဆုိရင္ ဘတ္ေငြနဲ႔ပဲ Book လုပ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသားလည္း ဒီေစ်း၊ ျမန္မာလည္း ဒီေစ်းပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေစ်းႏႇစ္မ်ဳိးကြဲေနတာ မရႇိပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာရႇိတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ႏုိင္ငံျခားသားတစ္ေယာက္က ဟုိတယ္တစ္ခုကုိ လာတည္းၿပီဆုိရင္ တစ္အခ်က္က သူက Register လုပ္ရတယ္၊ ၿပီးရင္ ဧည့္စာရင္းတုိင္ရတယ္။ ဧည့္စာရင္း တုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူက ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ မႇတ္တမ္း၀င္သြားတယ္။ မႇတ္တမ္း၀င္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူက ဒီအေပၚမႇာ ႏုိင္ငံျခားေငြေကာက္ခံရမယ္ဆုိတဲ့ မူရႇိတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဟုိတယ္ေတြမႇာ အခြန္ေတြ ေကာက္ခံတဲ့အခါမႇာ ႏုိင္ငံျခားသားတစ္ေယာက္တည္းရင္ ေဒၚလာနဲ႔ပဲ ေကာက္ခံရမယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းဆုိရင္ Tourist Visa ကုိင္ေဆာင္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားေတြဟာလည္း သက္ဆုိင္ရာ လုိင္စင္ယူထားတဲ့ ဟုိတယ္ေတြ၊ မုိတယ္ေတြမႇာပဲ တည္းရမယ္ဆုိတဲ့ မူ၀ါဒအရ တင္းက်ပ္စြာ ေဆာင္ရြက္လာတယ္။ လ၀ကဥပေဒအရေရာ၊ ဟုိတယ္ခရီးရဲ႕ ဥပေဒအရေရာ လုပ္လာၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ရတဲ့ေငြေၾကးေတြက အခြန္ေဆာင္ျပရမယ္၊ ဌာနဆုိင္ရာကုိ သတင္းပုိ႔ရမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဒၚလာနဲ႔ပဲယူတယ္။ ဒါေတြကုိ ဟုိတယ္ခရီးကေတာ့ မူအရေတာ့ လုိင္စင္ေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေဒၚလာနဲ႔ပဲယူဆုိၿပီး ေျပာထားတယ္။ ေလွ်ာ့ယူတာတုိ႔၊ ဘာတုိ႔ကုိေတာ့ သူတုိ႔က ဘာမႇေျပာလုိ႔ မရပါဘူး။ Price Discrimination အရ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အေနအထားက ၀င္ေငြနည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Local ေတြ သြားႏုိင္လာႏုိင္၊ စားႏုိင္ေသာက္ႏုိင္လာတဲ့ ႏႈန္းအတုိင္းေပးတာက တစ္ခု၊ ေနာက္တစ္ခါ ႏုိင္ငံျခားသားက်ေတာ့ ၀င္ေငြမ်ားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတုိ႔အတြက္ေစ်းေတြကုိ သူတုိ႔၀င္ေငြနဲ ့ယႇဥ္ၿပီးေတာ့ ျဖတ္တာတစ္ခု၊ အဲဒါ ပုိင္ရႇင္ရဲ႕သေဘာပါ။ ဒါေတြကလည္း ပုိင္ရႇင္က စီးပြားေရးအရ Business Plan ေတြကုိ တြက္ခ်က္ၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါနဲ ့ပတ္သက္လုိ႔ အစုိးရပုိင္းကေတာ့ သြားၿပီးေတာ့ ကန္႔သတ္ေျပာဆုိလုိ႔ေတာ့ မရဘူးထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ Regulation အရ ေဒၚလာနဲ ့ေကာက္ရမယ္။ Service နဲ႔ Tax ေတြ ေကာက္ရမယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဒီႏႈန္းထက္ ဒီ Category ရဲ႕ႏႈန္းက ႀကီးသင့္တယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ေဘာင္ခတ္ထားရင္လည္း ဒီထဲကပဲသြားရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုိတယ္ Facility