တဖက္ကမ္းသို႔ျဖတ္ကူးျခင္း

ကမၻာ့စီးပြားေရးတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးက႑ တစ္စထက္တစ္စ တိုး၀င္ေနရာယူလာျခင္းကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေနရခ်ိန္ျဖစ္သည္။ စမတ္ဖုန္းမႇအစ ဇိမ္ခံပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈမ်ားအလယ္ ကမၻာ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑၌ တစ္ႏႇစ္ထက္တစ္ႏႇစ္ အေရအတြက္ပိုတုိးလာေနေသာ တ႐ုတ္ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားအဆံုး က႑တိုင္းလုိလုိတြင္ ထိပ္ဆံုးသုိ႔တက္ရန္ ဟန္ျပင္ေနေသာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးေလာကတြင္ ႏုိင္ငံတကာအထိေျခလႇမ္းႏုိင္ေသာ ကုမၸဏီအမ်ားစုျဖင့္ အားျဖည့္ထားသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏႇစ္မ်ားအတြင္းမႇစၿပီး မ်က္ေမႇာက္အခ်ိန္အထိ ကမၻာ့စီးပြားေရးေလာကထဲ ေျခကုပ္ယူလာေသာ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအထိ တစိမ့္စိမ့္တိုး၀င္ေနရာယူလာေသာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား၏အေျခအေနႏႇင့္ မိမိႏိုင္ငံတြင္းမႇာသာမဟုတ္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ႔ျဖန္႔ၾကက္ကာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခ်င္သူမ်ားအဖုိ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား၏ အမႇားမ်ားထဲမႇ သင္ခန္းစာရယူႏုိင္ရန္ ဤေဆာင္းပါးက ရည္ရြယ္သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံစီးပြားေရးပမာဏအရ ေနာက္ဆံုးတစ္ေန႔ ကမၻာ့စီးပြားေရးဇာတ္ခံုေပၚတြင္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ႀကီးမားသည့္က႑မႇ ပါ၀င္လိမ့္မည္ဆိုျခင္းမႇာ မည္သို႔မွ်ေရႇာင္လႊဲမရသည့္ အေျခအေနျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၁၅ ႏႇစ္အတြင္း တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ ပံုစံမ်ဳိးစံုႏႇင့္ စြန္႔စားသြားေရာက္ခဲ့ျခင္းၿပီး အခ်ဳိ႕မႇာ ေအာင္ျမင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သူတုိ႔သည္ အေသးစားလုပ္ငန္းအေရအတြက္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕မႇာလည္း ေအာင္ျမင္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚလာသန္းတစ္ေထာင္ႏႇင့္အထက္ တန္ဖိုးရႇိေသာ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မႈမ်ားႏႇင့္  ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္မႇာမူ အေျခအေနက တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ သေဘာတူညီထားၿပီး မလုပ္ျဖစ္သည့္ လုပ္ငန္းေပါင္း ၅၆ ခုႏႇင့္ အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားေသာ ကုန္ပစၥည္းသိုေလႇာင္သည့္ လုပ္ငန္း ၃၉ ခု ရႇိခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာသူမ်ားက ဟိုတယ္လုပ္ငန္း၊ ေဘာလံုးကလပ္သင္းမ်ားစသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အလုအယက္သိမ္းက်ဳံး လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ ကုန္သြယ္မႈမ်ားသည္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ က်ဳိးေၾကာင္းဆင္ျခင္မႈကိုမွ် မလုိက္နာခဲ့ေပ။ မၾကာေသးမီက HNA ဟုေခၚသည့္ ေလေၾကာင္းလိုင္းႏႇင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းပိုင္ရႇင္ ဟိုင္နန္းျပည္နယ္မႇ သူေဌးႀကီးတစ္ဦးက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမႇ Landesbank ဘဏ္အား၀ယ္ရန္ စဥ္းစားခဲ့ေၾကာင္းႏႇင့္ ယင္းႏိုင္ငံမႇပင္ Deutsche Bank ၏ အစုရႇယ္ယာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ၀ယ္ယူခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနႏႇင့္ ၄င္းတို႔ႏိုင္ငံျခားတြင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သည့္ အစြမ္းအစကို သိရႇိသေဘာေပါက္ရန္မႇာ ပိုမိုယံုၾကည္စိတ္ခ်ေလာက္သည့္ ခ်ဥ္းကပ္သံုးသပ္မႈမ်ဳိး လိုအပ္ေပသည္။

