ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္မ်ား ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္စြမ္းရွိၿပီလား

mar2018coverstory0

ျမန္မာႏိုင္ငံထုတ္ ျမန္မာ့ကုန္အမႇတ္တံဆိပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ ေရာင္းတန္း၀င္ပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ရန္ လုပ္ငန္းရႇင္တုိင္းလုိလုိ လုိလားၾကသည္။ ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္ပစၥည္းဟုဆုိရာတြင္ Raw Material အဆင့္ျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ကုန္ေခ်ာပစၥည္း၊ Value-Added Goods မ်ားကို ရည္သန္သည္။ လက္ေတြ႕တြင္ ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္မ်ားကို စလယ္ဆံုး ထုတ္လုပ္ေနၾကေသာ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအေနျဖင့္ ဘက္ေပါင္းစံုမႇ အခက္အခဲမ်ားရႇိေနၾကသည္မႇာလည္း အမႇန္ပင္ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းစားသံုးသူမ်ား၏ စိတ္တြင္ ႏုိင္ငံတကာအမႇတ္တံဆိပ္မ်ားကို ပိုမိုအားထားရသည္ဟု ယံုၾကည္ေနျခင္း၊ ျပည္တြင္းျဖစ္ပစၥည္းမ်ားကို တန္ဖုိးျမင့္ေပးၿပီး မသံုးစြဲလုိၾကျခင္းလုိ ေစ်းကြက္ယံုၾကည္မႈႏႇင့္ စားသံုးသူအေလ့အထမ်ားက အမ်ားျပည္သူအျမင္သာဆံုး ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းရႇင္မ်ား၏ အခက္အခဲတခ်ဳိ႕ျဖစ္သည္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္စက ျမင့္မားျခင္း … စားေသာက္ကုန္၊ အ၀တ္အထည္၊ ေဆး၀ါး၊ လူသံုးကုန္၊ အလႇကုန္ပစၥည္းမ်ား စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာက႑မ်ားတြင္ တခ်ိဳ႕ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္မထြက္၊ မရႏုိင္ေသာ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား တင္သြင္းရသည့္ ကုန္က်စရိတ္ရႇိသည္။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္း ႏုိင္ငံရပ္ျခားတင္ပုိ႔ရန္မဟုတ္ေသးဘဲ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အတြင္းရႇိ ႏုိင္ငံတကာထုတ္ကုန္မ်ားႏႇင့္ ယႇဥ္ရာတြင္ ထုိထုတ္ကုန္မ်ားနည္းတူ အရည္အေသြးကို အာမခံႏုိင္ရန္အတြက္ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ လိုအပ္ေသာ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာမရႇိေသးျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းငယ္မ်ားမႇ ထုိနည္းပညာမ်ားကို လက္လႇမ္းမမီျခင္း။ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးႏႇင့္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးစရိတ္စက မ်ားျပားေသာေၾကာင့္၊ သုိ႔မဟုတ္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားလုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္၊ တရား၀င္နည္းလမ္းျဖင့္ ထုတ္လုပ္ကာ တရား၀င္အခြန္ေပးသြင္းေနေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ပစၥည္း၏တန္ဖိုးျမင့္တက္ရျခင္း စသည္ျဖင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာရႇိသည့္ၾကားမႇ ''ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္'' ဟူသည့္ ေနရာတစ္ခုရရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ား၊ ပညာရႇင္မ်ားႏႇင့္ SME လုပ္ငန္းငယ္မ်ား၏ ထုတ္ကုန္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏႇင့္ သူတုိ႔ ျပည္တြင္း၊ ေဒသတြင္းႏႇင့္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရပ္တည္မႈမ်ားကို ေမးျမန္းေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။


လက္ရႇိ Made In Myanmar Product ေတြရဲ႕ အေျခအေန

——————

Made In Myanmar Product လို႔ေျပာရင္ အဓိကကေတာ့ ဘယ္လိုပစၥည္းေတြရႇိလဲ ၾကည့္ရမႇာပါ။ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမႇာဆို ျပည္တြင္းမႇာ လက္ခစားနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့ အထည္ခ်ဳပ္ေတြကလည္း Made In Myanmar ဆိုတဲ့ Label နဲ႔ ကမၻာအႏႇံ႔ကို ေရာက္ရႇိေနပါၿပီ။ CMP လုပ္ငန္းအသြင္နဲ႔လည္း Made In Myanmar စၿပီးေတာ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မႇာ ေနရာရေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ Made In Myanmar ရဲ႕ ေနာက္ထပ္အဓိကက႑တစ္ခုကေတာ့ အေသးစားအလတ္စား စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကေနၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အတြက္ကို ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ သြင္းကုန္အစားထိုးထုတ္လုပ္တဲ့ က႑ႀကီးကလည္း Made In Myanmar မႇာ အဓိကက်တဲ့အခန္းက႑ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

သြင္းကုန္အစားထိုးထုတ္လုပ္တဲ့ Import Substitution မႇာေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ အဓိကစိန္ေခၚမႈက AEC ပါ။ ဒီႏႇစ္မႇာ AEC က အျပည့္အ၀ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီး စတင္က်င့္သံုးေတာ့မႇာျဖစ္ပါတယ္။ AEC အေကာင္အထည္ေပၚလာတဲ့အခါက်ရင္ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြက ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြကို Form D တို႔ Form E စတဲ့ သြင္းကုန္ပံုစံနဲ႔ ၀င္ေရာက္လာရင္ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထားေတြကို ၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရမယ္ဆိုၿပီး Agreement ရႇိပါတယ္။ တစ္ဖက္မႇာ ႏိုင္ငံျခားကေန ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြတင္သြင္းၿပီး သြင္းကုန္အစားထိုးထုတ္လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမႇာက အေကာက္ခြန္ေတြကို နဂိုႏႈန္းထားအတိုင္း ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၁၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္း၊ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုၿပီး ေဆာင္ေနရတဲ့အတြက္ သြင္းကုန္အစားထိုးလုပ္ငန္းေတြက ႏိုင္ငံေတြက တင္သြင္းလာတဲ့ ကုန္ေခ်ာပစၥည္းေတြနဲ႔ ေစ်းႏႈန္းမယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျပည္တြင္းမႇာရႇိတဲ့ Made In Myanmar လုပ္ေနတဲ့ သြင္းကုန္အစားထိုးလုပ္ငန္းေတြ ေနာက္ထပ္ရင္ ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ခုက Illicit Trade ေခၚတဲ့ တရားမ၀င္ကုန္သြယ္မႈေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းသြင္းကုန္အစားထိုးထုတ္လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအပါအ၀င္ SME ေတြမ်ားစြာ ထိခိုက္နစ္နာေနတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။

တရားမ၀င္တင္သြင္းတဲ့ ကုန္ပစၥည္းနဲ႔ တရား၀င္တင္သြင္းတဲ့ ကုန္ပစၥည္းကေတာ့ အစစအရာအရာ ကြာဟေနပါတယ္။ ပထမအခ်က္က Quality အရည္အေသြး။ ပစၥည္းအမ်ဳိးအစားေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ စားေသာက္ကုန္ေဆး၀ါးတို႔ဆိုရင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ အသက္အႏၲရာယ္ထိ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းဆိုရင္လည္း သူ႕ရဲ႕ Quality ေပၚမူတည္ၿပီး သံုးစြဲတဲ့အခါမႇာ လွ်ပ္စစ္အႏၲရာယ္ေတြ မီးအႏၲရာယ္ေတြထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါတစ္ပိုင္းျဖစ္သလို တရား၀င္သြင္းလာတဲ့ပစၥည္းေတြက သူ႕ရဲ႕က်သင့္တဲ့ အခြန္ေတြေပးေဆာင္ရတဲ့အခ်ိန္မႇာ တရားမ၀င္သြင္းလာတဲ့ပစၥည္းက အခြန္အခေတြ ဘာမႇမေပးရဘူးဆိုရင္ ေစ်းကြက္မႇာ ယႇဥ္ၿပိဳင္တဲ့အခါ ေစ်းႏႈန္းအားျဖင့္ မယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ သြင္းကုန္အစားထိုးလုပ္ငန္းေတြ တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာရင္ Made In Myanmar လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။

သြင္းကုန္အစားထိုးထုတ္လုပ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း အေသးစား အလတ္စား စက္မႈလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားကေန ကုန္ၾကမ္းေတြ စက္ပစၥည္းအစိတ္အပိုင္းေတြ တင္သြင္းၿပီး တပ္ဆင္ထုတ္လုပ္တဲ့အခါမႇာ ေပးရတဲ့အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထားနဲ႔ တစ္ဖက္က AEC အရ ၀င္လာတဲ့ကုန္စည္ပစၥည္းေတြက  အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရတဲ့ အေနအထားေတြက မတူညီမမွ်တတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မယႇဥ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကိုလည္း စီမံဘ႑ာ၀န္ႀကီးရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔အညီ အေကာက္ခြန္ညႊန္ခ်ဳပ္ထံကို ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အသင္းေအာက္မႇာရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းက႑အလိုက္ သူတို႔ေတြ႕ႀကံဳေနတဲ့ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထားရဲ႕ ကြာဟမႈအေျခအေနေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ညိႇႏိႈင္းေပးဖို႔အတြက္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခါ အခြန္ႏႈန္းထားေတြကိုလည္း UMFCCI ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ညီေနာင္အသင္းေတြ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရႇိပါတယ္။ စက္မႈက႑မႇာရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမႇာ ေပးေဆာင္ေနရတဲ့အခြန္ေတြကေတာ့ ၀င္ေငြခြန္ရယ္၊ ပင္ရင္းက ျဖတ္ေတာက္ႏုတ္ယူတဲ့ With holding Tax ရယ္၊ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ကိစၥေတြ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ UMFCCI ကို တင္ျပထားပါတယ္။ စက္မႈက႑အခြန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို စဥ္းစားေပးဖို႔၊ လိုတာေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖို႔၊ ျပင္ဆင္ေပးဖို႔ကို UMFCCI က တစ္ဆင့္ ရန္ကုန္တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မႇ လႊတ္ေတာ္ Channel ကေနၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အခြန္အေကာက္ဥပေဒကို ျပင္ဆင္တဲ့အခါမႇာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေနတာရႇိပါတယ္။ ဒါလည္း မၾကာမီအေကာင္အထည္ေပၚလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

AEC ၀င္ရင္ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္သလဲ

————

AEC က အခုမႇ႐ုတ္တရက္ေကာက္ေပၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ AEC မတိုင္ခင္က AFTA ရႇိပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း Asean Free Trade Area လုပ္ၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္ေလာက္ကတည္းက Asean အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြက သေဘာတူျပင္ဆင္ၿပီးေတာ့ ႏႇစ္အလိုက္အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထားေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလာခဲ့တာ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ AEC အျဖစ္ အျပည့္အ၀က်င့္သံုးတဲ့အခါမႇာေတာ့ ၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေျပာင္းလဲသြားမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူ႕ရဲ႕ Time Line နဲ႔ Road Map အရ သြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ေရာ UMFCCI အေနနဲ႔ေရာ ေဟာေျပာပြဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲစာေစာင္ေတြကေနတစ္ဆင့္ အသိပညာေပးခဲ့တာေတြ ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ AFTA တို႔ AEC တို႔ လာတဲ့အခါမႇာ စိန္ေခၚမႈလည္းပါသလို အခြင့္အလမ္းလည္းပါတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကစိန္ေခၚမႈဆိုတာကေတာ့ တျခား Asean ႏိုင္ငံေတြက ပစၥည္းေတြနဲ႔ အရည္အေသြးယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔က နံပါတ္ ၁ ျဖစ္ပါတယ္။ နံပါတ္ ၂ ကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ေအာင္လို႔ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ဖို႔ကလည္း တစ္ပိုင္းေပါ့။ ဒီအပိုင္းမႇာလည္း အဓိကက်တာက ကုန္ထုတ္စြမ္းအားျမင့္မားေအာင္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေခတ္မီနည္းပညာနဲ႔ စက္ပစၥည္းေတြ ရယူသံုးစြဲဖို႔လိုတယ္ဆိုတာရယ္၊  ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ့္ရဲ႕ ကုန္အမႇတ္တံဆိပ္နဲ႔ ေစ်းကြက္ခိုင္မာေအာင္လုပ္ထားဖို႔လိုတယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ စက္မႈအသင္းအေနနဲ႔ေရာ UMFCCI အေနနဲ႔ေရာ စက္မႈဇုန္အေနနဲ႔ေရာ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာန ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမႇာေရာ အၿမဲတမ္းတင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဒါေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေျပာတဲ့အခ်ိန္မႇာ ႏိုင္ငံေတာ္ရယ္ ပုဂိၢဳလ္ကလုပ္ငန္းရႇင္ရယ္ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ လုပ္ထားရမယ့္အပိုင္းက အဓိကက်ပါတယ္။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတဲ့သူကေတာ့ အခက္အခဲႀကီးႀကီးမားမားမရႇိႏိုင္ေပမယ့္ ႀကိဳတင္မျပင္ဆင္ထားတဲ့သူေတြအတြက္ကေတာ့ အခက္အခဲႀကီးႀကီးမားမား ႀကံဳႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ႀကီးမားတဲ့စိန္ေခၚမႈျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ ျပင္ဆင္ထားတဲ့သူေတြကေတာ့ ဆက္လက္ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္အားေကာင္းရင္ ေစ်းကြက္ေတြ ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ သန္းငါးဆယ္ေစ်းကြက္ကေန သန္းငါးရာေစ်းကြက္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္မႇာေပါ့။ မျပင္ဆင္ထားတဲ့သူေတြအတြက္ကေတာ့ ကိုယ့္သန္းငါးဆယ္ေစ်းကြက္ကိုေတာင္မႇ နည္းသြားမယ့္အေနအထားရႇိတယ္။ ဒါက AEC ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

mar2018coverstory2

ျမန္မာ Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီၿပီလား

———————-

အဓိကကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အမႇတ္တံဆိပ္ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႔၊ ေစ်းကြက္ခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔၊  ေနာက္တစ္ခုက ထုတ္ကုန္ရဲ႕တန္ဖိုးပစၥည္းေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီဖို႔ ISO တို႔ တျခား HACCP တို႔ GMP တို႔အစရႇိတဲ့ သူ႕ရဲ႕ကုန္ပစၥည္းအလိုက္ ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံႏႈန္း အရည္အေသြးေတြမီေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္ေတြက်င့္သံုးဖို႔ဆိုတဲ့အပိုင္းလည္း အေရးႀကီးသလို ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္မႇာလည္း အေလအလြင့္နည္းေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲမူနဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြေကာင္းေအာင္ ဒါေတြ အဘက္ဘက္က လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ႏိုင္မႇပဲ Made In Myanmar Product ေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္လာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တာမရႇိဘူးလားလို႔ ေျပာရင္ရႇိပါတယ္။ ဒါေတြက ေခတ္မီတဲ့ SME ၊ SMI ေတြေပါ့။ ဒီလိုလုပ္ငန္းေတြက ေခတ္မီတဲ့စက္ပစၥည္း နည္းပညာေတြ ရယူသံုးစြဲသလို ကိုယ့္ရဲ႕ကုန္အမႇတ္တံဆိပ္ကိုလည္း ခိုင္မာေအာင္ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေစ်းကြက္ရေအာင္ သူတို႔စီမံခန္႔ခြဲၿပီး လုပ္တတ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သက္ရင္လည္း ISO တို႔လိုဟာမ်ဳိး စားေသာက္ကုန္ဆိုရင္လည္း HACCP ဟာမ်ဳိး ေဆး၀ါးဆိုရင္လည္း GMP အစရႇိတဲ့ ဒီလိုစနစ္ေတြကို တက္လႇမ္းႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ဒါေတြနဲ႔အညီလုပ္တဲ့ေနာက္ေတာ့ အရည္အေသြးပိုင္းေရာ ေစ်းႏႈန္းပိုင္းေရာ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မယ့္အျပင္ ေစ်းကြက္ကိုလည္း ထိုးေဖာက္ႏိုင္တဲ့ အားေတြရႇိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီလိုလုပ္ငန္းေတြကေတာ့ ဆက္လက္ရႇင္သန္အားေကာင္းေနဦးမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လိုလုပ္ငန္းေတြကေတာ့ စိုးရိမ္ဖို႔ေကာင္းလဲဆိုေတာ့ သမား႐ိုးက်သြားေနတဲ့ SME ၊ SMI လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ Globalization ပဲေျပာေျပာ AEC ပဲေျပာေျပာ သူတို႔ Free Competition ၊ Open Competition ဖြင့္လိုက္တဲ့အခါမႇာ ကိုယ့္ဘက္က သမား႐ိုးက်ပဲ စီမံခန္႔ခြဲထုတ္လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ နည္းပညာစက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေနဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အရည္အေသြးလည္း မမီႏိုင္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္လည္းမ်ားမႇာျဖစ္သလို ေစ်းကြက္မႇာလည္းယႇဥ္ၿပိဳင္ၿပီး မေရာင္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ ႀကံဳခဲ့ၾကားခဲ့သလိုပဲ စိတ္မေကာင္းစြာနဲ႔ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရယ္ ပုဂၢလိကရယ္ ပူေပါင္းၿပီးေတာ့ အေျဖတစ္ခုရႇာဖို႔ လိုေနတဲ့အေနအထားတစ္ခုပါ။

Made In Myanmar Product ေတြအတြက္ အစိုးရက ဘယ္လိုပံ့ပိုးဖို႔ လိုအပ္မလဲ

———————

ကြၽန္ေတာ္တို႔ Nibban ဆိုရင္ ေစ်းကြက္မႇာ အခုလိုရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔က ဆယ္စုႏႇစ္ေလးခုေက်ာ္ေလာက္ တည္ေဆာက္ျဖတ္သန္းႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္တဲ့အခါမႇာလည္း သမား႐ိုးက် မိ႐ိုးဖလာတစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေခတ္မီတဲ့နည္းပညာေတြ ရယူသံုးစြဲတယ္၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ေတြဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံတကာအသိအမႇတ္ျပဳ အရည္အေသြးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမူစနစ္ေတြကို ၂၀၀၄ ခုႏႇစ္ကတည္းက AFTA ၊ AEC အတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အမႇတ္တံဆိပ္တည္ေထာင္ၿပီးေတာ့ Branding တို႔ Marketing တို႔ Sale တို႔ Distribution ေတြကို စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေရာင္းခ်ၿပီးေနာက္ ၀န္ေဆာင္မႈေကာင္းေအာင္ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ အဘက္ဘက္က ခိုင္မာေအာင္ေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္မႇ ဒီလုပ္ငန္းတစ္ခုက ေရရႇည္မႇာ ရပ္တည္လို႔ရမႇာပါ။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာ အဲဒီလိုလုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြ အလားအလာေကာင္းေအာင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ေျမေတာင္ေျမႇာက္အားေပးဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုအားေပးမႇလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက Brand ေတြ လုပ္ငန္းေတြဟာ စက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြမႇာရႇိတဲ့ Corporation ႀကီးေတြ ပံုစံမ်ဳိးျဖစ္လာမယ္။ ဥပမာ- ဂ်ပန္မႇာဆိုရင္ National , Panasonic ဆိုတာလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ႏႇစ္တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက အိမ္တြင္းမႈလုပ္ငန္းက စခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ရဲ႕ႏိုင္ငံနဲ႔ သူ႕ရဲ႕အေနအထားအရ စနစ္တက်အားေပးလိုက္တဲ့အခါမႇာ အခုခ်ိန္မႇာ တစ္ကမၻာလံုးကို ေျခဆန္႔ႏိုင္တဲ့ Corporation ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေတာ္က အားကိုးအားထားျပဳရတဲ့ စီပြားေရးလုပ္ငန္း အင္အားစုႀကီးလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမႇာလည္း အဲဒီလိုလုပ္ငန္းႀကီးေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို အားမေပးဘဲနဲ႔ေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ခက္မယ့္အေနအထားရႇိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕စီးပြားေရးကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါမႇာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈတစ္ခုတည္းအားကိုးလို႔ မရပါဘူး။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြ အားေကာင္းဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တကယ့္ တကယ္စီးပြားေရးေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ တကယ္တမ္းက်န္ခဲ့မႇာက ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြပဲ က်န္ခဲ့မႇာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြက သူတို႔ရဲ႕ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈမဟာဗ်ဴဟာေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေစ်းကြက္ေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေနသလို ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေပၚေတြမႇာ မူတည္ၿပီးေတာ့လည္း ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈစြန္႔စားမႈ- Investment Risk ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့မႇ ရင္းႏႇီျမႇဳပ္ႏႇံမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တကယ္တမ္းႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရးမႇာ အားကိုးအားထားျပဳလို႔ ရတာကေတာ့ ကိုယ့္ျပည္တြင္းက စီပြားေရးလုပ္ငန္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရးမူ၀ါဒေတြမႇာ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ခိုင္မာၿပီးအားေပးတဲ့ မူ၀ါဒမ်ဳိး ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။


Made in Myanmar Product ေတြက ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီၿပီလား

