Digital Kaway ရဲ႕ CEO နဲ႔ Co-Founder ေဒၚစႏၵီစိန္သိဏ္း
ျမန္မာႏိုင္ငံနည္းပညာနယ္ပယ္ထဲက အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ Geek Grils ဆိုတဲ့ Network Group ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး Digital Kaway Digital Marketing Agency ရဲ႕ CEO နဲ႔ Co-Founder တစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ ေဒၚစႏီၵစိန္သိဏ္းနဲ႔ ေတြ႕ဆုံစကားေျပာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစႏီၵစိန္သိဏ္းဟာ စင္ကာပူ၊ အင္ဒိုနီးရႇားနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔မႇာ Marketer တစ္ဦးအျဖစ္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားစြာရႇိထားၿပီး Forbes မဂၢဇင္းက ေရြးခ်ယ္တဲ့ အာရႇရဲ႕ အသက္သံုးဆယ္ေအာက္ နယ္ပယ္အစုံမႇ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၀ ဦးစာရင္းထဲမႇာလည္း ပါ၀င္ခဲ့သူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
ပညာေရး Background . . .
ကြၽန္မက ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္မႇာ ရန္ကုန္ႏိုင္ငံျခားဘာသာတကၠသိုလ္ကေန ျပင္သစ္ဘာသာအထူးျပဳနဲ႔ ဘဲြ႕ရရႇိခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္သံ႐ုံးကေနလည္း Diploma ရရႇိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္မႇာ စင္ကာပူမႇာ အေျခခံ Accounting သြားတက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Accounting ပိုင္းကို စိတ္မ၀င္စားတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းၿပီးတဲ့အထိ မတက္ျဖစ္ဘဲ စင္ကာပူမႇာ လုပ္ငန္းခြင္ထဲ ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အလုပ္အကိုင္ Background . . .
ကြၽန္မရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ Backgroundက Marketing လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ပထမဦးဆုံးအလုပ္စ၀င္ခဲ့တုန္းက Hotel မႇာ Telephone Operator အျဖစ္ စၿပီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီခ်ိန္တည္းက Marketing ပိုင္းကို ၀ါသနာပါတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတိထားမိခဲ့တယ္။ Product ေတြကို ဘယ္လိုေရာင္းရေအာင္လုပ္မလဲဆိုတာကို စိတ္၀င္စားတယ္။ Hotel မႇာ Sales လုပ္ေနတဲ့သူေတြကိုၾကည့္ၿပီး တအားအားက်ခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Front Office ၀န္ထမ္းကေန Sales & Marketing ဘက္ကို ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ စင္ကာပူမႇာ ေက်ာင္းသြားတက္ခဲ့တာက Accountant ဆိုရင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ားတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ သြားခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းေက်ာင္းသြားတက္ေတာ့ ကြၽန္မအတြက္ လုံး၀အဆင္မေျပဘူး။ Sales တို႔၊ Marketing တို႔ လုပ္တဲ့သူေတြက အေရႇ႕ထြက္တဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္မအေနနဲ႔ Accountant တစ္ေယာက္လို ၿငိမ္ၿပီးထိုင္အလုပ္လုပ္ရတာမ်ဳိးကို စိတ္မ၀င္စားခဲ့ဘူး။ ဒါနဲ႔ Accounting ကို ဆက္မတက္ေတာ့ဘဲ ေက်ာင္းနားလိုက္ၿပီး အလုပ္၀င္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စင္ကာပူမႇာ ပထမဦးဆုံးလုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ကလည္း ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရဲ႕ Marketing ပိုင္းမႇာ လုပ္ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူ၊ အင္ဒိုနီးရႇားနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကေက်ာင္းသားေတြကို စင္ကာပူကေက်ာင္းမႇာ လာတက္ေအာင္ ေခၚေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မကိုယ္တုိင္ကလည္း Marketing သမားတစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမႇာ Trend ကလည္း ေျပာင္းလဲလာတဲ့အတြက္ Digital Marketing ပိုင္းကို လုပ္ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလုပ္အကိုင္က ပညာေရး Background နဲ႔ မတူတဲ့အခါ ေတြ႕ႀကံဳရတဲ့အခက္အခဲေတြ . . .
