အင္ဂလုိ-ၾသစေတးလ် ႏုိင္ငံစံုသတၲဳတြင္းကုမၸဏီႀကီး BHP

bhp1

BHP Billiton plc ဟာ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မႇာတည္ရႇိၿပီး BHP Billiton ဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ Houston ၿမိဳ႕၊ Santiago ၊ Perth ၊ Brisbane ၊ Kuala Lumpur ၊ Singapore နဲ့ Shanghai ၿမိဳ႕ေတြမႇာလည္း ႐ံုးေတြထားရႇိပါတယ္။ BHP ဟာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၅ ႏုိင္ငံေက်ာ္မႇာ သတၲဳတူးေဖာ္ေရး၊ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ေရး၊ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ခန္႔မႇန္းေျခအားျဖင့္ အလုပ္သမားေပါင္း ၄၁,၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။

BHP Billiton Limited နဲ႔ BHP Billiton Plc တုိ႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႕အစည္းႀကီးျဖစ္ၿပီး အရင္တုန္းက BHP Billiton အျဖစ္ သိထားခဲ့တဲ့ BHP ဟာ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဗစ္တုိးရီးယားျပည္နယ္ Melbourne ၿမိဳ႕မႇာ အေျခစုိက္ၿပီး သတၲဳတြင္း၊ သတၲဳနဲ႔ေရနံလုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံစံု အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၈၅ ခုႏႇစ္တုန္းက Broken Hill ဆုိတဲ့ အထီးက်န္သတၲဳတြင္းၿမိဳ႕ကေလးမႇာ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ BHP ဟာ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ ေပါက္ေစ်းနဲ႔ တြက္ခ်က္မႈမႇာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးသတၲဳတြင္းကုမၸဏီျဖစ္သလုိ ၀င္ေငြအရ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံရဲ႕ စတုတၴအႀကီးဆံုးကုမၸဏီႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာ Australian Broken Hill Proprietary Company Limited (BHP) နဲ႔ Anglo–Dutch Billiton plc ကုိ ေပါင္းစည္းၿပီး BHP Billiton ကုိ ဖဲြ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ထြက္ေပၚလာတာကေတာ့ စေတာ့ရႇယ္ယာဒုိင္ႏႇစ္ခုမႇာ ရႇယ္ယာေတြေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံမႇာ မႇတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ဒီ BHP Billiton လီမိတက္ကုမၸဏီဟာ ရႇယ္ယာေတြကုိ ၾသစေၾတးလ်စေတာ့ရႇယ္ယာဒုိင္မႇာ အဓိကထုတ္ေရာင္းၿပီး ကုမၸဏီရဲ႕ရႇယ္ယာတန္ဖုိးအရ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံမႇာ အႀကီးဆံုးကုမၸဏီႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလန္မႇာ မႇတ္ပံုတင္ထားတဲ့ Plc ကုမၸဏီကေတာ့ ရႇယ္ယာေတြကုိ လန္ဒန္စေတာ့ရႇယ္ယာဒုိင္မႇာ အဓိကထုတ္ေရာင္းၿပီး FTSE ၁၀၀ ညႊန္းကိန္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၇ ခုႏႇစ္မႇာ အရင္တုန္းက Billiton ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္ပစၥည္းအမ်ားစုကုိ South32 ကုမၸဏီထဲကုိ ခဲြထည့္ၿပီးတဲ့ေနာက္မႇာ BHP Billiton ဟာ သူ႕ကုိယ္သူ BHP အျဖစ္ နာမည္ျပန္ေပးခဲ့ပါတယ္။

တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ BHP ဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ ၾသစေၾတးလ် မႇတ္ပံုတင္ေကာ္ပုိရိတ္႐ံုးဟာ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ၊ Melbourne ၿမိဳ႕ Collins လမ္း၊ အမႇတ္ ၁၇၁ မႇာ တည္ရႇိပါတယ္။