———————

Made in Myanmar Product ေတြက ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ဖို႔အတြက္ အဓိကအခက္အခဲေတြ ရႇိေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ကုန္ပစၥည္းအရည္အေသြးကို စစ္ေဆးေပးမယ့္ဌာနေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔လိုတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ျမန္မာစံခ်ိန္စံညႊန္းဥပေဒကို ဥပေဒမူၾကမ္းအားျဖင့္ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳဖို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ၿပီးၿပီျဖစ္တယ္။ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးၿပီးရင္ေတာ့ နည္းဥပေဒေတြျပ႒ာန္းၿပီးရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုရဲ႕ အရည္အေသြးစမ္းသပ္မႈေတြကို အလံုးစံုလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေတာ့မႇာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ေျပာရမယ္ဆုိရင္ Made in Myanmar Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ဖို႔ဆိုတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ Innovation ေတြ၊ Quality ေတြက International Standard ျဖစ္ဖုိ႔လိုတယ္။ စားေသာက္ကုန္ဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံတကာက သတ္မႇတ္ထားတဲ့ Food Safety နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ တျခားအသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ၊ အ၀တ္အထည္ကအစ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံတကာက ၀ယ္သူစိတ္ႀကိဳက္ Quality ကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံက ထုတ္ေပးႏိုင္မႇ Made in Myanmar အေနနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႇာျဖစ္ပါတယ္။ Made in Myanmar ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ကေတာ့ ျမန္မာစံခ်ိန္ စံညႊန္းဥပေဒေပၚထြက္ေရးက အဓိကအေၾကာင္းတရား တစ္ခုအေနနဲ႔ ရႇိေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒထြက္ေပၚလာၿပီးၿပီဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ Made in Myanmar Product ေတြက ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္လုိ႔ကိုင္လို႔ေကာင္းလာမယ့္ အေနအထားရႇိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုအေရးႀကီးတာက Intellectual Property ဆိုတဲ့ အသိဉာဏ္ပစၥည္းဆိုင္ရာဥပေဒေတြ၊ ဒီဥပေဒေတြကလည္းပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဥပေဒမူၾကမ္းမႇာ ေဆြးေႏြးေနတာေတြ လႊတ္ေတာ္ကိုေရာက္ေနၿပီ။  ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္က အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မႇာ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳၿပီးျဖစ္တယ္။ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မႇာ ဒီဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းၿပီးေတာ့ ထုတ္ျပန္ဖို႔ရႇိေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ Made in Myanmar မႇာလည္း အေရးႀကီးကိစၥ တစ္ခုကဘာလဲဆိုရင္ Geographical Identity လို႔ေခၚတဲ့ ပထ၀ီေဒသဆိုင္ရာအညႊန္းမူပိုင္ခြင့္မႇာ ျမန္မာစိန္တစ္လံုး သရက္လိုဟာမ်ဳိး၊ ျမန္မာ့သနပ္ခါး ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မႇာ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတုိ႔က သနပ္ခါးနဲ႔ အလႇကုန္ပစၥည္းေတြကို ထုတ္လုပ္ၿပီးေတာ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ကို စတင္ျဖန္႔ခ်ိေနၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ကိုယ့္တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကုန္ၾကမ္းကို သံုးၿပီးေတာ့ သူတို႔ထုတ္လုပ္သြားတဲ့ အေနအထားမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္အေနနဲ႔အက်ဳိးခံစားခြင့္မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဒီလိုဥပေဒေတြ မရႇိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ကုန္အမႇတ္တံဆိပ္ဥပေဒ၊ စက္မႈဒီဇိုင္း၊ တီထြင္မႈဥပေဒဒါေတြရႇိလာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရႇင္ေတြက ကိုယ္ႀကိဳးစားရင္ ႀကိဳးစားသေလာက္အက်ဳိးရႇိမယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမႇာ အားလံုးကေတာ့ အားသြန္ခြန္စိုက္လုပ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်လို႔ ရႇိရင္ေတာ့ Made in Myanmar Product ေတြက ကမၻာ့ေစ်းကြက္ကို မ်က္ႏႇာပန္းလႇလႇနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ယႇဥ္ၿပိဳင္ ၀င္ေရာက္ႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။

mar2018coverstory4

Made in Myanmar Product ေတြက လက္ရႇိမႇာ ဘယ္လိုစိန္ေခၚမႈေတြႀကံဳေနရလဲ

———————-

လက္ရႇိအေျခအေနမႇာေတာ့ Made in Myanmar ဆိုတဲ့ Product ေတြက ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ယံုၾကည္စြာနဲ႔ သံုးစြဲဖို႔အတြက္ အခက္အခဲေတြအမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ စားေသာက္ကုန္ဆိုရင္လည္းပဲ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာထားသလို Food Safety နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြမရႇိဘူး။ ကိုယ့္ပစၥည္းကို ႏိုင္ငံျခားအထိ တင္ပို႔ဖို႔ဆိုရင္ အနီးစပ္ဆံုး ထုိင္းႏိုင္ငံနဲ႔ စင္ကာပူႏိုင္ငံမႇာ သြားေရာက္ၿပီးစစ္ေဆးခံၿပီး တင္ပို႔ေနတာေတြရႇိတယ္။ ဒါေတြက အဓိကအခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရႇိ Made in Myanmar ေတြက ကမၻာ့ေစ်းကြက္ကို ပို႔တယ္ဆိုတဲ့အေနအထားမႇာ ကမၻာအႏႇံ႔ေရာက္ရႇိေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြရဲ႕စားသံုးမႈကိုသာ အဓိကထားၿပီးတင္ပို႔ေနတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ မက္မက္ေမာေမာသံုးစြဲဖို႔အတြက္ကို တင္ပို႔ႏိုင္ျခင္းမရႇိပါဘူး။ ဒါကေတာ့ လက္ရႇိအေျခအေနပဲျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ဘက္က ဘာေတြျပင္ဆင္ထားရမလဲ

——————-

Made in Myanmar  ပစၥည္းေတြ ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ဖုိ႔ဆိုရင္ ဒီပစၥည္းကိုထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြက ဗဟုသုတရႇိဖုိ႔လိုပါတယ္။ ကိုယ့္ပစၥည္းကို ႏိုင္ငံျခားမႇာ တရား၀င္ေစ်းကြက္ရေအာင္လုပ္ဖုိ႔ဆိုရင္ ကိုယ့္ပစၥည္းက သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံက လုိအပ္တဲ့အရည္အေသြး၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းကို သိရႇိနားလည္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီေနရာမႇာ တစ္ဆက္တည္းေျပာခ်င္တာက Genius ေကာ္ဖီလို႔ေခၚတဲ့ ရြာငံကထြက္ရႇိတဲ့ ရႇမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းက Highland ေကာ္ဖီလို႔ေခၚတယ္၊ အျမင့္ေပေလးေထာင္ေက်ာ္မႇာေပါက္တဲ့ေကာ္ဖီေစ့က ထြက္တဲ့ေကာ္ဖီက ဒီေန႔ဆုိရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ကေနဒါႏိုင္ငံ၊ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႔ကို တင္ပို႔ႏိုင္ၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိျဖစ္သလဲဆုိရင္ ဒီလုပ္ငန္းကို လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းရႇင္က ဒီပစၥည္းေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းကိုသိရႇိၿပီးေတာ့ သူ႕ရဲ႕ပစၥည္းကို ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္း၀င္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္တာပါ။ Made in Myanmar Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာမႇာ ေနရာရဖို႔ဆုိရင္ ဒီလိုမ်ဳိးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို ေလ့လာသိရႇိၿပီးေတာ့ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထပ္ျဖည့္ေျပာခ်င္တာက

——————-

ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ဟာ ေန႔ခ်င္း၊ ညခ်င္း ႀကီးပြားတိုးတက္လာတာကို ျမင္ေတြ႕လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူျပည္သားေတြကလည္း အခြင့္အေရးကို ထိုင္ေစာင့္မေနဘဲနဲ႔ အခြင့္အေရးရႇိတဲ့ေနရာကို ရႇာေဖြသြားလာၿပီးေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီအခါမႇာ ႏိုင္ငံျခားဘာသာကို ကြၽမ္းက်င္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအႀကိဳက္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကို သိရႇိၿပီးေတာ့မႇ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ပညာက အဓိကအေျခခံျဖစ္ပါတယ္။ ပညာရႇိမယ္ဆုိရင္  တိုင္းျပည္တိုးတက္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။



 

FAME Pharmaceuticals ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————————

ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဓိကအားျဖင့္ သဘာ၀ေဆး၀ါးေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ သဘာ၀ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမႇာ ျပင္ဦးလြင္မႇာရႇိတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္ပိုင္ Organic Farm စိုက္ခင္းကေန စိုက္တဲ့အပင္လည္း ရႇိမယ္။ ႏိုင္ငံျခားကေနတင္သြင္းတဲ့ Extract ေတြကိုအသုံးျပဳၿပီး ထုတ္တာလည္း ရႇိမယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္မႇ သဘာ၀ေဆး၀ါးေတြ ထုတ္ပါတယ္။ သဘာ၀ေဆး၀ါးမႇာ အဓိကအားျဖင့္ အုပ္စုႏႇစ္ခုရႇိပါတယ္။ ပထမတစ္ခုကေတာ့ Phytopharmaceuticals လို႔ေခၚတဲ့ အပင္ကို အေျခခံတဲ့ ေဆး၀ါးျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယတစ္ခုက Biopharmaceuticals လို႔ေခၚတဲ့ သတၲ၀ါကိုအေျခခံတဲ့ ေဆး၀ါးဆိုၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေဆးအမ်ဳိးေပါင္း ၈၆ မ်ဳိး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။

Product ေတြကို ဘယ္လိုျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမႇာပါ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ ျပည္တြင္းမႇာဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို Door to Door စနစ္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကေန အေရာက္ျဖန္႔စနစ္နဲ႔ ျဖန္႔ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕မေရာက္တဲ့ေနရာေတြကိုေတာ့ ကိုယ္စားလႇယ္အေနနဲ႔ ေပးထားတာရႇိပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလႇယ္ဆိုင္ေတြ ရႇိပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ Door to Door စနစ္နဲ႔ ဆိုင္ေတြကို အေရာက္ပို႔ပါတယ္။

Product ေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး Standard ေတြ၊ ဘယ္လို Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————–

ေဆး၀ါးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သတ္မႇတ္ထားတဲ့ Standard ေတြ ရႇိကိုရႇိရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ၁၉၆၈ ခုႏႇစ္မႇာ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္တဲ့အခါ GMP လို႔ေခၚတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈက်င့္စဥ္ Guideline နဲ႔အညီထုတ္ရမယ္လို႔ သတ္မႇတ္ထားတာ ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔စက္႐ုံနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပစၥည္းေတြအားလုံးကို GMP နဲ႔အညီ ထုတ္လုပ္ထားပါတယ္။ အဲဒီလို ထုတ္လုပ္ထားတာေၾကာင့္လည္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက  ၂၀၀၃ ခုႏႇစ္တည္းက GMP Certificate ေပးထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Certificate ေတြ လိုပါေသးတယ္။ ISO 9001 ကို ၂၀၀၂ ခုႏႇစ္ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ပထမဦးဆုံးရရႇိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏႇစ္အလိုက္ Update Version ေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး Version ျဖစ္တဲ့ 9001:2015 ကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရရႇိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။

Quality Management System လို႔ေခၚတဲ့ အရည္အေသြးျပည့္မီတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြထြက္ရႇိဖို႔အတြက္ အရည္အေသြးျပည့္မီတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ကိုလည္း က်င့္သုံးပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မႇာ ကုန္ပစၥည္းေတြက အရည္အေသြးေကာင္း႐ုံနဲ႔ မၿပီးေသးဘူး။ Environment ကို ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းလည္း ပါရပါဦးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က Environmental Management System ဆိုၿပီးေတာ့မႇ ISO 14001: 2015 ကို ၂၀၀၆ ကတည္းက Practice လုပ္ေနတာပါ။ ထုတ္ကုန္ေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ မပ်က္စီးဘူးဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလည္း အရည္အေသြးထဲမႇာ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္တယ္ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုက ၀ယ္ယူအားေပးမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ မထိခိုက္တဲ့ပစၥည္းမႇသာ ၀ယ္ယူအားေပးမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက စက္႐ုံမႇာလာလုပ္တဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရႇင္းေရး (Occupational Health and Safety Assessment System) OHSAS 18001 ကိုလည္း ၂၀၀၆ ခုႏႇစ္တည္းက Certified လုပ္ထားပါတယ္။ ဒီသံုးခ်က္နဲ႔ အဓိကအားျဖင့္ Management စနစ္ေတြနဲ႔ ေကာင္းေအာင္လုပ္ထားတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္ပစၥည္းေတြက အရည္အေသြးအားျဖင့္ ျပည့္မီတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

AEC ၀င္လာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြလည္း ၀င္လာမႇာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာ Product ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လုိယႇဥ္ၿပိဳင္ရပါမလဲ

—————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔က AEC အတြက္ လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္ႏႇစ္ေလာက္ကတည္းက ျပင္ဆင္ထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ AEC ၀င္လာမယ္ဆိုရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့ေနရာမႇာ ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံျခားကလာမယ့္ ကုန္ပစၥည္းမလာခင္ကတည္းက ကိုယ့္ပစၥည္းကို AEC လုပ္မယ့္ႏိုင္ငံေတြဆီ အကုန္လုံးျဖန္႔ထားတယ္။ AEC  ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္လို႔ေျပာရင္ Influence အျဖစ္ဆုံးက စင္ကာပူပါပဲ။  စင္ကာပူက ပန္နီဆူလာပလာဇာမႇာ Showroom ဖြင့္ထားၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Product ေတြကို ႀကိဳၿပီးေတာ့ ေရာင္းထားတယ္။ Product ေတြ အကုန္လုံးကို စင္ကာပူမႇာ Registration လုပ္ထားတယ္။ အလားတူပဲ ထိုင္းႏိုင္ငံမႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ Product ေတြကို မႇတ္ပုံတင္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္စားလႇယ္ေပးၿပီး ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ မေလးရႇားမႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ထားပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ့္ဆီ မလာခင္ကတည္းက ကုိယ္က သူတို႔ဆီသြားၿပီးေတာ့ ေစ်းကြက္ေလး လုပ္ထားတယ္။ သူတုိ႔ေစ်းကြက္ေတြအေၾကာင္း ေလ့လာတယ္။ သူတို႔ေစ်းကြက္ေတြကို ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ့္ဘက္က ဘယ္လို Protect လုပ္ရမလဲဆိုတာ ကိုယ္နားလည္တယ္။ သူတို႔ကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားလို႔ရတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ AEC အတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ သူတို႔လည္း ကိုယ့္ဆီလာေရာင္းခ်င္ရင္ေရာင္းမယ္။ ကိုယ္လည္း သူတို႔ဆီသြားေရာင္းခ်င္ရင္ ေရာင္းမယ္။ အဲဒီအခါမႇာ သူနဲ႔ကိုယ္နဲ႔တရားေသာနည္းနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ေရာင္းခ်ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ဘက္က အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြေတာ့ ရႇိပါတယ္။ အားသာခ်က္ေတြကေတာ့ ျမန္မာျပည္ေစ်းကြက္အေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကုိယ္တိုင္ထုတ္လုပ္တယ္။ ကုန္ၾကမ္းရဖို႔ ကုိယ္တိုင္စိုက္ပ်ဳိးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ ေျမဧက ၄၅ ဧက Organic Farm ရႇိတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ လိုင္းတူတဲ့သူေတြမႇာ အဲဒီေလာက္ေျမဧကမ်ားမ်ားနဲ႔ လုပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဥပမာ- စင္ကာပူႏိုင္ငံဆိုရင္ ၄၅ ဧက ေျမေနရာရဖို႔ အေတာ္ေလးခက္ပါမယ္။ ၄၅ ဧက ၀ယ္မယ္ဆိုရင္ေတာင္မႇ ဒီအတြက္အရင္းအႏႇီးက ေဒၚလာသန္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာေပးရမယ္။ လုပ္ခ်င္ရင္ေတာင္ သူတို႔အတြက္ Opportunity မရဘူး။ သူတို႔က ကုန္ၾကမ္းကို တျခားသူေတြဆီက၀ယ္ရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကုန္ၾကမ္းကို ကိုယ္တိုင္ထုတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အားသာခ်က္ရႇိတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္မႇ ရန္ကုန္စက္႐ုံမႇာ ကိုယ္တုိင္ထုတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔နဲ႔ယႇဥ္လိုက္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကုန္ပစၥည္းက အမ်ားႀကီးေစ်းသက္သာတယ္။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ ေစ်းႏႈန္းကို Conscious ျဖစ္တယ္။ အရည္အေသြးအရလည္း တူတယ္ဆိုရင္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာတာကို ၀ယ္ၾကမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထုတ္တဲ့ပစၥည္းသည္ အရည္အေသြးပိုင္းမႇာေတာ့ သူတို႔ထက္မနိမ့္ဘူး။ အတူတူျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္။ သာခ်င္လည္းသာမယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေစ်းႏႈန္းက သက္သာေနပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းသက္သာတယ္ဆိုတာ နည္းနည္းေလးသက္သာတာ မဟုတ္ဘူး။ သံုးပုံတစ္ပုံ၊ ဒါမႇမဟုတ္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ သက္သာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပစၥည္းက သူတို႔ကို ယႇဥ္ႏုိင္တယ္လို႔ အာမခံႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ တျခားကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Product ေတြက အရည္အေသြးျမႇင့္တင္ဖို႔ လိုေနေသးတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း Quality မီတာေတြ ရႇိတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း မမီေသးတာေတြရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္နဲ႔ ေျပာရရင္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကေတာ့ အရည္အေသြးမီတယ္။ ေကာင္းေကာင္းယႇဥ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က မမီေသးဘူး။ စင္ကာပူ Product နဲ႔ ျမန္မာ Product နဲ႔ ယႇဥ္လိုက္ရင္ တျခား Sector ေတြမႇာ ကိုယ့္ဆီက Product က နိမ့္ေနေသးတယ္။ အဲဒီအတြက္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ လုိေနပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ျမႇင့္တင္မႇသာလွ်င္ ကုိယ့္ဆီက Product ေတြက သူမ်ားကိုယႇဥ္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း အျမန္လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။

mar2018coverstory6

Made in Myanmar Product ေတြ Standard မီၿပီလား

——————–

ကုန္ေခ်ာအေနနဲ႔ Export လုပ္ႏိုင္တဲ့ Item ေတြက Standard မီတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သတ္မႇတ္လို႔ရတယ္။  လယ္ယာထြက္ကုန္ပစၥည္းေတြဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကုန္ၾကမ္းပဲ အဓိကေရာင္းေနရေသးတယ္။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ Standard မီတယ္လို႔ သတ္မႇတ္လို႔ မရဘူးေပါ့။ ကုန္ၾကမ္းပဲေရာင္းေနတာကိုး။ ျမင္သာထင္သာေအာင္ ဥပမာေပးရရင္ Transformer ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ စိုးလွ်ပ္စစ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းမႇာလည္း တင္ဒါေတြမႇာ သူတို႔၀င္ၿပီး ယႇဥ္ၿပိဳင္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားလည္း ပို႔တာေတြရႇိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ Transformer ဟာ ႏိုင္ငံျခားက Import လုပ္တာထက္ ေစ်းပိုသက္သာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာလည္း စုိးလွ်ပ္စစ္က Transformer ေတြ သုံးတယ္။ အဲဒီ Product ေတြဆိုရင္ Quality မီတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကို ယႇဥ္ႏိုင္တယ္။ Made in Japan တို႔၊ Made in Singapore တုိ႔က ၀င္လာတဲ့ပစၥည္းေတြထက္ ျပည္တြင္းမႇာထုတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစ်းႏႈန္းအားျဖင့္ သက္သာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရတင္ဒါေတြမႇာလည္း သူက အေရြးခံရတယ္။ အရည္အေသြးကလည္း ႏိုင္ငံျခားက ၀င္လာတဲ့ပစၥည္းေတြနဲ႔ အတူတူပဲ။ အဲဒါမ်ဳိးပစၥည္းေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား Quality ကို မီတယ္။ ယႇဥ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာလို့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ဳိ႕ပစၥည္းေတြက်ေတာ့ မယႇဥ္ႏုိင္ဘူး။ ႏိုင္ငံျခားပစၥည္းေတြက ကိုယ့္ပစၥည္းေတြထက္သာေနတယ္။ သာေနေတာ့ ျပည္တြင္းမႇာရႇိတဲ့သူေတြက ျပည္တြင္းထက္ကို ႏိုင္ငံျခားပစၥည္းေတြကို အားေပးၾကတယ္။ ကိုယ့္ပစၥည္းကို အားမေပးဘူး။ ဘာလို႔အားမေပးဘူးလဲဆိုရင္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာဦးေတာ့ အရည္အေသြးက ကြာေနတယ္။ အဲဒီလုိဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္ပစၥည္းကို အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္က်ရာ Sector မႇာ ကိုယ္ထုတ္လုိက္တဲ့ ကုန္ေခ်ာပစၥည္းသည္ အရည္အေသြးမီသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမႇာရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြက ထုတ္လုပ္တဲ့ Product ေတြကို ႏိုင္ငံျခားက၀င္လာတဲ့ Investor ေတြထက္ပိုသာတာ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားရမႇာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာ Product ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုေတြျပင္ဆင္ထားသင့္ပါသလဲ

————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔အေတြ႕အႀကဳံအရ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေလ့လာမႈလိုအပ္ပါတယ္။ ယႇဥ္ၿပိဳင္မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က မေလ့လာဘဲ ယႇဥ္ၿပိဳင္လို႔မရပါဘူး။ ကိုယ္နဲ႔တူတဲ့ ႏိုင္ငံျခားက Product ေတြ၊ သဘာ၀ေဆး၀ါးေတြ ဘယ္ႏိုင္ငံမႇာ ဘာေတြထုတ္လဲ။ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ေနတာ ဘယ္သူေတြက ဦးေဆာင္ေနတာလဲ။ နံပါတ္ ၁ က ေလ့ လာရမယ္။ စာေတြလည္း ဖတ္ရတယ္။ အြန္လိုင္းကေနလည္း ေလ့လာရတယ္။

ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားၾကည့္တာလည္းပါတယ္။ သူတို႔ဆီမႇာ ျပဳလုပ္တဲ့ Fair ေတြ၊ Trade Show ေတြ သြားၾကည့္ၿပီး ေလ့လာလို႔ရတယ္။ အရည္အေသြးျမင့္ေအာင္ ဘယ္လိုေတြလုပ္ကိုင္တယ္ဆိုတာ အရင္ဦးဆုံးေလ့လာရမယ္။ ေလ့လာမႇ ကိုယ္နဲ႔ယႇဥ္ၿပိဳင္မယ့္ သူရဲ႕အေၾကာင္းကိုသိမႇ ကိုယ္က ယႇဥ္လို႔ရမယ္။ ေလ့လာၿပီးမႇ သူ႕ရဲ႕အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ ဘာရႇိလဲ။ ဘယ္လိုမီေအာင္လုပ္မလဲ။ ၿပီးေတာ့မႇ ကိုယ္က Plan ခ်ၿပီး လုပ္ရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆိုရင္ တစ္ကမၻာလုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပစၥည္းေတြကို ႏိုင္ငံျခားကိုပို႔ဖို့ မေၾကာက္ပါဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမႇာ ဘာေတြလုပ္တယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေလ့လာထားတယ္။ ဒီအတြက္ကိုလည္း အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီးေပးထားတယ္။ အဓိကေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဖတ္ပါ၊ မႇတ္ပါ၊ ေလ့လာပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ၿပိဳင္ဘက္ကို သိေအာင္လုပ္ပါ။ ကိုယ့္ၿပိဳင္ဘက္ကိုသိေတာ့မႇ သူနဲ႔ကိုယ္နဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ကို ႀကိဳးစားရမႇာပါ။


