အလုပ္ကိစၥနဲ႔ ၾသစေၾတးလ် သြားမယ္ဆိုရင္
ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္း အနည္းငယ္နားလည္တာဟာ ယင္းႏိုင္ငံနဲ႔စီးပြားေရး ျပဳလုပ္တဲ့အခါမႇာ ခရီးတြင္ေစပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် လူမ်ဳိးေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရးလုပ္ေဆာင္ရာမႇာ ေအာက္မႇာေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ သတိျပဳေစလုိပါတယ္လို႔ Austrade Yangon ရဲ႕ Senior Trade Commissioner ျဖစ္သူ Ross Bray က ေျပာျပထားပါတယ္။
ယဥ္ေက်းတဲ့ ႏႈတ္ဆက္ျခင္းအေလ့အထ . . .
ပထမနာမည္ကို စီးပြားေရးနဲ႔ ပုဂိၢဳလ္ေရးရာ ဆက္ဆံေရးေတြမႇာ သုံးၾကပါတယ္။ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ပထမနာမည္နဲ႔ အစျပဳဆက္ဆံေရး ျပဳလုပ္ေလ့ရိႇပါတယ္။
ႏႈတ္ဆက္ရာမႇာ ၿပဳံးတာ၊ မ်က္လုံးခ်င္း ဆုံေအာင္ၾကည့္တာနဲ႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္တာေတြက အမ်ဳိးသားအတြက္ေရာ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ပါ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္တဲ့အခါမႇာ ပုံမႇန္အားျဖင့္ေတာ့ ေသခ်ာကိုင္ဆြဲၿပီး လ်င္ျမန္တိုေတာင္းတဲ့ အေပၚေအာက္လႈပ္ရႇားမႈ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ တျခားသူရဲ႕လက္ကို ဆြဲညႇစ္ဖုိ႔ မလိုအပ္၊ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ သတိျပဳရမႇာက မထိတထိ၊ ဒါမႇမဟုတ္ ေပ်ာ့ေတာ့ေတာ့ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္တာဟာ စီးပြားေရးအရ ေတြ႕ဆုံရာမႇာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေလးစားမႈကို အားနည္းသြားေစႏုိင္ပါတယ္။
မ်က္လုံးခ်င္းဆုံေအာင္ၾကည့္ၿပီး ႏႈတ္ဆက္ဖုိ႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ မ်က္လုံးခ်င္းဆုံေအာင္ မၾကည့္တာက မႇားယြင္းတဲ့ပုံရိပ္ကို ေပးသလိုျဖစ္ေစပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ေတြ႕ဆုံရာမႇာ တစ္ေယာက္ေယာက္ကုိ လုပ္ငန္းကတ္ေပးတာက သင့္ေတာ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ဖက္လူက လုပ္ငန္းကတ္ျပန္မေပးရင္ စိတ္ကသိကေအာက္ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ၾသစေၾတးလ် လူမ်ဳိးေတြဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ေတြ႕ဆုံပြဲေတြမႇာ လုပ္ငန္းကတ္ဖလႇယ္ၾကမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။
Ross Bray
Senior Trade Commissioner
Austrade Yangon
စီးပြားေရးက်င့္၀တ္ႏႇင့္ ဖြဲ႕စည္းမႈေဘာင္ . . .
