မႇန္ကန္ေသာခံယူခ်က္ႏႇင့္အသံ

Sir Michael Rake
ဥကၠ႒
KPMG International

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္ေတြကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ စီးပြားေရးေလာကမႇာ ယံုၾကည္မႈ 'Trust' ဆုိတာ လံုး၀ပ်က္စီးသြားခဲ့တယ္။

အမ်ားျပည္သူနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ စေတာ့ရႇယ္ယာေစ်းကြက္ေတြမႇာ ယံုၾကည္မႈဆုိတာ လံုး၀ကင္းမဲ့သြားသလို ထိပ္ပိုင္းဦးေဆာင္သူေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈပံုစံေတြကို လံုး၀အယံုၾကည္ကင္းမဲ့သြားတာမ်ဳိး ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူလက္ခံထားတဲ့ Trust ပ်က္တယ္ဆုိတာက အမ်ားစုဟာ မ႐ိုးမသားလုပ္ေဆာင္လုိ႔ဆိုတာထက္ ေလာဘႀကီးတာရဲ႕ရလဒ္ေၾကာင့္ ဆိုတာပါပဲ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူမ်ားရဲ႕ပိုက္ဆံေတြနဲ႔ မိမိခ်မ္းသာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းပါပဲ။ အဲဒါေတြရဲ႕ရလဒ္ကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္သာမက ကမၻာတစ္၀န္းလံုးမႇာ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းႀကီးေတြမႇာ ေငြေၾကးျပႆနာေတြ ႀကံဳရၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးသြားတာဟာ ႏႇေျမာစရာပါပဲ။ ေလာဘသတ္လုိက္တာပါပဲ။

အဲဒါေတြ ႀကံဳေတြ႕လာရတာနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ေကာင္းတာတစ္ခုကေတာ့ စည္းကမ္းသတ္မႇတ္ခ်က္ေတြ ဥပေဒေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာတာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးသံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ ယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့ျခင္း၊ မတရားေလာဘရႇိျခင္းနဲ႔ လက္လြတ္စပယ္ လုပ္ကိုင္ျခင္းတို႔ဟာ သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈလုိ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အဲဒီလုိျပႆနာေတြ၊ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြ ႀကံဳေတြ႕ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕မႇာလည္း ဘယ္လိုပဲထိန္းခ်ဳပ္တဲ့စနစ္ေတြ၊ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းေတြ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုေနပါေစ၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈထံုးတမ္းစဥ္လာ အထူးသျဖင့္ ထိပ္ဆံုးကတာ၀န္အရႇိဆံုးသူရဲ႕ ခံယူခ်က္နဲ႔ ျပဳမူခ်က္ဟာ အေရးပါဆံုးျဖစ္ၿပီး အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို လႈပ္ေစျမဳပ္ေစပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြ ဦးေဆာင္ရသူေတြအဖို႔ ဥပမာ – အႀကံေပးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စာရင္းစစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တာ၀န္ခံရတဲ့ ဒါ႐ိုက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က မႇန္ကန္တဲ့ခံယူခ်က္၊ မႇန္ကန္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈရႇိဖို႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလို ခံယူခ်က္၊ ယဥ္ေက်းမႈလြဲမႇားရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္တဲ့သူေတြ ဦးေဆာင္ပါေစ အေႏႇးနဲ႔အျမန္ အခက္အခဲနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကံဳေတြ႕ရမႇာ အမႇန္ပါပဲ။ ဥပမာ – အေမရိကားရဲ႕ စြမ္းအင္ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Enron စာ ထိပ္ပိုင္းဦးေဆာင္သူေတြရဲ႕ အလြဲသံုးစားလုပ္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၃.၄ ဘီလီယံတန္ဖိုးရႇိတဲ့ Enron အဖြဲ႕အစည္းႀကီး ၂၀၀၁ ခုႏႇစ္မႇာ ေဒ၀ါလီခံခဲ့ရတာ မႇတ္မိၾကပါလိမ့္မယ္။ အလားတူပဲ အျခားပ်က္စီးသြားတဲ့ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းေတြမႇာ ထိပ္ဆံုးကလူေတြ လြဲသြားလို႔ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာေတြပါပဲ။

အဲဒီအခ်က္ေတြကို အေျခခံသံုးသပ္လုိ႔ရႇိရင္ ကြၽန္ေတာ့္ေကာက္ခ်က္ကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ဆုိတာ ျမင္သာထင္သာေတာ့ အေျပာထက္ အလုပ္နဲ႔လက္ေတြ႕လုပ္ျပၿပီး ဦးေဆာင္ဖုိ႔ အလြန္အေရးပါတယ္ဆုိတာပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ခံယူခ်က္ဟာ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ 'ခံယူခ်က္နဲ႔အသံ' ျဖစ္ေတာ့ က်န္တဲ့ အဆင့္တိုင္းမႇာရႇိတဲ့ ၀န္ထမ္းတိုင္းက လုိက္လုပ္ၾကတာပဲေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အေျခခံက်တဲ့ခံယူခ်က္ေတြ ရႇိဖို႔လိုသလို ေျပာတဲ့အတုိင္းလုပ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဘယ္လိုဆက္ဆံလဲ၊ နာမည္ေကာင္းဂုဏ္သတင္းဆုိတာကို ဘယ္လိုနားလည္ထားလဲ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ရာထူးတာ၀န္ အဆင့္အတန္းေပၚမူတည္ၿပီး တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဘယ္လိုေလးေလးစားစား ဆက္ဆံၾကလဲ၊ အေပၚယံ ဆက္ဆံၾကတာလား၊ Enron မႇာဆိုရင္ CSR ကို ဖိဖိစီးစီး လုပ္ၾကေပမယ့္ လက္ေတြ႕မႇာေတာ့ အခြင့္အေရးတစ္ခုခုရဖို႔ လုပ္ျပတာမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။

ေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ လုပ္ျပရမႇာက နာမည္ရဖို႔ CSR လုပ္တာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္က ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ လုပ္ျပတာမ်ဳိးျဖစ္ေနမႇ အဆင့္ဆင့္မႇာရႇိတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြက အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ သတ္မႇတ္ထားတဲ့ 'စံ' ေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကမႇာေလ။ CSR ဆုိတာ ကိုယ္လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အက်ဳိးရႇိေအာင္ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္း နာမည္ေကာင္းရဖို႔ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက အက်ဳိးျပဳေနတာမ်ဳိးေလ။ အဲဒါအျပင္ ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းမႇာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ လူတိုင္းကို ဂုဏ္ရႇိေစတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကို ၿမဲေစတယ္။ ၀န္ထမ္းသစ္ေတြခန္႔ဖို႔ လြယ္ကူတယ္။ အဲဒါအျပင္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္လည္း စံနမူနာေကာင္းျဖစ္ေစတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးနဲ႔ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြရႇိျခင္းဟာ လူအနည္းစုခ်မ္းသာဖို႔ မဟုတ္ဘဲ လူအမ်ားခ်မ္းသာဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ယံုၾကည္ဖို႔နဲ႔ အယံုၾကည္ခံဖို႔က ၀န္ထမ္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ တာ၀န္ရႇိသူေတြ၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအတြက္ အေရးပါပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႕အစည္း အေနနဲ႔ လက္ေတြ႕လုပ္ျပဖို႔၊ က်င့္ႀကံဖို႔ အေရးပါၿပီး ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တာ၀န္အရႇိဆံုးျဖစ္ေနတာကေတာ့ ထိပ္ဆံုးက ဦးေဆာင္သူျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ စံုစမ္းေလ့လာရတဲ့အခ်က္ေတြ အမ်ားစုမႇာ တူညီတာက ထိပ္ဆံုးကသူက အမႇားေတြကို မသိမသာစလုပ္ရာကေန ေနာက္ဆံုးအမႇားေတြပဲ လုပ္ေဆာင္သြားမိတာမ်ဳိးေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အျဖဴေရာင္ကေန အစမႇာေတာ့ ခဲေရာင္ ေနာက္က်ေတာ့ လံုး၀အမည္းေရာင္ ေရာက္သြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚဆံုးက စမႇားၿပီဆိုေတာ့ ေျပာစရာမလုိေတာ့ဘူး။ အဆင့္ဆင့္တုိင္းမႇားလာေတာ့ ေနာက္ဆံုးအဖြဲ႕အစည္းက လံုး၀ပ်က္သြားေရာ။ စိတ္၀င္စားစရာ တစ္ခ်က္က တစ္ခါတေလ သိပ္ထက္ျမက္တဲ့သူေတြ၊ သိပ္႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့သူေတြကေတာင္ ရလဒ္ကိုပဲ ၾကည့္ဆံုးျဖတ္မိေတာ့ သူတို႔ပါ မႇားကုန္ေရာ။

အဲဒါေၾကာင့္ ရလဒ္လို႔ဆိုရာမႇာ မႇန္ကန္တဲ့ ခံယူခ်က္၊ ယဥ္ေက်းမႈကို အေျခခံဖို႔ လုိပါတယ္။ စံျပနမူနာေကာင္းေတြ ရႇိဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ- တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို ရာထူးတိုးရာမႇာ ထည့္စဥ္းစားသင့္တာက သူ႕ရဲ႕ဂုဏ္သတင္းေကာင္း၊ လက္ခံက်င့္သံုးတဲ့စံေတြ၊ ဘယ္လုိဆက္ဆံျပဳမူတယ္ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္ေနပါေစ၊ တတ္ေနပါေစ၊  အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စံေတြ၊ ခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တလြဲလုပ္ေနရင္ေတာ့ အဲဒီလိုလူေတြကို ဖယ္ရႇားဖို႔စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြဟာ ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔တူၿပီး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြကို ကူးစက္ေတာ့ အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အလြန္အႏၲရာယ္ႀကီးမားပါတယ္။

အဲဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမႇာ ပ်က္စီးမယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္မဆိုလိုေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေရႇ႕လည္းမတိုး ေနာက္လည္းမဆုတ္ ေသေနတာမ်ဳိး၊ အက်ဳိးမရႇိတာမ်ဳိး ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းတုိင္းမႇာ ထိပ္ဆံုးက ေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ ခံယူခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အမႇန္ကို စံျပအေနနဲ႔လုပ္ကိုင္ျပမႇသာ တာ၀န္ရႇိသူတုိင္း လုိက္နာလုပ္ေဆာင္သြားရင္းနဲ႔ ခုိင္မာတဲ့အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု တည္ေဆာက္ႏိုင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။

မႇတ္သားဖို႔ရာ . . .

၁။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ရဲ႕တာ၀န္ကေတာ့ မႇန္ကန္တဲ့ခံယူခ်က္ထားရႇိၿပီး ကုမၸဏီအတြက္ စံနမူနာေကာင္းေတြနဲ႔ စံျပေနထုိင္ဦးေဆာင္သြားဖို႔ လုိပါတယ္။

၂။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စံ၊ ခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ မေနႏိုင္တဲ့၀န္ထမ္းေတြကို တာ၀န္ယူေျဖရႇင္းရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း သတ္မႇတ္ထားတဲ့ စံ၊ ခံယူခ်က္၊ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ ေနထုိင္လုပ္ေဆာင္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကို ရာထူးတုိးျခင္းနဲ႔ ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္းတို႔ ဦးစားေပးလုပ္သင့္ပါတယ္။

၃။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ထင္သာျမင္သာ ရႇိေနေအာင္ ေအာက္ေျခအဆင့္အစည္းအေ၀းေတြကိုပါ ရံဖန္ရံခါတက္ၿပီး CSR နဲ႔ ကုမၸဏီရဲ႕စံ၊ ခံယူခ်က္ေတြကို အခါအားေလ်ာ္စြာ အသိေပးသင့္ပါတယ္။

KPMG ဟာ Deloitte ၊ EY နဲ႔ PwC တို႔လုိ အတူ Big Four Firm ထဲမႇာပါ၀င္တဲ့ Professional Service ေပးတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ KPMG ဟာ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၁၇၄,၀၀၀ ေက်ာ္ရႇိၿပီး စာရင္းစစ္ျခင္း၊ အခြန္နဲ႔ အႀကံေပး၀န္ေဆာင္မႈေတြကို လုပ္ေပးပါတယ္။

သူ႕ရဲ႕အခြန္နဲ႔ အႀကံေပး၀န္ေဆာင္မႈေတြေအာက္မႇာေတာ့ မတူညီတဲ့ Service Group ေတြ အမ်ားႀကီး ထပ္ခြဲထားတာပါ။ ၁၉၈၇ ခုႏႇစ္မႇာ Klynveld Main Goerdeler နဲ႔ Peat Marwich International တုိ႔ ေပါင္းစည္းလုပ္ငန္း တည္ေထာင္ရာကေန KPMG ဆိုတဲ့ နာမည္ထြက္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရႇိမႇာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအတိုင္းအတာနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္လ်က္ရႇိၿပီး J.B Veihmeyer က ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားပါတယ္။

ႏိုင္ငံတစ္ခုစီမႇာရႇိတဲ့ KPMG ကုမၸဏီေတြက အမႇီအခုိကင္းတဲ့ သီးသန္႔ Legal Entity အျဖစ္ ရပ္တည္ၾကသလို KPMG International Cooperative ရဲ႕ Member ကုမၸဏီေတြလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ပင္မကုမၸဏီဟာ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံက Swiss Canton of Zug မႇာ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြလည္းေပးတဲ့ Multidis-ciplinary Entity တစ္ခုအျဖစ္ ကုမၸဏီမႇတ္ပံုတင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၇ ခုႏႇစ္မႇာေတာ့ အဂၤလန္၊ ဂ်ာမနီ၊ ဆြစ္ဇာလန္နဲ႔ Liechtenstein တို႔မႇာရႇိတဲ့ KPMG ကုမၸဏီေတြ ေပါင္းစည္းၿပီး KPMG Europe LLP အျဖစ္ ေျပာင္းလဲတည္ေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စပိန္၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ နယ္သာလန္၊ လူဇင္ဘတ္နဲ႔ CIS (Commonewealth of Independent States) ထဲမႇာ ပါ၀င္တဲ့နယ္ပယ္ေတြျဖစ္တဲ့ အဇာဘိုင္ဂ်န္၊ ႐ုရႇား၊ ယူကရိန္း၊ ဘယ္လာ႐ု၊ ကာဂ်စၥတန္၊ ကာဇက္စတန္၊ အာေမးနီးယားနဲ႔ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာႏိုင္ငံေတြအျပင္ တူရကီ၊ ေနာ္ေ၀၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံေတြကပါ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ ပူးတြဲဥကၠ႒ေတြအျဖစ္  John Griffith-Jones နဲ႔ Ralf Nonnenmacher တို႔ကို ပူးေပါင္းခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး ႐ံုးခ်ဳပ္ကေတာ့ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ ဖရန္႔ဖတ္ၿမိဳ႕မႇာ တည္ရႇိပါတယ္။

ေဒါက္တာသာထြန္းဦး