Myanmar Combiz Group ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔ Myanmar Combiz Group တစ္ခုလံုးက ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေတြ ရႇိပါတယ္။ ေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုတဲ့ေနရာမႇာ Sale & Distribution ဆိုတဲ့ အေရာင္းအ၀ယ္တင္မကဘဲ ျဖန့္ျဖဴးမႈလုပ္ငန္းေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Group ေအာက္မႇာပဲ Construction လုပ္ငန္းေတြ လုပ္တယ္။ Construction မႇာဆိုရင္လည္း တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြအျပင္ Design နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြပါ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ တျခားအဖြဲ႕မႇာလည္း Projects ေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ Precious Rice Products ကို စလုပ္ခဲ့တဲ့အခါမႇာ ေတာ္ေတာ္အားထည့္ခဲ့ရပါတယ္။ Product Line ကို ဘယ္ေလာက္ထိသြားရမလဲဆိုတာကို ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားရပါတယ္။ Modern ပံုစံျဖစ္ေအာင္လည္း စဥ္းစားရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စၿပီးစဥ္းစားတဲ့အခါမႇာ ျမန္မာျပည္မႇာ ဆန္ကုန္သည္လုပ္ၿပီး ဆန္ေရာင္းေနၾကပါတယ္။ ဆန္ေရာင္းတဲ့အဆင့္ကေန ေခတ္မီတဲ့ ထုတ္ပိုးမႈပံုသဏၭာန္၊ ပိုးမႊားသန္႔စင္ၿပီးသား ပံုသဏၭာန္၊ အထူးသျဖင့္ Modern ေခတ္ကာလမႇာ အိမ္ရႇင္အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အိမ္ရႇင္မေတြအတြက္ ဆန္ေရြးစရာမလိုဘဲ ဆန္သားေကာင္းတဲ့ Value-Added Product ျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ဆန္သား၊ Quality ၊ ထပ္ၿပီးစဥ္းစားတာက ထုပ္ပိုးမႈပံုသဏၭာန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ Product ကို ျမင္လိုက္တာနဲ႔ လိုခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ Packaging က ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာတင္ ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားခဲ့ရပါတယ္။ ပထမဆံုးထုတ္ျဖစ္တဲ့အခါမႇာ ႐ိုး႐ိုး Plastic Cover ကေန စကၠဴေတြနဲ႔ Cover လုပ္တဲ့အဆင့္အထိကို စၿပီးစဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ Design ပိုင္းကို စဥ္းစားတဲ့အခါမႇာလည္း ျမန္မာမႈျဖစ္ေအာင္ေစာင္းေလးေတြ၊ ျမန္မာနန္းဆန္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေလးရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ေလးကိုထည့္တယ္။ Cover မႇာ စာေတြ ဘယ္လိုေရးမလဲဆိုတာေတြကအစ အထူးဂ႐ုစိုက္စဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက ဆန္ဆိုရင္ အထုပ္လိုက္၀ယ္စားတယ္၊ ႂကြပ္ႂကြပ္အိတ္နဲ႔ ၀ယ္စားတယ္၊ ဆန္ဆိုင္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဆန္ဆိုတာထက္ ေကာင္းမြန္၊ သပ္ရပ္၊ သန္႔ရႇင္းၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ၿပီး ေဖာက္ၿပီးတာနဲ႔ စား႐ံုပဲဆိုတဲ့အဆင့္အထိကို အဆင္သင့္ျဖစ္ေစၿပီး Value Added Service ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ျမန္မာဆန္ကို တန္ဖိုးျမႇင့္လိုက္တဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆန္ကိုတန္ဖိုးျမင့္တဲ့ Packaging နဲ႔ စၿပီးထုတ္မယ္ဆိုၿပီး စဥ္းစားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ထုတ္ေတာ့လည္း ဘယ္ဆန္ကို စထုတ္မလဲဆိုတာ စဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မႇာ ေနရာအႏႇံ႔မႇာ ဆန္မ်ဳိးစံုကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆန္ဆိုင္အမ်ားအျပားလည္း ရႇိပါတယ္။ မတူညီတဲ့ လူတန္းစားမ်ဳိးစံုမႇာ မတူညီတဲ့ ၀ယ္ယူအားေပးမႈေတြကိုလည္း ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး ဘယ္လိုဆန္ကို ထုပ္ပိုးမႈအဆင့္ျမင့္ျမင့္နဲ႔ ထုတ္မယ္ဆိုတာ စဥ္းစားခဲ့ရပါတယ္။ ပထမဆုံးကေတာ့ Premium Brand ျဖစ္တဲ့ ေရႊဘိုဆန္၊ အစိမ္းေရာင္ကို ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရႊဘိုဆန္မႇာလည္း အမ်ဳိးကြဲေတြရႇိတာေၾကာင့္ အေကာင္းဆံုးဆုိတဲ့ ဆန္သားကို ေရြးတယ္။ ဘယ္လိုစိုက္ခ်င္တယ္၊ ဘယ္လိုစိုက္ထားတဲ့ လူဆီမႇာ၀ယ္မယ္ဆိုတာကို ေတြးတယ္၊ ပိုးမႊားဆိုလည္း ဘယ္လိုသန္႔ရႇင္းထားတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို ေတြးၿပီးမႇ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆန္ကိုထုတ္ျဖစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အစိမ္းေရာင္မႇာရႇိတဲ့ ေရႊဘိုက  ဘယ္ေရႊဘိုထက္မဆိုသာတယ္ဆိုတာကို အာမခံရဲပါတယ္။  ကြၽန္ေတာ္ပထမဦးဆံုး ဒီစီးပြားေရးေလာကကို ၀င္လာတဲ့အခါမႇာ လွ်ပ္စစ္မီးက ေတာ္ေတာ္ Challenging ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏႇစ္ေလာက္က မီးမမႇန္ဘူး၊ ထုတ္ပိုးမႈပံုသဏၭာန္အသစ္ကို လူေတြက ထူးဆန္းတယ္ဆိုၿပီး မလိုခ်င္ဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ေစ်းႏႇိမ္ခ်င္တာေတြ ရႇိတယ္။ ဘာမႇန္းမသိလို႔ မ၀ယ္ရဲတာေတြရႇိတယ္။ ၀ယ္ယူသူရဲ႕ Nature က ဆန္သားကို ကိုင္ၾကည့္ၿပီး ႀကိဳက္မႇ စားတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ႏႇစ္မ်ားစြာေက်ာ္လႊားၿပီးမႇသာ ဒီေန႔၊ ဒီအခ်ိန္မႇာ Precious ဆိုတဲ့ Brand က စင္ေပၚမႇာ ရဲရဲေတာက္ရႇိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Precious Rice Products ရဲ႕ Quality Standard

—————-

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆန္ကိုထုတ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မႇာလည္း ျမန္မာအခ်င္းခ်င္းမႇာလည္း Quality ကိုအမ်ားႀကီး ယႇဥ္ၿပိဳင္ရပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးဆိုတာေတြ စားသံုးသူကိုေပးႏိုင္ဖို႔ ကိုယ့္ Team ကို Service Quality ကို သင္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၿပိဳင္ရင္အၿမဲႏိုင္ခ်င္တယ္၊ ထိပ္ဆံုးမႇာအၿမဲရႇိခ်င္တာေၾကာင့္ သူမ်ားမေပးႏိုင္တာကို ေပးႏိုင္မႇ ထိပ္ဆံုးမႇာေနရမယ္ဆိုတာကို ခံယူထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ခံယူခ်က္နဲ႔ပဲ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမႇာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အခ်င္ခ်င္း ေကာင္းေသာယႇဥ္ၿပိဳင္ခ်င္းနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ၿပီး ဒီလို Quality ကို ရေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြဟာ ဒီဘက္ေခတ္မႇာ Globle Market ေတြက Open ျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္လာေတာ့ ဒီၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြက ႏိုင္ငံတကာယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြဆီ ေရာက္လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆန္ေတြ ႏိုင္ငံျခားေရာက္သြားတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကဆန္ေတြ ျမန္မာျပည္ေရာက္လာတယ္။ တန္းေပၚမႇာ ႏိုင္ငံျခားက ပစၥည္းေတြေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပစၥည္းေတြေရာ  တန္းတူယႇဥ္ၿပိဳင္ခြင့္၊ တန္းတူယႇဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ဆိုေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို့မႇာ မညီမွ်ခ်င္းေတြ အမ်ားႀကီး ရႇိပါတယ္။ ဒီယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို့က အေျခခံအဆင့္ဆိုတဲ့ ေအာက္ဆံုးအဆင့္ကိုေက်ာ္ဖို႔ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားရပါတယ္။ Organic လို႔ေခၚရင္ Organic ျဖစ္မျဖစ္၊ ထုပ္ပိုးမႈဆိုရင္လည္း ထုပ္ပိုးမႈပံုဏၭာန္သပ္ရပ္မႈ ေစ်းႏႈန္းႏႈိင္းယႇဥ္ခ်က္၊ စားသံုးသူရဲ႕ လြယ္ကူစြာေရြးခ်ယ္ႏိုင္မႈ စတဲ့အခ်က္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုက ဒီ Market ႀကီးထဲမႇာ တအားစိမ္းေနပါေသးတယ္။ ေရာင္းခ်သူအတြက္ကလည္း Internation Market မႇာ တအားစိမ္းသလို၊ ၀ယ္ယူသူအတြက္ကလည္း ဒီ Market ေတြေပၚမႇာ ေတာ္ေတာ္ႀကီး စိမ္းေသးပါတယ္။ ဆန္ဆိုတဲ့ Product ဟာ Shelf ေပၚမႇာ Ready Position အလြယ္တကူ၀ယ္လို႔ရပါလားဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ပညာေပးဖို႔ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားျဖတ္သန္းခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ International Product ေတြကို မီၿပီလားလို႔ ေျပာတဲ့အခါမႇာ ထုပ္ပိုးမႈ၊ ဆန္အရည္အေသြး၊ ေစ်းႏႈန္း၊ Validity စတာေတြကို ေျပာစရာမရႇိေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ထားၿပီးပါၿပီ။ ေစ်းႏႈန္းကေတာ့ International Market ရဲ႕ Level ကိုေတာင္ မေရာက္ေသးပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ့ဆန္ Quality ကို လက္မေထာင္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး ရပ္တည္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ International Standard ကိုကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ Ready ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ယႇဥ္လည္းယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Market Ready ျဖစ္ဖို႔ ေစာင့္ေနပါတယ္။ ဒီလို Ready ျဖစ္တဲ့အခါမႇာ International Market ေပၚမႇာ ရဲရဲ၀့ံ၀့ံယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေအာင္ လက္မေထာင္ၿပီး အၿမဲေစာင့္ေနပါတယ္။

Export အေနနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ေနသလဲ

—————-

Product အေနနဲ႔ On The Shelf လို႔ ေျပာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မႇာ ျမန္မာ့ဆန္ရဲ႕ Export အေၾကာင္းကို ေျပာစရာရႇိလာပါ တယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္မႇာ အကုန္လံုးကို Open Up လုပ္ၿပီးတဲ့အခါမႇာ ဆန္ေတြကို ဆန္ကုန္သည္ေတြက အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္လို႔ ရလာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စလုပ္စဥ္ကာလက Container နဲ႔ေတာင္ မပို႔ႏိုင္ပါဘူး။ ကုန္သည္ေတြစုေပါင္းၿပီး တစ္ႏႇစ္ကိုတစ္ေယာက္ တန္ခ်ိန္ ေလး၊ ငါး၊ ေျခာက္ေသာင္းပို႔ၾကပါတယ္။ အားလံုးေပါင္း တစ္ႏႇစ္လံုးမႇာ တန္ခ်ိန္တစ္သန္းခြဲ၊ ႏႇစ္သန္းခြဲေလာက္ ပို႔ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ကေတာ့ ဆန္တင္ပို႔တန္ခ်ိန္ ဆယ္ႏႇစ္အတြင္းမႇာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။  ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြက ဆန္ Export ဆိုတဲ့ေနရာမႇာ သေဘၤာေပၚက ပို႔တဲ့အဆင့္ကေန Container ေတြနဲ႔ ပို႔တဲ့အဆင့္ကိုေရာက္သြားၿပီ၊ Container ခေစ်းႀကီးေပမယ့္ Handling အတြက္ ပိုမိုလြယ္ကူေနၿပီ၊ Quality ထိန္သိမ္းလို႔ ရလာေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Product ကို International ကိုေဖာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရႇိဆန္ပို႔ၿပီး ေရာင္းေနရတဲ့ အနည္းအက်ဥ္း Quantity ေရာင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရႇိေနပါၿပီ။ Europe ကို ပို႔ဖို႔ႀကိဳးစားေနပါၿပီ။ China ၊ Singapore နဲ႔ ယိုးဒယားတို႔မႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ Product ေတြကို On The Shelf တင္ႏုိင္ေအာင္စကားေျပာဆိုၿပီး Sample ေတြ ပို႔ထားၿပီးပါၿပီ။

လက္ရႇိႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့စိန္ေခၚမႈ

——————–

အလုပ္လုပ္ၿပီရင္ဆိုေတာ့ အကုန္လံုးစိန္ေခၚမႈေတြ ရႇိပါတယ္။ International Market နဲ႔ တကယ္ခ်ိတ္သြားၿပီဆိုတဲ့အခါမႇာ International ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ၿပိဳင္ရတာျဖစ္သြားပါတယ္။ International ေစ်းႏႈန္းလို႔ ေျပာလာရင္ International Standard ေတြ ပါလာပါတယ္။ ၀ယ္ယူသူကလည္း ျမန္မာခ်ည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ ျမန္မာျပည္မႇာေနထိုင္တဲ့ လူေတြခ်ည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လူတိုင္းက လြယ္လင့္တကူ ၀ယ္လို႔ရလာပါတယ္။ Social Media ေတြေပၚမႇာ Online Shopping ေတြ ေပၚလာတယ္။ Delivery ေတြ ေပၚလာတယ္။ ေစ်းကြက္က တအားက်ယ္ျပန္႔သလို စားသံုးသူေတြကလည္း အခ်ိန္မေရြးႏိႈင္းယႇဥ္လို႔ ရလာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ တကယ္ယႇဥ္ၿပိဳင္ရဲၿပီလား၊ တကယ္ေရာ International Level ေရာက္ေနၿပီလားဆိုၿပီး ဆန္းစစ္ရပါတယ္။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ်လည္း အၿမဲတမ္း Upgrade ေတြ လုပ္ေနရပါတယ္။  ၀ယ္ယူသူစိတ္တိုင္းက်ျဖစ္ေအာင္ ျပန္ဆန္းစစ္ရပါတယ္။ Quality အေနနဲ့ကလည္း တစ္ကမၻာလံုးက ဆန္ေတြနဲ႔ပါ ယႇဥ္ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ Quality တင္မကဘဲ Availability ဆိုတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆန္ကုိ ရယူတာလြယ္ကူႏိုင္မႈ၊  ေငြေခ်တဲ့အခါမႇာ လြယ္ကူမႈကအစ ရႇိေအာင္လုပ္ရပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈကေတာ့ အၿမဲတမ္းရႇိေနပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကစိန္ေခၚမႈကေတာ့ ဆန္ျဖစ္ဖို႔ လုပ္သားအင္အား၊ သတ္မႇတ္နည္းပညာ၊ သတ္မႇတ္နည္းစနစ္ေတြနဲ႔ စနစ္တက်လုပ္ႏိုင္တဲ့ လုပ္သားလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ စက္ေကာင္းေတြလိုအပ္ပါတယ္။ စက္ေကာင္းမယ္ဆိုရင္ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္က်လာႏိုင္ၿပီး ေစ်းႏႈန္းအရ ယႇဥ္လာႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽမ္းက်င္တဲ့လုပ္သားေတြရႇိလာရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ပစၥည္း Quality ကို တစ္ဆင့္ျမႇင့္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ Product ေတြရႇိလာရင္ International Market မႇာပိုၿပီး ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းရလာမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္အေနနဲ႔ကလည္း International Standard မီရင္ လြယ္လင့္တကူ ထိုးေဖာက္ႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Market ကို Easy Access ေပးႏိုင္တဲ့ အစိုးရယႏၲရားေတြ၊ Market Ground ေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံတကာမႇာ စိန္ေခၚမႈပိုေလ်ာ့က်လာၿပီး ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယႇဥ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားကို ေရာက္လာမႇာျဖစ္ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ Product ေတြက ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအတြက္ တကယ့္အေျခခံအက်ဆံုး Local Product စစ္စစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူမ်ဳိးေတြက ေန႔စဥ္သြားရည္စာမစားဘဲ ေနလို႔ရပါတယ္။ ထမင္းမစားဘဲ ေနလို႔မရပါဘူး။ ဒီလိုဆန္ေကာင္းတစ္ခုျဖစ္လာဖို႔ ေနာက္ကြယ္ကလုပ္ရတာ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ သင့္တင့္မွ်တတဲ့ေျမ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ေျမၾသဇာ၊ သတ္မႇတ္ခ်ိန္ေရရရႇိမႈ၊ ေနရရႇိမႈ၊ ဒါေတြစံုရင္ေတာင္ ကိုယ့္စိုက္ခင္းကို ေစာင့္ေရႇာက္ေပးတဲ့ ေတာင္သူဦးႀကီးေတြ ေကာင္းမြန္စြာလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္မႇာ အလုပ္သမားရႇားပါးမႈျပႆနာကို ႀကံဳေနရပါတယ္။ ယာေျမလုပ္ခ်င္တဲ့ လုပ္သားနဲ႔စာရင္ အျပင္မႇာ လက္လုပ္လက္စားဘ၀ကို ေရာက္လာၿပီး ေက်းလက္ကေနၿမိဳ႕တက္လာၿပီး အလုပ္လာလုပ္ၾကကုန္ပါၿပီ။ ထို႔အျပင္ၿမိဳ႕ေတြမႇာ လုပ္ခလစာ ျမင့္လာၿပီ၊ နယ္မႇာ လုပ္တာနဲ႔စာရင္ ၿမိဳ႕မႇာလုပ္တာက လစာပိုရတယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ကို လယ္သမားေတြ၊ ဒီဘက္ေခတ္လူငယ္ေတြ ေခါင္းထဲေရာက္ကုန္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္မသိသာေပမယ့္ ဒါကလည္း ႀကီးမားတဲ့စိန္ေခၚမႈျဖစ္ေနပါတယ္။

လက္မႈလယ္ယာကေန စက္မႈလယ္ယာကို ဘယ္လိုေျပာင္းမလဲ၊ ေျပာင္းရင္ေရာတကယ္လက္ခံႏိုင္သလား၊ Quantity ေရာ တကယ္ထြက္မႇာလာစတာေတြက အဓိကစိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရက ပံ့ပိုးမႈေတြ လုပ္ရပါမယ္။ အစိုးရတင္မကဘဲ ပံ့ပိုးမႈေတြကို အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ ကုမၸဏီေတြက လုပ္ရပါမယ္။

မ်ဳိးေစ့ထုတ္လုပ္မႈမႇာလည္း မ်ဳိးကြဲေပါင္းမ်ားစြာရႇိတာေၾကာင့္ ဘယ္မ်ဳိးက လက္မေထာင္ႏိုင္မႇာလဲ၊ ဘယ္မ်ဳိးကိုလုပ္ရင္ ေစ်းအေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲဆုိတာ စဥ္းစားရပါမယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက ထုတ္ကုန္ေတြက On The Shelf ေပၚမႇာ လက္မေထာင္ၿပီး ေရာင္းေနတယ္။ ဆယ္တန္ေရာင္းၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက တန္တစ္ေထာင္ေလာက္နဲ႔ ညီေနလားမသိပါဘူး။ ကိုယ္ဆီကေတာ့ တန္ခ်ိန္ေတြ မ်ားစြာပို႔ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားႏိုင္ငံက On The Shelf ေရာင္းရတာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တစ္လေလာက္နဲ႔ သြားတူေနပါတယ္။ ဒီ Value ေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း Value-Added Product ေတြလုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ Value-Added ဆိုတဲ့အခါလည္း ၀ယ္ယူႏိုင္စြမ္းအားလည္းလုိပါတယ္။ ကိုယ္ကဘယ္ေလာက္ေရာင္းေရာင္း ျပည္သူေတြ ၀ယ္စားႏိုင္ဖို႔လိုတယ္။ ဒီလို၀ယ္ႏိုင္ဖို႔ လူေနမႈအဆင့္အတန္းအေျခအေနျမင့္လာဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီလိုျမင့္တက္ဖို႔ဆိုရင္လည္း အေျခခံစီးပြားေရးအေဆာက္အအံုျမင့္တက္မႇရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပန္ေျပာရရင္အကုန္လံုးက ခ်ိတ္ဆက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရကလည္း လွ်ပ္စစ္မီး၊ ေရ စတဲ့ Basic Infrastructure ေတြကို ပံ့ပိုးေပးရမယ္။ သြင္းအားစုမႇာလည္း သြင္းအားစုေစ်းသက္သာေအာင္၊ Permit To Export လြယ္လြယ္ကူကူျဖစ္ေအာင္၊ Export Incentive ေတြကိုလည္း ဆန္စပါးေစ်းကြက္ရဲ႕ Export ကို ေသခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ မ်ဳိးေစ့၊ ထုတ္ကုန္၊ ပို႔ကုန္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ Supply Chain တစ္ခုလံုးအတြက္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္မႈစရိတ္စကေတြ၊ လမ္းေၾကာင္းေတြ  အစိုးရဘက္က လုပ္ေပးဖို႔လုိပါတယ္။ ကုန္သည္ေတြ၊ လယ္သမားေတြဘက္ကလည္း မ်ဳိးေစ့ေတြေကာင္းဖို႔၊ Market နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ဖို႔၊ Market ေတြ ရႇာထားႏိုင္ဖို႔၊ ထုတ္ႏိုင္တဲ့စြမ္းအားကို တကယ္သိဖို႔၊ ကိုယ့္ပစၥည္းကိုယ္ပိုင္ႏိုင္ဖို႔ စတာေတြကို ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႇ International Market ေပၚမႇာ Myanmar Product ေတြ ရင္ေပါင္တန္းႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။ Chain တစ္ခုလံုးကလူေတြက Rythum မႇန္မႇန္နဲ႔သြားမႇ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Market ဒီထက္ပိုၿပီး ရႇင္သန္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

mar2018coverstory8

Made In Myanmar Product ထုတ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္သြားမယ့္လူငယ္ေတြအတြက္ အႀကံေပးခ်က္