Billiton ဟာ သတၲဳတြင္းကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၁၈၆၀ ျပည့္ႏႇစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔မႇာ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ The Hague ၿမိဳ႕ Groot Keizerhof ဟိုတယ္မႇာ အစုရႇယ္ယာရႇင္ေတြရဲ႕အစည္းအေ၀းတစ္ခုက ကုမၸဏီအတြက္ သင္းဖဲြ႕စည္းမ်ဥ္းေတြကုိ သေဘာတူအတည္ျပဳၿပီး စတင္ခဲ့ပါတယ္။

Billiton ရဲ႕ စတင္လုပ္ကုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြထဲမႇာ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံမႇာ သံျဖဴနဲ႔ခဲအရည္က်ဳိတဲ့ လုပ္ငန္းပါ၀င္ၿပီး ၁၉၄၀ ျပည့္လြန္ႏႇစ္ေတြမႇာေတာ့ အင္ဒုိနီးရႇားနဲ႔ ဆူရီနမ္ႏုိင္ငံေတြမႇာ ေဘာ္ဆုိဒ္တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း ပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ Shell ကုမၸဏီႀကီးက ၀ယ္ယူလုိက္တဲ့ Billiton ဟာ ဒီတုိးတက္မႈကုိ အရႇိန္ျမႇင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏႇစ္ေတြမႇာ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ Arnhem ၿမိဳ႕မႇာရႇိတဲ့ သံျဖဴနဲ႔ ခဲအရည္က်ဳိစက္ကုိ ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ Billiton ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ Phuke ၿမိဳ႕မႇာ Thaisarco လုိ႔ေခၚတဲ့ သံျဖဴအရည္က်ဳိသန္႔စင္စက္တစ္လံုးကုိ ပုိင္ဆုိင္ပါတယ္။ အဲဒီစက္႐ံုဟာ အခုအခ်ိန္အထိ ရႇိေနပါေသးတယ္။

သူ႕ရဲ႕လက္ေရြးစဥ္ အလူမီနီယံ၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ မက္ဂင္းနိစ္၊ နီကယ္နဲ႔ ေငြသတၲဳပုိင္ဆုိင္မႈေတြအေပၚမႇာ အေျခခံၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ သတၲဳနဲ႔ သတၲဳတြင္းကုမၸဏီတစ္ခုကုိ ဖန္တီးမယ္လုိ႔ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္မႇာ BHP Billiton က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္တစ္ဆက္တည္းမႇာပဲ South32 လုိ႔ေခၚတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းကုိ အသစ္ခဲြျခားဖဲြ႕စည္းၿပီး စေတာ့ရႇယ္ယာဒုိင္ေတြမႇာ ရႇယ္ယာေတြ ထုတ္ေရာင္းခဲ့ပါတယ္။

Billiton ဟာ မကၠဆီကိုပင္လယ္ေကြ႕က BP ေရနံတူးစင္အသစ္မႇာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂.၂ ဘီလီယံ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံခဲ့ေၾကာင္း၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမႇာ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏႇစ္အတြင္းမႇာပဲ ခ်ီလီႏုိင္ငံ Escondida သတၲဳတြင္းမႇာ ထုတ္လုပ္မႈတုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔ သူတုိ႔ရဲ႕အစီအစဥ္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအေနနဲ႔ BHP Billiton က သူ႕ရဲ႕ အထူးသတ္မႇတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အလုပ္သမားေတြကုိရဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသတ္မႇတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ အလုပ္သမားသပိတ္တစ္ခုေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ကုန္ပစၥည္းတင္ပုိ႔မႈႏႇစ္ခုကုိ အေရးေပၚေၾကညာရပ္ဆုိင္းခဲ့ရတဲ့အတြက္ ေၾကးနီေစ်းေတြ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္သြားခဲ့ပါတယ္။