၂၀ ရာစုေခတ္အခ်ိန္က ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ၏ဥပမာ၊ ထုိ႔ေနာက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတို႔၏ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားအရ၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုႏႇင့္တစ္ခု ကုန္သြယ္ေရးရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံရာတြင္ စီးပြားေရးအင္အားႀကီးမားသူမ်ားက နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္စုေပါင္းကုန္သြယ္မႈ အရင္းအႏႇီးအစုစပ္ရႇယ္ယာေ၀စုကို ႀကီးစိုးခ်ယ္လႇယ္ေလ့ရႇိၾကေၾကာင္း သတိျပဳသင့္သည္။ ယေန႔တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ေ၀စုမႇာ ကမၻာ့ GDP ၏ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏႇင့္ စုစုေပါင္း စေတာ့ရႇယ္ယာေ၀စု၏ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔ထက္နည္းသည့္ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရႇိသည္။ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၄င္းတို႔၏လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအား ပိုမိုသြက္လက္စြာ လႈပ္ရႇားၾကေစလိုၾကသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈဆုိင္ရာ အမႇား ၃ ခု . . .

Dalian Wanda ကုမၸဏီပိုင္ရႇင္ အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္းရႇင္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္တြင္ အခ်မ္းသာဆံုး သူေဌးတစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ Wang Jianlin က တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနႏႇင့္ ကမၻာတစ္၀န္း လုပ္ငန္းမလည္ပတ္ႏိုင္လွ်င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု အခိုင္အမာဆိုခဲ့သည္။ ထို႔အတြက္ အေဆာတလွ်င္ လုပ္ကိုင္ၾကသည့္အခါ တ႐ုတ္ကုမၸဏီတို႔သည္ အမႇားမ်ားျပဳမိခဲ့ၾကသည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္ကတည္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလံုး၏ သံုးပံုႏႇစ္ပံုမႇာ ေဒၚလာတစ္ဘီလီယံႏႇင့္ အထက္ရႇိသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အနက္တစ္၀က္ခန္႔မႇာ ျပႆနာအခက္အခဲက႑သံုးမ်ဳိးႏႇင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။

ပထမက႑တခုမႇာ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္သည့္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ားကို ၀ယ္ယူသိုေလႇာင္ထားမႈမ်ားျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကုန္ၾကမ္းရရႇိေရး ေသခ်ာေစရန္အတြက္ ရည္ရြယ္ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းမ်ားစြာတြင္ အခ်ိန္ေရြးခ်ယ္မႈမႇားယြင္းခဲ့ၾကသည္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ CNOOC – China National Offshore Oil Corporation မႇေန၍ Nexen ဆိုသည့္ ကေနဒါေရနံကုမၸဏီ၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအား ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္တြင္ ေဒၚလာ ၁၇ ဘီလီယံျဖင့္ ၀ယ္ယူခဲ့ျခင္းသည္ ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္ေနေသာအခ်ိန္ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၀ ႏႇင့္ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ၾကားကာလမ်ား ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