———————-

ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဒီ Products ေတြ လုပ္တဲ့အခါမႇာ ရင္ခုန္စြာနဲ႔ပဲ ေတာ္ေတာ္လုပ္ရပါတယ္။ လုပ္ၿပီးေတာ့ ႂကြပ္ႂကြပ္အိတ္နဲ႔ ဆန္ေရာင္းတဲ့ဘ၀ကေန Packaging နဲ႔ ဆန္ေရာင္းတဲ့ဘ၀မႇာ ေစ်းကေတာ္ေတာ္ကြာပါတယ္။ ေစ်းကြာတဲ့အခါမႇာ ကိုယ့္အဖြဲ႕ကို စလုပ္ကတည္းက ေျပာထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆန္ေရာင္းတယ္ဆုိတာထက္ ေကာင္းမြန္၊ လတ္ဆတ္၊ သန္႔ရႇင္းတဲ့၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္ၿပီး ကိုယ့္ Product ကို ၀ယ္လိုက္တာနဲ႔ စိတ္မညစ္ရဘူးဆိုတဲ့ Service ကို ေရာင္းခ်င္တယ္။ ဒီ Service ကိုေရာင္းမႇ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ Value Added ဆိုတာကိုရမယ္လို႔ အၿမဲေျပာေလ့ရႇိပါတယ္။ ကံအားေလ်ာ္စြာပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေအာင္ျမင္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုမႇန္လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အေပၚကိုေရာက္လာပါတယ္။ ေရာက္လာေတာ့ ရႇင္သန္ႏိုင္တယ္၊ ရပ္တည္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္လိုလုပ္ေပမယ့္ တိုးမေပါက္ဘဲရပ္သြားတဲ့ အဖြဲ႕ေတြရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္ထိ လူငယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ဘဲ ရပ္တည္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္လိုပဲ ေနာက္ကေနေရာက္လာမယ့္ ညီငယ္ ညီမငယ္ေတြ ႀကိဳးစားပါ။ Made In Myanmar ဆိုတဲ့ Product ေတြ အမ်ားႀကီးျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း စြမ္းစြမ္းတမံလုပ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Shelf ေပၚမႇာလည္း Made In Myanmar Product က သိပ္မရႇိေသးပါဘူး။ ဒါေတြကို ဂုဏ္ယူ၀င့္ႂကြားစြာျဖစ္ဖို႔ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနပါတယ္။ လက္လႇမ္းကူစရာရႇိရင္လည္း ကူဖို႔အၿမဲအသင့္ရႇိပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက လက္ရႇိလုပ္ေနတဲ့ လူေတြေရာ၊ ေနာက္၀င္လာမယ့္ လူငယ္ေတြေရာ စည္းစည္းလံုးလံုးေဖးမကူညီမယ္ဆိုရင္ Shelf ေတြေပၚမႇာ Made In Myanmar Product ေတြ မ်ားလာမယ္လို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။

AEC ၀င္လာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြလည္း ၀င္လာမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာ Product ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လုိယႇဥ္ၿပိဳင္ရပါမလဲ

————-

ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံအတြင္းမႇာ ပထမအဆင့္ၿပိဳင္ရတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္က ေဒသအတြင္းမႇာ ၿပိဳင္ရတယ္။ ေဒသအတြင္းလို႔ေျပာတဲ့အခါမႇာလည္း CLMV လို႔ေခၚတဲ့ Cambodia ၊ Laos ၊ Myanmar ၊ Vietnam ဆိုၿပီးရႇိပါတယ္။ အခုဆိုရင္ Vietnam က CLMV ထဲကေတာင္ ထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါထက္ တစ္ဆင့္ျမင့္ၿပီး Region လို႔ေျပာရင္ ASEAN Region ၿပီးရင္ ASEAN Plus Three ၊ ASEAN Plus Five ၊ ေနာက္ၿပီး Asia Pacific ဆိုတာေတြ ရႇိလာမႇာျဖစ္ပါတယ္။ အကုန္လံုးကေတာ့ AEC ဆိုၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလးေျပာၾကပါတယ္။ AEC ၀င္လာရင္ဘာျဖစ္မလဲဆိုၿပီး စိတ္လည္း၀င္စားၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း စိတ္၀င္စားလို႔ျပင္ဆင္ၿပီး ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပန္ေျပာလိုတာက AEC ၀င္မလာခင္ကေကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ ဘယ္လိုယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြရႇိသလဲ။ AEC မတိုင္ခင္ကတည္းက နယ္စပ္ကေန တရားမ၀င္၀င္လာတဲ့ပစၥည္းေတြရႇိတယ္။ တရား၀င္တဲ့ ပစၥည္းနဲ႔ တရားမ၀င္တဲ့ပစၥည္းဆိုရင္ အခြန္ႏႈန္းကြာပါတယ္။ ဒါေတြအေပၚမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ရပါတယ္။ ျဖတ္သန္းရပါတယ္။ မတူညီတဲ့အခြန္အခေတြ ၾကားထဲမႇာ မတူညီတဲ့ ေစ်းႏႈန္းေတြနဲ႔ ၿပိဳင္ဆိုင္ၾကရပါတယ္။ AEC ၀င္လာေတာ့ ဒီပစၥည္းေတြက တရား၀င္ျဖစ္သြားပါတယ္။ တရား၀င္ျဖစ္သြားေတာ့ တရားမ၀င္တုန္းက ႐ုန္းကန္ၿပီး ေတာ္ေတာ္လႈပ္ရႇားရတဲ့အခ်ိန္မႇာ တရား၀င္ ျဖစ္သြားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆိုဖြယ္ရာမရႇိေတာ့ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ မၿပိဳင္ဆိုင္လို႔ရသလားဆိုရင္ေတာ့ မၿပိဳင္ဆိုင္ရင္ အ႐ႈံးေပးၿပီး ထြက္ေပးလိုက္ရတာမ်ဳိးပဲ ရႇိမႇာျဖစ္ပါ တယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျမန္မာ့ေျမေပၚမႇာ ျမန္မာစိတ္ဓာတ္နဲ႔ၿပိဳင္ဆိုင္၊ ႐ုန္းကန္ေနမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္ကြာတယ္လို႔ေျပာရင္လည္း အခြန္ကြာတဲ့အေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေျပာဆိုေနမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အစိုးရကလည္း ကိုယ့္တိုင္းရင္းသားျပည္သူလုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို ၾကည့္သင့္တာထက္ပိုၾကည့္ေပးဖို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလုပ္ငန္းရႇင္ေတြကလည္း ရသင့္တဲ့အခြင့္အေရးကို ေတာင္းတတ္ၿပီးေတာ့ အခြင့္အေရးကို မိမိရရ အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ တလြဲအသံုးမခ်ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေတြအကုန္လံုးကို မွ်တစြာစီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနရင္ AEC ကိုလည္း Process တစ္ခုလိုပဲ အလြယ္တကူေက်ာ္လႊားႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။


Tree Food ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————-

Tree Food အညာထန္းလ်က္လုပ္ငန္းကုမၸဏီကို ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္က စတည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ႏႇစ္ ႏႇစ္ရႇိၿပီ။ စစခ်င္းေတာ့ အညာထန္းလ်က္ကို ထုပ္ပိုးမႈပံုစံေကာင္းေကာင္းရယ္၊ ဆြဲေဆာင္မႈရႇိေအာင္ရယ္၊ အရသာေလးမ်ဳိးရယ္ (ခ်င္း၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ဆီးမဆလာနဲ႔ မန္က်ည္း) ထုတ္တယ္။ အခုဒုတိယေျမာက္ႏႇစ္မႇာေတာ့ သီဟုိဠ္လက္ဖက္ေဆာ့ဆိုၿပီး အရသာသံုးမ်ဳိးနဲ႔ထုတ္တယ္။ ပင္စိမ္း၊ ေပါ့ဆိမ့္နဲ႔ ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္ရယ္ဆိုၿပီး ထုတ္ထားတယ္။

Tree Food ရဲ႕ Product ေတြကို City Mart ၊ Marketplace ၊ Ocean နဲ႔ အျခား Supermarket ေတြျဖစ္တဲ့ Orange တို႔၊ စိန္ေဂဟာတို႔၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေရာင္းတဲ့ဆိုင္ေတြနဲ႔ ေလဆိပ္မႇာေတြလည္း ရႏိုင္ပါတယ္။

ဘယ္လို Standard/ Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေနလဲ

———————

ကြၽန္မထုတ္လုပ္တဲ့ပံုစံက သာမန္႐ိုး႐ိုးထန္းလ်က္ေတြကို နည္းနည္း Modified လုပ္ထားတဲ့ပံုစံပါ။ သူ႕ရဲ႕ Size ေတြ၊ Process ေတြေရာကို လက္နဲ႔ထိရမယ့္အဆင့္ေတြမႇာ လက္နဲ႔ကိုင္တြယ္စရာမလိုဘဲနဲ႔ သန္႔ရႇင္းသပ္ရပ္စြာနဲ႔ Quality ကိုလည္းထိန္းထားတယ္။ အရည္မေပ်ာ္ေအာင္၊ အထဲမႇာ ဖုန္ေတြသဲေတြ ဘာမႇမပါေအာင္၊ Ingredients ကိုလည္း Ingredients အေလ်ာက္ ကြၽန္မကိုယ္တိုင္လုပ္ၿပီးေတာ့မႇ ထည့္ထားတာပါ။

သီဟိုဠ္လက္ဖက္ေဆာ့က်ေတာ့ သီဟိုဠ္ေစ့ပါမယ္၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္ေအာင္ဆိုၿပီး ေနၾကာဆီသံုးထားတယ္။ လက္ဖက္ကို စားသံုးတဲ့အခါမႇာ တစ္ခါတေလက်ရင္ ေလထိုးေလေအာင့္ေတြ ျဖစ္တတ္တယ္၊ အဲဒါကိုလည္း ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႔ အစာလည္း ေဆး၊ ေဆးလည္း အစာဆိုတဲ့အတုိင္း နႏြင္းကို သံုးၿပီးေတာ့မႇ ေလႏိုင္ေအာင္ ကြၽန္မထည့္ထားတယ္။ တျခား Ingredient အေနနဲ႔ လက္ဖက္ရယ္၊ ဆီရယ္ ထည့္ထားတယ္။ အေရာင္၊ ဆိုးေဆးေတြ လံုး၀မပါဘူး၊ တျခား Preservative ေတြလံုး၀မထည့္ထားဘဲနဲ႔ တာရႇည္ခံေအာင္လုပ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စားမယ္ဆုိရင္ ေဖာက္ၿပီးၿပီးဆုိရင္ အျပင္မႇာ ဒီအတိုင္းထားလို႔မရဘူး။ ဆီထဲမႇာ နစ္ေအာင္ထည့္မယ္၊ ၿပီးရင္ ေရခဲေသတၲာထဲ သိမ္းထားမယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေဖာက္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ လတ္ဆတ္မႈက ခုနစ္ရက္အတြင္း စားသံုးရင္ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါ။

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြ ၀င္လာမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————–

AEC နဲ့ ညီတာမညီတာထက္ ျပည္တြင္းက စားေသာက္ကုန္ေရာ၊ ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ေတြ အကုန္လံုးက ဒီအခ်ိန္မႇာ ႀကိဳးစားေနရမယ့္အခ်ိန္ပါ။ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ေရႇ႕ကိုဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔ပဲ လိုအပ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က်ရင္ေတာ့ တစ္ခုခုျဖစ္လာမႇာပဲ။ မရပ္မနားေတာ့ ေရႇ႕ကို တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔လိုအပ္တယ္။

mar2018coverstory10

ျမန္မာ Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္အတန္းမီၿပီလား

—————–

Standard မီၿပီလားဆုိေတာ့ တကယ္တမ္း သူ႕ရဲ႕ Certificate ေတြနဲ႔၊ စားေသာက္ကုန္ဆုိရင္လည္း Certificate ေတြရႇိတယ္၊ အထည္ခ်ဳပ္ဆိုလည္း အထည္ခ်ဳပ္ Certificate ေတြရႇိတယ္။ အဲဒီ Certificate ေတြရဲ႕ Guideline အတိုင္း လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ Quality မီတယ္လို႔ေျပာရမႇာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မတို႔ျမန္မာျပည္မႇာကလည္း ျပႆနာေပါင္းစံုရႇိတယ္၊ Raw ဆိုလည္း Raw ပိုင္းမႇာ ျပႆနာရႇိတယ္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းနဲ႔လည္း မရဘူး၊ အကုန္လံုးေပါင္းၿပီးေတာ့မႇ Raw ဆိုလည္း Raw Quality မီေအာင္၊ Finished Product မႇာဆုိလည္း Finished Quality မီေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ပစၥည္းေတြလည္း  Quality မီတာရႇိတယ္၊ တခ်ိဳ႕လည္း မမီေသးဘူး။

ႏိုင္ငံတကာ Standard မီေအာင္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

————

Law ေတြကို ျပင္ရမယ္၊ ခ်မႇတ္ထားတဲ့ Certificate Guideline အတိုင္း သြားႏိုင္ရမယ္၊ ဒါမႇ တျခားႏိုင္ငံကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့အထိကုိ Quality မီမႇာျဖစ္ပါတယ္။ Quality ပိုင္းေရာ၊ Quantity ပိုင္းေရာ အားလံုးျဖည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ထပ္ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာက

—————

ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျပည္တြင္းျဖစ္ကို အားေပးပါဆိုတဲ့ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ Local Product ေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ Promote လုပ္ခ်င္တယ္။ Local Product ေတြ ေရႇ႕ကိုေရာက္ဖုိ႔အတြက္လည္း ျပည္သူလူထုမႇာ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားအားထုတ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ကြၽန္မတို႔ Local Product ေတြ၊ အစားအေသာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာထုတ္ကုန္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္မတုိ႔ အေရႇ႕ကိုတြန္းပို႔ေနဖုိ႔လိုအပ္တယ္။ ကိုယ့္ Local Product ကို ကိုယ္ Proud ျဖစ္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။


United Myanmar & Asia ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

———————

D Nae အမႇတ္တံဆိပ္က ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းထုတ္ အလႇကုန္ပစၥည္းေတြကေတာ့ မန္က်ည္းသီး၊ သနပ္ခါးတို႔နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ သဘာ၀ေရခ်ဳိးဆပ္ျပာ၊ ေက်ာက္ခ်ဥ္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ခ်ဳိင္းေခြၽးနံ႔ေပ်ာက္ျဖန္းေဆး၊ သလဲသီး၊ ပ်ားရည္တို႔နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ Body Lotion ၊ ႏႇင္းဆီနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ Facial Mist ၊ တမာနဲ႔ ရႇားေစာင္းလက္ပပ္နဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ လက္သန္႔ေဆးနဲ႔ လက္ေဆးဆပ္ျပာ၊ ဖြဲျပာနဲ႔ သံပုရာနဲ႔ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဘက္စံုသံုးဆပ္ျပာရည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတုပစၥည္းအနည္းငယ္သာပါ၀င္တဲ့အတြက္ အသားအရည္ထိခိုက္မႇာ စိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီပစၥည္းေတြက ျပည္တြင္းမႇာ ထုတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အလတ္ဆက္ဆံုးပစၥည္းေတြကို အေကာင္းဆံုးသံုးထားတယ္၊ ေစ်းသက္သာတယ္။

လက္ရႇိ Made In Myanmar Product ေတြရဲ႕ အေျခအေန

——————

အခုဆို ျပည္ပကုန္ပစၥည္းေတြ ကိုယ္ေတြဆီ၀င္လာရင္ ဘာစာရြက္စာတမ္းအေထာက္ထားမႇမရႇိဘဲ ကိုယ့္ဆိုင္မႇာ တင္ေရာင္းခြင့္ရေနပါတယ္။ သူတို႔ဆီ ကုိယ္သြားေရာင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီလိုမရဘူး၊ အကုန္အျပည့္အစံုေမးတယ္၊ အကုန္စံုမႇ သြားေရာင္းခြင့္ရတယ္။ ဒါဆုိကြၽန္မတို႔ႏိုင္ငံဘက္ကလည္း သူတို႔လိုျပင္ဆင္ေပးမယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္ေတြအတြက္လည္း အဆင္ေျပမႇာပါ။ ကြၽန္မတို႔ဆို အခုတစ္ႏႇစ္စာအခြန္ေဆာင္ပါတယ္။ အရည္အေသြးျပည့္မီေအာင္ႀကိဳးစားၿပီးမႇ ေစ်းကြက္ထဲေရာက္လာတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုနဲ႔ ဘာမႇႀကိဳးစားစရာမလိုဘဲနဲ႔ ဘာအတားအဆီးမႇမရႇိဘဲ အဆင္ေျပသလို၀င္လာတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုနဲ႔ ေစ်းကြက္ခ်င္းယႇဥ္တဲ့အခါမႇာ ဘယ္လိုမႇမယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါလည္း စိန္ေခၚမႈတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္ေတြလုပ္ငန္းရႇင္ေတြက ေငြေၾကးအမ်ားႀကီး အကုန္က်ခံၿပီးေတာ့ Quality အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားထားရတယ္။ တရားမ၀င္က်ေတာ့ ေစ်းကြက္ထဲေရာက္ေနတာကို ကြၽန္မတို႔ မတားဆီးႏိုင္ဘူးဆို နံပါတ္ ၁ က သံုးစြဲတဲ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔လည္း အရည္အေသြးမမီတဲ့ပစၥည္းေတြ သံုးစြဲရတဲ့အတြက္ နစ္နာပါတယ္။ နံပါတ္ ၂ က လုပ္ငန္းရႇင္ေတြကလည္း ဘယ္လို Fair Play မျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ မွ်တတဲ့တိုက္ပြဲတစ္ခု မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Manufacturing မႇာဆို စက္ပစၥည္းအေကာင္းစားေတြ သံုးခ်င္ပါတယ္။ စက္႐ံုကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေငြေၾကးရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈအပိုင္းမႇာ ေတာ္ေတာ္ေလးႀကိဳးစားရပါတယ္။ အဲဒီလို Manufacturing ကို တအားႀကီးလိုက္လိုက္ေတာ့ Marketing ပိုင္းမႇာေငြေၾကးသံုးစြဲမႈက အားနည္းသြားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္မတို႔က ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ သြားရပါတယ္။ ၀ုန္းခနဲသြားႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ မလြယ္ပါဘူး၊ အဲဒါလက္ရႇိႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက Distribution အပိုင္းပါ။ ဒီ Online Marketing ေတြလည္းရႇိပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ Brand တစ္ခုအေနနဲ႔ ေပါက္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေတာ့ ျဖစ္သြားမႇာပါ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႀကိဳးစားဖို႔လိုပါတယ္။

AEC ၀င္ရင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္သလဲ

————

ကြၽန္မတို႔အေနနဲ႔လည္း အတတ္ႏိုင္ဆံုးႀကိဳးစားေနပါတယ္။ မယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဘူးဆိုတာေတာ့ မရႇိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေနရာတိုင္းမႇာ ကိုယ့္အားနည္းခ်က္ သူ႕အားသာခ်က္ရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြမႇာလည္း အားသာခ်က္ေတြ ရႇိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမႇာဆိုရင္ သူတို႔စိုက္ခင္းႀကီးကို တကူးတကလုပ္ၿပီးေတာ့ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးတည္းကိုပဲ အားထည့္ၿပီး ထုတ္ၾကတယ္။ ဥပမာ- ရႇားေဇာင္းဆိုရင္  ရႇားေဇာင္းတစ္မ်ဳိးတည္း၊ ႏႇင္းဆီဆို ႏႇင္းဆီတစ္မ်ဳိးတည္းကို ေသခ်ာထုတ္ၾကတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမႇာကေတာ့ သဘာ၀ပစၥည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ အားသာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ေနရာတိုင္းမႇာ သူ႕အားသာခ်က္နဲ႔သူရႇိပါတယ္။ ေတာင္ေပၚမႇာလည္း ေတာင္ေပၚအားသာခ်က္ရႇိသလို ေျမျပန္႔မႇာလည္း ေျမျပန္႔အားသားခ်က္ရႇိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ႏိုင္ငံတကာထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြမႇာ Purchasing ဆိုင္ရာေတြ၊ ေငြေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာေတြမႇာ သူ႕အားသာခ်က္ရႇိသလို ဒီႏိုင္ငံမႇာလည္း အားသာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ထုတ္လုပ္မႈပိုင္းဆိုင္ရာမႇာလည္း အတတ္ႏိုင္ဆံုးႀကိဳးစားရပါမယ္။ ျဖန္႔ခ်ိမႈပိုင္းဆိုင္ရာမႇာလည္း ကြၽန္မတို႔ေသေသခ်ာခ်ာ Strategy က်က် ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒါကို အခြင့္အေရးတစ္ခုလို႔လည္း ျမင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဆီမႇာလာေရာင္းမႇာ တစ္ခုတည္းကို ေတြးလို႔မရပါဘူး။ ကိုယ္ကလည္း သူတို႔ဆီမႇာ သြားေရာင္းခြင့္ရႇိသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုတုန္းက ဒီႏိုင္ငံသန္းငါးဆယ္ေလာက္ကို ျဖန္႔ခ်ိေနတာကေန သန္းရာခ်ီၿပီးျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရမယ့္ ေစ်းကြက္ႀကီးတစ္ခုလို႔ ျမင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဆီမႇာ ရႇိတဲ့ ပစၥည္းသြားေရာင္းရင္ေတာ့ စိတ္၀င္စားမႇာ မဟုတ္ပါဘူး၊ သူတို႔ဆီမႇာ မရႇိတဲ့ပစၥည္းကို သြားေရာင္းမႇပဲ စိတ္၀င္စားမႇာပါ။ အခက္အခဲဆိုတာေတာ့ ေနရာတိုင္းမႇာ ရႇိမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ AEC မႇ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္အေၾကာင္းတရားေတြလည္း အမ်ားႀကီးလာေနဦးမႇာျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီထဲမႇာမႇ ဘယ္သူထိုးထြက္မလဲ၊ ဘယ္သူက ေရကုန္ေရခန္းႀကိဳးစားမလဲေပၚမႇာ မူတည္တာျဖစ္ပါတယ္။

mar2018coverstory12

ျမန္မာ Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီၿပီလား

—————–

ျမန္မာ Product ေတြမႇာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီတဲ့ Product ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ျမန္မာ Product ေတြဆို ႏိုင္ငံတကာမႇာ ေရာင္းေနတာေတြ ရႇိပါတယ္။ အဆင့္မီတဲ့ပစၥည္းလည္းရႇိသလို အဆင့္မမီတဲ့ ပစၥည္းလည္းရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ပစၥည္းေကာ အဆင့္မီၿပီလားဆိုရင္ ကြၽန္မအတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္က်ရင္ သူတို႔ပစၥည္းေတြ ကိုယ့္ေတြႏိုင္ငံရဲ႕ စင္ေပၚမႇာေရာင္းသလို ကိုယ့္ပစၥည္းေတြလည္း သူတို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စင္ေပၚေတြမႇာ ေရာင္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အခုကြၽန္မတို႔ဆီမႇာ တစ္ခုေကာင္းတာက FDA ဆိုရင္လည္း အစားအေသာက္ေရာ အလႇကုန္ပစၥည္းေရာ ေသေသခ်ာခ်ာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ စိစစ္ေနပါတယ္။ ျပည္ပကလာတဲ့ ပစၥည္းထက္ေတာင္ ကိုယ့္ျမန္မာေတြရဲ႕ ပစၥည္းက တစ္ခါတေလ သူတို႔ထက္ပိုၿပီး စိတ္ခ်ရတဲ့အပိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ယူမႈအပိုင္းမႇာလည္း အတူတူပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းတစ္ခု သံုးစြဲလိုက္လို႔ ျပႆနာတစ္ခုတစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္ကလာတဲ့ ပစၥည္းမႇန္းမသိတာနဲ႔စာရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမႇာ နာမည္တစ္ခုနဲ႔ ထုတ္ေနတဲ့ ပစၥည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ တာ၀န္ယူမႈအမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။