BHP

—-

၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ေမလမႇာ အရင္က Billiton ရဲ႕ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ အမ်ားႀကီးကုိ ရႇင္းထုတ္ၿပီးတဲ့အခါ BHP Billiton ဟာ ပထမပုိင္းမႇာ ၾသစေၾတးလ်မႇာနဲ႔ ေနာက္ပုိင္းမႇာ တစ္ကမၻာလံုးမႇာ သူ႕ကုိယ္သူ BHP အျဖစ္ ျပန္ၿပီးနာမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ 'ၾသစေၾတးလ်ကုမၸဏီႀကီး' ဆုိတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကုိ 'ႀကီးႀကီးမားမားစဥ္းစားပါ' ဆုိတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔ အစားထုိးခဲ့ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္၊ ေမလအလယ္ပုိင္းမႇာ ေၾကာ္ျငာလႈပ္ရႇားမႈတစ္ခုကုိ စလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ BHP ျပင္ပေရးရာအရာရႇိခ်ဳပ္ရဲ႕အဆုိအရ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လုပ္ငန္းကုိ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ စလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ႏုန္းေက်ာက္ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းကုိ ေရာင္းထုတ္ပစ္ေတာ့မယ္လုိ႔ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္ ၾသဂုတ္လမႇာ BHP က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

bhp3

ေကာ္ပုိေရးရႇင္းေရးရာကိစၥမ်ား

—————

ၾသစေၾတးလ် BHP Billiton Limited နဲ႔ ၿဗိတိသွ် BHP Billiton plc တုိ႔ဟာ သီးျခားရႇယ္ယာရႇင္အဖဲြ႕အစည္းေတြအျဖစ္နဲ႔ ရႇယ္ယာေတြကို ထုတ္ေရာင္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ေနရာမႇာေတာ့ တူညီတဲ့ ဒါ႐ုိက္တာအဖဲြ႕ေတြက စီမံခန္႔ခဲြမႈအဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕တည္းရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုအေနနဲ႔ လုပ္ကုိင္ပါတယ္။ ကမၻာလံုးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ BHP Billiton Group နဲ႔ BHP Billiton Limited (Australia) တုိ႔ရဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ကုိေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ Melbourne ၿမိဳ႕မႇာထားရႇိပါတယ္။ BHP Billiton plc ဟာ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မႇာတည္ရႇိၿပီး BHP Billiton ဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ Houston ၿမိဳ႕၊ Santiago ၊ Perth ၊ Brisbane ၊ Kuala Lumpur ၊ Singapore နဲ႔ Shanghai ၿမိဳ႕ေတြမႇာလည္း ႐ံုးေတြထားရႇိပါတယ္။ BHP ဟာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၅ ႏုိင္ငံေက်ာ္မႇာ သတၲဳတူးေဖာ္ေရး၊ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ေရး၊ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ခန္႔မႇန္းေျခအားျဖင့္ အလုပ္သမားေပါင္း ၄၁,၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။

ဒီကုမၸဏီမႇာ အဓိလုပ္ငန္းဌာနခဲြႀကီးေလးခုရႇိၿပီး ပဥၥမေျမာက္လုပ္ငန္းဌာနခဲြကုိေတာ့ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ၿပီး လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြကေတာ့-

– ေက်ာက္မီးေသြး

– ေၾကးနီ

– သံ႐ုိင္း

– ေရနံ

– ပုိတက္ တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၅ ဘ႑ာေရးႏႇစ္အကုန္မႇာ BHP Billiton ဟာ ေရနံစည္ေပါင္း ၂၅၆ သန္းေက်ာ္၊ ေၾကးနီတန္ခ်ိန္ ၁.၇ သန္း၊  သံ႐ုိင္းတန္ခ်ိန္ ၂၃၃ သန္း၊ သတၲဳေက်ာက္မီး ေသြးတန္ခ်ိန္ ၄၃ သန္းနဲ႔ စြမ္းအင္ေက်ာက္မီးေသြးတန္ခ်ိန္ ၄၁ သန္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ဒီကုမၸဏီမႇာ လက္ေအာက္ခံျဖစ္တဲ့ BHP Transport and Logistics Pty Ltd နဲ႔ BHPB Freight Pty Ltd.ဆုိတဲ့ ေထာက္ပံ့ပုိ႔ေဆာင္ေရးကုမၸဏီေတြလည္း ရႇိပါတယ္။

