ေကာ္ပိုရိတ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
ပို၍အဆင္႕ျမင္႕ေသာ အျပဳအမူကို လိုလားေတာင္းဆိုမႈ
Governance ဆိုေသာေ၀ါဟာရကို Good Governance ဟုတြဲ၍ ေကာင္းမြန္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈတိုင္းျပည္အတြက္ အေရး ႀကီးေၾကာင္းသတ္မႇတ္ေဖာ္ထုတ္သည့္ ယခုအခ်ိန္အခါတြင္ Corporate Governance ကိုလည္း သိထားရန္ လိုအပ္ပါ သည္။
Corporate သို့မဟုတ္ Corporation မႇာ ျမန္မာ ျပည္တြင္အသံုးနည္းေသာေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အသံုးအႏႈန္းတြင္ Public Co.Limited အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ မ်ားကို Corporation ဟုသာ ေခၚသည္။ ဥပေဒေၾကာင္း အရ Corportize လုပ္ထား၍ Corporate Body သုိ့မဟုတ္ သီးျခား Entity အျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္သည္။ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ မႇာ လူအမ်ားရႇယ္ယာ၀ယ္ယူထားေသာေငြမ်ားျဖင့္ စီးပြား ေရးလုပ္ျခင္းျဖစ္ရာ ေကာ္ပိုေရးရႇင္း၏ Chairman ႏႇင့္ ဒါ႐ုိက္တာဘုတ္အဖြဲ႕က ရႇယ္ယာရႇင္မ်ားကိုယ္စားျပဳစီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို ေအာင္ျမင္ေအာင္တာ၀န္ယူထားရသည္။ ရႇယ္ယာအမ်ားဆံုးပိုင္ဆုိင္သူက လက္၀ါးႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္ကိုင္ သည့္ပံုစံမ်ဳိးမျဖစ္ရန္ အေရးႀကီးသည္။ ရႇယ္ယာရႇင္မ်ား သည္ ကုမၸဏီအတြင္း လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ပြင့္လင္းစြာ သိလိုၾကသည္။ ယင္းတို့၏ေငြမ်ားကို မည္သို့စီမံခန့္ခြဲေနသည္ ကို မႇန္မႇန္ကန္ကန္ ရႇိ မရႇိ သိလိုၾကသည္။ ဒါ႐ုိက္တာဘုတ္ အဖြဲ႕၀င္မ်ား အႀကီးအက်ယ္ကိုယ္က်ဳိးရႇာမႈ၊ အသံုးအစြဲၾကမ္း မႈႏႇင့္ ပတ္သက္၍ နာမည္ဆိုး Enron ကုမၸဏီႀကီး ကမၻာ အႏႇံ့ေက်ာ္ၾကားခဲ့ဖူးသည္။ အလားတူ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းႀကီး မ်ား၌ လြဲမႇားေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား၊ ကုမၸဏီရႇယ္ယာရႇင္မ်ား၏အက်ဳိးကို ေစာင့္ေရႇာက္ျခင္းမရႇိေသာ မယံုၾကည္ႏုိင္စရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားေတြ႕လာရ၍ Corporate Governance ကို ေတာင္းဆိုမႈမ်ား၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ရႇိလာရသည္။
ေကာင္းမြန္ေသာဒါ႐ုိက္တာဘုတ္အဖြဲ့
ဘုတ္အဖြဲ႕၏ Chairman သည္ လြတ္လပ္သူျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီ ၏ CEO ေဟာင္း စသည့္ ပတ္သက္မႈရႇိသူ မျဖစ္ေစသင့္။ ဘုတ္အဖြဲ႕၀င္ထဲတြင္ Non-executives အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏႇင့္ Executives အဖြဲ႕၀င္မ်ား ညီမ်သင့္သည္။ Non-executives အဖြဲ႕၀င္မ်ားက ေမးသင့္သည့္ေမးခြန္းမ်ား ေမးႏိုင္ၿပီး လုပ္ငန္း Executives မ်ားက ေျဖၾကားႏုိင္သည္။ ဘုတ္အဖြဲ႕တြင္ Audit Committee ၊ Remuneration Committee မ်ား ပါ၀င္ရမည္ဟု စည္းမ်ဥ္းသတ္မႇတ္ခ်က္မ်ား အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံတြင္ ရႇိလာသည္။ ရႇယ္ယာအနည္းငယ္သာပိုင္သူMinority Shareholders ၏အက်ဳိးကို ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္သူလည္း ပါ၀င္ သင့္သည္။
ျမန္မာ့ပုဂၢလိကစီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္လည္း အ မ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ရႇယ္ယာေရာင္းခ်မႈ မ်ား စတင္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ Stock Market ၊ Stock Exchange Commission စသည့္ အဖြဲ႕အစည္းလုပ္ ငန္းမ်ားႏႇင့္ အေတြ႕အႀကံဳမရႇိသကဲ့သို့ သေဘာတရားနား လည္မႈပါ မရႇိၾကေသးေသာအေျခအေနဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားေၾကာင့္Corporate Governance ကို မ်ားစြာ ေလ့လာရန္ လိုပါသည္။ Corporation ဆိုသည္မႇာ ရႇယ္ ယာ၀ယ္သူမ်ား၏ေငြကို တာ၀န္ယူ၍ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားျဖစ္ ေစရန္ႏႇင့္ Dividend ထုတ္ေပးႏိုင္ေစရန္၊ ရႇယ္ယာတန္ဖိုးမ်ား ပံုမႇန္တက္ေနရန္ လုပ္ေပးႏိုင္မည့္ Corporate Governance ရႇိရပါမည္။