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမႇာ သာတူညီမွ်မူ၀ါဒ အစဥ္အလာရိႇ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စီးပြားေရးလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လြယ္ကူတဲ့ေနရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ အေရးပါအရာေရာက္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးမျဖစ္ဖုိ႔ သတိထားၾကပါတယ္။ ဒါက မ႐ိုးသားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သိုသိပ္စြာေနထိုင္တတ္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိရင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ တခ်ဳိ႕နယ္ပယ္မႇာ အေတြ႕အႀကဳံရိႇတယ္လုိ႔ မေျပာတိုင္း အရည္အခ်င္း မရိႇဘူးလုိ႔ သတ္မႇတ္လုိ႔မရပါဘူး။ စီးပြားမိတ္ဖက္ဟာ ၀တ္ေကာင္းစားေကာင္း မ၀တ္ဆင္တိုင္း သူ႕ကို မေအာင္ျမင္တဲ့သူလုိ႔ သတ္မႇတ္လုိ႔ မရပါဘူး။ သင့္ေတာ္တဲ့တိုက္႐ိုက္ေမးခြန္းေတြဟာ ႐ိုးသားမႇန္ကန္တဲ့အေျဖကို ရရိႇေစမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္တာေၾကာင့္ ခ်ီးမြမ္းေလ့မရိႇပါဘူး။ သူတို႔ဟာ လူတိုင္းအေကာင္းဆုံး လုပ္ေဆာင္တယ္လုိ႔ မႇတ္ယူထားၾကေလ့ရႇိပါတယ္။ မိတ္ေဆြကို တန္ဖိုးထားၿပီး အျပန္အလႇန္ေလးစားမႈနဲ႔ အက်ဳိးရိႇတဲ့ဆက္ဆံေရးေတြဟာ အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ခံယူၾကပါတယ္။
ဒါအျပင္ အာဏာရႇင္ေတြနဲ႔ ဘ၀င္ျမင့္ေနသူေတြကို ယုံၾကည္ေလ့ မရိႇပါဘူး။ အခ်ိန္တိုင္း သိုသိုသိပ္သိပ္ ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈ၊ ပညာေရး၊ ေအာင္ျမင္မႈ စတာေတြဟာ သူတို႔ေတြအတြက္ကုိ အထင္ႀကီးစရာ မျဖစ္ေစပါဘူး။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းခြင္မႇာ ၀တ္ဆင္သင့္တဲ့ အ၀တ္အစား . . .
အမ်ဳိးသားေတြအေနနဲ႔ စီးပြားေရး၀တ္စုံကုိသာ ၀တ္ဆင္သင့္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔လည္း စကတ္နဲ႔႐ုံး အက်ႌ၊ ႐ုံးအက်ႌနဲ႔ပန္႔(႐ုံးတက္ေဘာင္းဘီ)၊ ဘေလာက္စ္နဲ႔စကတ္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ဂါ၀န္နဲ႔အေပၚထပ္အက်ႌကို ၀တ္ၾကပါတယ္။ ကုမၸဏီအေသးစား၊ ဒါမႇမဟုတ္ ေက်းလက္ေဒသေတြမႇာဆုိရင္ Necktie နဲ႔ Suit ၀တ္ဆင္ဖုိ႔ မလိုပါဘူး။ လက္၀တ္ရတနာနဲ႔ အဆင္တန္ဆာေတြ ၀တ္ဆင္တာကို ေရႇာင္သင့္ပါတယ္။ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈကို ထုတ္ေဖာ္ျပသတာမ်ဳိးကုိ ၾသစေၾတးလ် လူမ်ဳိးေတြက ျပဳေလ့ျပဳထမရိႇပါဘူး။
ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း . . .
ေယဘုယ်အေနနဲ႔ေတာ့ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ရလဒ္ကိုဦးတည္ၾကပါတယ္။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ျမန္ျမန္ခ်ရတာကို ႏႇစ္သက္ၿပီး အျမန္လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကေလ့ရႇိပါတယ္။ အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမႇာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျပဳလုပ္သူ တစ္ဦးတည္းရႇိၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ခ်မႇတ္ရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ေရႇး႐ိုးစြဲေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ ဒါကိုထင္ဟပ္ေစပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ပုံမႇန္မဟုတ္တဲ့ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈအသစ္ကို အဆိုတင္သြင္းလာရင္ သေဘာမတူခင္ အခ်ိန္ယူၿပီး စဥ္းစားေလ့ရိႇၾကပါတယ္။ ေစ်းဆစ္တာနဲ႔ ညႇိႏိႈင္းမႈယူတာကုိ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ျပဳလုပ္ေလ့မရႇိၾကပါဘူး။ ကနဦးအဆင့္မႇာသာ ညႇိႏႈိင္းမႈကို ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ မွ်တတဲ့သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္ရင္ ကမ္းလႇမ္းမႈလုပ္ၿပီး ယင္းနည္းတူ သင့္ကိုလည္း ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ေစ်းႏႈန္း အလြန္ျမင့္မားတာ၊ ဒါမႇမဟုတ္ ႏိႇမ္တာမ်ဳိးျဖစ္ရင္ ညိႇႏိႈင္းမႈဆက္မလုပ္ေတာ့ဘဲ ထြက္သြားမႇာျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ိန္းဆုိရာေတြ . . .