ကြၽန္မက နည္းပညာနယ္ပယ္ထဲမႇာ လုပ္ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ Technician တစ္ေယာက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကအားျဖင့္ Marketing ပိုင္းနဲ႔ Business Development ပိုင္းကို တာ၀န္ယူထားပါတယ္။ နည္းပညာကိုအသုံးျပဳၿပီး လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္တာမ်ဳိးပါ။ စစခ်င္းတုန္းကေတာ့ မိန္းကေလးနဲ႔ ဒီနယ္ပယ္နဲ႔ အဆင္ေျပပါ့မလားဆိုၿပီး စိတ္ထဲမႇာ တစ္မ်ဳိးျဖစ္မိတယ္။ ၀င္ခါစတုန္းကဆိုရင္ နားမလည္တာေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ အေခၚအေ၀ၚေတြကအစ သိပ္နားမလည္ဘူး၊ သိပ္မသိဘူး။ ကြၽန္မက Marketing သမားတစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ Digital ဘက္က မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျပန္ၿပီးသင္ယူရတာေတြ ရႇိပါတယ္။ Background မတူတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ဘက္က အၿမဲေလ့လာသင္ယူေနရတယ္။ အခ်ိန္ေတာ့ နည္းနည္းေပးရပါတယ္။
Digital Kaway ကုိ တည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပုံ . . .
ကြၽန္မက ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ကေန ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္အထိ စင္ကာပူမႇာ ေနခဲ့တယ္။ စင္ကာပူမႇာ ေနတာၾကာလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကိုျပန္လာခ်င္တယ္။ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လာဖို႔အေၾကာင္းေတြလည္း ရႇိလာတယ္။ ျမန္မာျပည္ကလည္း ကြၽန္မတို႔ထြက္သြားတုန္းကလုိမ်ဳိး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ တအားတိုးတက္လာတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ျမန္မာျပည္မႇာ အလုပ္ေတြ ေခၚေနတာေတြ႕တဲ့အခ်ိန္မႇာ ျပန္လာျဖစ္ခဲ့ၿပီး နည္းပညာနယ္ပယ္ထဲကို ၀င္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီမႇာလည္း Marketing ပိုင္းပဲ လုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေျခာက္လေလာက္ၾကာတဲ့အခါမႇာ Project ၿပီးသြားတဲ့အတြက္ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ေလာက္မႇာ Digital Kaway ကို ေနာက္ထပ္ Co-Founder ႏႇစ္ေယာက္တို႔နဲ႔အတူ တည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ Facebook Page ကို ေအဂ်င္စီေတြက ကိုင္ေပးတယ္ဆိုတာက သိပ္ေခတ္မစားေသးပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက ကြၽန္မနဲ႔ ကြၽန္မရဲ႕ Co-Founder ျမင္ခဲ့တာက ေနာင္ ၂ ႏႇစ္၊ ၃ ႏႇစ္အတြင္းမႇာ Facebook Marketing က တအားေခတ္စားလာလိမ့္မယ္။ Digital Marketing ကလည္း အလြန္ေနရာယူလာလိမ့္မယ္လို႔ထင္တဲ့အတြက္ Digital Kaway ကို စၿပီးေတာ့ တည္ေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
Digital Kaway က ေပးေနတဲ့၀န္ေဆာင္မႈေတြက . . .