ဒုတိယအခက္အခဲက႑တြင္ ၾသဇာရႇိသည့္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားမႇ အေႂကြးေငြျဖင့္ သို႔မဟုတ္ (မူ၀ါဒခ်မႇတ္သူမ်ား ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာအပ္ႏႇံထားသည့္) ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ အေသးစားအာမခံရန္ပုံေငြမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္၀ယ္ယူမႈမ်ားပါ၀င္သည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ ကုမၸဏီႀကီးေလးခုျဖစ္သည့္ HNA ၊ Dalian Wanda ၊ ရႇန္ဟဲတြင္ အေျခစိုက္သည့္ Fosun ႏႇင့္ Anbang ကုမၸဏီမ်ားသည္ ဇိမ္ခံဟိုတယ္ႀကီးမ်ား၊ ေပၚတူဂီဘဏ္တစ္ခု၊ ႐ုရႇားႏိုင္ငံရႇိ ေရႊတြင္းႏႇင့္ ရြက္ေလႇတည္ေဆာက္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား အပါအ၀င္ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားစြာအတြက္ ေဒၚလာဘီလီယံေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္သံုးစြဲခဲ့သည္။ ယင္း၀ယ္ယူမႈအားလံုးသည္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈ႐ႈေထာင့္မႇၾကည့္လွ်င္ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ သိပ္မရႇိလႇေပ။ Fosun ႏႇင့္ Anbang ကုမၸဏီတို႔က ၄င္းတို႔၏ ေငြေၾကးစာရင္းမ်ားထုတ္ ေဖာ္ျပရာတြင္ အေႂကြးေငြႏႇင့္ လုပ္ငန္းအသားတင္အျမတ္တို႔၏ အခ်ဳိးမႇာ ရႇစ္ဆ ႏႇင့္ ၁၃ ဆ အသီးသီးတို႔ရႇိၾကသည္။

ေနာက္ဆံုးက႑မႇာကား ႀကီးမားသည့္ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားျဖစ္သည္။ ေဒၚလာတစ္ဘီလီယံႏႇင့္အထက္ တန္ဖိုးရႇိသည့္ လုပ္ငန္းသေဘာတူညီမႈ စုစုေပါင္းေဒၚလာ ၂၃၀ ဘီလီယံဖိုးခန္႔သည္ ၀ယ္ယူသူ သို႔မဟုတ္ တ႐ုတ္အစိုးရတို႔၏ စိုးရိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္၊ သို႔မဟုတ္ လက္ခံသည့္ ႏိုင္ငံဘက္မႇ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ပ်က္ျပားခဲ့ရသည္။ ရလဒ္အားျဖင့္ ''တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမႇ ၀ယ္ယူသူမ်ားသည္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈမရႇိ'' ဟူေသာ အထင္အျမင္ကိုသာ ရရႇိခဲ့သည္။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားႏႇင့္ ပါ၀င္ပူးေပါင္းမႈ သို႔မဟုတ္ အၿပီးအပိုင္၀ယ္ယူမႈ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ ရပ္တည္ခဲ့ႀကသည္။ (Mergers and Acquisitions) ၁၉၈၉-၁၉၉၀ ခုႏႇစ္က ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ Hollywood စတူဒီယိုႏႇင့္ Rockefeller Center တို႔အား ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၀၅-၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယကုမၸဏီမ်ားအျပား ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ အဆမတန္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္မူ ထိုသို႔မဟုတ္ခဲ့ေပ။ တ႐ုတ္၏ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈႏႇင့္ ၀ယ္ယူမႈမ်ားသည္ ပိုမိုႀကီးမားသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခားရႇိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား၏ အားနည္းခ်က္မ်ားက ျပည္တြင္းရႇိကုမၸဏီမ်ားအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ားရႇိခဲ့သည္။

