ေစ့စပ္ညိွႏႈိင္းေရးစားပြဲေပၚက လူတို႔ရဲ႕အျပဳအမူ

PeopleHabit1

မ်ားေသာအားျဖင့္ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးစားပြဲေတြမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ညႇိႏိႈင္းမယ့္အေၾကာင္းကိစၥေတြအေပၚမႇာပဲ အာ႐ံုစိုက္ၾကတယ္။ လူသားေတြအခ်င္းခ်င္း စကားေျပာေနၾကတယ္ဆိုတာကိုေတာင္ ေမ့သြားတတ္ၾကတယ္။ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္ဖက္ တန္းတူညီမွ်မႈရႇိတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈကိုပဲ ရည္မႇန္းတယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ မတူညီၾကတဲ့လူေတြရဲ႕ အျပဳအမူပံုစံေတြအေၾကာင္းကို နားလည္ထားမႇ အဘက္ဘက္က ျပည့္စံုတဲ့၊ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္မႈရႇိတဲ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးမႇဴးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

အရင္ေခတ္ေတြတုန္းကေတာ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးမႇာ ေရႊစည္းမ်ဥ္းကို က်င့္သံုးပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ ''ကိုယ့္ကို ျပဳမူဆက္ဆံတာခံခ်င္သလို တစ္ဘက္လူကိုလည္း အဲ့ဒီအတိုင္းဆက္ဆံပါ''တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ လူတိုင္းမႇာ သေဘာထားအတူတူရႇိတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အေျခခံၿပီးစဥ္းစားထားတာ ျဖစ္ေနတယ္။ လူေတြမႇာ အျပဳအမူပံုစံကြဲျပားျခားနားမႈရႇိတာ နားလည္သေဘာေပါက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ေတာ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရး စားပြဲေတြမႇာ ပလက္တီနမ္စည္းမ်ဥ္းကို အခုအခါမႇာ ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးစျပဳလာေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပလက္တီနမ္စည္းမ်ဥ္းကေတာ့ ''သူတို႔ကျပဳမူဆက္ဆံတာ ခံခ်င္တဲ့အတိုင္း ကိုယ္ကဆက္ဆံပါ''တဲ့။

မီယာနဲ႔ ဘရစ္ (Myer Briggs) တို႔ရဲ႕ လူသားအျပဳအမူပံုစံေတြနဲ့ ညႊန္းမႇတ္ေတြကေတာ့ အထင္အရႇား ေပၚထြက္ခဲ့တာၾကာၿပီျဖစ္လို႔ ထပ္မေျပာလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးစားပြဲမႇာ အလြယ္တကူ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ စက္၀ိုင္းစိတ္ေလးစိတ္နဲ႔သာ ပိုင္းျခားထားတဲ့ လူတို႔ရဲ႕ အျပဳအမူပံုစံကိုေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းေဆြးေႏြးသြားပါ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူသားေတြဟာ တကယ့္ကိုပဲ ႐ႈပ္ေထြးစြာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ သတၲေလာကအႏြယ္၀င္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ စိတ္၊ ခံစားမႈ၊ ႐ုပ္၊ လူမႈေရးနဲ႔ ယံုၾကည္သက္၀င္မႈ အပါအ၀င္ အနံ႔ခံအာ႐ံုေတြ အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္မႈေတြ ရႇိေနၾကပါတယ္။ သိုေလႇာင္ထားတဲ့ ယံုၾကည္မႈေတြ၊ လက္ေတြ႕အသံုးျပဳေနတဲ့အယူအဆေတြလည္း ရႇိေနပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အျပဳအမူေတြကို အထူးအာ႐ံုျပဳၿပီး ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ ထိေရာက္စြာေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းႏိုင္ေရးအတြက္ လမ္းစေတြ ေပၚထြက္လာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူေတြရဲ႕အျပဳအမူဆိုတာ လူေတြေျပာေနတာေရာ၊ လုပ္ေနတာေရာ အက်ဳံး၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပဳအမူဟာသိသာ၊ ၾကားသာ၊ ျမင္သာရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္လုပ္ရတယ္။ အမႇန္တကယ္ ဘာကိုလုပ္ေနတယ္၊ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕လိုလားခ်က္ကဘာလဲ။ ဒါေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသိႏိုင္ပါဘူး။ လူေတြေျပာေနတာ၊ လုပ္ေနတာကို ၾကားေနရ၊ ျမင္ေနရေပမယ့္ သူတို႔ဦးေခါင္းထဲမႇာ ဘာေတြရႇိတယ္၊ သူတို႔ဘယ္လိုခံစားေနတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ အင္အားရႇိတဲ့ ေမးခြန္းတခ်ဳိ႕ကိုေမးႏိုင္မႇ သူတို႔စိတ္ထဲမႇာ ရႇိတာကို နားလည္ႏိုင္ဖို႔ အေထာက္အကူရႏိုင္ပါတယ္။