စိတ္ခ်ရတဲ့အပိုင္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ စာရြက္စာတမ္းေတြနဲ႔ စစ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽမ္းက်င္ပညာရႇင္ေတြနဲ႔ အကုန္စစ္ထားပါတယ္။ အဲဒီ Proof ေတြလည္း ရေအာင္ယူထားပါတယ္။ သန္႔စင္မႈႏႈန္း ဒါေတြအေသးစိတ္အကုန္စစ္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္တိုင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ မီေအာင္လို႔ေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးစားၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူမႇလာပံ့ပိုးေပးမႇာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုေတာ့ရႇိတာေပါ့၊ လမ္းေကာင္းေအာင္လုပ္ေပးေတာ့လည္း သြားရတဲ့သူေတြက သက္သာမႇာျဖစ္ပါတယ္။


ေအာင္ေနလင္းထြန္းကုမၸဏီကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————

ေအာင္ေနလင္းထြန္းကုမၸဏီမႇာ စုစုေပါင္း Brand ေလးမ်ဳိး ရိႇပါတယ္။ Genius Shan Highlands Coffee ၊ Blue Pond Specialty Coffee ၊ Genius Certified Organic Coffee နဲ႔ ေနာက္တစ္ခုက အိုးစည္ဆိုၿပီး ေလးခုရိႇပါတယ္။ ပံုသဏၭာန္မတူတဲ့ေစ်းကြက္ေတြကို ပံုသဏၭာန္မတူတဲ့ Brand ေတြနဲ႔ ထိုးေဖာက္တဲ့သေဘာပါ။ ကုမၸဏီကေတာ့ ေအာင္ေနလင္းထြန္းနာမည္နဲ႔ပါ။ စက္႐ံုကေတာ့ ဓႏုကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ၊ ရြာငံၿမိဳ႕နယ္မႇာ တည္ရိႇၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားကိုလည္း တင္ပို႔ေရာင္းခ်ပါတယ္။ မိုးကုတ္၊ ေနာင္ခ်ဳိ၊ ျပင္ဦးလြင္၊ ရြာငံ၊ ပင္းတယ၊ ငဖဲ၊ ဒီေမာဆိုးနဲ႔ သံေတာင္ႀကီး စတဲ့ေဒသေတြက ေကာ္ဖီေတြကို ယူၿပီး ႀကိတ္ခြဲတယ္၊ သန္႔စင္တယ္၊ ထုပ္ပိုးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းက ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြ၊ စူပါမားကတ္ႀကီးေတြဆီ ပို႔တယ္၊ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားကို Export လုပ္ပါတယ္။ Export လုပ္ရင္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ Distribution Partner ႏႇစ္ဦးရိႇပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယားမႇာဆိုရင္ ေအာင္ေနလင္းထြန္းကုမၸဏီနာမည္နဲ႔ပဲ သြားေရာက္ေရာင္းခ်ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ေကာ္ဖီဆိုင္ေလးလည္းဖြင့္ထားပါတယ္။ ေကာ္ဖီေတြကိုလည္း အဲဒီမႇာျဖန္႔ခ်ိတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ကေမၻာဒီးယားက စတိုးဆိုင္ႏႇစ္ဆယ္ေလာက္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေကာ္ဖီကို ေရာင္းခ်ေပးေနပါတယ္။ ကေနဒါမႇာလည္း ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏံႇမႈေတြ လုပ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေကာ္ဖီကို အဲဒီမႇာလည္း သြားေရာင္းတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ေကာ္ဖီစိုက္တဲ့ေဒသေတြ အမ်ားႀကီးရိႇပါတယ္။ အဲဒီေဒသက ေကာ္ဖီစိုက္တဲ့သူေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ လူ႕စြမ္းအားအရင္းျမစ္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ရာက်တဲ့အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ေကာ္ဖီအျပင္ ေကာ္ဖီကေနထြက္တဲ့ ဆက္စပ္ပစၥည္းေတြလိုမ်ဳိး ကြတ္ကီးတို႔၊ Tea တို႔ ေနာက္တစ္ခု ဆပ္ျပာတုိ႔ အဲဒီလိုမ်ဳိးေပါင္းစပ္ၿပီး ထုတ္ပါတယ္။ Cascara ေကာ္ဖီခြံလို႔ေခၚတဲ့ အရင္တုန္းက အသံုးမ၀င္တဲ့ဟာေတြကို ေနလႇန္းတယ္၊ အေျခာက္ခံတယ္၊ ၿပီးေတာ့ သန္႔စင္လိုက္တဲ့အခါမႇာ ေရေႏြးနဲ႔ေသာက္လိုရတဲ့ဟာ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါကို သံုးေဒၚလာနဲ႔ မေလးရႇားကို ပို႔တယ္။ အဲဒီဒါကိုအမႈန္႔ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီးေတာ့ ကြတ္ကီးျဖစ္ေအာင္ထပ္လုပ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ သူ႕ရဲ႕တန္ဖိုးက အမ်ားႀကီးတက္လာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြလည္း ပိုေပါလာေစတယ္။ လူ႕စြမ္းအားရင္းအျမစ္လည္း ပိုတိုးတက္လာတယ္။

ဘယ္လို Standard ၊ ဘယ္လုိ Quality နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနလဲ

———————

Standard ေတြအေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔က FDA ရၿပီးသြားၿပီ။ Organic Certificate လည္းရထားပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းမႇာလည္း ISO 22,000 Certificate ရေအာင္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ထုတ္လုပ္တဲ့ဟာေတြ အကုန္လံုးကုိေတာ့ GAP/GMP Standard ေတြရေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ GAP/GMP Certificate ေတြေတာ့ မရေသးပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ တကယ္ကို ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမႇာေတာ့ Food Safety Guideline ေတြကို လိုက္နာၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ ရေနပါၿပီ။ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးမႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ Showroom ေတြရိႇပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြမႇာ ၀ယ္ယူစမ္းသပ္သံုးေဆာင္လုိ႔လည္းရပါတယ္။ Export လုပ္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံႏႇစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ရိႇပါတယ္။

mar2018coverstory14

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြလည္း ပါလာမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

——————–

AEC ၀င္လာရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ဘာအားသာခ်က္ရိႇလဲ ၾကည့္ရမယ္။ အားသာခ်က္အေနနဲ႔ သံုးခုရိႇပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ အေနနဲ႔ေျမမ်က္ႏႇာသြင္ျပင္အရ ေတာင္ျမင့္ျမင့္ေတြရိႇတယ္။ အဲဒါကို အသံုးခ်တတ္ရပါမယ္။ ဒုတိယက လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ရိႇတဲ့ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ရိႇပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုအေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ လူဦးေရအမ်ားႀကီးရိႇတဲ့အတြက္ အဲဒီလူဦးေရကို ျပန္လည္ေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းမ်ဳိးေတြနဲ႔ AEC ကို ၿပိဳင္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း လြန္ခဲ့တဲ့သံုးႏႇစ္ေလာက္ကတည္းက AEC ကို ၿပိဳင္ဖို႔ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ AEC ထဲမႇာပါတဲ့ စင္ကာပူ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ထိုင္း အဲဒီသံုးႏိုင္ငံမႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ပစၥည္းေတြကို ေရာင္းခ်တယ္။ သူတို႔ဆီက ပစၥည္းေတြထက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာေတြက ေစ်းပိုရတယ္။ သူတို႔ဆီက လူေတြကလည္း လက္ခံၿပီးေတာ့ ၀ယ္သံုးေနၾကတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

————–

အဓိကကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ထုတ္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေစ်းကြက္ကိုပဲ စဥ္းစားၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ သံုးမ်ဳိးခြဲျခားထားတယ္။ တကယ့္ကို ခပ္ေ၀းေ၀းကို ပို႔ခ်င္ရင္ Organic Coffee ၊ ကိုယ့္ Local မႇာ ေရာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ အိုးစည္၊ ခပ္နီးနီးက AEC တုိ႔ ဘာတုိ႔ကိုၿပိဳင္မယ္ဆို Genius အဲဒီလိုမ်ဳိး ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Product Range ေတြ ျပင္ဆင္ထားဖို႔လိုတယ္၊ ေနာက္ၿပီး တီထြင္ဆန္းသစ္မႈေတြလည္းလိုပါတယ္။ ကိုယ့္ျပည္တြင္းကလူေတြကို အႀကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ျပည္တြင္းမႇာ အင္အားရိႇတယ္၊ သဘာ၀ကေပးထားတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြရိႇတယ္၊ ဒါေတြကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ၾကပါလို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။


Myanmar Heart Souvenirs ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————-

ကြၽန္ေတာ္ရဲ႕လုပ္ငန္းမႇာေတာ့ MH shoes နဲ႔ MH bags ဆိုၿပီး ျပည္တြင္းျဖစ္႐ိုးရာဖိနပ္ေတြနဲ႔ ႐ိုးရာအဆင္အိတ္ေလးေတြကို ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေပးေနပါတယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်တဲ့စနစ္က တစ္ၿမိဳ႕ကို ကိုယ္စားလႇယ္တစ္ဦးေပးတဲ့စနစ္ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ကတစ္ဆင့္ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕အနယ္နယ္ကို ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေပးေနပါတယ္။

ဘယ္လို Standard/Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေနသလဲ

——————–

MH Shoes နဲ႔ MH bags ကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီတဲ့ ဖိနပ္ေတြ၊ အိတ္ေတြပံုစံအတိုင္း ျပည္တြင္းမႇာပဲခ်ဳပ္လုပ္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးပါတယ္။ အဓိကအသံုးျပဳတာကေတာ့ ျပည္တြင္းျဖစ္ ႐ိုးရာခ်ည္ထည္ကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။ Handmade Method နဲ႔ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ဒီလုိထုတ္လုပ္တဲ့အခါမႇာလည္း ျပည္တြင္းအလုပ္သမားေတြနဲ႔ပဲ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္လား

—————–

AEC ၀င္လာရင္လည္း ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ေတြအေနနဲ႔ သိပ္စိတ္ပူစရာမရႇိပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္လည္း လိုအပ္တဲ့ Certificate ေတြ၊ ခိုင္မာတဲ့ Pricing Strategy ၊ Brand Strategy ေတြရႇိထားဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ကိုယ့္လုပ္ငန္းကို မႇတ္ပံုတင္ထားရမယ္။ တရား၀င္ Register လုပ္ထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို စနစ္တက်လုပ္ကိုင္ထားဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ့္ရဲ႕ Product ကို စနစ္တက်ေၾကာ္ျငာတတ္ဖို႔ Marketing Strategy လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုအဆင့္ဆင့္နဲ႔ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ထားမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို Product မ်ဳိးပဲ ၀င္လာ၀င္လာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေၾကာက္စရာမရႇိပါဘူး။ လက္ရႇိအေျခအေနမႇာလည္း တျခားႏိုင္ငံေတြကေန ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ဖိနပ္ေတြ၊ အိတ္ေတြလည္းရႇိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ယႇဥ္တုၿပီးေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့အတြက္ ထူးထူးျခားျခား တုန္လႈပ္စရာေတာ့ မရႇိပါဘူး။

mar2018coverstory16

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြက ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီၿပီလား

——————

ကြၽန္ေတာ္တို႔ Made In Myanmar Product ေတြက ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီၿပီလားဆိုရင္ မီတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမႇာျဖစ္ ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္လည္း တခ်ဳိ႕အရည္အေသြးမျမင့္တဲ့ Product ေတြရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတာ့ေစ်းႏႈန္းေတြကို ေအာက္ေစ်းေတြနဲ႔ လိုက္ထုတ္လုပ္တာေတြရႇိပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ကိုယ့္ရဲ႕ထုတ္လုပ္မႈကို စနစ္တက်နဲ႔ ကိုယ့္ Product Quality ကိုလည္း မထိခိုက္ေအာင္ ေစ်းနိမ့္တိုင္း ေကာင္းတာမဟုတ္သလို ေစ်းနိမ့္တိုင္းေရာင္းရတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို မေတြးေစခ်င္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စနစ္တက် မဟာဗ်ဴဟာက်က် ထုတ္လုပ္ရင္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယႇဥ္ႏိုင္ဖို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ရမလဲ

————-

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယႇဥ္ၿပီး ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားရမလဲဆိုရင္ Product Quality ကို အၿမဲဦးတည္ထားၿပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ျပင္ဆင္ထားရမယ္။ ႏိုင္ငံတကာကို ပို႔ၿပီးေရာင္း ခ်မယ္ဆိုရင္လည္း လိုအပ္တဲ့ Certificate ေတြ ယူထားသင့္ပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းကိုလည္း စနစ္တက်နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ကို ေရာင္းခ်လို႔ရတဲ့ ေစ်းႏႇဳန္းကို Pricing Strategy နဲ႔ သတ္မႇတ္ထားရပါမယ္။ ကိုယ့္ကုန္ပစၥည္းကိုလည္း Brand ျဖစ္ေအာင္ စနစ္တက် Brand Strategy ေတြနဲ႔ သတ္မႇတ္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမႇသာ ႏိုင္ငံတကာမႇာ ရဲရဲ၀ံ့၀့ံေရာင္းခ်ႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။ Myanmar Arts & Crafts Association (MACA) ဆိုတဲ့ ျမန္မာ့လက္မႈနဲ႔ အႏုပညာအသင္းဆိုၿပီး ဖြဲ႕စည္းထားတာရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ပူးေပါင္းလႈပ္ရႇားေနပါတယ္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျပည္တြင္းျဖစ္ထုတ္ကုန္ေတြ ပိုမိုအရည္အေသြးျမင့္လာေစဖို႔၊ ျမန္မာ့လက္မႈပညာ ေစ်းကြက္ရရႇိဖို႔၊ ႐ိုးရာအေမြအႏႇစ္ မေပ်ာက္သြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။


Power Maw Shan ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————–

ကြၽန္မတို႔ကုမၸဏီက ၁၉၈၅ ခုႏႇစ္မႇာ စတင္ၿပီး လက္လီလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္မႇာ ထပ္ၿပီးေတာ့ Customer Retail ပိုင္းကို ပိုၿပီးလုပ္လာခဲ့တာပါ။ ကြၽန္မတုိ႔ Brand က သက္တမ္းႏႇစ္သံုးဆယ္ေက်ာ္ ရႇိခဲ့ပါၿပီ။ ကြၽန္မတို႔ကုမၸဏီက လက္ဖက္ေျခာက္နဲ႔ လက္ဖက္ႏႇစ္မ်ဳိး ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကတည္းက ေတာင္ေပၚမႇာ မိဘေတြက စိုက္ပ်ဳိးခဲ့တာပါ။ အခုခ်ိန္မႇာ လက္လီေစ်းကြက္ကိုလည္း တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ျဖန္႔ျဖဴးေနၿပီးေတာ့ ျပည္ပ Market ကိုလည္း တင္ပို႔ဖို႔အတြက္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဓိကကုန္ၾကမ္းကေတာ့ ရႇမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္းတယၿမိဳ႕ကပါ။ လက္ဖက္ေျခာက္ကုန္ထုတ္စက္႐ံုက ႏႇစ္ခုရႇိပါတယ္။ ရႇမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္းတယၿမိဳ႕မႇာ တစ္ခု၊ ရန္ကုန္မဂၤလာဒံုမႇာတစ္ခုပါ။ ေတာင္ေပၚက စက္႐ံုကက်ေတာ့ ကုန္ၾကမ္းေတြ ထုတ္လုပ္ေပးတယ္။ ရန္ကုန္စက္႐ံုမႇာေတာ့ Packaging ျပန္လုပ္ပါတယ္။

ကြၽန္မတုိ႔က Local Product ေတြအျပင္ အေျခခံစားသံုးသူေတြအတြက္ေရာ၊ ျမန္မာျပည္မႇာ ရႇိတဲ့သူေတြအတြက္ေရာ၊ Export Market အတြက္ေရာ Segment အကုန္လံုးအတြက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ဇူလိုင္လမႇာ Organic Certificate ရထားတယ္ဆုိေတာ့ GIZ ပေရာဂ်က္နဲ႔ တြဲၿပီးေတာ့ ဂ်ာမနီကို ကြၽန္မတုိ႔Organic Product ေတြ Export ပုိ႔ဖုိ႔လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ရန္ကုန္မႇာလည္း Organic Product ေတြကို ဒီႏႇစ္ထဲမႇာ ျဖန္႔ခ်ိေပးသြားမႇာပါ။ ကြၽန္မတုိ႔ ထပ္ထုတ္ထားတာက လက္ဖက္ေျခာက္အျပင္ကို လက္ဖက္ပါ။ လက္ဖက္ေျခာက္မႇာဆုိရင္လည္း စပါယ္ရႇယ္၊ ေလႇာ္သင္းနံ႔ေကာက္ညႇင္းေမႊး၊ စက္ေလႇာ္ေျခာက္၊ ေရႊလက္ဖက္လံုး စသျဖင့္ တစ္ခါေသာက္အထုပ္ကေလးေတြကိုပါ အနံ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အရသာအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လက္ဖက္ေျခာက္ရဲ႕ Category ပါ။

လက္ဖက္ဆိုရင္ ကြၽန္မတုိ႔က ဖန္ခ်ဳိခါးလက္ဖက္၊ ခ်ဥ္ငန္စပ္လက္ဖက္ေတြကို ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္က ေနာက္ဆံုးထုတ္လုပ္ထားၿပီး FDA Certificate ရၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ယခုေစ်းကြက္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ျဖန္႔ခ်ိေတာ့မယ့္ပစၥည္းကေတာ့ အသီးလက္ဖက္ပါ။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက လက္ဖက္ကို အိမ္မႇာစိတ္ႀကိဳက္အမ်ဳိးမ်ဳိး လုပ္စားၾကတယ္။ ယခုေခတ္လူေတြရဲ႕ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံ ေျပာင္းလဲလာတာနဲ႔အမွ် လူေတြက အဆင္သင့္စားသံုးလို႔ရမယ့္လက္ဖက္ေတြထုတ္လုပ္ေပးဖုိ႔ရန္ လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကြၽန္မတုိ႔က ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔လည္း မိတ္ဆက္လို႔လြယ္ေအာင္ ဖန္တီးထားပါတယ္။ Europe ဘက္ကသူဆိုရင္ Olive က သူတုိ႔ရဲ႕အစားအစာတစ္ခုပါ။ သံလြင္သီးနဲ႔ လက္ဖက္ကို တြဲလိုက္ၿပီး လိုက္ဖက္တဲ့အစားအစာတစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးထားပါတယ္။

ငါးႀကိမ္ေျမာက္ျမန္မာ့စားေသာက္ကုန္ ကုန္စည္ျပပြဲမႇာဆုိရင္ သံလြင္လက္ဖက္ Sandwich ေပါင္မုန္႔နဲ႔ လုပ္ထားတာေလးကို Sampling လုပ္ပါတယ္။ အဓိကက လက္ဖက္ကို ဘယ္လိုမ်ဳိးလုပ္စားလုိ႔ရတယ္ဆိုတဲ့ Message ကိုေပးတာပါ။ Breakfast စားတဲ့အခါ ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ ယိုေတြနဲ႔ပဲ စားမႇာလား။ ျမန္မာ့အစားအစာတစ္ခုကို ဒီ Channel တစ္ခုမႇာ ကြၽန္မတို႔က ျပသခြင့္ရခ်င္တာပါ။ အခုဆုိရင္ ဟိုတယ္ေတြမႇာ Breakfast ေတြတခ်ဳိ႕မႇာ ဒီလို Sandwich ထဲမႇာ လက္ဖက္ေလးပါေအာင္ ထြင္ထားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ခရမ္းခ်ဥ္သီးလက္ဖက္ပါ။ လက္ဖက္သုပ္သုပ္စားတဲ့အခါ ခရမ္းခ်ဥ္သီးအိမ္မႇာ ရႇိခ်င္ရႇိမယ္၊ ကုန္သြားတဲ့အခါရႇိမယ္။ ကြၽန္မတုိ႔က လက္ဖက္ကို ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ လုပ္ထားေတာ့ လက္ဖက္ႏႇစ္ထဲကို အေႀကာ္ေလးထည့္လိုက္႐ံုနဲ႔ ၿပီးသြားမႇာပါ။ အရသာကို အပိုေပးလိုက္တာပါ။ သံပ႐ိုသီးလက္ဖက္လည္းရႇိတယ္။ အသီးကိုစားရတာထက္ အနံ႔ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မတုိ႔က Flavor ထည့္ထားတဲ့အနံ့မဟုတ္ဘူး။ အသီးနဲ႔လုပ္ထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အသီးရဲ႕အရသာကိုရတယ္။ လက္ဖက္က အခုျမန္မာျပည္မႇာ ပိုၿပီးေခတ္စားလာပါတယ္။ Maw Shan အေနနဲ႔ လက္ဖက္ကို ထုတ္ခဲ့တဲ့အခါမႇာ ခ်ဥ္ငန္စပ္အရသာ၊ ဖန္ခ်ဳိခါးအရသာ အညြန္႔အႏႇပ္ေလးေတြအျပင္ Local Market မႇာ ဒီလိုအသီးအရသာေလး လူေတြအတြက္ကို ပိုၿပီးေတာ့ဆြဲေဆာင္မႈရႇိေစမယ့္၊ ႀကိဳက္ႏႇစ္သက္ေစမယ့္ အသီးေလးေတြနဲ႔ ထပ္မံၿပီး ထုတ္လုပ္ထားပါတယ္။