ေတြကလည္း သူယူထားတဲ့ ပုိက္ဆံအလုိက္၊ သူ႕ရဲ႕ Catagory အလုိက္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ရႇိရမယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဟုိတယ္ေတြမႇာ ဘာလုိ ့ အခန္းမျပည့္လဲဆုိေတာ့ ဒါက ဒီကုိလာတဲ့ ဧည့္သည္ေတြရဲ႕ အေနအထားေပၚမူတည္တယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီကုိလာတဲ့ ဧည့္သည္ေတြက သာမန္ Mo-derate Level ေတြ၊ Budget ေတြဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔က အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ယႇဥ္မယ္။ ဒီမႇာ 3 Star ေလာက္ဆုိရင္ တစ္ရာေလာက္ ေပးေနရၿပီဆုိေတာ့ တစ္ရာေလာက္ေပးတဲ့ Service ကုိ ရသလားဆုိတာနဲ႔ ျပန္တုိင္းတာလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ High End လာတဲ့ ဧည့္သည္ေတြက်ေတာ့လည္း ျမန္မာျပည္မႇာ ဒီေန႔ အျမင့္ဆုံးေစ်းယူထားတဲ့ ဟုိတယ္ေတြမႇာေတာင္ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ Expectation ကုိ မီေအာင္ မလုပ္ေပးႏုိင္တာေတြ ရႇိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ Niche Market ကုိ လုိခ်င္တဲ့ လူက Strand ဟုိတယ္မႇာ ေဒၚလာ ေလး၊ ငါး၊ ေျခာက္ရာေလာက္ေပးၿပီးေတာ့ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ Service မ်ဳိး၊ Facility မ်ဳိး မရဘူးဆုိရင္လည္း ႀကိဳက္မႇာမဟုတ္ပါဘူး။
ဒါကုိ ဘယ္မႇာသြားေတြ႕ရလည္းဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီကုိ တကယ့္ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆုံးလူေတြက ကုိယ္ပုိင္ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ လာမယ္ဆုိၿပီးလုပ္တဲ့အခါမႇာ သူတုိ႔က ေကာင္းေပ့ဆိုတဲ့ ဟုိတယ္ေတြ၊ ေကာင္းေပ့ဆုိတဲ့ Transport ၊ အေကာင္းဆုံးဟာေတြကုိ တြက္ခုိင္းတယ္။ သူတုိ႔က လူတစ္ေယာက္ကုိ သူတုိ႔လာမယ့္ ခရီးစဥ္အတြက္ ေဒၚလာသိန္းေက်ာ္ သုံးဖုိ႔အထိ ရႇိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမႇာ ရသမွ်ကုိ တြက္တာေတာင္မႇ ႏႇစ္ေသာင္းခြဲမေက်ာ္ဘူး။ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ Expectation ကုိ မျဖည့္ဆည္းႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကုိ မေရြးေတာ့ဘဲ ေဟာင္ေကာင္ကုိ ေရြးလုိက္တယ္။ ျမန္မာျပည္က တကယ့္ Niche Market ကုိ မႇန္းႏုိင္တဲ့ Facility ေတြကုိ ၀န္ေဆာင္မႈမေပးႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ျမန္မာျပည္မႇာ ေစ်းႀကီးတယ္ဆုိတာ မႇန္ပါတယ္။ သာမန္ Tourist ေတြ မလည္ႏုိင္တဲ့၊ မေပးႏုိင္တဲ့ Domestic Flight ေတြ ေစ်းႀကီးတယ္။ ေနာက္ Accomodation ေတြမႇာလည္း မတန္ဘူးလုိ႔ သတ္မႇတ္ၾကတယ္။ ထုိင္းလုိေနရာမႇာ ေလးဆယ္ေလာက္ပဲေပးရင္ရတဲ့ Facility မ်ဳိးကုိ ဒီမႇာ တစ္ရာေပးရရင္ ဒါမတန္ဘူးလုိ႔ ေျပာလာႏုိင္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က Target Market ေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ပဲ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ဟုိတယ္ေတြက်ေတာ့လည္း သူ႕ဟာနဲ႔သူ ျပည့္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္မျဖစ္တဲ့ ဟိုတယ္ေတြက်ေတာ့လည္း ၀ိတ္ေလွ်ာ့တာေတြ၊ ၀န္ထမ္းေတြကုိ ေပါေခ်ာင္ေကာင္းငႇားထားတာေတြ၊ သန္႔ရႇင္းေရး၊ လုံၿခံဳေရးအတြက္ ျပန္ၿပီးဂ႐ုမစုိက္ေတြရႇိရင္လည္း ဧည့္သည္ေတြက လာမႇာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ေတြ က Survival အတြက္ Target Market ကုိ ႏုိင္ငံျခားသားထားရာကေန Local ေတြပါထားလာတယ္။ Local ေတြကမႇတစ္ဆင့္ Time Sharing Market ကုိပါ ေရာက္လာေတာ့ အဲတာမ်ဳိးေတြကတစ္ဆင့္ ဟုိတယ္ေတြမႇာ Surplus ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခု Surplus ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းအရင္းက Data အမႇန္ေတြ မသိရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ လူသန္းခ်ီ၀င္လာၿပီး တစ္ႏႇစ္ကုိ တစ္သန္းတက္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ Logistically အရ တြက္လုိက္ရင္ တစ္ႏႇစ္ကုိ အခန္းဘယ္ေလာက္လုိမယ္ဆုိၿပီး ေဆာက္ရင္းနဲ႔ ေနာက္က်ေတာ့ ဘယ္ေဒသက ပုိၿပီးလုိအပ္သလဲ၊ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးေတြက အဓိကလာသလဲ၊ ဘယ္လုိေစ်းေတြကုိ ေမွ်ာ္လင့္လဲဆုိတဲ့ Research ကုိ ေသခ်ာမလုပ္ဘဲနဲ႔ ေလဖမ္းဒန္းစီးလုိမ်ဳိး ေျပာတဲ့အသံကုိၾကားၿပီး Business Plan ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာတြက္ခ်က္ၿပီး လုပ္တာက ေတာ္ေတာ့္ကုိရႇားေနပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ကုိလာတာက Culture Tourist ေတြက အဓိကလာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ညဘက္မႇာ ႐ုပ္ေသးပြဲေလးေတြ၊ ေျမ၀ုိင္းဇာတ္ေလးေတြ၊ ႐ႈိးပြဲေလးေတြရႇိတယ္ဆုိ သူတုိ႔ႀကိဳက္တယ္။ ရန္ကုန္လုိေနရာမ်ဳိးမႇာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ဆိုရင္ကေတာ့ ကရ၀ိတ္လုိ ေနရာမ်ဳိးသြားမယ္။ ကရ၀ိတ္ကလြဲၿပီး က်န္တဲ့ေနရာက ပီပီျပင္ျပင္ မရႇိေသးပါဘူး။ ပုဂံမႇာဆိုရင္ေတာ့ FIT လမ္းဆုိတာကေတာ့ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕ အလုိေတာ္ျပည့္ေက်ာင္းနားမႇာ သူ႕ဟာသူျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီမႇာ ဘားေလးေတြမႇာ ထုိင္စားရင္းနဲ ့ေကာ့ေတးေလးေတြ ျဖစ္လာတယ္။ Gallery အေသးေလးေတြ ရႇိလာတယ္။ လက္မႈပညာေလးေတြ ေရာင္းတာေလးေတြ ရႇိလာတယ္။ ဆုိင္တစ္ခုနဲ ့ တစ္ခုကလည္း သူ႕ဟာနဲ ့သူ Attraction ေလးရႇိေအာင္ လုပ္သလုိ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ ႀကိဳက္မယ့္ ပုံစံေလးေတြ လုပ္လာၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီမွာ FIT ေလးေတြ စုတဲ့ေနရာျဖစ္လာေတာ့ FIT Street ဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းလာတယ္။ ရန္ကုန္မႇာေတာ့ Plan နဲ႔ လုပ္တာေတြ ရႇိတယ္။ China Town ကုိလည္း Upgrade လုပ္မယ္။ အခုလည္း ဘဏ္လမ္းကုိလည္းပိတ္ၿပီးေတာ့ တကယ့္ညေစ်းတန္းေတြ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆုိေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြကလည္း ေသခ်ာ Promote လုပ္မယ္၊ စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။
