က်န္ရွိေနသည့္သက္တမ္းအတြင္း လက္ရွိအစိုးရ ေျပာင္းလဲသင့္သည္မ်ား : ဦးလွေမာင္ေရႊ

ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ လူမႈေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ စသျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ အေျပာင္းအလဲ မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လက္ရွိအစိုးရသက္တမ္း ၅ ႏွစ္တာကာလ၏ ဒုတိယပိုင္း လေပါင္း ၃၀ တြင္ ဦးစားေပး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္သည္မ်ားကို ဦးလွေမာင္ေရႊ၊ ဒုတိယဥကၠ႒ (UMFCCI)၊ အမ်ဳိးသားစီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးအႀကံေပးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဦးလွေမာင္ေရႊ
ဒုဥကၠ႒ (UMFCCI)၊
အမ်ဳိးသားစီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးအႀကံေပးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္

ကြၽန္ေတာ့္အျမင္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အကူးအေျပာင္းျဖစ္စဥ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္က ႀကိဳတင္ေမွ်ာ္လင့္ခန္႔မႇန္းခဲ့တဲ့သူေတြ အကုန္မႇားတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္အပါအ၀င္ ႀကိဳတင္မႇန္းဆခဲ့တဲ့သူေတြ အကုန္လံုးမႇားပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဒီကေန႔ ေရာက္ေနတဲ့အေျခအေနမ်ဳိးကုိ ၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ေလာက္ မႇ ေရာက္မယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔စဥ္းစားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီအေျခအေနေရာက္ေနၿပီဆုိတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အခုလုိအေျခအေနကုိေရာက္ေနေပမဲ့ တခ်ဳိ႕က႑ေတြမႇာေတာ့ ေရာက္ရႇိလာတဲ့အေနအထားအေပၚမႇာ ျပည္သူလူထုရဲ႕စဥ္းစားတဲ့ပံုစံေတြက ကြဲလြဲမႈေတာ့ရႇိေနပါတယ္။ အဲဒါဘာလဲဆုိရင္ေတာ့ ဥပမာ- ႏိုင္ ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး စတဲ့က႑ေတြကုိ ျပန္ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးကေတာ့ အားလံုးထင္တာထက္ကုိ အမ်ားႀကီးေျပာင္းသြားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ လူမႈေရးကိစၥရပ္တခ်ဳိ႕လည္း ေျပာင္းသြားတာကုိ ေတြ႕ရပါ တယ္။ ဥပမာ – မီဒီယာဆုိရင္ အမ်ားႀကီးေျပာင္းသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စီးပြားေရးက်ေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြက သူတုိ႔ဆီမေရာက္ဘူးလုိ႔ ေအာက္ေျခလူထုက ခံစားမႈေတြရႇိေနတဲ့အတြက္ ဘာမႇမထူးဘူးလုိ႔ တုံ႔ျပန္တာမ်ဳိး ၾကားရပါတယ္။

အခ်ိန္ယူရမယ့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ

ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ဆုိတဲ့ ကိစၥဟာ အခ်က္အလက္ေတြအမ်ားႀကီးေပၚမႇာ မူတည္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကေတာ့ ထိပ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္ေတြကျပင္လုိက္တယ္ဆုိရင္ U-turn  လႇည့္လုိက္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္ျမန္စလုိ႔ရႏုိင္တယ္။ ဥပမာ- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္တုိ႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္လုိက္တဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ေနာက္ပုိင္းမႇာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက အင္မတန္ျမန္တာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖိတ္ေခၚလုိက္တဲ့အခါမႇာ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္း တုံ႔ျပန္မႈရလဒ္ေကာင္းတခ်ဳိ႕ ျဖစ္ေပၚလာတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ေတာ့ လုိပါ တယ္။ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက ပုိလြယ္တယ္လို႔ခံစားရေပမဲ့ စီးပြားေရးက်ေတာ့ အဲဒီေလာက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ႏႇစ္ေပါင္းအေတာ္မ်ားမ်ား ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ စနစ္ ကေန ေနာက္စနစ္တစ္ခုကုိသြားတဲ့အခါမႇာ စိန္ေခၚမႈေတြအမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။ အဓိကစိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ ပထမတစ္အခ်က္က  Lack of Capacity  ၊ ဒုတိယ အခ်က္ကေတာ့ Information ကုိေပးပို႔ႏိုင္တာနဲ႔ လက္ခံႏုိင္တဲ့ေနရာမႇာ အကန္႔အသတ္ေတြရႇိေနပါတယ္။ Lack of Information  ျဖစ္ေနပါတယ္။ တတိယအခ်က္ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေပၚမႇာ သံသယႀကီးမႈနဲ႔ Risk ရႇိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မႇာေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မႇာပါ ေတြ႕ရပါ တယ္။