ဘယ္လို Standard ၊ ဘယ္လို Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနလဲ

——————–

Standard အေနနဲ႔ဆုိရင္လည္း ကြၽန္မတို့က FDA (Food & Drug Association) Certificate ၊ Organic Certificate ရရႇိထားတဲ့အျပင္ ISO 9001 : 2008 ၊ ISO 9001 : 2015 ကိုလည္း ယူသြားဖို႔စီစဥ္ထားပါတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာထုတ္ကုန္ေတြပါလာမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာထုတ္ကုန္ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————-

AEC ၀င္လာမယ္။ လက္ဖက္ေျခာက္ေတြ၊ အခ်ဳိေျခာက္ေတြအတြက္ Market တစ္ခု ယႇဥ္ၿပိဳင္ရတာျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕နယ္ေျမေဒသမႇာ အားသာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔ေတာင္ေပၚေဒသက လက္ဖက္ပင္ေတြမႇာ သဘာ၀အတိုင္း ဘာေျမၾသဇာမႇ မသံုးဘဲနဲ႔ရႇိေနတဲ့ Resource ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ ေတာင္သူေတြဟာ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို ၀ယ္သံုးရေလာက္ေအာင္ မတတ္ႏိုင္တဲ့အျပင္ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေတာင္ေပၚကို သယ္ယူဖို႔ရန္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဒါက ႏိုင္ငံတကာမႇာမရႏိုင္တဲ့ အားသာခ်က္တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီအားသာခ်က္နဲ႔ပဲ ကြၽန္မတုိ႔က ေရႇ႕ဆက္သြားရမႇာပါ။ လက္ဖက္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံတကာမႇာ ဘယ္ႏိုင္ငံမႇမရႇိဘူး။ လက္ဖက္စားတာ ကမၻာမႇာ ျမန္မာပဲရႇိပါတယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာအစားအစာအစစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလက္ဖက္ကို ကမၻာကသိဖို႔ အသင္းအဖြဲ႕နဲ႔တကြ ကြၽန္မတုိ႔က ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ခ်ီတက္ၾကမႇာပါ။

mar2018coverstory18

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီၿပီလား

———————–

ႏိုင္ငံတကာအဆင့္အတန္းမီဖို႔ဆုိရင္ ကြၽန္မတုိ႔ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ဖက္အသင္းကိုလည္း ဂ်ပန္ကေန ပေရာ္ဖက္ဆာေတြနဲ႔ Consultant ယူၿပီးေတာ့မႇ သြားေနတဲ့အပိုင္းေလးေတြ ရႇိပါတယ္။ လက္ဖက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကြၽမ္းက်င္တဲ့ပညာရႇင္ေတြနဲ႔ ကြၽန္မတုိ႔ကို အႀကံဉာဏ္ေပးေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာရဲ႕စံတစ္ခုရလာခဲ့မယ္။ အခုလို GIZ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းတဲ့အတြက္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ရဖုိ႔၊ ကမၻာ့စံတစ္ခုရဖုိ႔ကို ကြၽန္မတုိ႔ ႀကိဳးစားၿပီးသြားေနပါတယ္။ အခ်ိန္တစ္ခုေတာ့ ယူရပါမယ္။ ကြၽန္မတုိ႔လုပ္ရင္းနဲ႔ ျပင္သြားၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့လက္ဖက္ဆုိရင္လည္း ျမန္မာ့လက္ဖက္ရဲ႕ Standard ထြက္ေအာင္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

————-

အစားအစာလုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ လူေတြကိုေပးရမႇာက နံပါတ္ ၁ က အရသာပါ။ နံပါတ္ ၂ က Quality ပါ။ Hygienic ျဖစ္ရမယ္၊ Quality ေကာင္းတဲ့ Quality ကို ေပးရမယ္။ အရသာက လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို ေပးႏိုင္တဲ့အရသာကို ကိုယ္က တီထြင္ေပးႏိုင္ရမယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးအခ်က္ေတြနဲ႔ပဲ ကြၽန္မတုိ႔က ျပင္ဆင္သြားမႇာပါ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ Retail ကို သြားတဲ့အခါမႇာ လူေတြလိုအပ္ခ်က္ကိုလည္း သိလာတယ္။ Packaging နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုဆုိ Recycle တို႔၊ Waste မျဖစ္ေအာင္လည္း Environment ကို ထိန္းသိမ္းရမယ့္ အပိုင္းေလးေတြလည္း ပါလာတယ္။ Environment အတြက္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီး Packaging ေတြ လုပ္ရမယ္။ International Standard ေတြမီေအာင္ Product ရဲ႕ Shelf life ကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔နဲ႔ တစ္ဆက္တည္း အရသာကိုလည္း ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလ်က္ရႇိပါတယ္။

ထပ္ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာက

——————-

ပဥၥမအႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာ့စားေသာက္ကုန္ ကုန္စည္ျပပြဲမႇာ ျမန္မာ့႐ိုးရာစားေသာက္ကုန္ပစၥည္း အေကာင္းဆံုးစားေသာက္ကုန္ဆုကို ေမာရႇမ္း ''ေရႊလက္ဖက္လံုး'' လက္ဖက္ေျခာက္နဲ႔ ေမာရႇမ္း ''ခရမ္းခ်ဥ္သီး'' လက္ဖက္ဆု ႏႇစ္ဆုကိုရရႇိခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မတုိ႔ကုမၸဏီက ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ေမလကစၿပီး လက္လီေစ်းကြက္မႇာ ထိုးေဖာက္ခဲ့တဲ့ သံလြင္သီးလက္ဖက္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးလက္ဖက္၊ သံပ႐ုိသီးလက္ဖက္နဲ႔တကြ မၾကာခင္မႇာ ထြက္ရႇိလာေတာ့မယ့္ ေအာ္ဂဲနစ္လက္ဖက္ေျခာက္ေတြကိုလည္း စားသံုးသူေတြထံကို ပိုမိုတြင္က်ယ္စြာ ျဖန္႔ျဖဴးေပးသြားမယ္ဆုိတာကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။


Htoo Mar & POP POP ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

————-

ကြၽန္မတို႔မႇာေကာ္ဖီက ႏႇစ္မ်ဳိးရိႇပါတယ္။ ပထမတစ္ခုကေတာ့ အသင့္ေဖ်ာ္ေကာ္ဖီ 2 plus1 ပါ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္ေစ့လည္းရိႇတယ္၊ ႏႇပ္ၿပီးေသာက္ရတဲ့ ေကာ္ဖီမႈန္႔ဆိုၿပီးရိႇပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ကြၽန္မတို႔က ျပင္ဦးလြင္က ကိုယ္ပိုင္ေကာ္ဖီၿခံကေနပဲ ကိုယ္တိုင္စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္တာပါ။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခုက ခ်င္းျပည္နယ္က ေတာင္သူေတြဆီက ေကာ္ဖီေတြကို ၀ယ္ယူၿပီးေတာ့ ခ်င္းေကာ္ဖီဆိုၿပီးလည္း ထုတ္ပါတယ္။ ႐ံုးခ်ဳပ္ကေတာ့ ရန္ကုန္မႇာရိႇပါတယ္။ ျပည္တြင္းမႇာဆို ေနရာအႏႇံ႔ရရိႇ ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ျပည္ပပို႔ကုန္အေနနဲ႔ဆိုရင္ ေကာ္ဖီအစိမ္းအေစ့ Raw Materials ေတြအေနနဲ႔ပဲ ပို႔ေနပါတယ္။

ဘယ္လို Standard / Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေပးေနလဲ

——————–

ကြၽန္မတို႔ကေတာ့ အဓိကအေနနဲ႔ ေကာ္ဖီဆိုရင္ လံုး၀မႇည့္ေနတဲ့ ေကာ္ဖီခ်ယ္ရီသီးလို႔ေခၚပါတယ္၊ အဲဒါကို လက္နဲ႔ခူးၿပီးေတာ့ Wet Method နဲ႔ ေသခ်ာ Processing လုပ္ပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ေကာ္ဖီပဲထုတ္ေပမယ့္ လက္ရႇိမႇာ ဆီကိုလည္း စထုတ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆိုင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ မေရာက္ေသးပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္မႇာ ကုန္ၾကမ္းအေနနဲ႔ မႏၲေလးကေနယူၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္မႇာပဲ ဆီစက္ကို အထိုင္ထားပါတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြလည္း ပါလာမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————-

အရင္တုန္းကနဲ႔စာရင္ေတာ့ စားေသာက္ကုန္လုပ္ငန္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားျပည္တြင္းျဖစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္ေတာ္တိုးတက္လာပါၿပီ။ ထုတ္လုပ္မႈစနစ္ေရာ၊ Packing စနစ္ေတြေရာ အရင္ကနဲ႔မတူေတာ့ဘဲ ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ။ ကြၽန္မတို႔ကအစ အရင္တုန္းက ထုတ္တဲ့ပံုစံကတစ္မ်ဳိး၊ ခုဆို Packing ကို သိသိသာသာေလးေျပာင္းတယ္။ Quality Care ကို ေသခ်ာလုပ္တယ္၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယႇဥ္ရင္ ျမန္မာ Product ကို ရဲရဲႀကီးျပႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ တျခား Product ဆိုလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေနၿပီဆိုေတာ့ ျမန္မာ Product ေတြအေနနဲ႔ အာဆီယံမႇာ၀င္ဖို႔ မခဲယဥ္းဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

mar2018coverstory20

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီၿပီလား

———————–

အားလံုးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကေပးတဲ့ Certificate ေတြကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက စားေသာက္ကုန္ကုမၸဏီေတြက ရထားၾကၿပီဆိုေတာ့ မီပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ေကာ္ဖီအေနနဲ႔ဆိုလည္း ႏိုင္ငံတကာကေပးတဲ့ Organic Certificate ကို ရထားၿပီဆိုေတာ့ တစ္ႏႇစ္နဲ႔တစ္ႏႇစ္လည္း မတူေအာင္၊ ကိုယ့္ Product ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာထုတ္ကုန္ေတြအေနနဲ႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

————–

အဓိကကေတာ့ ျမန္မာထုတ္ကုန္ေတြအေနနဲ႔ နည္းပညာေတြကလည္း တိုးတက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့တြက္ အမီလိုက္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနပါတယ္။ ဥပမာ- ေကာ္ဖီဆိုလည္း ေလႇာ္တဲ့စက္ေတြကအစ မတူေတာ့သလို စက္ေကာင္းေကာင္းသံုးရင္ သံုးသေလာက္ ေကာ္ဖီရဲ႕ Quality ကလည္း ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကြၽန္မအျမင္ကေတာ့ ျမန္မာပစၥည္းေတြက Packing  အပိုင္းမႇာ နည္းနည္းအားနည္းတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ အရင္ကနဲ႔စာရင္ ေကာင္းမြန္လာပါတယ္။ အဲဒါေလးကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းၿပီး လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကို ယႇဥ္ၿပိဳင္လို႔ရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။


Natural Farm Fresh Myanmar ကုမၸဏီကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဓိကစခဲ့တာေတာ့ Solar Dryer Dome ဆိုတဲ့ နည္းပညာျဖန္႔တာပါ။ နမူနာျပ Solar Designer Done ေတြကို ျပသမႈကေန ဦးစပ္ႀကီးဆိုတဲ့ င႐ုတ္သီး Brand က ေမြးဖြားလာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းပညာက ထုိင္းႏိုင္ငံ Silpakorn တကၠသိုလ္ကလာတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတကၠသိုလ္ကေန ေတာင္သူလယ္သမားေတြ၊ သမ၀ါယမေတြ၊ အိမ္တြင္းစက္မႈလက္မႈေတြ၊ အေသးစားအလတ္စားလုပ္ငန္းေတြ၊ စားေသာက္ကုန္လုပ္ငန္း Process ေတြကို ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္တာေပါ့။  ဂ်ာမန္ကုမၸဏီတစ္ခုနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ MOU ထိုးၿပီး Solar Dryer ကုိ ျမန္မာျပည္မႇာစၿပီးျဖန္႔ဖို႔ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ စက္တင္ဘာလက စၿပီးလုပ္ခဲ့တာေပါ့။ အဲဒါနဲ႔ ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာမႇာ Solar Dryer ႐ံုေလး႐ံုတည္လိုက္ပါတယ္။ တည္ၿပီးမႇ င႐ုတ္သီးအေျခာက္လုပ္ငန္းကို စတာပါ။ င႐ုတ္သီးလုပ္ျဖစ္တာက ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ စက္တင္ဘာေလာက္မႇာ FDA ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ နာမည္ႀကီးတဲ့ င႐ုတ္သီးမႈန္႔လုပ္ငန္းေတြ အကုန္လံုးနီးပါးေလာက္က Aflatoxin ဆိုတဲ့ မိႈဓာတ္မကင္းဘူးတဲ့၊ အဲဒီမိႈက ဘာျဖစ္ေစလဲဆိုေတာ့ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ေစပါတယ္။ ေနာက္ေတြ႕ရႇိခ်က္တစ္ခုက ဆိုးေဆးေတြေတြ႕ပါတယ္။ ဆိုးေဆးေတြကေတာ့ အစားအေသာက္ထဲမႇာထည့္တဲ့ ဆိုးေဆးမဟုတ္ဘူး၊ ခ်ည္ထည္တို႔ Industry သံုးတဲ့ ဆိုးေဆးေတြ ေတြ႕တယ္ဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။ မိႈဓာတ္ကေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးၿပီးေတာ့ ရိတ္သိမ္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္မႇာ စနစ္က်တဲ့ ရိတ္သိမ္းၿပီးခ်ိန္ နည္းပညာလိုပါတယ္။ င႐ုတ္သီးကို အစိုအတိုင္းလည္း ေရာင္းတာရႇိပါတယ္၊ ေနာက္တစ္ခုက သက္တမ္းကို ပိုၾကာေအာင္ဆိုၿပီး အေျခာက္ခံတာလည္းရႇိပါ တယ္။ အေျခာက္ခံတဲ့အခါမႇာလည္း Solar Dryer က ထြက္လာတဲ့ပစၥည္းေတြကို သက္တမ္းပိုရႇည္ေအာင္ အေျခာက္ခံေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမႇာက ႐ိုးရာအတိုင္းပဲ အေျခာက္ခံတာ လုပ္ေနတာေပါ့၊ ဦးေဆာင္ၿပီး နည္းပညာျဖန္႔မယ့္သူကလည္း မရႇိေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီနည္းပညာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က စလုပ္ျပခဲ့တယ္၊ လုပ္ျပေတာ့ Solar Dryer ေလး႐ံုတည္ၿပီးေတာ့ င႐ုတ္သီးလႇန္းပါတယ္။ င႐ုတ္သီးလႇန္းၿပီး ထြက္တဲ့ဟာေတြကို ဒီမႇာရႇိတဲ့ Lab ေတြမႇာ လိုက္စစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ မိႈဓာတ္က မပါတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း တျခား Lab စတဲ့ စင္ကာပူတို႔ထိ ပို႔ၿပီးေတာ့ စစ္ဖို႔ စီစဥ္ေနတာေပါ့။ မိ႐ိုးဖလာလႇန္းတာနဲ႔ Solar Dryer လႇမ္းတာကြာတာေပါ့၊ ကြာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေစ်းကြက္ေကာင္းမြန္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈရပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက င႐ုတ္သီးအေျခာက္ကို ႀကိဳက္ၾကတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ထားတာကဘာလဲဆိုေတာ့ ေတာင္သူဆီက င႐ုတ္သီးအေျခာက္ကို ကုိယ့္ဘာသာကိုယ္၀ယ္ၿပီး ႀကိတ္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိႈျပႆနာက ေက်ာ္လႊားႏိုင္မႇာမဟုတ္ဘူးလို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေတာင္သူဆီကေန င႐ုတ္သီးအမႇည့္အစိုကို ၀ယ္လိုက္တယ္၊ အဲဒီေတာ့ ေတာင္သူေတြအတြက္က ဘာေကာင္းလဲဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံခ်က္ခ်င္းေပၚတယ္။ အေျခာက္လႇန္းရတဲ့ ဒုကၡကင္းတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေတာင္သူဆီက၀ယ္တဲ့ င႐ုတ္သီးအစိုကို ေရြးတာေပါ့၊ ပုပ္ေနတဲ့ဟာတို႔၊ မိႈတက္ေနတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးရႇိတာတို႔ကို ျပန္ေရြးတယ္၊ ေရြးၿပီးေတာ့မႇ င႐ုတ္သီးကို ေရနဲ႔ေဆးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရေႏြးနဲ႔ထပ္ေဆးပါတယ္။ ဒီလိုထပ္ေဆးၿပီးမႇ Solar Dryer ကို ထည့္လိုက္ၿပီဆိုရင္ ပံုမႇန္ေတာင္သူေတြ လႇမ္းတာဆို ငါးရက္ ေျခာက္ရက္ အေျခာက္ခံရတယ္ဆိုေပမယ့္ Solar Dryer နဲ႔ဆို ႏႇစ္ရက္ခြဲပဲ အေျခာက္ခံရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဖုန္၊ သဲ၊ ခဲ၊ တိရစၧာန္အညစ္အေၾကးကင္းစင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေလလံုတဲ့အခန္းထဲမႇာ အေျခာက္ထားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေျခာက္တဲ့အခ်ိန္လည္းျမန္တယ္၊ အရည္အေသြးေကာင္းၿပီး သန္႔ရႇင္းပါတယ္။ င႐ုတ္သီးရဲ႕ အေရာင္ကေန ေရာင္ျခည္နဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕မႈမရႇိဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက Solar Dryer မႇာပါတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္တဲ့အလႊာလည္းပါတဲ့အခါက်ေတာ့ အေရာင္လည္း ပိုလႇပါတယ္၊ အနံ႔လည္း ပိုေကာင္းတယ္၊ အာဟာရဓာတ္ပိုျပည့္တယ္။ ေနာက္တစ္ခု ေရခိုးေရေငြ႕ပမာဏကို ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ကို ေလွ်ာ့ခ်ထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ထြက္လာတဲ့င႐ုတ္သီးကို တစ္ခါတည္းႀကိတ္ခြဲလိုက္ေတာ့ မိႈကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမႇာ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဆက္ၿပီးသုေတသနေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး ေကာင္းေအာင္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ႀကိတ္ၿပီးသားေတြကို ေလလံုေအာင္ထည့္ၿပီး ေရာင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ သန္႔ရႇင္းမႈရႇိတယ္။ အျမင္လည္း ေကာင္းတာေပါ့။ အဓိက ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ေနရာကေန စားသံုးသူကို တိုက္႐ိုက္ျဖန္႔ျဖဴးခ်င္တာေပါ့။ ခုနကေျပာတဲ့ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ေက်ာ္ နည္းပညာကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကုိေက်ာ္ၿပီး အဓိကလုပ္ခ်င္တာေပါ့။

mar2018coverstory22

AEC ၀င္လာရင္ Made In Myanmar ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————-

ကြၽန္ေတာ္တို႔က အစိတ္အပိုင္းေလးတစ္ခုေပါ့၊ ရိတ္သိမ္းနည္းပညာနဲ႔ ပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ့အပိုင္းေပါ့၊ အမႇန္တကယ္ေျပာရရင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑မႇာ အထြက္တိုးဖို႔ သြင္းအားစုေတြလိုပါတယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာ၊ ပိုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆး အဲဒါေတြအကုန္လံုးက အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ယႇဥ္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက ေစ်းမ်ားတယ္။ ေစ်းမ်ားေနေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ကုန္ၾကမ္းက ေစ်းမ်ားေနတယ္။ အဲဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား၊ ေနာက္တစ္ခု အလုပ္သမားရႇားပါးမႈနဲ႔ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ႏိုင္ဖို႔ေတြကေတာ့ AEC ၀င္လာရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြေတာ့ရႇိတယ္။ ၿပီးေတာ့ SME ေတြအေနနဲ႔ အခုႀကံဳေတြ႕ေနရတာကေတာ့ ဘဏ္ေခ်းေငြရဖို႔ေတာင္မႇ အေပါင္ပစၥည္းနဲ႔မႇ ဘဏ္ေခ်း ေငြရတယ္။

ဘဏ္ေခ်းေငြရေတာ့လည္း အတိုး ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးရတယ္။ ဒါေတာင္ ေတာ္ေတာ္ကံေကာင္းလို႔ရတာ၊ သူမ်ားႏိုင္ငံမႇာက ဘဏ္တုိးႏႈန္းက ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲရႇိတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီမႇာတင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔က ခက္တယ္။ ေနာက္တစ္ခု ေျမႀကီးေပါ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္က ေျမေပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းကျမင့္ေနေတာ့ ၀ယ္ဖို႔ခက္တယ္။ တကယ္လို႔ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူအေနနဲ႔၀င္လာတဲ့အခါက်ရင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ပါတယ္။ လက္ရႇိ င႐ုတ္သီးလုပ္ငန္းမႇာဆိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း ျပည္ပကတင္သြင္းလာတဲ့ င႐ုတ္သီး၊ င႐ုတ္သီးမႈန္႔ေတြကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ေနရတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း ေတာင္သူေတြနဲ႔ ေစ်းကြက္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေပးႏိုင္မလားဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒီလုပ္ငန္းကို လုပ္ေနတာပါ။ AEC ၀င္လာရင္ေတာ့ ဒီကလုပ္ငန္းေလးေတြေပၚ သက္ေရာက္မႈေတာ့ရႇိမႇာပဲ။ ဥပမာေျပာရရင္ အ၀တ္ေလွ်ာ္ဆပ္ျပာမႈန္႔လုပ္တဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းတစ္ခုကို ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုက ၀ယ္လိုက္တယ္။ ၿပီးရင္ ေစ်းကြက္လႊမ္းမိုးဖို႔ လုပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္ေစ်းႏႈန္း ထိန္းခ်ဳပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ AEC ၀င္လာတယ္ဆိုၿပီး သူတို႔ႏုိင္ငံေတြကို င႐ုတ္သီးသြားပို႔မယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို႔မရဘူး။ သူတို႔ဆီမႇာ အတားအဆီးေတြရႇိပါတယ္။ စံသတ္မႇတ္ခ်က္ေတြ ဆိုတာေတြရႇိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ အခြန္အတားအဆီးေလးေတြေတာ့ ထားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

