စီးပြားေရးလုပ္ရာမွာ လိုက္နာထားရွိသင္႕သည္႕ Ethics

ေဒၚျမပြင့္ျဖဴ
Managing Director
Pyinsaman Laban CO LTD

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္ရာမွာ Ethics ရဲ႔ အေရးပါပံု

ကၽြန္မအေနနဲ႔ Business Ethics က ဘာကိုသြားထင္ဟပ္လည္းဆိုရင္ Business ရဲ႕ Philosophy တစ္ခုပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အေတြးအေခၚပိုင္းနဲ႔ က်င့္၀တ္ တစ္ခုေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ Ethics ဟာ ကိုယ့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာ အေရးပါပါတယ္။ ဘယ္လို Business  ပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ရဲ႕ Professional အလိုက္၊ ကုမၸဏီအလိုက္ သူ႔ Ethics နဲ႔ သူရွိပါတယ္။ က်င့္၀တ္တစ္ခု၊ ဒါမွမဟုတ္ Philosophy တစ္ခုအေနနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ အေရးပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ကုမၸဏီမွာဆိုရင္ Customer  ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ Internal Customer နဲ ႔External Customer     ႏွစ္မ်ိဳးပါ။ Internal Customer  က ကိုယ့္အတြင္းက၀န္ထမ္းျဖစ္ၿပီး၊ External Customer   ကေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ Trade လုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီ ေတြ၊ကိုယ့္ဆီမွာ အားေပးေနတဲ့ Retail Customer ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Internal  Customer ေတြကိုလည္း Ethics  နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Knowledge  ေတြကို Sharing လုပ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္းExternal Customer  ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ ေနရာမွာ ကိုယ္ပိုင္သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ အညီလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ Business Ethics က ကုမၸဏီရဲ႕အတြင္းက၀န္ထမ္းမွာေရာ အျပင္က Customer    ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာပါ အေရးႀကီးပါ တယ္။ ဒါေတြအကုန္လံုးက Ethics  ေတြပဲဆိုေတာ့ စီးပြား ေရးမွာ ႏအ့ငခ် က အလြန္အေရးပါတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါ တယ္။

စီးပြားေရးလုပ္ရာမွာ Ethics မရွိရင္ျဖစ္လာႏိုင္မယ့္ အက်ဳိး ဆက္

Ethics မရွိတဲ့သူနဲ႔ စီးပြားေရးအရဆက္ဆံမယ္ဆိုရင္၊  ၀န္ထမ္းအေနနဲ႔ အလုပ္ခန္႔ထားမယ္ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕ Manners နဲ႔ Ethics ကို ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ကေလးေတြကို ငယ္စဥ္က တည္းက High School Level ကတည္းက ဒီ Manners  ေတြ Ethics  နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သင္ေပးတာပါ။ ဒါေပမဲ့ Business Ethics ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ Business  Ethics ကUniversity Level  ေတြမွ သင္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ Ethics က ဘယ္ ေလာက္ထိ အေရးၾကီးလဲဆိုတာကို သိဖို႔လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ေတြဆိုရင္ Ethics ကိုသိပ္နားမလည္ၾကဘူး။  အဲလိုမ်ဳိးေတြ မသိၾကတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္း ခြင္ေတြထဲမွာ ျပႆနာေတြျဖစ္ၾက တယ္။ လူတစ္ေယာက္မွာ မၾကာခဏ ျပႆနာတက္ေန တာေတြ႕လို႔ၾကည့္လိုက္ရင္ သူ႔မွာ အဲဒီ က်င့္၀တ္သိကၡာ ပိုင္းဆိုင္ရာမွာ အားနည္းခ်က္ရွိတာကိုေတြ႕ရတယ္။ သူက ေတာ့ မသိဘဲနဲ႔ လုပ္တာမ်ဳိးျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကာခဏျဖစ္ေနေတာ့ သူ႔ကိုလူေတြက မဆက္ဆံခ်င္ ေတာ့ဘူး။ အဲဒီလိုျဖစ္လာရင္ သူ႔အေနနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။လူဆိုတာကလည္း က်င့္ ၀တ္သိကၡာေတြ ကို ေစာင့္ထိန္းမွ ယံုၾကည္မႈဆိုတာရွိလာတာ ပါ။ Positive Thinking နဲ႔ တရားဥပေဒအရ ေကာင္း တဲ့အေတြးအေခၚေတြကို ႀကိဳးစားေမြးျမဴသင့္ပါတယ္။ အ လုပ္တစ္ခုဆိုတာ ယံုၾကည္မႈနဲ႔တည္ေဆာက္ တာ ျဖစ္တဲ့အ တြက္ Ethics မရွိတဲ့သူနဲ႔ဆိုရင္ ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ လက္တြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ခ်င္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူတိုင္းဟာ ဒီလိုမ်ဳိး Ethics နဲ႔  Manner  ေတြကို သိထားသင့္တယ္။ သိထားမွလည္း ထိန္းသိမ္းလိုက္နာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွ ေအာင္ျမင္တဲ့ ီးပြားေရးသမားအျဖစ္ ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္မွာပါ။