ခ်ိန္းဆုိရာမႇာ ႀကိဳတင္ရက္ခ်ိန္း သတ္မႇတ္တာဟာ အခ်ိန္ဇယားညိႇဖုိ႔ လြယ္ကူေစပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ အခ်ိန္အတိအက် စတင္ေလ့ရႇိပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ကုိယ္ကေနာက္က်ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကား ထားသင့္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးျဖစ္ေပမဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ေဆာင္ရာမႇာ ေပါ့ပ်က္ပ်က္မလုပ္ၾကပါဘူး။ ရာထူးျမင့္အရာရိႇေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ပထမနာမည္နဲ႔ စတင္မိတ္ဆက္ၿပီး ရာထူးအဆင့္ကိုေတာ့ ေဖာ္ျပေလ့မရႇိပါဘူး။ သူတို႔ေတြဟာ တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာသူကို တာ၀န္ခြဲေ၀ ေပးအပ္ၿပီး သူ႕ကုိ တာ၀န္ခံႏိုင္တဲ့သူျဖစ္လာဖုိ႔ ေမွ်ာ္မႇန္းထားၾကေလ့ရႇိတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီတစ္ခုမႇာ ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးရဲ႕ ဆက္ဆံပုံကိုၾကည့္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ရာထူးအဆင့္ကို ခန္႔မႇန္းႏိုင္ပါတယ္။
ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ အတင္းထိုးေရာင္းတဲ့ ေရာင္းနည္းစနစ္ကို မႀကိဳက္ပါဘူး။ သူတို႔ေတြဟာ တိုက္႐ိုက္ပြင့္လင္းမႈနဲ႔ ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိးႏႇစ္မ်ဳိးလုံးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတင္ျပမႈကို ပိုတန္ဖိုးထားၾကပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ႀကိဳက္ရင္ႀကိဳက္တယ္၊ မႀကိဳက္ရင္မႀကိဳက္ဘူးလို႔ တိုက္႐ိုက္ေျပာေလ့ရႇိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အားနည္းတယ္ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ သုံးေလ့မရႇိပါဘူး။ ဒါဟာ အာရႇနဲ႔ၾသစေၾတးလ် ဆက္ဆံေရးတခ်ဳိ႕မႇာ ႀကီးမားတဲ့ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။
ဘာသာစကား . . .
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမႇာ အဂၤလိပ္လုိသာ ေျပာဆိုၾကတယ္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြနဲ႔ Appointment ယူမယ္ဆုိရင္ . . .
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြနဲ႔ Appointment လုပ္မယ္ဆုိရင္ ကိုယ့္လုပ္ငန္းအေၾကာင္းနဲ႔ ေတြ႕ဆုံလုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာျပသင့္ပါတယ္။ အီးေမးလ္၊ ဖက္စ္၊ ဒါမႇမဟုတ္ စာတိုေပးပို႔ရမယ္။ ႏႇစ္ရက္၊ သုံးရက္ေလာက္ေစာင့္ၿပီး တစ္ဖက္က အေၾကာင္းမျပန္ရင္ Follow up ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ပထမဆုံးအႀကိမ္ေတြ႕ဆုံရာမႇာ လက္ေဆာင္ေပးသင့္ ၊ မသင့္ . . .
ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးေတြဟာ အလည္သြားတဲ့အခါမႇာ လက္ေဆာင္ေပးေလ့မရိႇပါဘူး။ လက္ေဆာင္ကို လက္ခံဖို႔လည္း ၀န္ေလးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာရႇစီးပြားေရး လုပ္ထုံးကိုနားလည္ၿပီး အေတြ႕အႀကဳံရိႇတဲ့ ကုမၸဏီေတြဟာ လက္ေဆာင္ကို Meeting အဆုံးမႇာ လက္ခံေလ့ရိႇပါတယ္။ တန္ဖိုးႀကီးပစၥည္းေတြကို ျငင္းပယ္တာ၊ ဒါမႇမဟုတ္ အစိုးရအရာရိႇေတြနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးေတြဆီကုိ အပ္ႏႇံတာမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။
Meeting မႇာ အဆင္ေျပသြားရင္ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ . . .
ကုမၸဏီနဲ႔စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ စိတ္၀င္စားေၾကာင္း အတည္ျပဳၿပီးေနာက္ ယင္းကုမၸဏီနဲ႔ Follow up ျပဳလုပ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတို႔ကို စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ခ်ိန္ေပးပါ။ သူတို႔ေမးစရာေမးခြန္းရိႇလာရင္ သင့္ကို ဆက္သြယ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏႇစ္ရက္၊ သုံးရက္ေလာက္ အဆက္အသြယ္ျပတ္သြားရင္ Follow up ကို အစျပဳပါ။
လုပ္ငန္းနဲ႔မသက္ဆိုင္တဲ့ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာျခင္းျဖင့္ ရင္းႏႇီးမႈတည္ေဆာက္မလဲ။ Small Talk အမ်ားစုဟာ ရာသီဥတုအေျခအေနနဲ႔ နိစၥဓူ၀ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေလ့ရိႇပါတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြဟာ အားကစားအေၾကာင္းေျပာရတာကို ႏႇစ္သက္ပါတယ္။ ေဆာင္းရာသီမႇာ Australian Rules Football ကို Victoria ျပည္နယ္၊ ေတာင္ Australia ၊ Tasmania နဲ႔ အေနာက္ Australia မႇာ ေျပာၾကၿပီး Queensland ၊ New South Wales ၊ The Northern Territory နဲ႔ the ACT မႇာ Rugby League အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုၾကပါတယ္။ Cricket နဲ႔ Tennis ကိုေတာ့ ေႏြရာသီမႇာ ေျပာၾကပါတယ္။
ပထမအႀကိမ္ေတြ႕ဆုံရာမႇာ အဆင္မေျပရင္ MD ၊ ဒါမႇမဟုတ္ CEO နဲ႔ ေတြ႕ဖုိ႔ ေတာင္းဆိုသင့္ပါသလား . . .
အေကာင္းဆုံးကေတာ့ ပထမဦးဆုံးေတြ႕ဆုံခဲ့သူရဲ႕ လမ္းညႊန္မႈနဲ႔ ေနာက္ထပ္ေတြ႕ဆုံပြဲလုပ္ႏိုင္ဖုိ႔ အကူအညီေတာင္းပါ။
ၾသစေၾတးလ်လူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ စားပြဲအမူအက်င့္ . . .
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ ယဥ္ေက်းမႈအမ်ဳိးအစား အင္မတန္မ်ားၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အစားအစာကို စားၾကပါတယ္။ အစားအေသာက္ပိုင္းမႇာ စူးစမ္းစားေသာက္ၾကပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် လူမ်ဳိးေတြဟာ ဓားနဲ႔ ခက္ရင္းကို စားေသာက္ရာမႇာ အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ေန႔လယ္စာစားပြဲမႇာ အရက္ကိုေသာက္ေလ့ရႇိပါတယ္။ မေသာက္ခ်င္လည္း ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ျငင္းပယ္ႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာစီးပြားေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကုိ သြားရာမႇာ သိထားသင့္တာေတြ . . .
ေၾကညာလက္ကမ္းစာေစာင္ကို ယူသြားပါ။ ေစာေစာႀကိဳေရာက္ေနဖုိ႔ အစီအစဥ္ကိုေသခ်ာဆြဲပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေလယာဥ္မထြက္ခင္ Meetings ကို အတည္ျပဳပါ။
အယ္ဒီတာအဖြဲ႕