————–

အစိုးရအေနနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးပစၥည္းနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကို အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တင္သြင္းခြန္ေသာ္လည္ေကာင္း အဲဒီလိုဟာေတြကို ကင္းလြတ္ခြန္ေတြ ေပးၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္၊ ေနာက္တစ္ခုက စိုက္ဧကလည္း မ်ားဖို့လိုပါတယ္၊ ေစ်းကြက္လည္း ရဖို႔လိုတယ္၊ ေစ်းကြက္ရတယ္ဆိုရင္ ေတာင္သူက မ်ားမ်ားစိုက္တယ္၊ ေနာက္တစ္ခုက အထြက္ႏႈန္းေကာင္းတဲ့ မ်ဳိးေစ့လည္း လိုတယ္၊ င႐ုတ္သီးမႇာ အထြက္ႏႈန္းေကာင္းတဲ့ ေဒသမ်ဳိးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားကတင္သြင္းလာတဲ့ မ်ဳိးဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေခၚတာကေတာ့ ေဒသမ်ဳိးေပါ့၊ လူေတြအဲဒါကို ႀကိဳက္ၾကတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီင႐ုတ္သီးက အစပ္ေလ်ာ့တယ္၊ ဒါေပမဲ့ အပုမ်ဳိးေတြဆိုတာ သုေတသန ဘာမႇမလုပ္ထားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သူကဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ ရာသီဥတုဒဏ္ကို မခံႏိုင္ဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အထြက္ႏႈန္းက်လာတယ္၊ အဲဒီေတာ့ ေတာင္သူေတြက အဲဒီမ်ဳိးကို မစုိက္ခ်င္ဘူး။ အပုမ်ဳိးက ႏုိင္ငံျခားက တင္သြင္းတဲ့ မ်ဳိးထက္ေတာ့ ေစ်းက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပိုရေပမယ့္ ထြက္ႏႈန္းက်ေတာ့ တျခားမ်ဳိးေတြကို မမီေတာ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ေဒသမ်ဳိးေတြကို စိုက္ပ်ဳိးေရးဌာနတို႔က သုေတသနျပဳၿပီးေတာ့ ရာသီဥတုဒဏ္ခံႏိုင္တဲ့ မ်ဳိးေစ့မ်ဳိးထုတ္ဖို႔ ေကာင္းတာေပါ့။ အခုဆို ႏိုင္ငံျခားမ်ဳိးေစ့ေတြလည္း အကုန္လံုးသြင္းေနတာပဲ၊  သြင္းေနတယ္ဆိုကတည္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔က ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ခက္တယ္။ ထိုင္းမႇာဆို သုေတသနေတြက သူ႕မ်ဳိးသူထုတ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြရႇိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီမႇာလည္း ပံ့ပိုးေပးရင္ေတာ့ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။


My Bird's Nest ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————-

ကြၽန္မတို႔ My Bird's Nest မႇာ ငႇက္သိုက္ေပါင္းၿပီးသား ဘူးတစ္မ်ဳိး၊ ကုန္ၾကမ္းနဲ႔ ကုန္ၾကမ္းအေခ်ာထည္ဆိုၿပီး သံုးမ်ဳိးရိႇပါတယ္။ အခုလက္ရိႇမႇာေတာ့ အမႇတ္ ၃၈၂၊ မာလာၿမိဳင္လမ္း၊ ၁၆/၃ ရပ္ကြက္၊ သဃၤန္းကြၽန္းျမိဳနယ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မႇာပဲ အလုပ္႐ံုေရာ Showroom ေရာဖြင့္ၿပီး ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေပးေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္မတို႔က နယ္ေတြကို အဓိကလက္ကားျဖန္႔ျဖဴးပါတယ္။

ဘယ္လို Standard ေတြ Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနလဲ

———————

စလုပ္တုန္းကေတာ့ Quality Control ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို နားမလည္ခဲ့ပါဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္း အလုပ္ကေနၿပီးေတာ့ Quality Control ကို ဘယ္လိုထိန္းရသလဲဆိုတာ သိလာရတာကေတာ့ ငႇက္သိုက္တစ္ဘူးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ဂရမ္ဆိုရင္ ေရဘယ္ေလာက္ေရာသင့္သလဲ၊ ငႇက္သိုက္ဘယ္ေလာက္ထည့္ရမလဲဆိုတာကို ေသခ်ာျပင္ဆင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ဘူးမထုတ္ခင္မႇာလည္း Quality Control လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ငႇက္သိုက္က ကုန္ၾကမ္းရတဲ့အေပၚမႇာ မူတည္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏႇစ္လတစ္ႀကိမ္ေလာက္ ေစ်းႏႈန္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အရည္အေသြးပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပန္လည္သံုးသပ္ပါတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြလည္း ပါလာမႇာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————–

ႏိုင္ငံက တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္  ျမန္မာျပည္မႇာရိႇတဲ့ ထုတ္လုပ္သူေတြက အကုန္လံုးေျပာင္းလဲလာၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ Creation ေတြကအစ တိုးတက္လာေနၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ေတာ့ တျခားႏိုင္ငံနဲ႔စာရင္ေတာ့ တိုးတက္လာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

mar2018coverstory24

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြက ႏိုင္ငံတကာ Standard မီၿပီလား

—————–

ျမန္မာျပည္ကုန္ပစၥည္းေတြကေတာ့ တခ်ဳိ႕တစ္၀က္ကေတာ့ Standard မီေနၿပီျဖစ္ၿပီး၊ က်န္တစ္၀က္ကေတာ့ မမီၾကေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္က ထုတ္လုပ္သူေတြက Trend ကို လိုက္ၿပီးေျပာင္းလဲေနၾကတဲ့အျပင္၊ အလုပ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ Seminar ေတြလုပ္ၿပီး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တိုးတက္လာေနၿပီလို႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာမီဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Traditional တိုင္းေတာ္ေတာ္သြားၾကတဲ့အတြက္ ေျပာင္းလဲဖို႔ေတာ္ေတာ္လိုအပ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္သလဲ

————–

ျမန္မာျပည္က ကုန္ၾကမ္းအလံုအေလာက္ရိႇပါတယ္။ ကုန္ၾကမ္းအမ်ားဆံုးထြက္တဲ့ ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘယ္ Product လုပ္လုပ္ လြယ္ကူမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုန္ၾကမ္းရိႇေပမယ့္ ျပန္အသံုးမခ်တတ္တာေလးေတာ့ ရိႇပါတယ္။ လုပ္ငန္းရႇင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၀န္ထမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ အၿမဲတမ္းသင္ယူ၊ သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္းလဲေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အလုပ္ေပၚမႇာပဲ အခ်ိန္ကုန္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ အဲဒီလိုမလုပ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ့္အလုပ္ကို အၿမဲတမ္းျပန္လည္သံုးသပ္ေနတာမ်ဳိးကို လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။


သိဂႌဆန္စက္ကေန ဘယ္လို Product ေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————–

ကြၽန္မတုိ႔ဆန္စက္က စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေရႊဘိုၿမိဳ႕ စက္မႈဇုန္မႇာရႇိပါတယ္။ ျပည္တြင္း Market ကို အဓိကဦးတည္ၿပီးသြားေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုပါ။ ျပည္တြင္းမႇာထုတ္တဲ့ပစၥည္းတစ္ခုကို ျပည္တြင္းမႇာပဲ ေရာင္းခ်တာမ်ဳိးကိုပဲ လုပ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ အခုဆိုရင္ ၿမိဳ႕ေပါင္းေလးဆယ္ေက်ာ္မႇာ လုပ္ငန္းရႇင္ေပါင္းႏႇစ္ရာေက်ာ္နဲ႔ခ်ိတ္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔ သိဂႌတံဆိပ္နဲ႔ ဆန္ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္မႇာ ကြၽန္မရဲ႕မိဘေတြက ဆန္ပြဲ႐ံုလုပ္ငန္းစလုပ္တယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္မႇာ ဆန္စက္ကို စတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔ Brand က ဆယ္ႏႇစ္ထဲကို ေက်ာ္လာပါၿပီ။

ေရႊဘုိေပၚဆန္းေမႊးကို အဓိကထုတ္ထားတယ္။ ေရႊဘိုေဒသကထြက္တဲ့ အျခားဆန္ေတြျဖစ္တဲ့ ေရႊဘိုဧရာမင္းတုိ႔၊ မဂ်မ္းေတာတို႔ အဲဒီဆန္ေတြကိုလည္း ထုတ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အားျဖည့္ဆန္ကိုလည္း ထပ္ၿပီးထုတ္ထားပါတယ္။ အားျဖည့္ဆန္ကက်ေတာ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၴဳဓာတ္ရႇစ္မ်ဳိးကို အားျဖည့္ဆန္ထဲမႇာ ထပ္မံျဖည့္ထည့္ၿပီးေတာ့ ထုတ္ထားတာပါ။ အဲဒီ Product ထြက္တာေတာ့ သိပ္မၾကာေသးပါဘူး။

ဘယ္လိုျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနလဲ

————–

ကြၽန္မတုိ႔က ဆန္ပြဲ႐ံု၊ ဆန္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို အဓိကျဖန္႔ျဖဴးေပးတယ္၊ တိုက္႐ိုက္ေရာင္းခ်ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မတုိ႔က Branding ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္ Brand ကို ေသခ်ာေလးေဖာက္ၿပီးေတာ့ေရာင္းတယ္။ ဆန္ကိုေရာင္းတယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာက ဆန္ကို Brand နဲ႔ေရာင္းတာ ရႇားတယ္။ Brand ေဖာက္တယ္ဆိုတာလည္းမရႇိဘူး။ ကြၽန္မတို႔အလုပ္ရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္က ကြၽန္မတုိ႔ဆန္ကို တံဆိပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကသူေတြ၀ယ္ၿပီးေတာ့ စားလာတဲ့အထိျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီးေဖာက္ေနပါတယ္။ ဆန္ဆိုရင္ ေစ်းေတြထဲမႇာ ၀ယ္တယ္၊ ဘာတံဆိပ္လဲ မသိဘူး၊ ဘယ္သူေရာင္းတာလဲ မသိဘူး၊ အာမခံခ်က္မရႇိဘူး။ ျပည္တြင္းမႇာပဲ စားတာျဖစ္ေပမယ့္လည္း ကြၽန္မတို႔ဆီက ဆန္ကို ၀ယ္စားတဲ့သူေတြအတြက္ အာမခံခ်က္အျပည့္ေပးႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ဆန္ဆိုရင္ သိဂႌဆိုၿပီး ျဖစ္လာေအာင္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ 2 kg နဲ႔ 5 kg အိတ္ေသးေသးေလးေတြကို Modern Trade Line အတြက္ ထုတ္ေနတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာက ဆန္ကို အိတ္ေသးေသးေလးေတြနဲ႔ထုတ္ရင္ ေရာင္းဖို႔မလြယ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မက Modern Trade Line လည္းသြားခ်င္တယ္၊ Premium Market ကိုလည္း ယူခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ အဲဒါေလးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ထားတာပါ။ 2 kg နဲ႔ 5 kg အထုပ္ေလးေတြက အခုေလာေလာဆယ္မႇာေတာ့ City Mart တုိ႔၊ ProMart တို႔၊ Marketplace တို႔ Modern Trade Line ကိုပဲ စရည္ရြယ္တာပါ။ စေဖာက္တဲ့အခ်ိန္မႇာ အကုန္လံုးက မေရာင္းရဘူးလို႔ပဲထင္တာ၊ အစတုန္းက Modern Trade Line မႇာေတာင္ မတင္ခ်င္ၾကဘူး၊ ၀ယ္မႇာမဟုတ္ဘူးလို႔ပဲထင္ၾကတာ။ အခုက်ေတာ့ မထင္မႇတ္ဘဲနဲ႔ အဲဒီပစၥည္းေလးေတြကလည္း Wet Market ထဲမႇာလည္း ေအာင္ျမင္ပါတယ္။

mar2018coverstory26

ဘယ္လို Standard/ Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားလဲ

——————–

ကြၽန္မတုိ႔ပစၥည္းကုိ Quality ေကာင္းေကာင္းေလးနဲ႔ ထြက္ရမယ္။ ကြၽန္မအေမက ထမင္းစားတဲ့အခ်ိန္မႇာ စားတဲ့သူ ကို ကိုယ့္ပစၥည္းကို စားလုိက္ၿပီးေတာ့ စိတ္ညစ္သြားတာမ်ဳိးမျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ထမင္းစားေနတဲ့အခ်ိန္မႇာ လူတစ္ေယာက္က စိတ္႐ႈပ္သြားရင္ မေကာင္းဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာ  Quality ေလးေကာင္းေကာင္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ကြၽန္မတုိ႔မိသားစုက ေတြးတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္လဲဆိုေတာ့ ဆန္ကို Class ေတြ ခြဲလိုက္တယ္၊ အရည္အေသြးအဆင့္ေတြ ခြဲလိုက္တယ္။ စပါးမႀကိတ္ခင္မႇာ တစ္ခါခြဲတယ္၊ စပါးႀကိတ္ၿပီးသြားတဲ့အခါ စပါးဆုိေတာ့ ခြဲလိုက္တဲ့အခ်ိန္မႇာ ကိုယ္မႇန္းတဲ့အတိုင္း မထြက္လာဘူး။ တစ္ခါတေလမႇာ ညံ့ရင္လည္း ညံ့တတ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ႀကိတ္ၿပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မႇာ တစ္ခါထပ္ၿပီး အရည္အေသြးျပန္စစ္ၿပီးခြဲတယ္။ ခြဲလိုက္ၿပီးရင္ ကြၽန္မတို႔သံုးမယ့္အရည္အေသြးကို မမီတဲ့ပစၥည္းေတြကို ျပန္ဖယ္ထားၿပီးေတာ့ ေစ်းအနိမ့္စားနဲ႔ တျခားမႇာထုတ္ေရာင္းတယ္။ ကြၽန္မတို႔ Brand ထဲမႇာ ထည့္မသံုးဘူး။ အေကာင္းဆံုးအရည္အေသြးကိုပဲ ျပန္ယူၿပီး ေစ်းကြက္မႇာတင္တယ္။ ဆန္ဆိုရင္ ကြၽန္မတို႔က ဆန္ရဲ႕အျမင္ထက္ ထမင္းရဲ႕ Quality ၊ ထမင္းစာ တဲ့အခ်ိန္မႇာ ခံစားရတဲ့အရသာ၊ အနံ႔ကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့  ေစ်းကြက္ကို ၀င္ပါတယ္။

ေစ်းထဲမႇာက ေရႊဘိုဆန္လို႔ေျပာေပမယ့္ စစ္လား၊ မစစ္ဘူးလားဆိုတာ မသိဘူး။ အဲဒီအတြက္ ကြၽန္မတို႔က အိတ္ပိတ္တာကအစ Seal တံဆိပ္နဲ႔ ေသခ်ာပိတ္တယ္။ ကြၽန္မတို႔အိတ္ကို ဖြင့္ၿပီးသြားတာနဲ႔ ျပန္ပိတ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ တျခားဆန္ေရာထည့္လို႔မရေတာ့ေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ ကြၽန္မတို႔နဲ႔ လက္တြဲၿပီးေတာ့ျဖန္႔တဲ့ Distributor ေတြဆိုရင္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္တယ္၊ ကြၽန္မတို႔ဆန္ဆိုရင္ ကေလာင္ထုိးၾကည့္စရာမလိုဘူး။ ကြၽန္မတုိ႔ တံဆိပ္ဆိုရင္ ေရာက္တယ္၊ ပစၥည္းပို့တယ္ဆိုရင္ ခ်ထားလိုက္႐ံုပဲ။ Quality က အခု၀ယ္ရင္လည္း ဒီ Quality ပဲ၊ ေနာက္ထပ္သံုးလေလာက္ေနမႇ ျပန္၀ယ္လည္း ဒီ Quality ပဲ။ အဲဒီလို Quality ကို အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားထားတယ္။ ႐ိုး႐ိုးဆန္ကိုပဲ ကြၽန္မတို႔က FDA ယူထားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္မတို႔ဆီက ၀ယ္စားတဲ့သူေတြကို အာမခံခ်က္ေပးခ်င္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ FDA ယူတဲ့ ဆန္ဆိုတာ မရႇိသေလာက္ ရႇားတယ္။ အားျဖည့္ဆန္ေတြကေတာ့ မျဖစ္မေနယူရတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြပါလာမႇာဆိုေတာ့ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————-

ကြၽန္မတို႔ကေတာ့ အေျခခံစားေသာက္ကုန္ဆန္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အစိုးရပိုင္းက ဆန္စပါးက႑ကို AEC ကို ၀င္ခြင့္ေပးမႇာလား၊ ၀င္ခြင့္ေပးရင္ေကာ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာေလာက္ထိ ၀င္ခြင့္ေပးမႇာလဲဆိုတာ အမ်ားႀကီးစဥ္းစားဖို႔ ရႇိေသးတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အစိုးရေပၚလစီေတြ ခိုင္ခိုင္မာမာထြက္လာမႇပဲ စဥ္းစားလို႔ရမႇာပါ။ လက္ရႇိမႇာ ယႇဥ္ဖို႔က်ေတာ့ Quality အရ၊ Taste အရေတာ့ ျပည္တြင္းက ကိုယ္စားေနက်ဆန္ကိုပဲ ျပည္သူေတြက ဒီ Taste ကို ႀကိဳက္ေနၿပီ။ ထပ္၀င္လာရင္ေတာ့ သူတို႔ႀကိဳက္မယ္၊ မႀကိဳက္ဘူးေတာ့ မႇန္းလို႔မရေသးဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔က စက္မႈလယ္ယာကို ရာႏႈန္းျပည့္ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္က သူမ်ားႏိုင္ငံထက္ မ်ားတယ္၊ ကြၽန္မတို႔ႏိုင္ငံမႇာက စပါးေစ်းအတက္အက်က တအားျမန္တယ္၊ ထိန္းဖုိ႔ခက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရႊဘိုဆန္ကစားတဲ့ Demand အင္မတန္မ်ားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းက ထိန္းရတာမလြယ္ေတာ့ဘူး။ အဓိကေစ်းႏႈန္းပိုင္းမႇာ ယႇဥ္ဖုိ႔ကေတာ့ အခက္အခဲအမ်ားႀကီးရႇိပါလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက ထိုင္းဆန္တုိ႔၊ Jasmine Rice တို႔က ေရႊဘုိေပၚဆန္းနဲ႔ ယႇဥ္လိုက္ရင္ အမ်ားႀကီးေစ်းခ်ဳိပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတုိ႔က စက္မႈလယ္ယာလည္းျဖစ္သြားၿပီဆိုေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ Capacity နဲ႔ ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕ထုတ္တဲ့ Capacity နဲ႔က ကြာတယ္။ ဒီႏႇစ္မႇာ စပါးအေဟာင္းဆိုရင္ ေစ်းႏႈန္းက ၁၇ သိန္းေလာက္ထိ ေရာက္သြားပါၿပီ။ ဒါက ဆယ္ႏႇစ္အတြင္းမႇာ တစ္ခါမႇမျဖစ္ဖူးေသးတဲ့ႏႈန္းေတြပါ။ အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ AEC ၀င္လာမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ဆန္ေစ်းက ကြၽန္မတို႔ေအာက္နဲ႔၀င္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေစ်းကြက္ကို ထိန္းဖုိ႔ခက္မယ္။ ဒါေပမဲ့ လယ္ယာက႑ျဖစ္တဲ့အတြက္ အစိုးရပိုင္းကလည္း ေတာင္သူေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ကာကြယ္ေပးထားမလဲဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး အေျပာင္းအလဲေတြေတာ့ရႇိမႇာပါ။

Export အတြက္ ထုတ္ဖုိ႔အစီအစဥ္ရႇိလား

—————-

Export ကေတာ့ စၿပီးတင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကေစ်းႏႈန္းျဖစ္ေနတယ္။ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မႇာ ကြၽန္မတို႔က ေရႊဘိုေပၚဆန္းကို သြားတင္မယ္ဆိုရင္ Jasmine Rice ရဲ႕ ေစ်းနဲ႔ ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕ေစ်းနဲ႔က ကြာဟေနတယ္။ စက္ေတြဆိုရင္လည္း သူတို႔ႏိုင္ငံနဲ႔ယႇဥ္ရင္ ကြၽန္မတုိ႔ႏိုင္ငံမႇာ တအားႀကီးအဆင့္မမီေသးဘူး။ အဲဒီအပိုင္းမႇာလည္း ဆန္ရဲ႕အရည္အေသြးေပၚမႇာလည္း မယႇဥ္ႏိုင္ေသးဘူး။ အဲဒီအခက္အခဲေတြေတာ့ ရႇိပါေသးတယ္။

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြက ႏိုင္ငံတကာ Standard မီၿပီလား

——————

အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားလာတာကိုေတြ႕ရပါ တယ္။ လက္ဖက္တို႔၊ ထန္းလ်က္တုိ႔ကအစ။ လက္ဖက္ဆိုရင္ အခုေနာက္ပိုင္း အရင္ကလို Traditional ထုတ္တာမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ၀ယ္သြားခ်င္ေလာက္တဲ့အထိ သန္႔ထားတာ၊ Certificate ေတြအမ်ားႀကီးယူထားၿပီး ထုတ္ထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အရင္နဲ႔စာရင္ အမ်ားႀကီးအဆင့္မီလာပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ဆန္ဆိုရင္လည္း ဟိုးအရင္ေခတ္ေတြတုန္းကေတာ့ ဆန္ကို ပြဲ႐ံုေတြဆိုရင္ ေအာက္မႇာ မိုးကာေတြခင္းၿပီးေတာ့ ဆန္ေတြကို ခ်ပံုၾကတာေတြရႇိတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမႇာ ကြၽန္မတို႔က ရႇစ္ႏႇစ္ေလာက္အတြင္းမႇာ အဲဒီလို လံုး၀မလုပ္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္လည္း အဲဒီလိုေအာက္မႇာခ်ပံုတာကို မစားခ်င္ဘူး။ ကိုယ့္ဆီက ၀ယ္စားတဲ့သူကိုလည္း အဲဒီလိုဟာမ်ဳိးမေပးခ်င္ဘူး။ ဘယ္လိုပဲ Export Product မဟုတ္ဘူးဆုိရင္ေတာင္ ျပည္တြင္းမႇာရႇိတဲ့ ကိုယ့္ဆီက ၀ယ္ယူသူေတြကို အေကာင္းဆံုးေပးခ်င္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အားလံုးစက္ေတြနဲ႔ပဲ သြားႏိုင္ေအာင္လုပ္ထားပါတယ္။

Product ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီေအာင္ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္လဲ