Manner ရွိ၊ မရွိဆိုတာ ကိုယ္႕ရဲ႔ Role Model နဲ့ ဆိုင္၊ မဆိုင္

Ethics ရွိတယ္၊ မရွိဘူးဆိုတာ Role Model နဲ႔မဆိုင္ဘူး ဆိုျပီး ေျပာလို႔မရဘူး။  Business Role Model  မွာလည္း သူ႔ရဲ႕ ေနထိုင္ပံု၊ သြားလာပံုေတြ ဒါေတြအားလံုးက အတု ယူစရာေတြခ်ည္းပဲဆိုေတာ့ Role Model   နဲ႔ဆိုင္တယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အျပင္မွာရွိေနတဲ့ Role Model   ေတြဆိုရင္ လည္း သူတို႔ေတြ ေရွ႕ကလုပ္ျပတာကို လူေတြက အတုယူ ၾကတာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက  တအားေအာင္ျမင္တိုင္းလည္း သူ႔မွာ Ethics ရွိတယ္၊ က်င့္၀တ္သိကၡာေတြ ရွိတယ္ဆိုျပီး ေျပာလိုမရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေသေသခ်ာခ်ာသိေအာင္ ေလ့လာဖို႔ အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္။ အင္မတန္လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။

Ethics နဲ့ပတ္သက္လို့ ေလးစားရတဲ႕ပုဂၢိဳလ္

Ethics နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေလးစားရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဆိုရင္ Designer အမ်ဳိးသမီးထဲမွာေတာ့ Danna Karan  ပဲျဖစ္ပါ တယ္။ DKNY    Brand ကို စတင္တည္ေထာင္တဲ့သူပါ။ သူ႔ရဲ႕ Clothing Line နဲ႔ Business က သိပ္ၿပီး အားက်အတုယူခ်င္စရာေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့The Baby shop ရဲ႕ Founder  ျဖစ္တဲ့ Anita Roddick ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြအမ်ားၾကီးပါ။ သီးသန္႔ ပံုစံမ်ဳိး ထုတ္ျပရင္ေတာ့ Dragon Co Ltd က မသီတာသန္႔ပါ။ သူကလည္း သူ႔ Product လုပ္တဲ့ေနရာ၊ ၀န္ထမ္းေတြကို ထိန္းသိမ္းတဲ့ေနရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာ၊ Market  ပိုင္း စတဲ့ေနရာေတြမွာ သူ႔ကိုအတုယူစရာ ျဖစ္ေစပါ တယ္။ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔တစ္ႏိုင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈအရ၊ ဘာသာတရား အရ Business  Ethics က ကြာျခားတာေတြလည္း ရွိပါ တယ္။ ထားတဲ့စံႏႈန္းေပၚမွာ မူတည္တာေပါ့။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ့ လိုက္နာထားရွိသင္႕တဲ႕ Ethics

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ၿပိဳင္ဘက္ေတြ၊ ကိုယ့္ ရဲ႕ရွယ္ယာ၀င္ေတြ၊ Internal Customer နဲ႔ External Customer ေတြရွိမယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ ယံုၾကည္မႈကို ရေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈရေန မွပဲ ေရရွည္မွာအဆင္ေျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီယံုၾကည္မႈ ဆိုတာလည္း ဒီက်င့္၀တ္ေတြ၊ သိကၡာေတြနဲ႔ပဲ တည္ေဆာက္ ရတာပါ။ အေပၚယံတည္ေဆာက္လို႔ရတာ မဟုတ္တဲ့ အ တြက္ Ethic က အေရးႀကီးပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္မယ္ ဆိုရင္ အရင္ဦးဆံုး၀န္ထမ္းေတြကို လူေတြနဲ႔ ဘယ္လိုစကား ေျပာရမယ္၊ Customer ေတြနဲ႔ ဘယ္လိုဆက္ဆံေရးေတြ တည္ေဆာက္ရမယ္ဆိုတာကို အရင္ Training  ေပး သင့္ပါ တယ္။ကိုယ့္ဘက္ကလည္း စံနမူနာျဖစ္ေအာင္ ေနျပရမွာ ပါ။