တ႐ုတ္အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ဘ႑ာေရးက႑တြင္ မဆင္မျခင္ျပဳလုပ္တတ္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ ''ႏိုင္ငံျခားရႇိ ပုဂၢလိကၿပိဳင္ဘက္မ်ားႏႇင့္ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ စီးပြားေရးက႑အား ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေနမႈကို စြပ္စြဲေထာက္ျပသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအား'' တန္ျပန္တံု႔ျပန္လုိဟန္ရႇိသည္။ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအေနႏႇင့္မူ၊ အတိုးႏႈန္းသက္သာေသာေခ်းေငြမ်ားႏႇင့္ အစုရႇယ္ယာ၀င္မ်ား ထုတ္ေဖာ္ရန္ တြန္႔ဆုတ္ေနမႈတို႔က ၄င္းတို႔အား အေႂကြးႏြံနစ္ေနသူမ်ား၊ ခ်ယ္လႇယ္အျမတ္ထုတ္လိုသူမ်ားဟု ထင္ျမင္ယူဆေစခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံရပ္ျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈထြက္ေငြသည္ တစ္ႏႇစ္တာခ်င္း ႏိႈင္းယႇဥ္ခ်က္အရ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၏ ပထမသံုးလပတ္အတြက္ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက်ဆင္းခဲ့ၿပီး အေၾကာင္းရင္းအားျဖင့္ အစိုးရတြင္လည္း တာ၀န္ရႇိသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ဆိုေစ တျဖည္းျဖည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းက ကမၻာႏႇင့္ယႇဥ္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတြင္ ပိုမိုသင့္ေတာ္သည့္နည္းလမ္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံရႇိသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနႏႇင့္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားအား ၄င္းတို႔သည္ ႀကီးမားသည့္ကုန္သြယ္မႈကို အေျခခံသည့္ လည္ပတ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ႏိုင္သည္ဟူေသာ နည္းလမ္းသစ္မ်ားျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ Chem China – China National Chemical Corporation ကုမၸဏီမႇ Swiss ဓာတုေဗဒကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည့္ Syngenta အား ေဒၚလာ ၄၆ ဘီလီယံျဖင့္ မၾကာမီကမႇ ၀ယ္ယူခဲ့သည္။ အစိုးရပိုင္ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕၏ China Investment Company (CIC) ကလည္း ဥေရာပ၏ ကုန္ပစၥည္းသိုေလႇာင္မႈလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Logicor – European Logistics, Wareh-ousing & Distribution အား ေဒၚလာ ၁၄ ဘီလီယံျဖင့္ ၀ယ္ယူခဲ့သည္။

M & A သေဘာတူညီခ်က္မ်ား . . .

တ႐ုတ္ပုဂၢလိက ကိုယ္ပိုင္ကုမၸဏီမ်ားအေနႏႇင့္ အက်ဳိးအျမတ္အငမ္းမရရႇာေဖြသည့္၊ အျမတ္အစြန္းဦးစားေပးလြန္းသည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအစား လုပ္ငန္းႏႇင့္ဆီေလ်ာ္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားေပၚတြင္ ဦးတည္အာ႐ံုစိုက္ရန္ ပို၍လိုလားၾကသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏႇစ္က အိမ္သံုးလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္သည့္ Haier ကုမၸဏီသည္ General Electric Co. ၏ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းအား ၀ယ္ယူခဲ့သည္။ ဤလုပ္ငန္းသေဘာတူညီခ်က္မ်ားပင္လွ်င္ မေသခ်ာမေရရာသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ေမာ္ေတာ္ကားထုတ္လုပ္သည့္ကုမၸဏီ Geely သည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္က ၀ယ္ယူခဲ့သည့္ Volvo ကား ထုတ္လုပ္ေရးတြင္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ကြန္ပ်ဴတာထုတ္လုပ္သည့္ Lenovo ကုမၸဏီသည္ Motorola ကုမၸဏီ၏ Handset ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းအား ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္တြင္ ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီးကတည္းက ႐ုန္းကန္ေနခဲ့ရသည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ေရရႇည္တြင္ ၄င္းတို႔သည္ အျခားလုပ္ငန္းအားလံုးထက္ ေအာင္ျမင္မႈရရႇိႏိုင္ေျခအမ်ားဆံုးရႇိသည့္ အခြင့္အေရးရႇိေနၾကသည္။ တ႐ုတ္ျပည္၏ အင္တာနက္ကုမၸဏီမ်ား ေငြေၾကးေတာင့္တင္းလာသည္ႏႇင့္အမွ် ႏိုင္ငံျခားသို႔ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏႇစ္က Tencent Co. သည္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံရႇိ Supercell ဆိုသည့္ Game ကုမၸဏီတစ္ခုကို ေဒၚလာကိုးဘီလီယံ ေပး၍၀ယ္ယူခဲ့သည္။