ဒီေန ့ Souvenir ေတြ ၾကည့္ရင္ေတာ့ Mass Production သိပ္မလုပ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ Home Made ၊ Hand Made ေလးေတြမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ကမၻာ့အဆင့္အတန္းမီ Packaging ေတြ၊ Value Added ေတြ မလုပ္ႏုိင္ေသးဘူး။ Souvenir ဆုိရင္ ဒီဘက္ေခတ္မႇာ သံလိုက္ပါတဲ့အ႐ုပ္ေလးေတြ ေပၚလာတယ္။ သယ္ရတာလည္း လြယ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမႇာလည္း ဒီလို Bon Voyage Gift ေလးေတြေတာ့ လုပ္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ Packaging ပုိင္းမႇာေတာ့ အားနည္းေသးတယ္။ ေနာက္မတ္ခြက္တုိ႔၊ တီရႇပ္တုိ႔ ဒါေတြလည္း လုိပါတယ္။ တစ္ခါလာလည္း ယြန္းထည္၊ တစ္ခါလာလည္း ေရႊခ်ည္ထုိး ေက်ာက္စီပန္းခ်ီကား၊ ဒါေတြက လက္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ပဲ ေကာင္းတာ၊ တကယ့္ Tourist ေတြအတြက္က်ေတာ့ သယ္ရပုိးရတာခက္တယ္။ အိတ္ထဲမႇာတင္ ထည့္သြားလုိ႔ရတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိဆိုရင္ ပုိၿပီးႏႇစ္သက္ၾကပါတယ္။
Tourist Guide ေတြလည္း အခုအခါမႇာ Over Supply ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္မႇာ Tourist ေတြက ၀ုန္းခနဲ ၀င္တယ္ဆုိေတာ့ Guide ေတြလည္း လုိၿပီေဟ့ဆုိၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြကုိ တစ္ႏႇစ္မႇာ ႏႇစ္ႀကိမ္၊ သုံးႀကိမ္ေလာက္ထိ ဖြင့္လာၿပီး ဒီေန႔ေခတ္မႇာ လိုင္စင္ယူထားတဲ့ Guide ေတြက အခုဆုိရင္ ေလးေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ရႇိတယ္။ English ကေတာ့ အမ်ားဆုံးေပါ့။ က်န္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကေတာ့ ရာဂဏန္းေတြထိ ရႇိလာတယ္။ Regional Guide ကလည္း ၁,၈၀၀ ေလာက္ ၁,၉၀၀ ေလာက္ရႇိလာတယ္။ ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ငါးေထာင္ေက်ာ္ ေျခာက္ေထာင္ေလာက္ ျဖစ္လာတယ္ဆုိေတာ့ ဒီႏႇစ္လာတဲ့ ဧည့္သည္က ရႇစ္သိန္းထဲမႇာ FIT ပါတယ္။ Package Tour နည္းသြားတယ္။ Package Tour က မႏႇစ္ကရႇိတဲ့ ၂၂ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဒီႏႇစ္မႇာ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ အခု ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္ကေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။ Package Tour ကေတာ့ ဒီမႇာ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ FIT က ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ Business Traveler က ၁၇ ရာခုိင္ႏႈန္းဆုိေတာ့ မႏႇစ္ကနဲ႔ ဒါက Decline နည္းနည္းျဖစ္တယ္။ Package Tour ရမွ Tour ကုမၸဏီေတြ အလုပ္ရမယ္။ Tour ကုမၸဏီအလုပ္ရမႇ Guide ပါအလုပ္ရမယ္။ ခ်ိတ္ထားရတာကုိး။ ဒီႏႇစ္က Package Tour ေတြ က်ဆင္းလာေတာ့ Guide ေတြလည္း အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔၀င္ေငြေတြလည္း ထိခုိက္လာတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ Guide ေစ်းေတြကလည္း ေစ်းႏႈန္းျမင့္တဲ့အတြက္ Tour ကုမၸဏီေတြကလည္း မငႇားေတာ့ဘူး။ Station ပဲ သုံးၾကတယ္။ အခုေခတ္က အြန္လုိင္းေခတ္ဆုိေတာ့ အကုန္လုံးက Data ေတြရႇိေနေတာ့ အြန္လိုင္းကို အားကိုးလာၾကတယ္။ ေနာက္ Audio Guide ေတြ၊ ျပတုိက္ေတြမႇာဆုိရင္ ေနာက္ပုိင္း Audio ဖြင့္ၿပီး Language ေပါင္းစုံနဲ႔ နားေထာင္လုိ႔ ရလာတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိးေတြ ေနာက္ပုိင္းျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ Guide ေတြရဲ႕ Role က ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ စိန္ေခၚမူေတြ ႀကံဳေနရတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း Solution ရႇာသင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
Tourism Industry ကုိ Promote လုပ္တဲ့အပုိင္းမႇာ အဓိကကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က Destination Awareness ရဖုိ႔လည္း လုပ္ရပါဦးမယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိ ဧည့္သည္ေတြ လာေနၾကၿပီ။ သူတုိ႔ရဲ႕ Programme ေတြမႇာ ျမန္မာျပည္ကုိ စၿပီးေတာ့ေရာင္းလာၾကၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အစုိးရရဲ႕ ပံ့ပုိးမႈေပၚမႇာ မူတည္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္အထိ အစုိးရက တစ္ႏႇစ္ကုိ ေဒၚလာေလးသိန္းပဲ ပံ့ပုိးေပးခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ ေလးသိန္းဆုိတာ ႏိုင္ငံတကာ Travel Promotion ပြဲႀကီးတစ္ပြဲ သြားရင္ေတာင္ သိန္းဂဏန္းေပါက္တယ္ဆုိေတာ့ ႏႇစ္ပြဲေတာင္ မသြားႏုိင္ဘူး။ Regional ျပပြဲေတြျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္တုိ႔၊ အင္ဒုိနီးရႇား၊ စင္ကာပူ ATF တုိ႔ေတြရႇိသလုိ ႏုိင္ငံတကာ ျပပြဲေတြကလည္း အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ လန္ဒန္၊ WTM တုိ႔၊ ITB Berlin တို႔၊ Japan JICA ျပပြဲ တို႔၊ ေနာက္တစ္ခါ တျခား Market ေတြျဖစ္တဲ့ အီတလီတုိ႔၊ ၾသစေၾတးလ်တုိ႔၊ အေမရိကားတုိ႔ေတြအထိ ေျခဆန္႔ဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲဒီအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ Budget ကုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခရီးသြားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေနၿပီးေတာ့ တင္ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ထိေတာ့ Approve မျဖစ္ေသးပါဘူး။
Tourism Industry တုိးတက္ဖုိ႔ ရႇိေနတဲ့ Barrier ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြက ခုအစုိးရသစ္လက္ထက္မႇာ အခုဆုိရင္ ေျခာက္လရႇိၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဟုိတယ္ခရီး၀န္ႀကီးဌာနကလည္း သီးျခားရပ္တည္တဲ့ ဌာနတစ္ခုအေနနဲ ့ဆက္ၿပီးရႇိေနတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ လူႀကီးေတြကလည္း တကယ့္လုပ္ငန္းပိုင္းမႇာ Career ပုိင္းမႇာ Professional ေတြနဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားစြာရႇိခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြျဖစ္တယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရႇင္မ်ား