Ethical မျဖစ္တဲ႕သူေတြကို ေတြ႔ရင္

လူ႔က်င့္၀တ္မွာ အတိမ္းအေစာင္းျဖစ္ရင္ လက္တြဲရတာ အဆင္မေျပပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ လည္း ဒုကၡေရာက္ႏိုင္သလို Business   တစ္ခုလံုးလည္း  ပ်က္စီးႏိုင္တယ္ေလ။ေနာက္တစ္ခုက အဲလို Ethical မျဖစ္ တဲ့သူနဲ႔ကိုယ္န႔ဲ လုပ္ငန္းေတြကို တြဲလုပ္ေနတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ ရဲ႕ Image  ပါထိုးက်သြားႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပါေရရွည္ရပ္ တည္ဖို႔ ခက္ခဲသြားလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။ Ethics က က်သြား ခဲ့ရင္ျပန္တက္ ဖို႔အတြက္ ယံုၾကည္မႈကိုျပန္ၿပီး တည္ေဆာက္ ရတာျဖစ္တာေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို  အခ်ိန္ေပးရမွာျဖစ္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေတြနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ဖို႔ မသင့္ေလ်ာ္ ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာက၀င္လာရင္ Ethics  ေဖာက္တာေတြပိုမ်ားႏိုင္တဲ႕ အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင္႕ပံု

ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း ႏိုင္ငံအလိုက္ သူတို႔ရဲ႕ Ethical Law  ေတြရွိပါတယ္။ သူတို႔စံႏႈန္းနဲ႔လုပ္ထားတာပါ။ ကိုယ့္ဆီက Ethics နဲ႔တူခ်င္မွတူမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ သူနဲ႔ကိုယ္နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းမႈေတြ လုပ္ရမွာပါ။  သူ႔ဘက္ကေန ဘာေတြကိုလုပ္ေပးႏိုင္လဲ၊ ကိုယ့္ဘက္ကေရာ ဘယ္ေလာက္ ထိေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္မလဲစသျဖင့္ေပါ့။ ဒီမွာလည္း လံုး၀ေလွ်ာ့ ခ်ေပးလို႔မရတဲ့ က်င့္၀တ္အစဥ္အလာေတြ၊ ႐ိုးရာဓေလ့ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြကိုအတတ္ႏိုင္ဆံုး ညႇိႏႈိင္းရမွာေပါ့။ သူတို႔လက္ခံႏိုင္ဖို႔လည္းလိုသလို ကိုယ့္ဘက္ကလည္း ျပန္ျပီး ေတာ့မွ သူတို႔ဆီက သင့္ေလ်ာ္တဲ့ Ethics  ေတြကို လည္း လက္ခံႏိုင္ရမွာပါ။ အဲဒါမ်ဳိးညႇိႏိႈင္းျပီးေတာ့မွ အဆင္ေျပ ေအာင္ လုပ္ကိုင္သင့္ပါတယ္။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစလုပ္မယ္႕သူေတြကို Ethics နဲ့ပတ္သက္ၿပီး အႀကံျပဳခ်င္တာရွိရင္

Ethics ဆိုတာ ကိုယ့္ကုမၸဏီရဲ႕ Philosophy နဲ႔ Image  ျဖစ္တဲ့အတြက္ စီးပြားေရးစလုပ္မယ့္ သူေတြကလည္း ကိုယ့္ ကုမၸဏီကို ဘယ္လိုအေတြးအေခၚပံုစံေတြ၊ Trends  ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္မလဲဆိုတာ အရင္ဆံုး ခိုင္မာစြာေရးဆြဲသင့္ပါ တယ္။ ဘယ္လို Ethics  မ်ဳိးေတြကို Internal Customer   ေတြကို သင္ၾကားေပးမယ္၊External Customer   ေတြနဲ႔ ဆိုရင္ Business ကို ဘယ္ေလာက္ထိ Compromise လုပ္ မယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေရးဆြဲသင့္ပါတယ္။ Ethics  ဆိုတာ လည္း Business  ရဲ႕ Philosophy  ပဲဆိုေတာ့ အေလး ထားၿပီး ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ခ်မွတ္ၿပီးသား Ethics   ေတြကို မိမိနဲ႔တကြ၀န္ထမ္းေတြအားလံုး လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္း အာင္ လမ္းညႊန္ျပသေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။   ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ ရင္ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္၊ ကိုယ့္ Customer၊ ကိုယ့္ Business  ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ အဆင္ေျပမယ္လို႔ ယူဆပါ တယ္။