အတိတ္ကာလက စီးပြားေရးအင္အားႀကီးလုပ္ငန္းရႇင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားတြင္ ထိုႏိုင္ငံ၏ အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာမ်ားႏႇင့္ မိမိရပ္တည္လိုသည့္ အေျခအေနမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ကိုယ္တိုင္အသင္းအဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ၾကရသည္။ ၁၉ ရာစုႏႇစ္က ၿဗိတိသွ်ကုမၸဏီမ်ားသည္ ရပ္ေ၀းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားလည္ပတ္ရန္အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုယ္စားလႇယ္မ်ား ခန္႔ထားၾကသည္။ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏႇစ္မ်ားမႇစ၍ နည္းပညာမ်ား၊ နယ္စပ္လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား အသံုးျပဳၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားပိုင္ဆုိင္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို စုစည္းလုပ္ကိုင္ျခင္းအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံတကာရႇိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားပုိင္လုပ္ငန္းမ်ားကို ေခ်ာေမြ႕စြာလည္ပတ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။

တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားသည္ အစိုးရဦးေဆာင္သည့္ စီးပြားေရးစနစ္မႇ ထြက္ေပၚလာၿပီး၊ အကာအကြယ္မ်ား ၀န္းရံထားသည့္ ကမၻာတြင္းသို႔ ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္လာၾကရသည္။ ၄င္းတို႔ရည္မႇန္းသည့္ ပန္းတိုင္မ်ားသို႔ေရာက္လိုသည္ဆိုလွ်င္ ပတ္၀န္းက်င္ႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိရန္ အလို႔ငႇာ ကိုယ္ပိုင္နည္းလမ္းမ်ား ရႇာေဖြၾကရဦးမည္ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားက ၀ယ္ယူထားေသာ အေမရိကန္ကုမၸဏီ ၁၀ ခု

တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဆုိင္ထားၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတကာမႇာ စီးပြားေရးလည္ပတ္လုပ္ကိုင္လ်က္ရႇိတဲ့ ကုမၸဏီ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုလည္း ေဖာ္ျပလုိက္ရပါတယ္။

Chicago Stock Exchange

ဒီကိစၥရပ္ကုိ လက္ရႇိလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္လုံၿခံဳေရးနဲ႔ ေငြေၾကးလဲလႇယ္ေရးေကာ္မရႇင္က အေျခအေနကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အတည္ျပဳခ်က္မရေသးပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ Chongqing Casin Enterprise အုပ္စုကေတာ့ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြ အေမရိကန္ေစ်းကြက္မႇာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ခြင့္ရရႇိဖုိ႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းကုိေတာ့ တရား၀င္မေၾကညာေပမယ့္ Bloomberg ကေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းတစ္ရာရႇိႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မႇန္းထားပါတယ္။