PeopleHabit2

ဒီေနရာမႇာ လူေတြရဲ႕အျပဳအမူပံုစံ စက္၀ိုင္းစိတ္ ေလးစိတ္အေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ သိဖို႔လိုလာပါၿပီ။ ''လက္ေတြ႕လုပ္ကိုင္သူ''ပံုစံက စက္၀ိုင္းရဲ႕ပထမတစ္စိတ္၊ ''စဥ္းစားေတြးေခၚသူ'' ပံုစံက ဒုတိယတစ္စိတ္၊ ''ေစာင့္ေရႇာက္အုပ္ထိန္းသူ''ပံုစံက တတိယတစ္စိတ္နဲ႔ ''ေဆြးေႏြးေျပာဆိုသူ'' ပံုစံက စတုတၴတစ္စိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ နီးစပ္ရာစက္၀ိုင္းစိတ္မ်ားမႇာ ဘံုတူညီေသာ သေဘာထားတခ်ဳိ႕ ရႇိၾကပါတယ္။ ဥပမာ လုပ္ကိုင္သူနဲ႔ စဥ္းစားသူအျပဳအမူ ပံုစံ၀င္ေနသူေတြမႇာ ပန္းတိုင္ကို ေရႇး႐ႈ႕မႈရႇိျခင္း၊ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားမႈနည္းျခင္း၊ ေလသံတစ္မ်ဳိးတည္း မ်က္ႏႇာထားတစ္မ်ဳိးတည္း ရႇိတတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္အမ်ဳိးအစားေတြကေတာ့ အုပ္ထိန္းသူနဲ႔ ေျပာဆိုသူအျပဳအမူပံုစံ၀င္ေနသူေတြပါပဲ။ သူတို႔က လူထုကို ေရႇး႐ႈ႕ျခင္းရႇိတယ္၊ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားမႈ ပိုရႇိတတ္ပါတယ္။

လူေတြရဲ႕ အျပဳအမူပံုစံတစ္မ်ဳိးခ်င္းကို လိုက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္က ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ လုပ္ကိုင္သူပံုစံျဖစ္ရင္ သူတို႔ဟာ ရလဒ္ကိုအျမန္လိုခ်င္တယ္၊ အာဏာအသံုးျပဳခ်င္တယ္၊ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္လုပ္တတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဟာ သူမ်ားေျပာတာ ေကာင္းေကာင္း နားမေထာင္တတ္ဘူး။ ဒီလိုလူမ်ဳိးနဲ႔ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းရတဲ့အခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေကာင္းေကာင္းျပင္ဆင္ထားရမယ္၊ လိုရင္းေရာက္ေအာင္ ျမန္ျမန္သြားရမယ္၊ လူမႈေရးေျပာတာ ေလွ်ာ့ခ်ရမယ္၊ ကိုယ့္အတြက္ အက်ဳိးရႇိေစမယ့္ကိစၥဆိုရင္ သူတို႔ကိုပဲ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ေပးလိုက္ပါ။ စိတ္ခံစားမႈကို ေခ်ာင္ထိုးထားလိုက္ပါ။ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈ ျမန္ႏိုင္သမွ် ျမန္ေစရပါမယ္။

အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေပၚမႇာ အာ႐ုံစူးစိုက္မႈရႇိတယ္။ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္တတ္တယ္။ စနစ္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တယ္။ စံခ်ိန္စံညႊန္းကို စြဲလမ္းတယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းဘက္ဟာ စဥ္းစားသူ ပံုစံပါပဲ။ သူနဲ႔ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းရမႇာဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ပိုၿပီး ျပည့္စံုစြာ အေသးစိတ္ ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ အခ်က္အလက္ေတြ ထုတ္ေပးႏိုင္ရမယ္။ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မတိုးေအာင္ သတိထားရမယ္။ ဖန္တီးမႈကို အသံုးခ်ရမယ္။ အခ်ိန္ပိုေပးရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးစားပြဲ မထိုင္ခင္မႇာကို စကားေတြအမ်ားႀကီး ေျပာတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းဆက္သြယ္မႈေတြ ပိုလုပ္တယ္။ စိတ္၀င္စားမႈကို ပိုျပတယ္။ အေကာင္းျမင္တတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္လြယ္တယ္။ မၾကာခင္ ပ်င္းရိၿငီးေငြ႕သြားတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ဟာ ေျပာဆိုသူပံုစံထဲက ပုဂၢိဳလ္ေတြပါပဲ။ လူမႈေရးအရ အာလာပ သလႅာပ နည္းနည္းေျပာရမယ္။ သူတို႔ပါ၀င္မႈေတြကို အသိအမႇတ္ျပဳေပးရမယ္။ စကားေျပာဆိုရာတြင္ ရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္းေရာက္ေအာင္ စီမံေပးရမယ္။ ကိုယ့္ဘက္က အားစိုက္မႈ အဆင့္ျမႇင့္တင္ေပးရမယ္။ ထိုက္သင့္အားေလ်ာ္စြာ လ်င္ျမန္ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ရပါမယ္။

အုပ္ထိန္းသူအျပဳအမူ ပံုစံသမားေတြကေတာ့ တျခားလူေတြကို ကူညီတတ္တယ္။ လူေတြနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေလးစားမႈရႇိေၾကာင္း ျပသတယ္။ သူတို႔ဟာ စြန္႔စားမႈႏႇစ္သက္သူေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳတင္ခန္႔မႇန္းခ်က္ရလိုၾကတယ္။ ဖြဲ႕စည္းမႈကို ဂ႐ုစိုက္တယ္။ ပဋိပကၡကို ေရႇာင္ရႇားတယ္။ ေရႇးက နမူနာေကာင္းကို ရယူအသံုးျပဳလိုတယ္။ အမ်ားသေဘာထားနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ရယူတတ္ၾကပါတယ္။ အုပ္ထိန္းသူပံုစံရႇိသူေတြနဲ႔ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းတဲ့အခါ သူတို႔ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေပၚမႇာ အျပည့္အ၀ယံုၾကည္မႈ မရမခ်င္း ႐ိုးသားပြင့္လင္းစြာ မေျပာလိုၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေျပာသမွ်ကို တစ္ထစ္ခ်ယံုလို႔မရပါဘူး။ အကာအကြယ္ယူၿပီးမႇ စကားေျပာတတ္ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါမႇာ ခ်ဳိသာယဥ္ေက်းစြာ ေျပာရပါမယ္။ အေၾကာင္းအရာအသစ္ေတြကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးၿပီး တင္ျပသြားရမယ္။ အေထာက္အထားနဲ႔ အာမခံခ်က္ေတြ ထုတ္ေပးရမယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္ အရႇိန္ရသြားရင္ အမ်ားႀကီး ပူးေပါင္းပါ၀င္လာလိမ့္မယ္။ အျခားလူေတြနဲ႔ သေဘာတူညီမႈရဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေပးရလိမ့္မယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ အခုတင္ျပခဲ့တဲ့ လူေတြရဲ႕ အျပဳအမူပံုစံေလးမ်ဳိးကို ေသေသခ်ာခ်ာနားလည္သြားၿပီး လူပုဂၢိဳလ္အျပဳအမူပံုစံအလိုက္ အကြၽမ္းတ၀င္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေရးစားပြဲေပၚမႇာ သူတို႔နဲ႔ဆန္႔က်င္မႈ၊ သေဘာမတူညီမႈေတြ မရႇိေတာ့ဘဲ လူတိုင္းအတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးရရႇိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႇာ ေသခ်ာပါတယ္။

မင္းဗထူး