က႑အားလံုးတုိးတက္ဖုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္က အေရးပါ

အစုိးရအေနနဲ႔ လက္ရႇိက်န္ေနတဲ့သက္တမ္းမႇာ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္သင့္သလဲဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ က႑အားလံုးက ခ်ိတ္ဆက္ေနတာျဖစ္ တဲ့အတြက္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ လက္ရႇိ ထုိက္သင့္သေလာက္အေျခအေနကုိေရာက္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ လက္ရႇိအစုိးရကေန ဦးေဆာင္ၿပီး ပုိေကာင္းတဲ့အေျခ ခံေကာင္းေတြရေအာင္ မျဖစ္မေနလုပ္ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါမႇမဟုတ္ရင္ေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ အထက္မႇာေျပာခဲ့သလုိပဲ သံသယေတြ၊ မတင္မက်ကိစၥေတြနဲ႔ ပဋိပကၡ စက္၀န္းက (Conflict Cycle)  ျပန္လည္ေကာင္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမတည္ၿငိမ္မႈေတြ၊ ပဋိပကၡေတြရႇိေနမယ္ဆုိရင္လည္း ျပည္တြင္းမႇာ လုပ္ငန္းေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့သူေတြေရာ၊ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက လူေတြေရာ ဒီႏုိင္ငံဟာ မတည္ၿငိမ္တဲ့ႏုိင္ငံလုိ႔ သတ္မႇတ္ရင္ ဘယ္သူမႇဒီမႇာ လာလုပ္မႇာမဟုတ္ပါဘူး။ အခုေတာ့ ဒါကုိ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။

Stakeholder ေတြအားလံုး ပါ၀င္ဖို႔လုိ

ဒုတိကအခ်က္ကေတာ့ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္တယ္။ အခုဟာက ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ဒီျဖစ္စဥ္မႇာ ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ Stakeholder အားလံုးက လုိက္ ပါေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ဆုိရင္ သူတုိ႔ကုိျမင္သာထင္သာေအာင္ရႇင္းျပဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အကူးအေျပာင္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြကုိ ေသေသခ်ာခ်ာရႇင္းျပဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေရရာမေသခ်ာမႈ ဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ တစ္ခုတည္းမႇာပဲ ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ဘဲ တစ္ကမၻာလံုးမႇာ ရႇိေနတယ္ဆုိတာကုိ ျပည္သူလူထုသိရႇိနားလည္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ က ေမာ္ေတာ္ကား Policy ကုိ အခုအစိုးရအသစ္လက္ထက္မႇာေျပာင္းလုိက္တယ္။ အခုဆုိရင္ ဂ်ပန္ကလာတဲ့ Pickup တစ္စီးကုိ သိန္း ၆၀ ေလာက္နဲ႔၀ယ္စီးလုိ႔ ရေနၿပီျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အလယ္လတ္တန္းစားေတြအတြက္ ကားကအဆင္ေျပျပန္ေတာ့ လမ္းက က်ပ္ျပန္တယ္။ တယ္လီဖုန္းဆုိရင္လည္း တန္ဖုိးနည္း ဖုန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာကုမၸဏီေတြ၀င္လာတဲ့အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္မႇာဆုိရင္ ပုိၿပီးျမင္သာထင္သာရႇိလာႏုိင္ပါတယ္။