AMC

၂၀၁၂ ခုႏႇစ္မႇာ အေမရိကန္ရဲ႕ အႀကီးဆုံး႐ုပ္ရႇင္႐ုံကုိ Dalian Wanda အုပ္စုက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂.၆ ဘီလီယံနဲ႔ ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။ Dalian ကုိ ဦးစီးေနတဲ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ Wang Jianlin က ေဟာလိ၀ုဒ္ကုိ မ်က္စိက်ေနတာျဖစ္ၿပီး အေရးပါတဲ့ ႐ုပ္ရႇင္စတူဒီယုိတစ္ခုကုိလည္း ထပ္မံ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏုိ၀င္ဘာလမႇာ AMC က Carmike Cinemas ကုိ သူ႕ရဲ႕အစုရႇယ္ယာအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚ လာ ၁.၂ ဘီလီယံနဲ႔ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ မႏႇစ္က Paramount Pictures ရဲ႕ ပင္မအစုရႇယ္ယာကုိ၀ယ္ဖုိ႔ Jianlin ရဲ႕ အဆုိတင္သြင္းမႈကုိ Paramount ရဲ႕ ပင္မကုမၸဏီ Viacom က လက္မခံခဲ့ပါဘူး။

Smithfield Foods

ဒီ ၇.၁ ဘီလီယံတန္တဲ့ ၀ယ္ယူမႈကုိ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္မႇာ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီတစ္ခုအေနနဲ႔ အေမရိကန္လုပ္ငန္းက႑တစ္ခုကုိ ပမာဏအမ်ားဆုံးနဲ႔ ၀ယ္ယူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗာဂ်ီးနီးယားေဒသအေျခစုိက္ျဖစ္တဲ့ Smith-field Foods က အေမရိကန္စားေသာက္ကုန္က႑ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ စားေသာက္ကုန္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ Smithfield Foods ကုိ စတင္၀ယ္ယူခ်ိန္မႇာ အခက္အခဲေတြရႇိခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္မႇာေတာ့ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းေတြ ပုိမုိေပးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ေရာင္းအားပုိမုိျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။

Legendary Entertainment Group

AMC ကုိ ၀ယ္ယူၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း Dalian Wanda က သူ႕ရဲ႕ျပဇာတ္႐ုံေတြနဲ႔အတူ တြဲဖြင့္ဖုိ႔ ႐ုပ္ရႇင္စတူဒီယုိတစ္ခုကုိ ၂၀၁၆ ခုႏႇစ္မႇာ ထပ္၀ယ္လုိက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၅ ဘီလီယံတန္တဲ့ ၀ယ္ယူမႈက Dalian ကုိ Jurassic World ၊ Warcraft ၊ Pacific Rim ႐ုပ္ရႇင္ေတြမႇာ အစုစပ္ရႇယ္ယာရႇင္ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

GE Appliances

GE Appliances ရဲ႕ အဓိကကုန္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ မီးဖုိ၊ ေရခဲေသတၲာ၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္ေတြနဲ႔ အေျခာက္ခံစက္ေတြကုိ ထုတ္လုပ္လာခဲ့တာ ႏႇစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ရႇိခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ မႏႇစ္ကစၿပီး မီးဖုိေခ်ာင္သုံးပစၥည္းေတြရဲ႕ ပင္မကုမၸဏီႀကီးက တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ပုိင္ကုမၸဏီ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ Qingdao Haier ရဲ႕ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၄ ဘီလီယံတန္ဖုိးရႇိတဲ့ ေငြေပးေခ်မႈက တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံရပ္ျခားစီးပြားေရးက႑မႇာ အႀကီးမားဆုံးေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ GE Appliances ကုမၸဏီရဲ႕ အရင္ေနရာျဖစ္တဲ့ Louisville ၊ Kentucky မႇာပဲ လုပ္ငန္းေတြကုိ ဆက္လက္လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