အသင္းမႇာလည္း အေတြ႕အႀကံဳရႇိတဲ့လူေတြပါေနတယ္ဆုိေတာ့ Private နဲ႔ Public ပုိၿပီးေတာ့ Closely Partnership လုပ္မယ္ဆုိရင္ ေကာင္းပါတယ္။ အခုလည္း လုပ္ေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဘာျဖစ္ေနလဲဆုိေတာ့ မလုိလားအပ္တဲ့ Issue ေတြ၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာေတြကလည္း ခဏခဏထုတ္ေနေတာ့ ဘယ္ဟာကုိ ဘယ္လုိလုိက္ရမႇန္းမသိဘူးျဖစ္ေနတာေတြ ရႇိပါတယ္။ မလုိလားအပ္တဲ့ အဆင့္ေတြကုိ ေလ်ာ့ခ်ဖုိ႔ လုိတယ္။ ဥပမာ – နံပါတ္ျပာကားကိစၥမ်ဳိးလုိေပါ့။ နံပါတ္ျပာက တကယ္ေတာ့ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ပုံႀကီးနဲ႔ ဒီလူနာမည္ေပါက္တာပဲ ပုိင္ခြင့္ရႇိတယ္ဆုိတဲ့ ကညနမူအတုိင္းဆုိရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အဆင္ေျပမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ကုိယ့္ကားက အုိေနၿပီေျပာင္းခ်င္ၿပီဆုိလည္း ေနာက္တစ္ခါ ေလွ်ာက္ရင္ အခြန္ထပ္ေဆာင္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ကားေတြက Driver ေတြက Service ေပးတဲ့အခါ လိုအပ္ခ်က္ေတြအမ်ားႀကီးေတြ႕ရတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြမႇာ အျပာေရာင္ကားနံပါတ္က မူအရထုတ္တာမႇန္ေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သေဘာကေတာ့ Sticker ကပ္မယ္။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ Tourist ေတြအတြက္ Safe ျဖစ္တဲ့ ဥပမာ- ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ Sticker ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အသင္းရဲ႕ Sticker ပဲျဖစ္ျဖစ္ကပ္လုိက္ရင္ Driver နဲ ့ ကားေပၚမႇာ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရၿပီဆုိတာမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ မသမာမူေတြ၊ ပစၥည္းေပ်ာက္တာေတြျဖစ္ခဲ့ရင္ ဒီကားနံပါတ္ကုိ Register ဘယ္ေလာက္မႇာ ရႇာလုိ႔ရႏုိင္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး ရႇိဖုိ႔လုိပါတယ္။ ေတြ႕ရာကားနဲ႔ Taxi နဲ႔သြားေနမယ္ဆုိရင္ ဒါေတြက Tourist ေတြအတြက္လည္း လုံၿခံဳမႈရႇိႏုိင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။
Motel ေတြ ၊ Inn ေတြကုိ ျမန္မာနာမည္ တပ္ခုိင္းတာက မေရာင္ရာ၊ ဆီလူးလုိ႔ ေျပာရင္လည္း အေျပာခံရမႇာပါပဲ။ ဘာလုိ႔ ျမန္မာနာမည္ ခက္ခက္ခဲခဲေတြကုိ အဂၤလိပ္လုိ ျပန္ေရးရမႇာလဲဆုိတာကုိ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ နားမလည္ပါဘူး။ လုပ္လည္းလုပ္ေနရပါတယ္။ YCTC မႇာ စည္ပင္မႇာပဲ မႇတ္ပုံတင္တဲ့လူက ျမန္မာနာမည္ပဲ သုံးရမႇာလားဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ Tourist လုိင္စင္တင္ရင္ ပုိင္ရႇင္ေတြက အခြန္အခေတြကုိ ေဒၚလာနဲ႔ေပးရမယ္။ ဥပမာ – Tourist လုိင္စင္မႇာ အနည္းဆုံး ၁၂ ခန္း ရႇိရမယ္။ အားလုံးက Bathroom Attatched ျဖစ္ရမယ္။ Air Condition ပါရမယ္၊ Staff ေတြက ဟုိတယ္သင္တန္းဆင္းေတြ ျဖစ္ရမယ္စတဲ့ သတ္မႇတ္ခ်က္ေတြပါတယ္။
အယ္ဒီတာအဖြဲ႕
