အာရွျပႆနာ အာရွအေျဖ

ကမၻာ့ေရးရာ၌ အာရႇႏိုင္ငံတုိ့သည္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတို့၏ အတက္အက် (Rise and Fall Powers)  တို့ကို မ်က္ျမင္ဒိ႒ေတြ႕ခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္၏။ ထိုနည္းတူစြာပင္ စီးပြားေရး အလားအလာ  (Economic Prospects) အတက္အက်တို့ကိုလည္း နဖူးေတြ႕ဒူးေတြ႕ ေတြ႕ေနၾကၿပီးျဖစ္သည္။

ထိုအေျခအေနတြင္ အာရႇအတိုင္းအတာ၌ျဖစ္ေစ၊ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံအလုိက္ ျပည္တြင္းအတုိင္းအတာ၌ျဖစ္ေစ၊ အာဏာတန္ခိုး (Power)  ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း ေခါင္းေဆာင္ (Leadership)  ႏႇင့္ ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ားအစီစီအရီရီ ေပၚေပါက္ႏိုင္ပါသည္။

ထို႐ႈပ္ေထြးမႈကိုလည္း ရႇိရင္းစြဲနာက်င္မႈႏႇင့္ စိန္ေခၚမႈတုိ့ကို ေက်ာ္လႊားေျဖရႇင္းမႈတြင္ အေထာက္အကူျပဳ၊ မျပဳ ပညာရႇင္တုိ့က စဥ္းစားသံုးသပ္ထားၾကသည္။ ထို အေတာအတြင္း၌ ဤ႐ႈပ္ေထြးမႈကို ပို၍႐ႈပ္ေထြးေစသည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ကလည္း ေပၚလာျပန္သည္။ ‘အာရႇျပႆနာကို အာရႇနည္းျဖင့္ ေျဖရႇင္းေရး’ (Asian  Solutions to Asian Problems) စေသာ ၀ါဒေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္၏။ ဤေဆာင္ပုဒ္ကို အနည္းငယ္ခ်ဳံ႕ၿပီး ‘ျပည္တြင္းျပႆနာကို ျပည္တြင္းနည္းျဖင့္ ေျဖရႇင္းေရး’ ဆိုၿပီးလည္း အေျပာအ ဆိုတုိ့က ရႇိလာသည္။

ခက္ေနသည္မႇာ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ နာက်င္မႈတို့ႏႇင့္ စိန္ေခၚမႈတို့သည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏နယ္နိ မိတ္အာရႇ၏နယ္နိမိတ္ တို႔ကို ေၾကာ့ေၾကာ့ေမာ့ေမာ့ေက်ာ္ျဖတ္ေနၿပီး ဟိုမႇာထက္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာလကၡဏာႏႇင့္ အတုိင္းအတာက်ယ္က်ယ္ ဆက္မိေနေသာအခ်က္ျဖစ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ Global Link-age ဟု ဆိုသည္။

‘ကမၻာႏႇင့္ခ်ီၿပီး စည္း၀ါးပါ။ သို့ေသာ္ လုပ္ရပ္ေတာ့ ႏုိင္ငံအလုိက္လုပ္ပါ’ (Think Globally, But Act Locally) ဆိုေသာ မဟာဗ်ဴဟာသင္တန္းေက်ာင္း တစ္ ေက်ာင္းမႇေဆာင္ပုဒ္သည္ ဤအခ်က္ကို အတိအလင္း ရည္ညႊန္းဟန္တူပါသည္။

ေမာင္သာဇံု