လူမႈေရးႏႇင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ယူမႈ

————

ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္တဲ့အတြက္ စက္မႈေခတ္ႀကီးရဲ႕အစပုိင္းကာလကတည္းက ထုတ္လႊတ္ခဲ့တဲ့ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ေတြရဲ႕ သံုးပံုႏႇစ္ပံုအတြက္ တာ၀န္ရႇိတဲ့ ကုမၸဏီေပါင္းကိုးဆယ္ရဲ႕ စာရင္းထဲမႇာ BHP Billiton ကုိ ထည့္ထားပါတယ္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္အထိ ဒီကုမၸဏီရဲ႕ထုတ္လႊတ္မႈဟာ ခန္႔မႇန္းေျခအားျဖင့္ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္ တန္ခ်ိန္ ၇,၆၀၆ သန္းရႇိၿပီး ၁၇၅၁ ခုႏႇစ္ က ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္အထိ တစ္ကမၻာလံုးကစက္မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ထုတ္လႊတ္မႈရဲ႕ ၅၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရႇိတဲ့အတြက္ ကမၻာကုိ ညစ္ညမ္းမႈအျဖစ္ေစဆံုး ေကာ္ပုိေရးရႇင္းႀကီးေတြရဲ႕စာရင္းမႇာ နံပါတ္ ၁၉ ခ်ိတ္ပါတယ္။ BHP Billiton က စီမံခန္႔ခဲြသူေတြရဲ႕အဆုိအရ ဒီထုတ္လႊတ္မႈေတြရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တုိက္႐ုိက္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္မႈေတြဆီကလာၿပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ကုမၸဏီကေရာင္းလုိက္တဲ့ပစၥည္းေတြဆီက လာတာျဖစ္ပါတယ္။ BHP Billiton ဟာ ၁၉၉၆ ခုႏႇစ္ကစၿပီး သူ႕ရဲ႕ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ တိုက္႐ုိက္ထုတ္လႊတ္မႈကုိ သူ႕ရဲ႕ဆႏၵအေလ်ာက္သတင္းပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္မႇာ BHP Billiton ဟာ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံမႇာ ကာဗြန္ေစ်းႏႈန္းသတ္မႇတ္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ဖုိ႔ မဲဆြယ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။

BHP Billiton ဟာ အခြန္မေကာက္ခင္ရရႇိတဲ့ အျမတ္ရဲ႕ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ လူထုေရးရာအစီအစဥ္ေတြမႇာ သူ႕ရဲ႕ဆႏၵအေလ်ာက္ လႇဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ BHP Billiton ေကာ္ပုိေရးရႇင္းပရဟိတအဖဲြ႕အစည္းေတြထဲမႇာ ထည့္ေပးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းတစ္ရာအပါအ၀င္ လူထုေရးရာလႇဴဒါန္းမႈေပါင္းဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၄၁.၇ သန္းရႇိပါတယ္။ BHP Billiton ဟာ 'ၾသစေၾတးလ်ဇီ၀ေဗဒအရင္းအျမစ္ေလ့လာေရးအဖဲြ႕' နဲ႔ 'ၾသစေၾတးလ်ကမၻာႀကီး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕' က လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ Bush Blitz အဖဲြ႕ႀကီးကုိ ပူးတဲြတည္ေထာင္သူနဲ႔ ရန္ပံုေငြပူးတဲြထည့္၀င္သူျဖစ္ပါတယ္။

ေဇာ္ဝင္းၾကဴ (ပ်ဥ္းမနား)