လုိအပ္ခ်က္ေတြရႇိေနေသး

စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ကေတာ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိေနပါတယ္။ လက္ရႇိအစုိးရအေနနဲ႔ ဒါကုိ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ကုန္အထိ လုပ္ကုိလုပ္ရမယ့္ သေဘာ ရႇိေနပါတယ္။ ကုန္သြယ္မႈ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ Service ဘက္မႇာ လုပ္ငန္းေခ်ာ ေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အတြက္ Barrier ေတြကို ထပ္ေလ်ာ့ခ်ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ သူတုိ႔လည္း အခုလုပ္ေတာ့လုပ္ေနေပမယ့္ ဒီထက္ပုိၿပီး ထပ္လုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ မျဖစ္မေနလုပ္ရမႇာကေတာ့ Infrastructure ျဖစ္ပါတယ္။ Infrastructure လုိ႔ဆုိရာမႇာ အစုိးရအေနနဲ႔ က်န္ေနတဲ့သက္တမ္းအတြင္းမႇာ Good Governance နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး Business Entry လုိ႔ေခၚတဲ့ စီး ပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ၀င္ေရာက္လာရာမႇာ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတဲ့ ႀကိဳးနီစနစ္ (Red Tape) ပံုစံမ်ဳိးရႇိေနေသးတာေတြ ကုိကုိင္တြယ္ေျဖရႇင္းၿပီး လြယ္လြယ္ကူကူ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ပုိၿပီးျမင္သာထင္သာရႇိၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရႇိတဲ့ Level Playing Field ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြျမင္လာေအာင္လုိ႔ လုပ္ေပးႏုိင္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ေအာက္ေျခထိေရာက္ေအာင္ လြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္လုိ႔ရတဲ့ကိစၥေတြ ဥပမာ- တယ္လီဖုန္းကိစၥေတြ လုပ္ေနသလုိ တစ္ဖက္မႇာလည္း မီတာခတက္မယ္ဆုိတာမ်ဳိးကုိ အခ်ိန္တုိတုိေလးအတြင္းမႇာ ေျပာတာမ်ဳိးဆုိရင္ ျပည္သူလူထုက မသက္ မသာျဖစ္ရတာေတြကုိျပင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မီတာခတက္မယ္ဆုိရင္လည္း ဘာေၾကာင့္ တက္မယ္ဆုိတာမ်ဳိးကုိ တိတိက်က် ေသေသခ်ာခ်ာ ရႇင္းျပဖုိ႔လုိပါတယ္။ Public Serivce  ေတြကုိလည္း ဒီထက္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ Public Policy ေတြေရးဆြဲတဲ့အခါမႇာလည္း အခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကုိ ျပန္ၿပီး Review လုပ္ၿပီးေတာ့ ဒီထက္ပုိေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

အဓိကစိန္ေခၚမႈ ေလးခ်က္

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမႇာ ပုိမုိေကာင္းမြန္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေပၚေပါက္လာဖုိ႔ Democratization ကိုသြားတဲ့ေနရာမႇာ အဓိက စိန္ေခၚမႈေလးခ်က္ကုိ ကြၽန္ေတာ့္အေန နဲ႔ ျမင္မိပါတယ္။ နံပါတ္တစ္အခ်က္က လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ၀င္ေငြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး GDP (PPP) က သိပ္နည္းေနတဲ့အတြက္ သီအုိရီအရ အဲဒါကလည္း စံႏႈန္းတစ္ ရပ္ျဖစ္ေတာ့ Transition က ၾကာႏုိင္တယ္လုိ႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ Capacity ျမင့္မားရင္ Transition  ျမန္မယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ ဒါလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံက အားနည္းေနပါတယ္။ တတိယအခ်က္ကေတာ့ Institution ေတြ ျဖစ္တယ္။ Institution ေတြအားေကာင္းရင္ Democratization ျမန္ မယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါကလည္း လုပ္ေနဆဲဆုိေတာ့ ဆက္ၿပီးအားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ Democratization မႇာ ေနာက္ျပန္ဆြဲေစႏိုင္တဲ့ အႀကီးဆံုးေသာ Barrier က တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစိန္ေခၚ မႈေလးခ်က္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအကူးအေျပာင္းဟာ ၾကာႏုိင္ဖြယ္ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔က ေရြးခ်ယ္စရာ မရႇိပါဘူး။ ဒီေလးခ်က္ကုိ စိန္ေခၚမႈအေနနဲ႔ စဥ္းစားၿပီး အားလံုးက ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။