Social Media Marketing လို႔ေျပာရင္ Facebook Page တစ္ခုတည္းရႇိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ LinkedIn ၊ Twitter ၊ Instagram တို႔လည္း ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္မႇာ ေခတ္အစားဆုံးက Facebook ျဖစ္တဲ့အတြက္ Facebook Marketing ကို အဓိကလုပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ Content Marketing လုပ္ေပးပါတယ္။ Content Marketing ဆုိတာက ကုမၸဏီေတြရဲ႕ လိုအပ္တဲ့ Content ေတြကို ေရးေပးတာပါ။ Website မႇာ ေရးတဲ့ စာေတြ၊ Brochure ထဲမႇာ ထည့္ဖုိ႔စာေတြ၊ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ေနရာမႇာ သုံးဖို႔စာေတြကို Content Provide လုပ္ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေပးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ SEO (Search Engine Optimization) လုပ္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကက်ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕လုပ္ငန္းကို Google မႇာ ရႇာတဲ့အခါ ၿပိဳင္ဘက္ေတြနဲ႔စာရင္ ကိုယ္ကပထမ Page မႇာ ေရာက္ေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
၀န္ထမ္းေတြအင္အားနဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈအပိုင္း . . .
၀န္ထမ္းအင္အားက Project အေပၚမူတည္ၿပီး အတိုးအေလွ်ာ့ရႇိေနတဲ့အတြက္ ပုံေသမရႇိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မတို႔ဆီမႇာ Freelancer ေတြ၊ Part Timer ေတြ ရႇိပါတယ္။ အၿမဲတမ္းမလုပ္ဘဲ Intern လုပ္ေနတဲ့သူေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ Team မႇာက ၀န္ထမ္းေတြက လူငယ္ေတြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ လူငယ္ Type ပဲ သြားရတယ္။ ကြၽန္မက Teamwork ကို ဦးစားေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Friendly ျဖစ္တဲ့ Teamwork ပုံစံနဲ႔ပဲ သြားပါတယ္။
နည္းပညာနယ္ပယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ Innovative ျဖစ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြရေအာင္ ဘယ္လိုျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးပါသလဲ . . .
ကြၽန္မတို႔နယ္ပယ္ထဲက ၀န္ထမ္းေတြမႇာ ေတာ္တယ္လို႔ နာမည္ႀကီးတဲ့သူေတြ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုမႇ ဒီနယ္ပယ္ထဲကို အသစ္စ၀င္မယ့္ ကေလးေတြဆိုရင္ သူတို႔က ေတာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕အရည္အခ်င္းကို ကြၽန္မတို႔က မသိႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပန္ၿပီး Train ေပးရပါတယ္။ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ ကြၽန္မတို႔ဆီမႇာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ကာလအတြင္းမႇာေတာ့ ကြၽန္မတို႔ဆီကေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈက Quality အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လို႔ ၀န္ထမ္းေတြကို Train ေပးပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ သူတို႔အတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းတဲ့အနာဂတ္ရႇိတယ္ဆိုရင္ သြားလို႔ရပါတယ္။ Bond ထိုးၿပီး ဆြဲထားတာမ်ဳိးကိုလည္း ကြၽန္မက မႀကိဳက္ပါဘူး။ တအားႀကီး ထိန္းထားတယ္ဆိုရင္လည္း သူတို႔ရဲ႕ Creativity က က်သြားတတ္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေတာ့ ကြၽန္မတို႔ဘက္က Train ေပးပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ Digital Marketing Agency ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ၀င္ေရာက္လာတဲ့အတြက္ သူတို႔ကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားပါသလဲ . . .
အဓိက ကြၽန္မတို့အားသာခ်က္က ကြၽန္မတို႔က Local Company ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သိတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ဆိုရင္ သူတို႔မႇာ ဘယ္ေလာက္ေတာ္တဲ့ Content Writer ေတြပဲရႇိရႇိ သူတို႔ကျပည္တြင္းကကုမၸဏီေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို မသိဘူး၊ Content ကို မမိဘူးဆိုရင္ အဆင္ေျပႏိုင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္မတို႔အေနနဲ႔ကက်ေတာ့ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္က ဘာလဲ၊ လတ္တေလာေခတ္စားေနတာက ဘာလဲ၊ Trend က ဘာလဲဆိုတာကိုသိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ Content ေတြက ဘယ္လိုပဲ အဂၤလိပ္လိုေကာင္းမြန္ေအာင္ေရးထားပါေစ ျမန္မာျပည္ကလူေတြ မဖတ္ဘူးဆိုရင္လည္း အသုံး၀င္မႇာမဟုတ္ပါဘူး။
ဒီအတြက္ ကြၽန္မတို႔က ျပည္တြင္းကလူေတြ စိတ္၀င္စားေအာင္၊ သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ Content ေတြကို ဖန္တီးေပးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ ၀န္ေဆာင္ခႏႈန္းထား ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔က Local SME ေတြကို အဓိကထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစ်းႏႈန္းက တအားႀကီးမျမင့္ပါဘူး။ ဘာလို႔ဆိုရင္ Local SME ေတြက ဒီလို၀န္ေဆာင္မႈမ်ဳိးကို ပိုလုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔က ဘယ္လို Marketing လုပ္ရမလဲမသိဘူး။ ၀န္ေဆာင္ခအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီးလည္း မတတ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ ကုမၸဏီအႀကီးေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ၀န္ေဆာင္မႈအနည္းအမ်ားအေပၚလိုက္ၿပီး ေစ်းႏႈန္းက တစ္မ်ဳိးျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကြၽန္မတို႔ျပင္ဆင္ထားတဲ့ အပိုင္းအေနနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ Local ကို ဦးစားေပးတဲ့ပုံစံမ်ဳိးကို သြားပါတယ္။
လူငယ္နည္းပညာသမားေတြအတြက္ ဘယ္လို Contribute လုပ္ေပးေနပါသလဲ . . .
ကြၽန္မက Digital Kaway အျပင္ Geek Girls ဆုိတဲ့ Network ေလးတစ္ခုတည္ေထာင္ထားတာ ရႇိပါတယ္။ (www.facebook.com/groups/geekgirlsmm, www.facebook.com/geekgirlsmm/) Geek Girls ဆိုတဲ့ Facebook Group ေလးထဲမႇာ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ နည္းပညာဆိုင္ရာပြဲေတြ၊ နည္းပညာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ Internship ေတြနဲ႔ Scholarship ေတြအေၾကာင္း Share ေလ့ရႇိၾကပါတယ္။ Facebook Group မႇာ Member ၀င္ ထားတယ္ဆိုရင္ Geek Girls ကက်င္းပတဲ့ပြဲေတြမႇာ ပါ၀င္လို႔ရပါတယ္။ Group Member ေတြထဲက Core Member ေတြ၊ Board Member ေတြက အလ်ဥ္းသင့္သလုိ ပြဲေလးေတြ ျပဳလုပ္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံျခားက Speaker ေတြလာရင္လည္း ပြဲေတြစီစဥ္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး နည္းပညာနယ္ပယ္ထဲမႇာ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ မိန္းကေလးေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို ကြၽန္မတို႔က Feature လုပ္ေပးပါတယ္။
ဒါအျပင္ နယ္ေတြကိုသြားၿပီးေတာ့ Social Media နဲ႔ပတ္သက္တာေတြ၊ အေျခခံနည္းပညာနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကို Workshop ေတြ ေပးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ Community Work အေနနဲ႔ လုပ္ျဖစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးအေနနဲ႔ လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္မအေနနဲ႔လည္း Barcamp ပြဲေတြမႇာ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ျဖစ္ပါတယ္။
Digital Kaway ရဲ႕အနာဂတ္အစီအစဥ္ . . .
Digital Marketing မႇာ Facebook Marketing က တအားေခတ္စားလာၿပီး ၿပိဳင္ဘက္ေတြကလည္း မ်ားလာတယ္။ Market ႀကီးကလည္း တအားက်ပ္လာတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔အေနနဲ႔ Google Marketing ဘက္ကို ပိုၿပီးေတာ့ အားစိုက္သြားဖို႔ရႇိပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ Digital Marketing လုပ္ရာမႇာ Facebook Marketing တစ္ခုတည္းကိုပဲ အာ႐ုံစိုက္ထားတာထက္ SEO တို႔၊ Website တို႔ကိုပါ တြဲၿပီးသုံးသင့္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးကို ျဖန္႔ေ၀ခ်င္ပါတယ္။ၾကည္ျပာႏြဲ႕ဦး