—————

ကြၽန္မက အစားအေသာက္ဆိုေတာ့ အစားအေသာက္က႑ကိုပဲ ဦးတည္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရမႈ၊ ကြၽန္မတုိ႔ဆန္မႇာဆိုရင္လည္း ဓာတုဓာတ္ႂကြင္းကင္းလား၊ ဓာတ္ႂကြင္းေတြမက်န္ေစဖုိ႔။ ကြၽန္မဆိုရင္ ျဖစ္ေစခ်င္တာေတာ့ နယ္တစ္ခုမႇာ ဓာတ္ခြဲခန္းတစ္ခုစီေတာ့ ရႇိေစခ်င္တယ္။ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ Product ကို ရန္ကုန္ထိယူၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္းဓာတ္ခြဲတယ္၊  စစ္တယ္။ ဘယ္သူမႇေတာ့ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ Certificate ကို လာစစ္တာေတာ့မရႇိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မက ကိုယ့္ဆီက စားသံုးသူေတြကို စိတ္ခ်ယံုၾကည္ေစခ်င္တယ္။ ကိုယ့္ Product ကိုစားလိုက္လုိ႔ တစ္ခုခုျဖစ္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။

ဒီဆန္ကို ၀ယ္စားရတဲ့အတြက္ စိတ္ခ်ရတယ္၊ ယံုၾကည္ရတယ္ဆိုတာကို လိုခ်င္တယ္။ ပိုက္ဆံကုန္တယ္၊ အခ်ိန္ကုန္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္မတို႔က ရန္ကုန္ထိယူၿပီး စစ္တယ္။ စားေသာက္ကုန္ထုတ္တဲ့ က႑အေနနဲ့ကေတာ့ စားတဲ့သူကို က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈတစ္ခုေတာ့ရေအာင္ လုပ္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ လယ္ယာက႑ကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့အကူအညီေပးေစခ်င္တယ္။ စပါးစိုက္ပ်ဳိးတဲ့ အဓိကတိုင္းေဒသႀကီးေတြမႇာ ထုတ္တဲ့ပစၥည္းေတြကို ဓာတုဓာတ္ႂကြင္းမက်န္ေအာင္၊ စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈရႇိေအာင္ ျပည္သူေတြရဲ႕က်န္းမာေရးအတြက္ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြရႇိေစခ်င္ပါတယ္။


Bayin Food က ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနတဲ့ Product မ်ား

————-

ျမန္မာႏိုင္ငံကထြက္တဲ့ သဘာ၀ ပဲ၊ ႏႇမ္းစစ္စစ္ေတြကို ႀကိတ္ထားတဲ့ ပဲဆီ၊ ႏႇမ္းဆီအျပင္ ျမန္မာ့႐ိုးရာလက္ဖက္နဲ႔ အေၾကာ္စုံတို႔ကို ထုတ္လုပ္ၿပီး အိုင္ယာလန္၊ အဂၤလန္နဲ႔ ဂ်ာမနီ စတဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ၿပီး နႏြင္းမႈန္႔နဲ႔ အျခား Agri Based Product ေတြလည္း ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သြားဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။

Product ေတြကို ဘယ္လိုျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

——————

အိုင္ယာလန္မႇာ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ပါတနာကုမၸဏီရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဆီ၊ လက္ဖက္နဲ႔ အေၾကာ္စုံေတြကို အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံကို သေဘၤာနဲ႔တင္ပို႔ပါတယ္။ Bottling ၊ Packaging ၊ Marketing နဲ႔ Distribution ပိုင္းကို အိုင္ယာလန္ဘက္က ကုမၸဏီက အဓိကလုပ္ပါ တယ္။ Bayin Oil ကို ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ အိုင္ယာလန္မႇာ အရင္ဆုံးျဖန့္ခ်ိေရာင္းခ်ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုအိုင္ ယာလန္ႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ Supermarket တစ္ရာ၀န္းက်င္မႇာ Bayin Food Product ေတြကို ၀ယ္ယူရရႇိေနႏိုင္ပါၿပီ။ လက္ရႇိမႇာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံနဲ့ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံတို့ကိုလည္း တင္ ပို့ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ဥေရာပရဲ႕အႀကီးဆုံး Online Market ျဖစ္တဲ့ Amazon မႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို့ရဲ႕ Bayin Oil ကိုတင္ၿပီး ေရာင္းခ်ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္ ယာလန္ႏိုင္ငံကေနမႇတစ္ဆင့္ အျခားႏိုင္ငံေတြကို ျဖန့္ ျဖဴးေရာင္းခ်တာျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္ကာလအ တြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာလည္း Bayin Food Product ေတြကို ျဖန့္ခ်ိေရာင္းခ်သြားဖို့ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

Product ေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး Standard ေတြ၊ Quality ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါသလဲ

—————-

EU ၂၈ ႏိုင္ငံလုံးမႇာ သူတို႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Product ေတြ အကုန္လုံးကိုလည္း သူတို႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ အရည္အေသြး၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းအတိုင္း ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ပါတယ္။ စားသုံးဆီကို သူတို႔ႏိုင္ငံကို တင္ပို႔ေတာ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေတြက ဆီမႇာပါ၀င္တဲ့ Erucic Acid Value ကို ၾကည့္တယ္။ ဆီမႇာ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ Aflatoxin Rate ေတြ သူတို႔သတ္မႇတ္ထားတယ္။ သူတို႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့အတုိင္း အရည္အေသြးမီမႇ လက္ခံတာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Bayin ေျမပဲဆီဟာ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္မႇာ UK Great Taste Awards က ေပးတဲ့ အရသာအေကာင္းဆုံးဆီဆုကို ရရႇိခဲ့ပါတယ္။ ဆီ Brand ေပါင္းမ်ားစြာရႇိတဲ့ အထဲကမႇ အကဲျဖတ္ဒိုင္ ၂၄ ဦးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံက သဘာ၀အတိုင္း ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ Bayin ေျမပဲဆီက အရသာအေကာင္းဆုံးဆိုၿပီး ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

mar2018coverstory28

ျမန္မာ Product ေတြ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီသလား

—————–

ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက Product ေတြက ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီပါတယ္။ ျဖစ္ေနတဲ့ျပႆနာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တုိင္အဆင့္မီေၾကာင္းမသိဘူးျဖစ္ေနတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာခ်ျပဖို႔ အခြင့္အေရးမရႇိခဲ့ဘူး။ အဲဒီက်ေတာ့ ကိုယ့္ Product ေတြ အရည္အေသြးမီတယ္ဆိုတာကို ဘယ္သူမႇမသိဘူးျဖစ္ေနတာပါ။

AEC ၀င္လာတဲ့အခါ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

——————–

ယႇဥ္ၿပိဳင္ဖို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္ေတြမႇာ စိန္ေခၚမႈေတြက အမ်ားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားက၀င္လာမယ့္ လုပ္ငန္းေတြသည္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ခံ Background က ေငြအင္အားအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူသိမ်ားမႈအရပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထက္ သာလြန္ႀကီးမားတယ္။ ယႇဥ္ၿပိဳင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က အစစ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ႀကိဳးစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ႀကိဳးစားရင္ေတာ့ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို SME လုပ္ငန္းေလးေတြအေနနဲ႔ အဘက္ဘက္က ျပင္ဆင္ဖို႔ ပိုၿပီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ တကယ္တမ္း သူတင္ကိုယ္တင္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ရၿပီဆိုရင္ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ မူ၀ါဒေတြလည္း တိတိက်က်ရႇိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ Product ေတြကို ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားသင့္သလဲ

————

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ရမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ဗဟုသုတေတြ ေလ့လာမႇတ္သားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံက ကိုယ္နဲ႔လုပ္ငန္းတူတဲ့သူေတြ ဘယ္လိုမ်ဳိးလုပ္ကိုင္ေနသလဲ။ ဘယ္လိုအရည္အေသြးမီေအာင္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနသလဲဆိုတာေတြ ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ့္နယ္ပယ္မႇာ ကိုယ္က ကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္ျဖစ္ေနေအာင္ကို ေလ့လာထားရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေတြလည္း အမ်ားႀကီးဖတ္ရပါမယ္။


Toy Box မႇာ ဘယ္လို Product ေတြ ပါ၀င္သလဲ

————-

Toy Box မႇာ ျမန္မာ့႐ိုးရာအ႐ုပ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကိုယ္တိုင္အ႐ုပ္မလုပ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က Toy Box ဆိုတဲ့ Branding လုပ္တယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာကစားစရာေတြကို Box တစ္ခုတည္းမႇာ တစ္စုတစ္စည္းတည္း ရႏိုင္တဲ့ အိုင္ဒီယာနဲ႔လုပ္ၿပီး ေရာင္းခ်တာျဖစ္ပါတယ၊္။ Toy Box မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ခ်ိတ္ထားတဲ့ Supplier ေတြရႇိတယ္။ Toy Box မႇာ Classic Box ႏႇစ္ခုရႇိတယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာကစားစရာပုံးနဲ႔ ျမန္မာ့႐ိုးရာတူရိယာပုံးတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာကစားစရာပုံးမႇာဆိုရင္ ျမန္မာ့႐ိုးရာကစားစရာ ၁၉ မ်ဳိး ပါတယ္။ အဲဒီ ၁၉ မ်ဳိးကို တစ္ေနရာတည္းမႇာ ဘယ္လိုမႇမရႏိုင္ဘူး။ စကၠဴ႐ုပ္ေတြဆုိရင္ ပဲခူးဘက္မႇာရတယ္။ မြန္ျပည္နယ္က ေခ်ာင္းဆုံဘက္မႇာရတယ္။ ၀ါးနဲ႔လုပ္တဲ့အ႐ုပ္ကက်ေတာ့ အင္းေလးဘက္က ျဖစ္သြားျပန္တယ္။ ထန္းေခါက္ဖာကက်ေတာ့ အညာဘက္က ျဖစ္သြားတယ္။ ပစၥည္းေတြက တစ္ေနရာတည္းက မရႏိုင္ဘူး။

Toy Box ရဲ႕ အသက္သည္ အဲဒီ Supplier ေတြ အားလုံးနဲ႔လိုက္ခ်ိတ္ထားရတယ္။ အဲဒီ Supplier ေတြ အားလုံးဆီက ပစၥည္းေတြ တစ္ခ်ိန္တည္းမႇာရဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ အ႐ုပ္ ၁၉ မ်ဳိးပါတာမႇာ ႏႇစ္မ်ဳိးေလာက္မရရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ Box ေတြ ထုတ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Toy Box သည္ ကိုယ္တိုင္အ႐ုပ္ထုတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အ႐ုပ္ဒီဇိုင္းနဲ႔ အရည္အေသြးကိုေတာ့ Supplier ေတြကိုေျပာၿပီး အပ္ရပါတယ္။ အရည္အေသြးမေကာင္းရင္ ေကာင္းေအာင္လုပ္ခိုင္းရပါတယ္။

TOY BOX ကို ဘယ္လိုျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းေနသလဲ

————–

Toy Box ကို Social Media ကေနပဲ အဓိကေရာင္းခ်ပါ တယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အျပင္မႇာလာ၀ယ္ခ်င္တဲ့ သူေတြအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔႐ုံးခန္းမႇာ လာ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ Physical Shop ေတြလည္းရႇိပါတယ္။ ပုလဲကြန္ဒိုမႇာရႇိတဲ့ Strawberry Sky ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းထဲက ေစ်းဆိုင္ေတြ၊ Myanmar Book Center တို႔မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Toy Box ပုံးေလးေတြ တင္ထားေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ Sales Channel ကေတာ့ Social Media ကေနပဲ အဓိကသြားတယ္။ Social Media ကေနပဲေၾကာ္ျငာတယ္။ Social Media ကေနပဲ Order လက္ခံၿပီး Delivery နဲ႔ ပို႔ေပးပါတယ္။

Quality နဲ႔ Standard ပိုင္းကို ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ပါသလဲ

———–

တခ်ဳိ႕အ႐ုပ္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ လက္ခံလို႔မရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရြးခ်ယ္စရာမရႇိေတာ့ လက္ခံေနရတဲ့အပိုင္းေတြ ရႇိေနပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ Handmade ျဖစ္တယ္။ Handmade ျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္တဲ့သူအေပၚမႇာ အမ်ားႀကီးမူတည္သြားတယ္။ သူ႕ရဲ႕လုပ္ႏိုင္တဲ့ Capacity အေပၚမႇာလည္း မူတည္တာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က ေအာ္ဒါမ်ားလို႔ သူ႕ကိုအတင္းတြန္း လုပ္ခိုင္းတဲ့အခါ အခ်ိန္တိုအတြင္းမႇာ ရဖို႔လုပ္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အရည္အေသြးက က်သြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးရႇိတဲ့အခါက်ေတာ့ ညိႇယူရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကအခက္အခဲက Supplier ေတြ အမ်ားႀကီး လိုက္ရႇာရတာပါ။ အ႐ုပ္အမ်ဳိးအစားတစ္ခုကို လုပ္ႏိုင္တဲ့ Supplier သံုး၊ ေလးေယာက္ေလာက္ရႇာထားရတယ္။ အဲဒီမႇာမႇ အရည္အေသြးအေကာင္းဆုံးေပးႏိုင္တဲ့ SUPPLIER ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခ်ိတ္ဆက္ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္တို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က SUPPLIER ေတြအားလုံးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ခ်င္တာ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ SUPPLIER ေတြက ဘယ္လိုမႇဆြဲတင္လို႔မရဘူး။ ႀကိဳးစားၾကည့္တယ္။ လိုအပ္တာပံ့ပိုးေပးတယ္။ စကၠဴ႐ုပ္ကိုအေပၚက ေဆးသုတ္ထားတာက မသားနားတာမ်ဳိးျဖစ္တတ္တယ္။ သတင္းစာစကၠဴသုံးထားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေဆးသုတ္လိုက္တဲ့အခါ ေအာက္ကစာေတြျမင္ေနရတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ A4 ပဲသုံးဖို႔ ေျပာၾကည့္တယ္။ ရန္ကုန္ကေနသြားရင္ A4 ေတြ ယူသြားေပးတယ္။ သတင္းစာစကၠဴေတြမသုံးဘဲ စာရြက္ေကာင္းေကာင္းေလး သုံးဖို႔ ေျပာၾကည့္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မရပါဘူး။ သတင္းစာစကၠဴနဲ႔ပဲ လုပ္ၾကတယ္။ အ႐ုပ္မႇာခဲေတြ ကပ္ေနတတ္လို႔ အ႐ုပ္ေနလႇန္းရင္ ဖုန္မတက္တဲ့ေနရာလႇမ္းေပးဖို႔ ေျပာၾကည့္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးအဆင္မေျပတဲ့ Supplier ေတြကို က်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ေလွ်ာ့လိုက္ရတာမ်ဳိးရႇိပါ တယ္။ အဲဒီအခါမႇာ ပိုၿပီးေကာင္းတဲ့ SUPPLIER ေတြ လိုက္ရႇာရေတာ့ ေစ်းေတြကလည္း ျမင့္သြားတယ္။ ပုံမႇန္ေရာင္းတဲ့ Supplier ေတြကေတာ့ ေစ်းသက္သာတယ္။ တကယ့္အရည္အေသြးျမင့္တဲ့ အ႐ုပ္ေတြမႇာက်ေတာ့ သုံးတဲ့ပစၥည္းေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကိုက ေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြ ဒီအ႐ုပ္ေတြနဲ႔ ကစားတဲ့အခါ အဆိပ္မသင့္ေအာင္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ေစတဲ့ သေဘၤာေဆးကို သုံးတယ္။ အ႐ုပ္ကို A4 စာရြက္နဲ႔ပဲ ႏႇစ္ထပ္၊ သံုးထပ္ပတ္မယ္။ အဲဒီလို အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္ လုပ္ရတ့ဲအခါက်ေတာ့ ေစ်းကေတာ့ နည္းနည္းျမင့္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တဲ့အရည္အေသြးမ်ဳိး အခ်ိန္မီလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ Supplier ေတြနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ရပါတယ္။ သူတို႔ကိုလည္း ကိုယ့္ဘက္က Demand ရႇိတယ္။ ေတာက္ေလွ်ာက္ေရရႇည္ လက္တြဲမယ္ဆိုတာလည္း ျပေပးရတယ္။ တစ္ခါမႇာရင္ အနည္းဆုံး အ႐ုပ္ငါးရာ၊ ေျခာက္ရာ မႇာရတယ္။

AEC ၀င္လာရင္ ျမန္မာ Product ေတြ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါ့မလား

—————-

ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ့ Product တခ်ဳိ႕လည္းရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ Product ေတြက်ေတာ့ မယႇဥ္ၿပိဳင္တာေတြ ရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးကစားစရာအ႐ုပ္ေတြက စက္ေတြနဲ႔လုပ္ရတာရႇိတယ္။ လုပ္ရတာလည္း Function ေတြ အမ်ားႀကီးစုံတယ္။ အဲဒီေနရာမႇာေတာ့ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ့ ျမန္မာကစားစရာမရႇိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက ၀င္လာတဲ့ တခ်ဳိ႕ပစၥည္းေတြေနရာမႇာ အစားထိုးႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြလည္းရႇိတယ္။ ဥပမာ- ပတၲလားဆိုရင္ တ႐ုတ္ျပည္က ၀င္တဲ့ပတၲလားအ႐ုပ္ေတြရႇိတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာလည္း ကေလး ကစားစရာပတၲလားအ႐ုပ္ေလးေတြ ရႇိတယ္။ ေစ်းႏႈန္းကလည္း ျမန္မာပတၲလားအ႐ုပ္က ပိုသက္သာပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း ကြၽန္ေတာ္ Yoe Yar Zay Website တည္ေထာင္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ Website မႇာလာတင္ေရာင္းတဲ့ တခ်ဳိ႕ Supplier ေတြရဲ႕ ျမန္မာ Product ေတြသည္ ႏိုင္ငံျခား Product ေတြကို ယႇဥ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနမႇာရႇိတယ္။ ေစ်းႏႈန္းအရေရာ အရည္အေသြးပိုင္းေရာမႇာပါ ယႇဥ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း ျမန္မာမႈဆိုၿပီး ေစ်းက တအားထိုးတက္သြားတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးက် မယႇဥ္ႏိုင္ဘူး။ ျမန္မာမႈေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာကိုယႇဥ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အေသြးရႇိတဲ့ ပစၥည္းေတြလည္းရႇိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Myanmar Traditional အိတ္ေလးေတြဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာကို ယႇဥ္ႏိုင္ပါတယ္။ Custoemr ေတြအေနနဲ႔လည္း ၀ယ္ရင္ျမန္မာမႈကို ဦးစားေပး၀ယ္ဖို႔ အႀကံေပးခ်င္တယ္။ အရည္အေသြးလည္းတူတယ္။ ေစ်းလည္းတူတယ္။ ကိုယ့္အတြက္လည္း အဆင္ေျပတယ္ဆိုရင္ ျမန္မာပစၥည္းေတြကို ၀ယ္ယူအားေပးတာက ျမန္မာလုပ္ငန္းေတြကို အားေပးရာေရာက္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြဘက္ကလည္း အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္ အၿမဲတမ္းထိန္းထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံျခားကပစၥည္းေတြက စက္နဲ႔ထုတ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကပစၥည္းေတြက အရည္အေသြးေကာင္းတယ္ဆိုရင္ေတာင္ အခက္အခဲတစ္ခုက Supplier က မႏိုင္ေတာ့တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးေကာင္းဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေပးၿပီး လုပ္ရတယ္။ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာက္က Supply က မလိုက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္က ၀င္လာတာေတြရႇိတယ္။ အရည္အေသြးတစ္သမတ္တည္းနဲ႔ ပစၥည္းအေရအတြက္အမ်ားႀကီးကို စက္နဲ႔အမ်ားႀကီး ထုတ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒီမႇာ ဆယ္ခုထုတ္ႏိုင္တဲ့အခ်ိန္မႇာ ဟုိဘက္က အခုတစ္ေထာင္ေလာက္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါကေတာ့ ျမန္မာ Product ေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာကုန္ပစၥည္းေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီၿပီလား

————

ႏိုင္ငံတကာ Standard မီတယ္ဆိုတာ ဘာနဲ႔အဓိကတိုင္းမႇာလဲ ေမးစရာရႇိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ေနရာမႇာ Packaging ေကာင္းရင္ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီတယ္ ေျပာရမႇာလား။ အထဲမႇာ ပါ၀င္တဲ့ပစၥည္း အႏၲရာယ္ကင္းရင္ ႏိုင္ငံတကာ Standard မီတာလား။ ျမန္မာ Standard ေတြထဲမႇာ ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ေနတဲ့ Standard ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း Safety အရလည္း အဆင္မေျပဘူး။ တာရႇည္လည္းမခံဘူး။ Packaging လည္း မေကာင္းဘူး။ အဲဒါမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မမီဘူး ေျပာရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ အရည္အေသြးလည္း ျပည့္မီတယ္၊ Packaging လည္း ေကာင္းတယ္၊ တာရႇည္လည္းခံတဲ့ ျမန္မာ Product  ေတြ ႏိုင္ငံတကာကို ထုိးေဖာက္ေနတာလည္း ရႇိပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာ Product ေတြအေနနဲ႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုအပ္သလဲ

—————

ထုတ္လုပ္တဲ့ ပစၥည္းအေပၚမူတည္ၿပီး သူတိုနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ သိထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ဘယ္ Channel ကေန ထိုးေဖာက္မႇာလဲ။ ျမန္မာထုတ္ကုန္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာကို တိုက္႐ိုက္တင္ပို႔ႏိုင္မယ့္ Channel ေတြ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ အဓိက Digital Channel ေတြ ေပၚလာမႇာပါ။ အဲဒီလိုေပၚလာတဲ့အခါမႇာလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲမႇာပဲ ပစၥည္းထုတ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားကို ထိုးေဖာက္ဖို႔ နည္းပညာအခက္အခဲေတြ လိုေနတယ္။ အဆက္အသြယ္ အခက္အခဲေတြ ရႇိေနတယ္ဆိုရင္ ထိုးေဖာက္ဖို႔ ခက္ခဲေနမႇာပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ပစၥည္းေတြသည္ အရည္အေသြးအရေကာင္းေနၿပီ။ ထိုးေဖာက္ႏိုင္တဲ့ အရည္အေသြးလည္း ရႇိေနၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ဖို႔ အျခားအခက္အခဲေတြ ရႇိေနေသးရင္လည္း အဆင္ေျပမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ပစၥည္းအရည္အေသြး စံခ်ိန္စံညႊန္းေကာင္းမြန္မႈရႇိဖို႔ လိုအပ္တဲ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ဖို႔ Channel ေတြ၊ ထုိးေဖာက္ဖို႔ အဆက္အသြယ္ေတြ အဓိကရႇာထားရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

အယ္ဒီတာအဖြဲ႕