The Waldorf Astoria

နာမည္ႀကီးလႇတဲ့ Manhattan ဟုိတယ္ကုိ၀ယ္ယူလုိက္သူကေတာ့ Anabang အာမခံအုပ္စု ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္မႇာ Manhattan ဟုိတယ္ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာႏႇစ္ဘီလီယံနဲ႔ စတင္၀ယ္ယူခ်ိန္က လူသိနည္းခဲ့ေပမယ့္ အခုခ်ိန္မႇာေတာ့ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူေတြၾကား ေရပန္းစားေနတဲ့ အာမခံကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ U.S. Insurer Fidelity & Guaranty ကုိလည္း ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး Starwood Resorts ကုိ ထပ္မံ၀ယ္ယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ေငြေၾကးက႑အရင္းအႏႇီးမ်ားတဲ့ကုမၸဏီကုိ ဘယ္သူက အဓိကစီမံခန္႔ခြဲေနသလဲဆုိတာ ဘယ္သူမႇအတိအက် မသိၾကပါဘူး။

Strategic Hotels & Resorts

Anabang အာမခံအုပ္စုရဲ႕ ဟုိတယ္လုပ္ငန္းပိုင္းစိတ္၀င္စားမႈက Waldorf နဲ႔ Starwood မႇာပဲ ရပ္တန္႔ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ မႏႇစ္က Blackstone အုပ္စုက သူ႕ရဲ႕အဆင့္ျမင့္ဟုိတယ္ေတြကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၉၃ ဘီလီယံနဲ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီတစ္ခုကုိ ေရာင္းခ်ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒီ၀ယ္ယူမႈက Anabang ကုိ ပုိင္ဆုိင္မႈတုိးပြားေစခဲ့ၿပီး California ျပည္နယ္က Ritz-Carlton ၊ Arizona ျပည္နယ္က The Fairmont Scott-sdale နဲ႔ Jackson Hole ၊ Wyoming က Four Seasons Resort တုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

Riot Games

၂၀၁၁ ခုႏႇစ္မႇာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Tencent က Riot ရဲ႕ ပင္မအစုရႇယ္ယာကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေလးရာနဲ႔ ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ က်န္ရႇိေနေသးတဲ့ Riot ကုမၸဏီအစုရႇယ္ယာေတြကို ထပ္မံ၀ယ္ယူလုိက္ပါတယ္။ ပမာဏဘယ္ေလာက္ထပ္ေပးေခ်ၿပီး ၀ယ္လုိက္သလဲဆုိတာ မေဖာ္ျပခဲ့ပါဘူး။ Acti- vision-Blizzard နဲ႔ “Ge-ars of War” creator Epic Games ေတြမႇာလည္း Tencent ရဲ႕ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈအစုရႇယ္ယာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

Ingram Micro

လူသိနည္းတဲ့ Ingram Micro က Apple ကုမၸဏီရဲ႕ iPhone ၊ Cisco ကုမၸဏီရဲ႕ Network ပုိင္းဆုိင္ရာ စက္ပစၥည္းေတြကုိ အဓိကထုတ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မႏႇစ္ကတ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ HNA အုပ္စုက Ingram Micro ကုိ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၆ ဘီလီယံနဲ႔ ၀ယ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလမႇာ အၿပီးအစီး ေငြေခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း Ingram Micro ရဲ႕ အစုရႇယ္ယာေရာင္း၀ယ္မႈေတြကုိ ပိတ္သိမ္းခဲ့ေပမယ့္ ကုမၸဏီရဲ႕အရင္ေနရာ Irvine ၊ California မႇာပဲ အရင္ကစီမံခဲ့တဲ့ အမႈေဆာင္အရာရႇိခ်ဳပ္က ဆက္လက္စီမံေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

Motorola Mobility

၂၀၁၂ ခုႏႇစ္၊ Google က Motorola Mobility ကုိ ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး ႏႇစ္ႏႇစ္အၾကာမႇာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ Lenovo ကုိ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂.၉ ဘီလီယံနဲ႔ ျပန္လည္ေရာင္းခ်လုိက္တဲ့အေၾကာင္းကုိ အတိအလင္းေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ၀ယ္ယူမႈက Lenovo ကုိ ကမၻာ့တတိယအႀကီးမားဆုံး စမတ္ဖုန္းတီထြင္သူျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

ေအာင္ကို (ေတာင္ငူ)